آتشگاه اصفهان بنایی کهن و تماشایی است که رازهایی از تمدن باشکوه ایران‌زمین در سینه دارد. این بنای قدیمی در کنار ارزش باستانی، منظره‌ای تماشایی از طبیعت زیبای اصفهان پیش روی گردشگران قرار می‌دهد. به لطف این شرایط، آتشگاهی که از آن صحبت می‌کنیم به نور دیده اصفهانی‌ها و گردشگران این شهر تبدیل شده است. این آتشگاه جایگاه ویژه‌ای بین مردمان ایران باستان داشته است. گفته می‌شود اینجا یکی از هفت آتشکده ارزشمند ایران در دوران ساسانیان بوده است. به همین دلیل انصافاً باید گفت حیف است راهی اصفهان شوید و از این آتشکده باستانی دیدن نکنید. از آنجایی که داشتن اطلاعات بیشتر درباره مقصدِ گردشگری، شرایطی برای گشت‌و‌گذاری بهتر فراهم می‌کند، در این مطلب به ویژگی‌های گردشگریِ آتشگاه اصفهان می‌پردازیم. به شما قول می‌دهیم با مطالعه این مطلب تا انتها، سفری خاطره‌انگیز را به اصفهان تجربه کنید و با کوله‌باری پر به دیار خود باز گردید.
آتشگاه اصفهان کجاست؟
علاقه‌مندانِ تاریخ ایران باستان به‌خوبی درجریان هستند که آتشکده های ایران در گوشه‌و‌کنار این سرزمین پراکنده‌اند. با این حال با توجه به اینکه آتشکده‌های این سرزمین در دوران پادشاهی ساسانیان شکوه و جلال بیشتری داشتند و پایتخت این حکومت در مرکز ایران بود، بیشتر آتشکده های معروف ایران در قلب این سرزمین جا گرفته‌اند. یکی از معروف‌ترین این آتشگاه‌ها در اصفهان قرار دارد. آتشگاهی که به آن قلعه ماربین نیز می‌گویند، در کوهی با همین نام خودنمایی می‌کند. برای رسیدن به کوه آتشگاه باید به بخش ماربین در ۸کیلومتری غرب اصفهان بروید. منطقه‌ای که از آن صحبت می‌کنیم در قسمت جنوبی خمینی‌شهر واقع شده است. بخش ماربین حدود ۲ کیلومتر از منارجنبان دورتر است. بزرگراه اصفهان نجف‌آباد مکان مناسبی برای رسیدن به آتشگاه اصفهان به حساب می‌آید. در انتهای این مطلب اطلاعات بیشتری درباره مسیر دسترسی به این اثر تاریخی مطرح می‌کنیم.
تاریخچه آتشگاه اصفهان
جالب است بدانید آتشگاه اصفهان به‌رغم قدمت باستانی، تا حدود ۲ سده پیش برای جهانیان ناشناخته بود. در آن زمان آندره گدار، باستان‌شناس برجسته فرانسوی، به ایران آمد و برای کشف آثار باستانی ایران آستین بالا زد. وی به آتشکده‌ای قدیمی، اما باشکوه در اصفهان رسید. پس از تحقیقات حرفه‌ای، مشخص شد این مکان در سده ششم پیش از میلاد ساخته شده است. از قرار معلوم در این بنا در آن زمان قلعه‌ای برای حفاظت مردمان منطقه بود. با این حال در سده سوم میلادی به آتشکده تبدیل شد. تلاش‌های آندره گدار به بار نشست و نام آتشگاه اصفهان در انجمن‌های داخل و خارج ایران مطرح شد.
مدتی بعد نیز ماکسیم سیرو، یکی دیگر از باستان‌شناسان بین‌المللی به آتشگاه اصفهان آمدند. آن‌ها نقشه‌ای دقیق از این بنا تهیه کردند. این نقشه در ۱۹۶۰ تهیه شده و منبع معتبری برای آشنایی با معماری اثر به حساب می‌آید. اقبال جهانی به آتشگاه اصفهان زمینهای برای جلب توجه به این آتشکده را در بین باستان‌شناسان و موبدان زرتشتی ایران به دنبال داشت. رشید شهمردان، نخستین موبد زرتشتی بود که همراه با دکتر علیرضا جعفری زند و میترا آزاد بنا را بررسی کردند. ماحصل این بررسی‌ها نام این آتشکده را بر سر زبان‌ها انداخت. این آتشکده اکنون به یکی از جاهای دیدنی اصفهان تبدیل شده که گردشگران از دورونزدیک برای گشت‌و‌گذار در آن راهی اصفهان می‌شوند.
معماری آتشگاه اصفهان
دیرینگی این آتشکده به دوران ساسانیان باز می‌گردد. در نتیجه معماری ساسانی در گوشه‌و‌کنار آتشکده خودنمایی می‌کند. جالب اینجاست در قسمت‌های مختلف این بنا عدد ۱۳۵۳ حک شده است. این عدد از زمان مرمت آتشکده در دوران پهلوی حکایت دارد. به‌رغم مرمت‌های انجام شده، آتشگاه اصفهان در شرایطی نامناسب قرار دارد و روزبه‌روز بیشتر تخریب می‌شود. با این حال بنای آن هنوز هم مکانی جذاب برای گردشگری است که اطلاعات بی‌شماری از فرهنگ مردمان ایران باستان پیش روی علاقه‌مندان قرار می‌دهد.
آتشکده‌ای که از آن صحبت می‌کنیم شکل‌و‌شمایلی دِژمانند دارند. به همین دلیل به آن قلعه نیز گفته می‌شود. هر کدام از گوشه‌های آتشکده ۱۰۷ متر طول دارد. از قرار معلوم این بنا ۵ طبقه داشته است. تعداد ۳ طبقه از طبقه‌های آتشگاه اصفهان در گذر تاریخ نابود شده است. با این حال ستون‌های بلندی در این آتشکده قد عَلم کرده‌اند. این آتشکده چندین اتاق نیز دارد که مردمان ایران کهن در آن‌ها به رازونیاز با ایزد مشغول می‌شدند.
آتشگاه اصفهان در بلندای کوهی مرتفع ساخته شده است. به همین دلیل برای سهولت دسترسی به این آتشکده، پله‌هایی در دل کوه کنده شده بود. این پله‌ها از خشم مادر طبیعت در امان نمانده‌اند و قسمت‌های زیادی از پله‌های آتشکده تخریب شده است. گنبدی بلند و زیبا، سقف آتشگاه را پوشش داده بود. از این گنبد نیز چیزی باقی نمانده و تمامی قسمت‌های آن تخریب شده است.
معماران ایران قدیم برای ساخت آتشگاه اصفهان چیزی کم نگذاشته‌اند. به همین دلیل برای ساخت این آتشکده از مصالح معروفِ بناییِ آن زمان بهره گرفته‌اند. تمامی قسمت‌های آتشگاه با خاک رس و آهک ساخته شده است. جالب اینجاست ایرانیان قدیم برای استحکام بیشتر این آتشکده ساقه‌های نی را در بین خشت‌های گِلی کار گذاشته‌اند.
جاذبه های آتشگاه اصفهان
انصافاً باید به سلیقه معمارانِ سازنده آتشگاه اصفهان تبریک گفت؛ زیرا خوش‌سلیقگی به‌خرج داده‌اند و این آتشکده را در بلندای کوهی مرتفع ساخته‌اند. به لطف این شرایط حضور در آتشگاه منظره‌ای تماشایی از طبیعت اطراف پیش روی گردشگران قرار می‌دهد؛ در نتیجه طبعیت‌گردی یکی از جاذبه‌های این مکان است. قسمت‌های زیادی از بنای این آتشکده تخریب شده؛ اما اتاقکی هشت‌گوشه در آن وجود دارد. در محیط اطراف این اتاقک پنجره‌هایی بزرگ تعبیه شده است. از قرار معلوم آتش جاودان در این مکان نگهداری می‌شد.
همان‌گونه که اشاره کردیم، آتشگاه اصفهان در بالای کوهی مرتفع ساخته شده است. پله‌های آتشکده تخریب شده و برای رسیدن به آن باید از دامنه کوه بالا بروید. به لطف این شرایط کوه‌پیمایی نیز به یکی دیگر از جاذبه‌های اصلی آتشگاه تبدیل شده است.
امکانات رفاهی اطراف آتشگاه اصفهان
آتشگاه اصفهان به‌سرعت توانست جایگاه از دست‌رفته‌اش را پیدا کند. به همین دلیل گردشگران بی‌شماری از گوشه‌و‌کنار ایران و جهان راه این آتشکده را در پیش می‌گیرند. محبوبیت این منطقه در بین جاهای دیدنی اصفهان باعث شده تا پارک بزرگی در کنار آتشکده احداث شود. این پارک امکانات رفاهی شایسته‌ای دارد و مکان مناسبی برای گردشگری است. با این حال در خود آتشکده خبری از امکانات رفاهی نیست؛ در نتیجه قبل از اینکه عزم بالارفتن از کوه و گشت‌و‌گذار در آتشکده کنید، بهتر است کمی آب و خوراکی بردارید. پارکی که از آن صحبت می‌کنیم، شبانه‌روزی است و هر زمان که اراده کردید، می‌توانید با استراحت در آن تجدید قوا کنید.
اطلاعات بازدید از آتشگاه
آتشگاه اصفهان در تمامی ساعات شبانه‌روز باز است و ورودی خاصی هم ندارد. فقط اینکه همان طور که قبلاً گفتیم، مسیر دسترسی‌اش به پیاده‌روی زیاد نیاز دارد.
بایدها و نبایدهای بازدید از آتشگاه اصفهان
برای گشت‌و‌گذار در این آتشکده باید حتماً کفش مخصوص پیاده‌روی یا کوه‌پیمایی همراه داشته باشید. صعود به کوهی که آتشکده روی آن قرار دارد کاری نسبتاً دشوار است. در نتیجه گشت‌و‌گذار در این منطقه برای کهنسالان و افرادی که همراه خانواده راهی اصفهان شده‌اند توصیه نمی‌شود. بهتر است لوازم خود را داخل کوله‌پشتی بگذارید تا صعود به کوه آتشگاه برای شما راحت‌تر باشد.
جاهای دیدنی نزدیک به آتشگاه اصفهان
آتشگاه اصفهان مکانی تماشایی است که گشت‌و‌گذار در آن یکی دوساعتی از وقت گردشگران را می‌گیرد. از آنجایی که وقت در سفر تنگ‌تر است، پیشنهاد می‌کنیم در کنار گردشگری در آتشگاه، سری به دیگر جاهای دیدنی اصفهان بزنید که فاصله کمی با این منطقه دارند.
پارک آتشگاه
برای شما گفتیم که مسئولین گردشگری اصفهان برای راحتی مسافران این دیار پارک بزرگی در کنار آتشگاه احداث کرده‌اند. این پارک به لحاظ امکانات رفاهی چیزی کم‌و‌کسر ندارد. به لطف این شرایط می‌توانید پارک آتشگاه را مکانی برای اتراق موقت خود در حین گردشگری در این آتشکده در نظر داشته باشید. ناگفته نماند پارک آتشگاه در کنار فاصله کم با آتشگاه، پارکی زیبا با آب‌و‌هوایی دل‌انگیز است.
منارجنبان
امکان ندارد جایی صحبت از جاهای دیدنی نصف جهان به میان بیاید و نامی از منارجنبان اصفهان مطرح نشود. دیرینگی این بنای قدیمی به ۷۱۶ قمری باز می‌گردد. منارجنبان یکی از جاذبه‌های مذهبی تاریخی اصفهان به حساب می‌آید. عارفی دل‌سوخته با نام عمو عبدالله کارلادانی در منارجنبان به خاک سپرده شده است. منارجنبان یکی از دستاوردهای شگفت معماران ایران باستان است. برای اثبات این ادعا باید به مناره‌های این مکان اشاره کرد. دو مناره با پهنای ۹ متر و بلندای ۱۷ متر در منارجنبان تعبیه شده است. این مناره‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که با تکان‌دادن یکی از آن‌ها، مناره دیگر حرکت می‌کند. به همین دلیل نیز به آن منارجنبان (مناره‌های جُنبده) می‌گویند.
پارک ناژوان
پارک ناژوان اصفهان پارکی وسیع است که طبیعت دلگشا و زیبایی دارد. در این پارک بساط هرگونه طبیعت‌گردی که فکرش را بکنید مهیاست. پارکی که از آن صحبت می‌کنیم ۵۵ هزار متر وسعت دارد. رودخانه‌ای پر آب نیز در دل پارک ناژوان جاری است تا زیبایی‌های این بوستان دوچندان شود. در این پارک انواع سرگرمی‌های هیجان‌انگیز و مفرح وجود دارد. تله سیژ، استخر، زمینهای ورزشی، مکان مخصوص بازی کودکان، درشکه‌سواری، اسب‌سواری، قایق‌رانی و دوچرخه‌سواری از تفریح‌هایی است که در پارک ناژوان انتظار گردشگران را می‌کشد. اگر به طبیعت علاقه دارید، در انتخاب پارک ناژوان شک نکنید. چندین پارک طبیعی بزرگ و مجهز در این پارک تعبیه شده است. موزه صدف، باغ موزه پروانه‌ها، باغ خزندگان و آکواریوم از مکان‌هایی است که پارک ناژوان را به مکانی جذاب برای گردشگران طبیعت‌دوست تبدیل کرده.
بهترین زمان بازدید از آتشگاه اصفهان
آب و هوای اصفهان نسبتاً گرم و خشک است. از طرف دیگر از آنجایی که آتشکده در ارتفاعات اطراف اصفهان واقع شده، باید توجه بیشتری به آب و هوا در زمان بازدید از این مکان اختصاص دهید. به همین دلیل بهار را بهترین زمان برای بازدید از آتشگاه اصفهان می‌دانیم. بهارهای هر سال آب و هوایی خوش در این منطقه جریان پیدا می‌کند. به پایان بهار که می‌رسیم هوای اصفهان گرم می‌شود. با این حال اگر گرمایی نیستید، هوای اواخر بهار تا اواخر تابستان‌های اصفهان نیز آنچنان سوزان نمی‌شوند که نتواند آن را تحمل کنید.
با فرا رسیدن پاییز، اصفهان حال‌و‌هوایی شاعرانه پیدا می‌کند و آب و هوای این دیار حسابی دل‌انگیز می‌شود؛ در نتیجه پاییزهای اصفهان را از دست ندهید و در سفر به این شهر حتماً سری به آتشکده بزنید. به زمستان که رسیدیم، اصفهان سرد می‌شود. با توجه به اینکه برای رسیدن به آتشکده باید حتماً به ارتفاعات بروید، آب و هوای کوه‌های اطراف اصفهان از شهر بسیار سردتر است. با این توضیح زمستان فصل مناسبی برای گردشگری در آتشگاه اصفهان به حساب نمی‌آید.
مسیر دسترسی به آتشگاه اصفهان
برای شما گفتیم آتشگاه اصفهان در بخش ماربینِ استان اصفهان قرار دارد. خوشبختانه این بخش چندان از مرکز شهر اصفهان دور نیست. از طرف دیگر محبوبیت آتشگاه باعث شده تا تاکسی‌های اصفهانی مسیر این آتشکده را مانند کف دستشان بلد باشند. اگر با خوردوی شخصی راهی اصفهان نشده‌اید، کافی است سوار تاکسی شوید و از راننده بخواهید تا شما را به آنجا ببرد. به مسافرینی که با خودروی شخصی راهی اصفهان شده‌اند، پیشنهاد می‌کنیم راه بزرگراه خرازی اصفهان را در پیش بگیرند. به این خیابان که رسیدید، مسیر خیابان جهاد را ادامه دهید. این خیابان به خیابان دیگری با نام آتشگاه منتهی می‌شود. حدود ۸ کیلومتر در خیابان آتشگاه به پیش برانید. در نهایت چشم شما به جمال ورودی آتشکده روشن می‌شود. این ورودی به کوهی بلندوبالا راه دارد. از این کوه باید صعود کنید تا به یکی از معروف ترین آتشکده های ایران برسید.
آتشگاه اصفهان مکانی باستانی با منظره‌های طبیعی است که گردشگری را به خاطره‌ای ماندگار در ذهن مسافران تبدیل می‌کند. امیدواریم به لطف اطلاعاتی که از این بنا مطرح کردیم، سفر به اصفهان حسابی به شما خوش بگذرد و گشت‌و‌گذاری جانانه در آتشگاه اصفهان داشته باشید. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربه‌های سودمند و خاطره‌های شیرینی از سفر به اصفهان دارید، خواهشمندیم این تجربه‌های مفید و خاطره‌های خوش را در قسمت نظرات با همراهان خود در ره بال آسمان و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
آتشگاه اصفهان در ۸کیلومتری اصفهان قرار دارد.
منارجنبان، پارک ناژوان و پارک آتشگاه از مکان‌های دیدنی اصفهان است که فاصله کمی با آتشگاه اصفهان دارد.
بهار و پاییز بهترین زمان برای گشت‌و‌گذار در آتشگاه اصفهان به حساب می‌آید.
آتشگاه اصفهان در ارتفاعات کوهی نسبتاً بلند قرار دارد. به همین دلیل باید کفش مخصوص پیاده‌روی یا کوه‌پیمایی همراه داشته باشید. صعود به این کوه و رسیدن به آتشگاه برای کودکان و کهنسالان ممکن نیست.