سفر به نجف با همه سفرهایی که تا به حال رفته‌اید و سفرهایی که خواهید رفت متفاوت است. شما در نجف به زیارت کسی می‌روید که به جوانمردی مشهور است؛ همان کسی که شهریار او را همای رحمت نامید. به علت حضور امام علی (ع) است که سفر به نجف تکرار نشدنی است. برای همین هم خیلی‌ها سراغ خرید بلیط هواپیما نجف می‌روند تا در اولین‌فرصت خودشان را به این شهر برسانند. البته در شهر نجف به غیر از بارگاه امام علی (ع) دیدنی‌های دیگری هم وجود دارد. اکثر جاهای دیدنی این شهر مذهبی هستند؛ اما این اماکن مذهبی داستان‌های شنیدنی بسیاری دارند. همراه ما باشید تا جاهای دیدنی نجف را بشناسیم؛ در این شهر سرگذشت حضرت آدم را بشنوید، سوار بر کشتی نوح شوید و پایه‌های قصر نمرود را ببینید.
حرم امام علی (ع)
حرم امام علی (ع) مهم‌ترین جاهای دیدنی شهر نجف است. نجف را همه به وجود مرقد این امام بزرگوار می‌شناسند. جالب‌ترین نکته درباره نجف این است که ساختار اولیه شهر بعد از ساخت اولین بارگاه امام علی (ع) شکل گرفته است و این حرم در مرکز شهر امروزی قرار گرفته است. مناطق مختلف شهر شبیه ستاره‌ای به حرم می‌رسد. بنای حرم در زمان‌های متعدد بازسازی شده است. بنای امروزی حرم از آثار آل بویه و صحن آن از آثار دوران صفوی است؛ صحن شامل چهار در، پنج ایوان، یک صحن بزرگ و یک روضه و ضریح می‌شود. قبر ساختگی حرم مطهر درون صندوقی خاتم‌کاری قرار دارد. این صندوق در زمان صفوی ساخته شده است. اغلب مساجد در محدوده حرم واقع شده‌اند.
قبرستان وادی السلام | بزرگ‌ترین قبرستان جهان در کتاب گینس
قبرستان وادی السلام به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی نجف همیشه دارای اهمیت بوده است. این قبرستان هم از نظر مذهبی و هم از نظر تاریخی اهمیت دارد؛ به صورتی که این قبرستان را یکی از مکان های تاریخی نجف به شمار می‌آید. وادی السلام به‌عنوان بزرگ‌ترین قبرستان جهان در کتاب گینس ثبت شده است.
قدمت این گورستان به هزار سال می‌رسد و حدود 5 میلیون انسان در خاک این قبرستان خفته‌اند. سالانه بین 15 تا 20 هزار نفر به جمعیت این گورستان اضافه می‌شود. وادی السلام در شمال نجف واقع شده و تا شرق شهر ادامه دارد. گفته می‌شود محل دفن حضرت هود و صالح هم در این قبرستان قرار دارد. محل رجعت تعدادی از پیامبران از جمله حضرت محمد (ص) هم در این گورستان واقع شده است. شما هم دوست دارید در قبرستان کهن وادی السلام بگردید؟
مسجد الرأس | جایی برای سر امام حسین (ع)
مسجد الرأس در قسمت غربی حرم مطهر امام (ع) قرار گرفته است. این مسجد در زمان ایلخانی ساخته شده است. درباره مسجد الراس دو روایت وجود دارد. این مسجد در طرف بالای قبر مطهر قرار دارد به همین علت آن را راس نامیده‌اند؛ می‌توانیم بگوییم این مسجد در راس جاذبه های دیدنی نجف قرار گرفته است. امام صادق (ع) در روایتی نقل کرده‌اند که سر امام حسین (ع) در این مسجد قرار گرفته است.
مسجد الخضرا | شبیه گنبد سبز حضرت رسول
مسجد الخضرا یکی از مساجد نجف است که قدمت بسیاری دارد. امروزه این مسجد قسمتی از حرم مطهر حضرت علی (ع) به حساب می‌آید و در ضلع شرقی حرم قرار دارد. الخضرا محل تدریس آیت اللّه خویی بوده و محل دفن ایشان است. این مسجد کهن در زمان حکومت بعث به دستور صدام بسته شد. بعد از سرگونی این حکومت، الخضرا به دستور آیت اللّه سیستانی دوباره بازگشایی شد.
مسجد عمران بن شاهین
مسجد عمران بن شاهین را شخصی به همین نام ساخته است. این مسجد مانند اکثر جاهای دیدنی نجف داستانی جالب دارد. در اواسط قرن چهارم عمران با عضدالدوله دچار اختلافاتی شد. عمران نذر کرد که اگر این اختلاف به خوبی و خوشی رفع گردد، صحنی به حرم امیرالمومنین اضافه کند. خواسته پسر شاهین آمین گفته شد و او هم نذرش را ادا کرد. امروزه این مسجد مدفن علمای بزرگی از جمله آیت اللّه سید کاظم یزدی و علامه سید محمد کاظمی است.
مسجد سهله
مکان های مذهبی نجف برای مردم نجف و مسافران ارزش بسیاری دارند؛ اما مردم از جاهای دیدنی نجف، مسجد سهله را طور دیگری دوست دارند. مسجد سهله در قرن اول قمری ساخته شد. مردم این مسجد را منتسب به امام زمان (ع) می‌دانند و احترام ویژه‌ای برایش قائل هستند. روایات نقل می‌کنند که حضرت مهدی (عج) پس از ظهور، در این مسجد سکونت خواهند کرد. در دنیا کمتر جایی پیدا می‌شود که محل عبادت پیامبران بوده باشد؛ چرا که اکثر آن‌ها در طول زمان تخریب شده‌اند. مسجد سهله منزلگاه و عبادت‌گاه پیامبرانی مانند حضرت خضر و حضرت ابراهیم بوده است.
مسجد حنانه
حنانه در زبان عربی به معنی گریه‌کننده است. اینکه نام یکی از مکان های تاریخی نجف گریه‌کننده باشد، باعث تعجب است؛ اما سوال اینجاست: «چه شد که این مسجد حنانه شد؟ چرا یکی از جاهای دیدنی نجف باید ناله کند؟» روایات نقل می‌کنند که مسجد دوبار در عزای امامان معصوم ناله سر داده است. اولین مرتبه در شهادت امام علی (ع) و دفعه بعد هنگامی بود که سر مقدس امام حسین (ع) را پای ستون این مسجد قرار دادند، زمین ناله سر داد.
تکیه فرقه بکتاشیه | نمایی متفاوت از اسلام
گفته می‌شود این تکیه در زمان حیات حاج بکتاش ساخته شد. زمان ساخت این تکیه به قرن هشتم هجری برمی‌گردد. این تکیه یکی از جاهای دیدنی نجف است که شهرت چندانی ندارد. فرقه بکتاشیه مسلمان شیعه بودند؛ ولی تثلیث مسیحی را هم قبول داشتند. این فرقه به انجام احکام شریعت مانند نماز چندان پایبند نبودند و این مهم‌ترین اختلاف آن‌ها با شیعه اثنی عشری بود.
حسینیه صحن شریف | جایی برای زدودن غبار سفر
یکی از خیرین نجف به نام سید محسن زینی برای استراحت مسافران و زائران امام علی (ع) این حسینیه را بنا کرد. این حسینیه در میان مکان های دیدنی نجف بیشترین استفاده را دارد. بنای این حسینیه در زمان صدام تخریب شد و مخروبه باقی ماند. بعد از سرنگونی صدام و به همت آیت اللّه سیستانی بازگشایی و مرمت شد. امروزه افرادی که به نجف می‌آیند می‌توانند شب را در این حسینیه سر کنند.
قبر حضرت آدم و نوح | مقبره پدر انسان
حضرت آدم پس از فوت در مکه به خاک سپرده شد و همسر ایشان حضرت حوا در فاصله چند کیلومتری از او در جده دفن شد. حضرت نوح قبل از شروع باران سیل‌آسا قبر حضرت آدم را جابه‌جا کرد. تا اینجای ماجرا همه مسلمانان با هم اتفاق نظر دارند؛ اما اختلاف از محل قبر امروزی شروع می‌شود. محل دفن حضرت آدم و حضرت نوح به شکل دقیق مشخص نیست؛ ولی روایات بسیاری محل دفن این دو بزرگوار را در شهر نجف می‌دانند. روایتی از امام صادق (ع) نقل شده با این مضمون که هنگام زیارت حضرت علی (ع)، حضرت نوح و آدم را هم زیارت می کنی. در روایت دیگری ایشان نقل می‌کنند که کوفه باغی از باغ‌های بهشت است، قبر حضرت نوح و قبر حضرت ابراهیم و قبر ۳۷۰ پیامبر دیگر و قبر حضرت علی در آن قرار دارد.
مقام امام زین العابدین | خلوت عاشقانه امام سجاد
این مقام منتسب به امام سجاد (ع) است. گفته می‌شود هرگاه ایشان برای زیارت جدشان امیر المؤمنین علی (ع) به نجف می‌آمدند در مکانی مشغول عبادت می‌شدند. در روایات تاریخی گفته شده که این مکان در محله العماره قرار دارد. العماره یکی از چهار محله قدیمی شهر نجف است. بعدها در این مقام مسجدی با عظمت ساخته شد که فاصله دور هم مشخص است.
آرامگاه کمیل بن زیاد نخعی | خانه ابدی یار علی
افرادی که دوست دارند نمادی از وفا در ذهنشان نقش بگیرد، باید در میان جاهای دیدنی نجف به زیارت قبر کمیل بن زیاد بیایند. کمیل کسی بود که تا آخرین لحظه پای عهدی که بسته بود ماند. دعایی که امروز به دعای کمیل مشهور است متعلق به حضرت خضر است که امام علی (ع) آن را به کمیل آموخت. کمیل هنگام واقعه کربلا در زندان بود و درست یک روز بعد از عاشورا آزاد شد و بعد از آن پابه‌پای مختار جنگید تا اینکه در سن 68 سالگی به دست حجاج ثقفی به شهادت رسید.
بیت امام خمینی | خانه تاریخی روح‌الله
امام خمینی در زمان تبعیدشان به عراق در خانه کوچکی اقامت داشتند. این خانه محقر از سال 1344 تا سال 1356 میزبان امام خمینی و پسرشان مصطفی خمینی بوده است. این خانه امروزه به یکی از جاهای دیدنی نجف برای ایرانیان تبدیل شده است.
مقبره ذوالکفل | مقبره پیامبر یهودیان
تمام جاذبه های گردشگری نجف را مساجد تشکیل نمی‌دهند؛ اما در همه آن‌ها نشانی از ادیان الهی یافت می‌شود. مقبره ذوالکفل محل دفن یکی از پیامبران یهود به نام ذوالکفل است. ایشان چون کفیل قوم یهود بودند به این نام مشهور شدند. اگر به آبادی ذوالکفل بروید، قلعه آجری کوچکی مشاهده می‌کنید که مقبره این پیامبر در آن قرار گرفته است. در پشت قلعه مسجدی کوچک قرار دارد که محل دفن دختر ذوالکفل و چهار تن از حواریون است.
برج باستانی نمرود | آیینه عبرتی برای ظالمان
یکی از کهن‌ترین جاهای دیدنی نجف این برج است. گفته می‌شود که برج باستانی نمرود از آثار به‌جامانده از شهر تاریخی بابل است. در روایات تاریخی گفته شده که حضرت ابراهیم (ع) در این برج به آتش انداخته شد. با اینکه فرسایش قسمت‌های از برج را تخریب کرده؛ اما برج هنوز ایستاده است. برج نمرود از برج‌های آجری حساب می‌شود.
قصر خُورَنق | قصر شکوهمند بابلی
در اشعار زمان جاهلیت قصر خورنق را یکی از عجایب جهان می‌شمردند؛ چرا که ساخت این بنای عظیم 30 سال طول کشیده بود. این قصر به دستور یکی از حاکمان لَخم برای اقامت یزدگرد یا بهرام ساخته شد. امروزه چیزی به جز یک مخروبه کوچک از این بنای عظیم به جا نمانده است.
بحر النجف | دریاچه نمکی و فصلی شهر
شاید وجود دریاچه‌ای فصلی در جاهای دیدنی نجف سوزان شما را شگفت‌زده کند؛ اما چنین دریاچه وجود دارد. اگر می‌خواهید از این دریاچه دیدن کنید، بشتابید؛ چرا که تغییرات اقلیمی این دریاچه را در خطر خشکسالی قرار داده است. این دریاچه با نام بحر النجف یا دریای نجف شناخته می‌شود. بحر نجفی دریاچه‌ای نمکی است که از طریق رود وادی الملح به فرات متصل می‌شود.
بازار اصلی شهر نجف | جایی پر از رنگ و عطر
بازار اصلی شهر نجف هم یکی از جاهای دیدنی نجف به حساب می‌آید. این بازار در مرکز تجمع جمعیت یعنی در نزدیکی حرم امام علی (ع) قرار دارد. ساختمان این بازار معماری مربوط به دوران عثمانی را دارد؛ پس یکی از مکان های تاریخی نجف به حساب می‌آید. بسیاری از زائران بعد از زیارت خود را به این بازار می‌رسانند تا حین لذت‌بردن از معماری خاص بازار، سوغات نجف را خریداری کنند. جانماز، تسبیح، مهر، عطر، چادر، لباس، صنایع دستی، شیرینی‌های محلی، طلا و جواهر از سوغات مشهور نجف به حساب می‌آیند.
اگر قسمت شد و خودتان را نجف رساندید، بازدید از جاهای دیدنی نجف را از دست ندهید. در این بازدیدها خاطراتی می‌سازید که هرگز تکرار نمی‌شوند. هرکدام از این مساجد و آثار تاریخی داستان‌هایی دارند که شنیدنشان بسیار با ارزش است؛ می‌توانید از داستان وفاداری کمیل به علی (ع) بگذرید؟ از ناله زمینی که سر امام حسین (ع) را دربر گرفته بود چطور؟ نگران مسیر و گم شدن هم نباشید، راهنمای سفر نجف اینجاست که چالش‌های شما را حل کند. اگر هم در ایام اربعین مسافر بودید، دو مطلب بلیط هواپیما اربعین و پیاده روی اربعین، به کارتان می‌آید. سؤال یا نکته‌ای هم داشتید، در بخش نظرات برایمان بنویسید.