حمام کردشت جلفا | حمام صفوی خان

محال است به تبریز بروید و اسم جلفا به گوشتان نخورد. جلفا از شهرهای ییلاقی و دیدنی در اطراف تبریز است. بناهای تاریخی در این شهر مرزی توجه گردشگرها را به خود جلب می‌کند. حمام کردشت جلفا از زیباترین بناهای این شهر است. اگر گذرتان به جلفای زیبا افتاد، دیدن این حمام تاریخی خالی از لطف نیست.

حمام کردشت جلفا کجاست؟

برای بازدید از این بنای تاریخی به طرف شمال غرب ایران و استان آذربایجان شرقی بروید. مسیر را تا بخش شرقی شهر جلفا و روستای کردشت ادامه بدهید. حمام تاریخی کردشت بین روستای کردشت و رودخانه زوال است. می‌توانید موقعیت این بنا را روی نقشه در ساحل جنوبی رود ارس پیدا کنید. در بخش‌های شمالی این بنا کوه‌های ارمنستان مشخص است. اگر به طرف جنوبی این بنا نگاهی بیندازید، کوه‌های کمتال را می‌بینید.

قدمت روستای کردشت

روستای کردشت یکی از بخش‌های مرزی آذربایجان است. در گذشته این بخش از جلفا به دیزمار ارسباران یا خاروانا معروف بود؛ اما از سال 1372 کردشت و دهستان سیاری یا سیه رود از منطقه ارسباران جدا شدند. در حال حاضر این بخش‌ها را جزئی از جلفا می‌دانند. به این روستا، کوردشت یا کوردش هم می‌گویند. «کور» در زبان ترکی معنی بزرگ، پر و حجیم را دارد.

قدمت و تاریخچه حمام کردشت جلفا

قدمت این حمام به دوره صفویه و به زمان سلطنت شاه عباس می‌رسد. شاه عباس از قدرتمندترین شاهان صفویه بود. در سندهای تاریخی گفته‌اند که او دستور داد تا حمامی در این منطقه مرزی بسازند؛ البته فقط پادشاه‌ها می‌توانستند از این حمام استفاده کنند و به اصطلاح به آن حمام خانی می‌گفتند. با شروع حکومت قاجار آقا محمدخان دستور داد تا در این بنا تغییراتی بدهند. بعد از مرمت حمام، همه مردم می‌توانستند از این حمام استفاده کنند. بعد از حکومت قاجار، توجه مردم به حمام تاریخی کمتر شد. به همین خاطر حمام تاریخی رو به تخریب‌شدن رفت و مردم دیگر از آن استفاده نکردند. این بنای متروکه سال‌ها در دست خاندان خلفاء بود؛ اما در سال 1383 میراث فرهنگی آذربایجان حمام را از خاندان خلفاء خرید. امروزه این بنا بعد از مرمت‌ یکی از جاهای دیدنی جلفا است.

معماری حمام کردشت جلفا

• معماری بیرونی

از زیبایی‌های این بنا قرارگرفتن در یک باغ بزرگ است. هر قدمی که در این باغ می‌گذارید، صفحه‌ای از تاریخ هم ورق می‌خورد. در نگاه اول محو تماشای معماری برجسته در این بنا می‌شوید. ساختمان حمام شبیه به هشت‌ضلعی است که ابعادش را سه‌ونیم متر در سه‌ونیم متر در نظر گرفته‌اند. بلندای این بنا به چهارونیم متر می‌رسد و سقف گنبدیش از دور زیبایی چشمگیری دارند. اگر به عکاسی علاقه‌مند هستید، راهروها و طاق‌های هشتی بنا سوژه خوبی برای عکس‌‌هایتان می‌شوند.

• معماری داخلی

می‌توانید در هر بخش از این بنا سبکی از معماری اسلامی را تماشا کنید. برای دیدن فضای داخلی بنا، بعد از پشت‌سرگذاشتن پله‌ها به هشتی اول می‌رسید. هشت پله دیگر، این بخش را به سربینه یا ورودی رختکن وصل می‌کند.

• سربینه

سربینه حمام کردشت جلفا را به‌صورت هشت‌ضلعی ساخته‌اند که هشت ستون دارد. ستون‌های سربینه مقرنس‌کاری‌شده هستند و آن‌ها را با ملاتی از سرب مذاب به سقف وصل کرده‌اند. سقف گنبدی بنا را با آهک‌‌بری‌های چشمگیری تزیین کرده‌اند. کاربندی‌ها هم جذابیت خاصی به این حمام داده است. سکوهای رختکن به شکل طاق‌های ضربی‌هستند. کمی که دقت کنید، در زیر طاق‌ها کفش‌کن‌هایی ایجاد کرده‌اند. سرتان را کمی بلند کنید و به سقف حمام هم نگاهی بیندازید. روزنه‌هایی در وسط سقف گنبدی خودنمایی می‌کنند. نور از این روزنه‌ها می‌گذرد و فضای داخل حمام را روشن می‌کند. روی این روزنه‌ها سنگ نازکی از جنس مرمر گذاشته‌اند. این سنگ‌نور را به‌صورت یکنواخت در فضای حمام پخش می‌کند. با وجود این سنگ‌ها، کسی نمی‌توانست فضای داخل حمام را ببیند و حریم حمام حفظ می‌ماند. دو سرویس بهداشتی و یک حوضچه در بخش مثلثی بنا هم وجود دارد.

• خزینه

بعد از گذشتن از راهرو به خزینه یا گرم‌خانه حمام می‌رسید. در خزینه حمام، چهار ستون سنگی به‌صورت هشت‌بر ساخته‌اند. آب داغ را از محل جوش با کانالی به دو حوض مستطیلی گرم‌خانه منتقل کرده‌اند. آب‌لازم برای شست‌وشو در حمام را از رود ارس تأمین می‌کردند. بخش جوش آب در این حمام از بین فلز آلیاژی است که به آن هفت‌جوش می‌گویند. سقف گنبدی این اتاق هم قیراندود است که به گرم‌ماندن آن کمک می‌کند.

جاذبه‌های حمام کردشت جلفا

از ساختمان تماشایی حمام که بگذریم، محیط اطرافش هم جذابیت خاصی دارد. چشم‌انداز کوه‌ها و طبیعت سرسبز در کنار بنای قدیمی حمام تابلویی تماشایی از گذشته را می‌سازد. می‌توانید چند ساعتی را در هوای خوب و تمیز گشت‌وگذار کنید و بخش‌های مختلف این بنا را ببینید.

جاهای دیدنی نزدیک به حمام کردشت جلفا

در هر گوشه از روستای کردشت می‌شود نشانی از تاریخ ایران را پیدا کرد. این روستا هشت بنای تاریخی دارد که به مجموعه کردشت معروف است. مسجد غریب، دیوانخانه، یخچال، قلعه عباس میرزا، عمارت، پادگان نظامی (ساخلو)، حمام بزرگ و کوچک در این مجموعه وجود دارند. این بناها بخشی از جاهای دیدنی اطراف تبریز هستند. خیلی از گردشگرها در تعطیلات به این روستای خوش‌آب‌وهوا می‌روند و چند روزی را در آنجا سپری می‌کنند. بعد از بازدید از حمام، خوب است سری به این بناهای تاریخی بزنید.

• قلعه عباس میرزای کردشت

در زمان جنگ با روس‌‌ها، روستای کردشت پایگاه اصلی عباس میرزا بود. او این روستا را به پایگاهی استراتژیک تبدیل کرده بود؛ البته بعضی‌ها می‌گویند ساخت این قلعه به قبل از دوره قاجار و سده‌های اول اسلام می‌رسد. بنای قلعه عباس میرزا را در بالای تپه‌ای صخره‌ای نمایان است. ‌دیوار قلعه از جنس سنگ و آجر است و شش برج نگهبانی دارد. این برج‌ها را به فاصله 100 متر از یکدیگر ساخته‌اند. می‌توانید دیوار قلعه عباس‌آباد و برج‌های نگهبانیش را در جاده کردشت به خاروانا ببینید.

اقامتگاه

روستای کردشت اقامتگاه بوم‌گردی ندارد؛ اما می‌توانید به اقامتگاه‌های روستاهای اطراف بروید. هتل‌های جلفا هم از شما به‌خوبی میزبانی می‌کنند. اسم چند هتل را برایتان می‌گذارم.

• هتل آلتین جلفا؛
• هتل چیپال جلفا؛
• مهمان‌سرای جهانگردی جلفا؛
• هتل آپارتمان ارس؛
• هتل گیلبرتون جلفا.

بهترین زمان بازدید

نزدیکی به رود ارس بر آب‌وهوای کردشت هم تأثیر می‌گذارد. آب‌وهوا در این منطقه گرم و مرطوب است و تابستان‌هایی گرم و طولانی دارد. گاهی دمای هوا در تابستان به 40 درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد؛ اما در زمستان می‌توانید هوایی خنک و ملایم را در این روستا تجربه کنید. بهار و اوایل پاییز بهترین زمان برای بازدید از این روستا و بناهای تاریخی‌اش است.

مسیر دسترسی

در هر جای ایران که هستید، برای دیدن این حمام قدیمی به استان آذربایجان شرقی بروید. بعد از رسیدن به تبریز مسیر را تا جلفا ادامه بدهید. تبریز تا جلفا حدود 136 کیلومتر فاصله دارد. کردشت یکی از بخش‌های شرقی جلفا و در 70کیلومتری آن است که باید به آن برسید. روستای دوزال را که پشت سر بگذارید، در نزدیکی روستای کردشت حمام  را پیدا می‌کنید. حمام کردشت جلفا بین تأسیسات راه ایران و گمرک جلفا است.

هزنیه بازدید	رایگان
ساعت بازدید	24 ساعته
آدرس	استان آذربایجان شرقی، 70کیلومتری شرق جلفا، روستای کردشت، بین تأسیسات راه ایران و گمرک جلفا

حمام کردشت جلفا بنایی تماشایی در نزدیکی مرز ایران و ارمنستان است. در این سفر مجازی با ره بال آسمان تلاش کردیم تا تمام بخش‌های این بنا را برایتان بگویم. اگر در سفرهای قبل از این حمام دیدن کرده‌اید، تجربه‌هایتان خواندن دارد. در کامنت‌ها برایمان بنویسید.