آتشکده کوسان بهشهر | سیر تا پیاز ماجرا

از قدیم آتشکده‌ها عبادتگاهی برای‌ پیروان دین زرتشت بود. با شروع حکومت ساسانی ساخت آتشکده‌های مسقف در ایران رواج پیدا کرد؛ زیرا هخامنشی‌ها در فضایی باز به پرستش آتش می‌پرداختند. در هر گوشه از ایران آتشکده‌های مختلفی وجود دارد که از دوره‌های تاریخی به یادگار مانده‌اند. معماری جالب هرکدام از آن‌ها حتی برای پیروان دیگر ادیان هم جالب است. امروز می‌خواهیم تا شمال ایران برویم و به آتشکده کوسان بهشهر سری بزنیم.

آتشکده کوسان بهشهر کجاست؟

آتشکده کوسان یکی از جاهای دیدنی بهشهر است؛ پس برای بازدید از آن باید به شمال ایران سفر کنید. آسیابسر یکی از روستاهای شهرستان بهشهر است که این آتشکده را در جنوب غربی آن ساخته‌اند.

معرفی  آتشکده کوسان

آتشکده کوسان بهشهر یکی از معدود آتشکده‌هایی است که در استان مازندران سالم باقی مانده است. این آتشکده در گذشته نیایشگاهی ارزشمند برای زرتشتیان بود. با گذشت سال‌های طولانی این سازه هنوز استوار است. روستای کوسان از روستاهای قدیمی و تاریخی مازندران است. به همین خاطر این بنا را به اسم همان منطقه می‌شناسند؛ البته در حال حاضر اسم روستا را به کوهستان تغییر داده‌اند. امروزه به‌خاطر تغییر و مرزبندی‌ها بنای آتشکده در بخشی از روستای آسیابسر قرار گرفته است. اگر از بومی‌ها اسم «بابا علی امام» را هم شنیدید، تعجب نکنید. افرادی که در روستاهای اطراف آسیابسر زندگی می‌کنند، آتشکده کوسان را به این اسم می‌شناسند. آن‌ها در قدیم مراسم مذهبی خاصی را در این آتشکده انجام می‌دادند. بنای آتشکده کوسان را در سال 1380 هجری شمسی به ثبت ملی رسانده‌اند.

تاریخچه آتشکده کوسان بهشهر

رد ساخت آتشکده کوسان را که بگیریم، به سده‌های اول بعد از ورود اسلام می‌رسیم. در آن زمان ساسانیان بر ایران حکومت می‌کردند و «کیوس» حکمرانی تبرستان را بر عهده داشت. کیوس یا کاووس، پسر بزرگ قباد یکم ساسانی، بود که او را به پشتیبانی از مزدک متهم کردند. به همین خاطر برادرش «خسرو انوشیروان» فرمانروای بعدی شد. کیوس دستور ساخت این آتشکده را داد. این بنا را در بالای تپه‌ای بلند و نزدیک به روستای کوسان ساختند. در داخل آتشکده سکه‌هایی پیدا کرده‌اند که به دوره ساسانیان تعلق دارد. وجود این آثار هم قدمت آتشکده را اثبات می‌کند.

زمانی که سپاه عرب به ایران حمله کرد، گروهی از آن‌ها به‌سمت شمال رفتند. سربازهای عرب جلوی آتشکده، پادگانی ایجاد کرده بودند و اجازه نمی‌دادند تا کسی برای عبادت به آتشکده برود؛ اما با شکست اعراب و قدرت‌گرفتن سلسله صفوی و قاجار دوباره استفاده از این آتشکده رواج پیدا کرد. در حال حاضر آتشکده کوسان در بخشی از قبرستان روستاست. «سادات بابلکانی»، «امیر کمال الدین» و «امیر شمس الدین بابلکانی» سه فردی هستند که آن‌ها در این مکان دفن کرده‌اند.

نوشته‌ها و روایت‌هایی از قدیم درباره این آتشکده وجود دارد. «سید ظهیرالدین مرعشی»، مورخ و نویسنده کتاب «تاریخ طبرستان» می‌گوید: پسر قباد آتشکده‌ای در این مکان ساخت. «ابن اسفندیار»، مؤلف کتاب «تاریخ طبرستان» هم درباره بازدید «فیروز شاه ساسانی» از این مکان مطالبی نوشته است.

معماری آتشکده کوسان بهشهر

اگر نگاهی به معماری آتشکده های ایران بیندازیم، بیشتر آن‌ها پلانی یکسان دارند؛ اما چیزی که در این سازه توجه همه را جلب می‌کند، سادگی است. این آتشکده پلانی مربعی دارد که هر ضلعش به ۵ متر و 80 سانتی‌متر می‌رسد. قطر هر دیوارش هم 110 سانتی‌متر است. بنای آتشکده را با سنگ و ساروج ساخته‌اند. سقف گنبدی آتشکده جلوه آن را دوچندان کرده است. اگر به بدنه و طاق‌های بنا نگاه کنید، آجربندی‌های منظم و چشم‌نوازی را می‌بینید. تعدادی از زرتشتی‌ها در اوایل حکومت پهلوی این تزئینات را به بنای آتشکده اضافه و آن را بازسازی کردند. در فضای داخلی آن هم جایی برای روشن‌نگه‌داشتن آتش وجود دارد.

دیدنی های آتشکده کوسان بهشهر

در حال حاضر از آثار باستانی و سکه‌های قدیمی آتشکده خبری نیست. این گنجینه‌ها را در موزه نگهداری می‌کنند؛ اما اگر اهل عکاسی از بناهای تاریخی هستید، بازدید از این سازه را به شما پیشنهاد می‌کنم. بنای آتشکده با آجرچینی‌های ظریف و چشمگیرش از بهترین سوژه‌ها برای عکاسی می‌شود.

جاهای دیدنی اطراف آتشکده کوسان

دیدنی‌های بهشهر کم نیست. نزدیکی شهرهای شمالی هم این امکان را به شما می‌دهد که در مدت‌زمان کم از جاهای مختلف دیدن کنید؛ اما قبل از رفتن به دیگر شهرها، جاهای دیدنی اطراف آتشکده را ببینید.

روستای آسیابسر

روستای آسیابسر روستایی سرسبز و دیدنی در کوهپایه است. به لطف رودخانه‌ پرآبی که از کنار روستا می‌گذرد، زمین‌های اطراف آن سیراب می‌شوند. این رود تماشایی از به‌هم‌پیوستن سه چشمه به اسم‌های «میان چشمه»، «شمشیر بر» و«سرچشمه» تشکیل می‌شود. در مسیر رودخانه آسیاب‌های آبی زیادی وجود دارد. به همین خاطر این روستا را به سر آسیاب یا آسیابسر می‌شناسند. پوشش گیاهی انبوهی از درخت‌های سوزنی‌برگ، پهن‌برگ، ازگیل، افرا، مازو، تمشک، راش و… اطراف آسیابسر را پوشانده‌اند. اگر اهل جنگل‌گردی هستید، می‌توانید در طبیعت چشم‌نواز آسیابسر چرخی بزنید. این روستا امکانات رفاهی زیادی ندارد؛ اما برای اقامت کوتاه‌مدت مقصدی جذاب است.

بهترین زمان بازدید

آسیابسر از بخش‌های کوهستانی شهرستان بهشهر است؛ اما فاصله کم بین کوه و دریا باعث شده است که هوایی معتدل و مرطوب داشته باشد. بهترین زمان سفر به این منطقه و بازدید از آتشکده کوسان بهار و تابستان است؛ البته در سه ماه اول سال باید انتظار باران‌های بهاری را داشته باشید؛ پس بهتر است قبل از حرکت شرایط آب‌وهوا را بررسی کنید. آسیابسر در روزهای تابستان هوای خنک‌تری نسبت به بهشهر دارد و برای سفر مقصدی دل‌چسب است.

اطلاعات بازدید  آتشکده کوسان بهشهر

مسیر دسترسی

اگر مبدأ حرکتتان را تهران فرض کنیم، تا شهرستان بهشهر باید حدود 304 کیلومتر در راه باشید. بعد از رسیدن به بهشهر مسیر را تا رسیدن به روستای آسیابسر ادامه بدهید. این روستا در بخش مرکزی شهرستان بهشهر و در 15کیلومتری جاده نکاست. آتشکده کوسان در ۴کیلومتری شهرستان بهشهر قرار دارد. کافی است حواستان به تابلوهای راهنما باشد، تا به‌راحتی مسیر روستا را پیدا کنید. در شمال غربی روستای آسیابسر به آتشکده کوسان بهشهر می‌رسید. مسیر دسترسی را از بومی‌های منطقه هم بپرسید، راهنمایی‌تان می‌کنند.

آتشکده کوسان بهشهر یکی از معدود آتشکده‌های باقی‌مانده در استان مازندران است. تلاش کردیم در این سفر مجازی با ره بال آسمان برای بازدید از این آتشکده مشتاق بشوید. اگر در سفرهای قبل  از آن دیدن کرده‌اید، تجربه‌هایتان برای ما ارزشمند است. در کامنت‌ها بنویسید.