راهنمای سفر ارومیه | شهر آب و روشنی

اگر در روزهای گرم سال دلتان سفری مطبوع به منطقه‌ای معتدل و زیبا می‌خواهد، سفر به ارومیه را از دست ندهید. جاهای دیدنی ارومیه و جاذبه های طبیعی و گردشگری آن، هر ساله مسافران بی‌شماری را به سوی خود جذب می‌کند. ناگفته نماند که این شهر زیبا در زمستان هم میزبان اسکی‌بازان ایرانی و خارجی است و سفر به این شهر بنا به سلیقه‌های مختلف در همه روزهای سال امکان‌پذیر است. اگر دوست دارید با این شهر بیشتر آشنا شوید، در ادامه مطلب با ما همراه شوید.

ارومیه کجاست؟

قبل از سفر بهتر است برایتان بگوییم ارومیه کجاست. ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی و یکی از کلان‌شهر‌های ایران است. این شهر، دومین شهر پرجمعیت منطقه شمال غرب ایران هم هست. «اور» در زبان آشوری به معنای شهر و «میه» به معنای آب ‌است. ارومیه در زبان آشوری، «شهر آب» معنا می‌دهد. علاوه بر شهر آب، القاب دیگری هم به این شهر نسبت داده‌اند، مثل دارالنشاط یا پاریس ایران.

بهترین زمان سفر به ارومیه | بهار و تابستان

هوای ارومیه در تابستان‌ها گرم و در زمستان‌ها سرد است. سرمای زمستان موجب یخ‌بندان‌های شدیدی در این شهر می‌شود. این سرما تاحدی است که این شهر را به محل خوبی برای اسکی‌بازان ایرانی و خارجی تبدیل می‌کند. اگر از سرمای هوا لذت نمی‌برید، بهار و تابستان را برای سفر انتخاب کنید.

پوشش گیاهی ارومیه | سبز و سرشار

ارومیه در دشت ارومیه و در حد فاصل دریاچه ارومیه و دیواره‌هایی از کوه‌های غرب استان قرار گرفته و به واسطه این موقعیت ممتاز جغرافیایی، طبیعتی چشم‌نواز دارد.

بیش از هزار گونه‌ از گیاهان کشور، در استان آذربایجان غربی رشد می‌کنند. پسته وحشی، ارس کوهی، درخت سقز و بادام کوهی از جمله شاخص‌ترین گونه‌های موجود در جزایر دریاچه ارومیه هستند. بیش از ۶۰ گونه از گیاهان شناسایی‌شده در این منطقه، بومی همین منطقه‌اند. گیاهان دارویی فروانی هم در ارومیه وجود دارند که فروششان در فصل بهار رونق فراوانی به بازارهای محلی می‌بخشد.

پوشش جانوری | مأمنی برای پرندگان مهاجر

وجود منابع طبیعی متنوع، تالاب‌ها، سواحل دریاچه ارومیه، جنگل‌ها و رودخانه‌های متعدد، موقعیت خوبی برای زندگی حیات وحش به آذربایجان داده است. در این استان پرندگان و حیوانات نادر و کمیابی زندگی می‌کنند که نسل برخی از آن‌ها در معرض انقراض است.

دریاچه ارومیه زیستگاه زمستان‌گذرانی گروه‌های بزرگی از مرغان آبزی به‌ویژه اردک‌ها و مرغان درازپاست. علاوه بر این، بزرگ‌ترین گروه‌‌های تولید مثل فلامینگو و پلیکان سفید در ایران، در این دریاچه شکل می‌گیرد. یکی از عمده‌ترین دلایل مهاجرت برخی از گونه‌های پرندگان به این دریاچه، حضور یک نوع میگوی سخت‌پوست بومی به نام آرتمیا در آب‌های دریاچه است که غذای اصلی این نوع پرندگان مهاجر را تأمین می‌کند.

جاهای دیدنی ارومیه | طبیعتی زیبا و سرشار

• دریاچه ارومیه

می‌توان گفت تا اواسط دهه ۸۰، دریاچه ارومیه، نگین درخشان منطقه بود. این دریاچه زیبایی بی‌حدومرزی داشت که چشمان همه را به خود خیره می‌کرد. بزرگ‌ترین دریاچه ایران، بزرگ‌ترین دریاچه آب‌شور خاورمیانه و ششمین دریاچه آب شور دنیا، حالا با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کند. دریاچه ارومیه که روزگاری به وسعت و زیبایی شهرت جهانی داشت و استراحتگاه پرندگان مهاجری مثل فلامینگو، پلیکان، کفچه‌نوک، اکراس، لک‌لک، اردک پیسه، نوکخنجری، چوبپا، و مرغ نوروزی بود، حالا طعمه جاه‌طلبی انسان شده است. علاوه بر خشک‌سالی و بارش کم برف و باران، احداث بزرگراه ارومیه به تبریز روی دریاچه یکی از بزرگ‌ترین علت‌های خشک‌شدن آن است. این عملیات شاید فاصله این دو شهر را کم کرده باشد؛ اما به قیمت نابودی دریاچه تمام شده است!

• ییلاق سیلوانا

در دنیا ۱۹ منطقه وجود دارد که اکسیژن خالص دارند و مناطق سیلوانا یکی از آن‌هاست. ییلاق سیلوانا یکی از جاهای دیدنی اطراف ارومیه است که در در۳۰کیلومتری شهر و در دامنه ارتفاعات بلند مُشرف به خط مرزی ایران و ترکیه قرار دارد. در این منطقه گویی تکه‌ای از بهشت خدا روی زمین فرود آمده است. در آنجا دریاچه‌های کوچک پای کوه و آبشارها و رودهای جاری در اثر آب‌شدن برف قله روی دامن دشت‌های پهناور می‌ریزد و اکسیژن خالص ریه را پر می‌کند. این طبیعت امن و بکر قطعاً پناهگاه خوبی برای فرار از شلوغی و دود و دم شهر است.

• منطقه گردشگری دالامپر

در ۴۵کیلومتری جنوب ارومیه مجموعه کاملی از شگفتی‌های طبیعی قرار دارد. کوه، دریاچه، آبشار، رود و طبیعت سبز و بکر منطقه دالامپر مجموعه کم‌نظیری در نوع خود است. کوه دالامپر درست در نقطه مرزی کشورهای ایران، عراق و ترکیه واقع شده است به گونه‌ای که از فراز آن بخش‌هایی از خاک این کشورها دیده می‌شود.

از برفاب‌های قله دالامپر رودی پدید می‌آید که از دامنه کوه به شکل آبشار به پایین می‌ریزد، این آبشار زیبا سوله دوکل به معنای آبشار مه‌آلود است.

یخچال‌های طبیعی چند هزار ساله و دریاچه‌هایی مثل مامه شیخ، دیمه و بنچول و دریاچه دالامپر ارومیه از دیگر زیبایی‌های این منطقه بکر است که به خصوص در فصل بهار طبیعت‌گردان فراوانی را به سوی خود می‌کشاند.

• دریاچه مارمیشلو

دریاچه زیبای مارمیشلو در حدود ۴۵کیلومتری غرب شهر ارومیه قرار دارد. طبیعت بکر این دریاچه که در نزدیکی مرز ایران و ترکیه واقع شده است مکان مناسبی برای استراحت و آرامش مسافران و طبیعت‌گردان است. اگر اهل ماهی‌گیری هستید، حتماً چوب ماهی‌گیری به همراه داشته باشید؛ زیرا قزل‌آلاهای مارمیشلو در منطقه، شهرت فراوانی دارند. این منطقه به آن دلیل که کوهستانی است و در دره قرار گرفته است، فقط در فصل‌های گرم برای سفر مناسب است.

• آبشار شملکان

آبشار زیبای شملکان در روستایی با همین نام قرار دارد. برای رسیدن به این آبشار باید از مسیر روستای بند یا دامنه روستای سیر عبور کرد. در بعضی از فصل‌های سال، نوعی سبزی محلی به نام شنگ در دامنه آبشار رشد می‌کند که اگر خوش‌اقبال باشید، می‌توانید از آن بهره‌مند شوید.

• پیست اسکی خوشاکو

پیست اسکی خوشاکو در ۳۰کیلومتری غرب ارومیه، تنها پیست اسکی استان آذربایجان غربی است. این پیست به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی و شیب خوب کوه‌های منطقه، همه ساله با آغاز فصل سرما میزبان علاقه‌مندان به ورزش‌های زمستانی از سراسر دنیاست.

پیست خوشاکو چشم‌انداز بسیار زیبایی دارد و در منطقه خوش آب‌وهوای راژان واقع شده است. همین امر سبب شده تا خوشاکو علاوه بر میزبانی علاقه‌مندان به اسکی، مقصد بسیاری از طبیعت‌دوستان هم باشد.

• دره قاسملو

دره قاسملو واقع در جاده اشنویه ارومیه یکی از مناطق تفریحی، گردشگری مهم شهر ارومیه است که سالانه گردشگران بی‌شماری را جذب می‌کند. چشم‌اندازهای طبیعی این دره و چشمه‌های کوچک و بزرگش و همچنین رودخانه باراندوزچای از دلایل جذب گردشگران به این منطقه است. بهترین زمان برای بازدید از این دره فصل بهار و تابستان ‌است.

تاریخچه | ارومیه در طول تاریخ

از شواهد و آثار باستانی منطقه معلوم می‌شود که ارومیه در زمان دولت ماد نیز آباد و محل سکونت بشر بوده است. همچنین از روی قبوری که کشف شده، قدمت این ناحیه را تا ۴هزار سال پیش از میلاد مسیح هم تخمین زده‌اند. بعد از اسلام نیز ارومیه دومین شهر مهم آذربایجان، پس از مراغه به شمار می‌رفت. از قرن ۱۵ میلادی که ترکان عثمانی به جای امپراطوری روم شرقی به قدرت رسیدند، ارومیه به‌عنوان شهر سرحدی اهمیت بسیاری پیدا کرد و برج و باروی مهمی برای آن ساخته شد.

بناهای تاریخی

•  تپه حسنلو

تپه باستانی حسنلو که در ۱۲کیلومتری جنوب غربی دریاچه ارومیه واقع شده است، قدمت ۸هزار ساله دارد. معروف‌ترین اثر باستانی یافت‌شده در این محل، جام طلای حسنلو است که به عصر آهن تعلق داشته و در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.

بر اساس داده‌های باستان‌شناسی، این تپه در ۱۰ دوره محل سکونت بوده است و ضخامت لایه‌های هر دوره معلوم است. دوره دهم که قدیمی‌ترین دوره سکونت حسنلو به حساب می‌آید، مربوط به هزاره ششم تا هزاره سوم قبل از میلاد است.

• برج سه گنبد

بنای سه گنبد که بسیار شبیه به مقبره‌های سلجوقی است، در قرن ششم هجری ساخته شده است. در داخل این بنا کتیبه‌هایی به خط کوفی وجود دارد که روی آن نوشته شده «این بنا به دستور یکی از امرای سلجوقی به نام شیث المظفری ساخته شده است». تاریخ محرم سال ۵۸۰ هجری نیز زیر آن درج شده است. برخی از باستان‌شناسان معتقدند که در گذشته، دو بنای دیگر در اطراف این برج وجود داشته است که به این سه بنا، سه گنبد می‌گفته‌اند.

• بازار قدیمی ارومیه

قدمت بازار ارومیه که در بافت قدیمی این شهر واقع شده است، به دوران صفویه می‌رسد. معماری بازار بسیار ساده بوده و طاق‌ها، چشمه‌ها و گنبدهای متنوعی را در خود جای داده است. این بازار تیمچه‌ها، حمام‌ها، سراها و مساجد فراوانی دارد که در دوران زندیه و قاجاریه ساخته شده‌اند.

• کلیسای ننه مریم

کلیسای ننه مریم ارومیه را با نام‌های دیگری مثل مارت مریم، حضرت مریم و شرق آشور نیز می‌شناسند. این کلیسا اولین کلیسای مشرق زمین و بعد از کلیسای بیت‌اللحم فلسطین، دومین کلیسای قدیمی جهان ‌است. بنای این کلیسا در دوران ساسانی ساخته شده است.

روایت است این مکان ابتدا آتشکده بود. خادمان این آتشکده پس از دیدن ستاره‌ای که در شب تولد مسیح به سمت شرق حرکت می‌کرد، به اورشلیم رفتند و بعد از بازگشت، آتشکده را به کلیسا تبدیل کرده و دین مسیحیت را گسترش دادند.

• مسجد جامع ارومیه

یکی از آثار تاریخی مهم شهر، مسجد جامع ‌است که تاریخ بنای آن به قرن هفتم هجری قمری برمی‌گردد. برخی معتقدند این بنا ابتدا آتشکده بود و بعد از تسلط مسلمانان ویران شد. از مهم‌ترین عوامل تزئینی مسجد، کتیبه‌های کوفی دور گنبد و گچ‌بری محراب آن است.

• امامزاده بی‌بی معصومه

این بقعه متعلق به زن سیده‌ای به نام «معصومه» از نوادگان امام زین العابدین (ع) و خواهر امامزاده غریب حسن است؛ از این رو نام آن، امامزاده بی بی معصومه است. این بقعه در روستای قره‌آغاج واقع در ۷کیلومتری جاده ارومیه به طرف بالانج قرار گرفته است.

• امامزاده غریب حسن

بقعه امامزاده غریب حسن در ۶کیلومتری شهرستان ارومیه و در کنار روستاهای برهانلو و قورشالو قرار گرفته است. به تأیید هیئت امنا، نسب شریف ایشان به امام زین العابدین (ع) می‌رسد.

• مسجد اعظم

مسجد اعظم ارومیه در نزدیکی بازار قدیمی و میدان گندم‌فروشان واقع شده و در گذشته با نام مسجد بازارباش شناخته می‌شده است.

غذاهای محلی | آش‌های خوشمزه

از غذاهای سنتی ارومیه می‌توان به یتیمچه یا یتیمک اشاره کرد. دلمه برگ مو، کوفته و آش‌های محلی مثل آش کشک، آش عیران و آش آماج از دیگر غذاهای سنتی و خوشمزه ارومیه هستند.

رستوران های ارومیه | لذت شکم‌گردی

همیشه یکی از خوشی‌های سفر امتحان‌کردن رستوران‌های شهر مقصد بوده و هست. رستوران‌هایی که منتظریم تا با منوهای هیجان‌انگیزشان شگفت‌زده‌مان کنند. ارومیه هم از این قاعده مستثنی نیست و رستوران‌های خوب و باکیفیتی دارد. نام رستوران‌هایی مثل رستوران دیاکو، اقیانوس، غزال ارومیه، فلامینگو، گازماخ، سفره‌خانه کشکول و سفره‌خانه ریحون در فهرست رستوران های ارومیه می‌درخشد. البته اگر دلتان به پیتزا و ساندویچ و غذاهای فست‌فودی کشید، فست‌فودهای مون لایت، چوبین، توت فرنگی و پیتزا تاپ انتخاب‌های خوبی خواهند بود.

اقامت در ارومیه | شب‌مانی متفاوت

برای چند روز اقامت راحت و بی‌دردسر از هتل‌های چند ستاره لوکس تا هتل آپارتمان‌های اقتصادی‌تر، تنوع فراوانی در ارومیه وجود دارد. مثلاً هتل پنج ستاره دنیز امکانات رفاهی بسیار خوبی مثل استخر و جکوزی و رستوران بین‌الملی دارد. همچنین هتل چهار ستاره پارک دسترسی بسیار خوبی به بازار و پایانه مسافربری و نقاط تاریخی شهر دارد.

هتل چهار ستاره ساحل که در نقطه آرام و کم جنب‌وجوش‌تر شهر واقع شده است و… . هتل پنج ستاره آنا و هتل چهار ستاره جهانگردی ارومیه از دیگر هتل‌های لوکس این شهر هستند.

اگر به دنبال هتل‌های متوسط هستید، هتل‌های آریا، مروارید و ماه کیمیا گزینه‌های خوبی برای شما هستند. هتل‌های اقتصادی خرم، ایران پارک، کارون و هتل آپارتمان بهار هم می‌توانند گزینه‌های اقامتی برای یک سفر کم‌خرج‌تر باشند.

سوغات | یادگاری سفر

در مقاله سوغات ارومیه به‌تفصیل درباره رهاوردهای این سفر صحبت کرده‌ایم. بی‌شک، مهم‌ترین سوغات این شهر، نُقل است. این نقل‌های خوشمزه در طعم‌های مختلفی مثل بیدمشکی، گردویی، زعفرانی، پسته‌ای و بادامی عرضه می‌شوند. علاوه بر نقل، عرق بادرنجبویه، حلوای گردو و حلوای هویج از دیگر سوغات ارومیه هستند. البته در کنار سوغاتی‌های خوشمزه ارومیه نباید صنایع دستی زیبای این شهر را فراموش کرد. گلیم، معرق، سفال‌گری، جاجیم، منجوق‌دوزی، وسایل چوبی، رنگرزی و چاپ‌های سنتی و منبت‌کاری از صنایع دستی ارومیه هستند.

مسیرهای دسترسی

• مسیر هوایی

فرودگاه ارومیه در شمال شهر ارومیه و در فاصله ۱۵کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد. در حال حاضر خرید بلیط هواپیما ارومیه از تهران و مشهد و پروازهای خارجی از ترکیه، عربستان و دبی برقرار است.

• مسیر زمینی

اگر از تهران بخواهید به ارومیه بروید، باید از شهر تبریز بگذرید. آزادراه شماره 2 از تهران تا تبریز و سپس از طریق جاده شماره 16 تبریز به ارومیه متصل می‌شود. از شهرهای شمالی و شرقی هم از همین مسیر می‌توان به ارومیه رسید.

ارومیه از سمت شمال، از طریق جاده شماره 11 به مرز جلفا می‌رسد و از امتداد جاده شماره‌11 و جاده شماره 32 به مرز بازرگان متصل می‌شود. از سمت جنوب هم در امتداد جاده شماره 11 به سردشت، بانه و سپس سنندج منتهی می‌شود.

• راه آهن

راه‌آهن ارومیه هنوز افتتاح نشده است؛ ولی می‌توان از طریق خط آهن سراسری به یکی از ایستگاه‌های مراغه، تبریز یا زارعی رفت و از آنجا با طی مسافتی با تاکسی به شهر ارومیه رسید.

ارومیه با زیبایی‌های منحصربه‌فردش میزبان خوب و گرمی برای مهمانانش است. اگر به ارومیه سفر کردید، خاطراتتان را به‌عنوان سوغات برای ره بال آسمان بیاورید. برای ما بگویید کدام جاذبه این شهر از همه دیدنی‌تر است تا آن را به سایر مخاطبان نیز معرفی کنیم.