عوارض خروج از کشور ۱۴۰۲ | هزینه و روش‌های پرداخت

عوارض خروج از کشور مسئله‌ای است که اگر تا به حال به هر دلیلی از کشور خارج شده‌اید، احتمالاً مبلغی را برای آن پرداخت کرده‌اید. اما آیا می‌دانید که این عوارض چقدر است، به چه دلیل پرداخت می‌شود و به حساب چه ارگانی می‌رود؟ این هزینه مازاد که باید در کنار مابقی خرج و مخارج سفر پرداخت کنید، دغدغه ذهنی بسیاری از مسافران است. در این مقاله با ما همراه باشید تا با قوانین پرداخت عوارض خروج از ایران در سال 1402 آشنا شویم و تمام جزئیات مربوط به آن را با یکدیگر مرور کنیم. اگر بلیط هواپیمای خارجی خود را خریده‌اید و قصد پرداخت عوارض را دارید، این مطلب کامل‌ترین اطلاعات را در اختیارتان قرار می‌دهد. پاسخ سوالات احتمالی شما درباره نحوه پرداخت، نرخ عوارض، زمان پرداخت، مدارک لازم، قوانین پرداخت عوارض و سوالاتی از قبیل در این مقاله گنجانده شده است.

عوارض خروج از کشور چیست؟

به‌طور کلی می‌توان گفت هر فردی که به هر دلیلی قصد خروج از کشور را داشته باشد، باید مبلغی را تحت عنوان عوارض خروج از کشور به حساب دولت واریز کند. البته ناگفته نماند که برای برخی از افراد استثنائاتی نیز در این زمینه وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. تا قبل از مصوبه مجلس در بهمن ماه سال 1398، این هزینه‌های دریافتی از مسافران به حساب شهرداری واریز می‌شد؛ اما پس از آن تصویب شد که مالیات خروج از کشور باید مستقیماً به دولت پرداخت شود. توجه داشته باشید که پرداخت این عوارض فقط به سفرهای هوایی محدود نمی‌شود؛ بلکه در سفرهای زمینی و دریایی نیز ملزم به پرداخت این هزینه هستید.

هزینه عوارض خروج از کشور

موضوعی که گاهی ذهن مسافران را درگیر می‌کند، ثابت‌نبودن عوارض خروج از کشور در سال‌های مختلف است. مبلغ عوارض پرداختی به‌صورت سالانه در لایحه بودجه کشور تعیین شده و پس از آن در مجلس به تصویب می‌رسد. ازاین‌رو اگر قصد سفر خارجی دارید، باید آخرین اخبار را در این زمینه دنبال کنید. البته با یک مقایسه سطحی می‌توان دریافت که تا اینجای کار هیچ تغییر قیمتی برای مالیات خروج از کشور نسبت به سال 1401 اعلام نشده و مالیات خروج از کشور همچون سال گذشته دریافت می‌شود. خوب است بدانید که در روزهای اخیر زمزمه‌هایی درباره افزایش 20درصدی مالیات خروج از کشور در سال جدید مطرح شده؛ اما هنوز به مرحله اجرایی نرسیده است. 

• هزینه عوارض خروج از کشور برای مسافران عادی

طبق آخرین مصوبه مجلس در سال 1402، تک‌تک مسافران عادی باید مبلغ 400هزار تومان را به‌عنوان عوارض خروج از ایران پرداخت کنند. این نرخ برای سفر دوم به میزان 50درصد و برای سفرهای بعدی به میزان 100درصد افزایش پیدا می‌کند. 

• مبلغ عوارض خروج از کشور برای سفرهای زیارتی

هزینه عوارض خروج از ایران برای سفرهای زیارتی شامل حج تمتع و عمره کمی متفاوت است. مبلغ عوارض پرداختی برای زائران در مرتبه اول 132هزار تومان، در مرتبه دوم 198هزار تومان و در مراتب بعدی 264هزار تومان اعلام شده است. 

• عوارض خروج از کشور برای مرزنشینان

افرادی که شماره شناسنامه و کدپستی آن‌ها در سامانه بانک اطلاعات مرزنشینان وزارت کشور ثبت شده باشد، جزو افراد مرزنشین حساب می‌شوند. قانونی که در مصوبه مجلس برای این افراد آمده این است که فقط یک بار در سال لازم است که عوارض خروج از کشور را پرداخت کنند. 

• نرخ عوارض خروج از کشور برای ورزشکاران

در مصوبات جدید مجلس شورای اسلامی، برای اعضای تیم‌های ملی ورزشی که برای شرکت در مسابقات از کشور خارج می‌شوند مزایای خوبی در نظر گرفته شده است. این افراد هر چند بار در طول سال که به کشورهای خارجی سفر کنند، فقط کافی است که معادل عوارض بار اول را پرداخت کنند. 

• مبلغ عوارض خروج از کشور برای کودکان

همان طور که گفتیم در سال‌های اخیر قوانین عوارض خروج از کشور دستخوش تغییرات شده است. برای مثال تا چند سال پیش کودکان کمتر از 7 سال از پرداخت مالیات برای خروج از کشور معاف بودند؛ اما در قانون جدید این عوارض حتی برای نوزادان کمتر از 2 سال نیز باید پرداخت شود. پس انتظار نداشته باشید تفاوتی بین هزینه عوارض برای کودکان و سایر مسافران وجود داشته باشد. 

در جدول زیر می‌توانید مبلغ عوارض خروج از ایران در سال 1402 را به صورت کامل مشاهده کنید. 

نوع سفر	سفر اول	سفر دوم	سفر سوم و بیشتر	نوع مرز
مسافرین عادی	400 هزار تومان	600 هزار تومان	800 هزار تومان	مرز زمینی، هوایی و دریایی
زائرین حج عمره و تمتع	132 هزار تومان	198 هزار تومان	264 هزار تومان	مرز زمینی، هوایی و دریایی
زائرین عتبات عالیات	45 هزار تومان	45 هزار تومان	45 هزار تومان	فقط مرز هوایی
زائرین عتبات عالیات	15 هزار تومان	15 هزار تومان	15 هزار تومان	فقط مرز زمینی و هوایی
مرزنشینان	75 هزار تومان	600 هزار تومان	800 هزار تومان	فقط مرز هوایی
مرزنشینان	25 هزار تومان	600 هزار تومان	800 هزار تومان	فقط مرز زمینی و هوایی
ورزشکاران تیم ملی با مجوز وزارت ورزش و جوانان	264 هزار تومان	264 هزار تومان	264 هزار تومان	مرز زمینی، هوایی و دریایی

روش های پرداخت عوارض خروج از کشور

آیا می‌دانستید که قانون پرداخت عوارض در برخی کشورهای خارجی هم وجود دارد؟ در کشورهایی مانند استرالیا، اتریش، کامبوج و چین هم از مسافران عوارض دریافت می‌شود. البته در کشور چین فقط سفر از مرزهای هوایی مشمول پرداخت عوارض می‌شود. پس از اینکه مقدمات سفر خود را آماده کردید، باید به دنبال روشی برای پرداخت مالیات خروج از ایران باشید. برای پرداخت عوارض چندین راه وجود دارد. شما می‌توانید از بین گزینه‌های زیر هرکدام که برایتان راحت‌تر است را انتخاب کرده و نسبت به پرداخت این عوارض اقدام کنید. 

• پرداخت حضوری عوارض خروج از کشور و مشکلات آن

با راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی، دیگر کمتر کسی پیدا می‌شود که بخواهد با مراجعه حضوری برای پرداخت عوارض اقدام کند. مراجعه به شعبه‌های منتخب بانک در سراسر کشور و منتظر ماندن در صف‌های طولانی برای پرداخت عوارض، سال‌هاست که منسوخ شده است. با این وجود اگر به هر دلیلی مجبور به مراجعه حضوری شدید، باید به شعب مرکزی بانک ملی در سراسر کشور مراجعه کنید. 

• نحوه پرداخت عوارض خروج از کشور در فرودگاه ها 

یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای پرداخت عوارض خروج از کشور، مراجعه به دستگاه‌های ATM فرودگاه است. برای این کار کافی است کارت عابر بانک خود را روی دستگاه بکشید و روی گزینه عوارض خروج از کشور کلیک کنید. البته در برخی از موارد قطعی دستگاه‌ها ممکن است در روند پرداخت اختلال ایجاد کند. ازاین‌رو اگر امکان استفاده از رمز دوم دارید، بهتر است از روش‌های دیگر برای پرداخت عوارض استفاده کنید. 

• پرداخت الکترونیکی عوارض خروج از کشور 

پرداخت الکترونیکی یکی از آسان‌ترین و سریع‌ترین راه‌ها برای این کار است. با این روش بدون نیاز به مراجعه حضوری، می‌توانید با خیال راحت برای پرداخت عوارض اقدام کنید. یکی از معتبرترین درگاه‌ها برای این کار، استفاده از سامانه سداد است. این سامانه که با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور و بانک ملی ایران طراحی شده، بستری امن و راحت برای پرداخت عوارض خروج از کشور شناخته می‌شود. همچنین اپلیکیشن موبایلی ایوا که توسط همین شرکت ارائه شده، این امکان را در اختیار کاربران دستگاه‌های IOS و اندروید قرار می‌دهد. پیام‌رسان ایرانی بله نیز وابسته به بانک ملی ایران بوده و از دیگر روش‌ها برای پرداخت الکترونیکی عوارض خروج از ایران است. 

آسان‌ترین روش پرداخت عوارض خروج از کشور

با چیزهایی که گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که آسان‌ترین راه پرداخت عوارض، به‌صورت الکترونیکی و با استفاده از سایت‌ها و اپلیکیشن‌های معتبر در این زمینه است. با این روش، بستری امن و راحت برای پرداخت عوارض در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد که می‌توانند در هر لحظه از شبانه‌روز، هزینه مربوطه را پرداخت کنند.

وب‌سایت سامانه سداد به مسافران این اجازه را می‌دهد که حداقل 20 دقیقه پس از پرداخت عوارض، بتوانند از کشور خارج شوند. با این حال بهتر است پرداخت عوارض را به دقایق پایانی موکول نکنید؛ زیرا در صورت بروز هرگونه مشکل در سامانه و عدم پرداخت عوارض، امکان خروج از کشور برای شما صادر نمی‌شود و ممکن است پرواز خود را از دست بدهید. از طرفی توجه داشته باشید که قبل از اقدام برای دریافت ارز مسافرتی باید عوارض را پرداخت کنید. برگه پرینت شده عوارض خروج از ایران یکی از الزامات مهم برای گرفتن ارز مسافرتی است. 

مدارک لازم برای پرداخت الکترونیکی عوارض خروج از کشور

این سؤال در بین مسافران بسیار رایج و پرتکرار است. پرداخت عوارض خروج از ایران کار بسیار ساده‌ای بوده و هیچ پیچیدگی خاصی ندارد. برای این کار به هیچ مدرکی احتیاج ندارید. فقط کافی است با کارت بانکی خود به یکی از پایگاه‌های حضوری برای پرداخت عوارض مراجعه کنید. یا کد ملی خود را در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های آنلاین وارد کرده و مبلغ خواسته شده را پرداخت کنید. 

رسید عوارض خروج از کشور چه مدت اعتبار دارد؟

باید توجه داشته باشید که رسید عوارض خروج از ایران فقط تا پایان همان سال اعتبار دارد. به این ترتیب اگر بعد از واریز وجه عوارض خروج موفق به سفر نشدید، می‌توانید با استفاده از همان رسید پرداختی و شماره پیگیری پرداخت عوارض در سفرهای بعدی تا آخر همان سال استفاده کنید. 

چه افرادی از پرداخت عوارض خروج از کشور معاف هستند؟

قانون پرداخت عوارض برای خروج از کشور، شامل تمامی افرادی می‌شود که به اهداف مختلف می‌خواهند از کشور خارج شوند؛ اما این قانون، برخی از افراد را از پرداخت عوارض مستثنا می‌کند. اگر واجد یکی از شرایط زیر باشید، از پرداخت عوارض معاف خواهید شد.

• بیمارانی که سفر درمانی در پیش دارند

اگر خدایی نکرده بیمار شدید و قصد داشتید که برای درمان به کشور دیگری سفر کنید، می‌توانید با ارائه مجوز شورای پزشکی، عوارض خروج از کشور را پرداخت نکنید. به‌علاوه می‌توانید به عنوان همراه بیمار، به میزان 40 تا 60درصد برای پرداخت عوارض تخفیف دریافت کنید. همچنین جانبازانی که برای درمان به کشورهای دیگر سفر می‌کنند، از پرداخت عوارض معاف هستند.

• خدمه سفر

افرادی که به واسطه ماموریت شغلی مجبور می‌شوند از کشور خارج شوند، لازم نیست این عوارض را پرداخت کنند. مثل خدمه پرواز، خدمه کشتی‌های تجاری و مسافربری و… 

• افراد دارای پاسپورت سیاسی

داشتن گذرنامه سیاسی هم یکی دیگر از راه‌هایی است که شما را برای پرداخت عوارض خروج از کشور مستثنا می‌کند. 

• دانشجویان دارای مجوز تحصیل در کشور مقصد

اگر دانشجو هستید و مجوز تحصیل در کشور دیگری دارید، دیگر نیازی نیست مبلغی را تحت عنوان عوارض برای خروج از کشور پرداخت کنید. البته توجه داشته باشید اگر بین رفت‌وآمدهای شما حداقل 3 ماه فاصله باشد، مشمول این قانون خواهید بود. با شرط رعایت کردن قوانین زیر دانشجویانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور سفر می‌کنند، از پرداخت عوارض معاف خواهند بود:

1. ثبت نام در سامانه نشا؛
2. درج مهر اجازه خروج دانشجویی در گذرنامه توسط نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور؛
3. وجود حداقل 3 ماه فاصله میان دو سفر ورودی به ایران.

• ایرانیان مقیم خارج از کشور که مشغول به کار هستند

اگر مقیم کشور دیگری هستید می‌توانید از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ویزای کار بگیرید و برای خروج از کشور، مبلغی برای عوارض پرداخت نکنید. 

نکته مهم: توجه داشته باشید که اقدام برای معافیت مالیات خروج از کشور برای هر گروه متفاوت است. برای مثال دانشجویان باید از طریق سامانه میخک و مرزنشینان از سامانه مبادلات مرزی وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام کنند. 

مصوبات جدید مجلس شورای اسلامی درباره عوارض خروج از ایران

قوانین مربوط به عوارض برای خروج از کشور در سال‌های اخیر با تغییرات زیادی روبه‌رو بوده؛ تا جایی که امروزه پرداخت آن برای همه افراد حتی کودکان و نوزادان نیز اجباری است. در مصوبات سال 1402 مجلس شورای اسلامی برای زائرین اربعین طرح ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. این قانون بیان می‌کند افرادی که از مرزهای زمینی به مقصد عراق از کشور خارج می‌شوند، از پرداخت عوارض خروج از کشور معاف هستند. 

 لغو سفر و پس گرفتن عوارض خروج از کشور 

اگر به هر دلیلی در پرداخت عوارض اشتباهی صورت بگیرد یا سفر شما کنسل شود، می‌توانید به سایت سازمان امور مالیاتی  به نشانی www.evat.ir مراجعه کرده و هزینه پرداختی را استرداد کنید.

سهم میراث فرهنگی و صنایع‌دستی از عوارض خروج از کشور 1402

خوب است بدانید بخش کوچکی از مبلغ عوارض خروج از کشور به سازمان گردشگری و بخش دیگری از آن برای بازسازی روستاهای مرزی کشور اختصاص داده می‌شود. بر اساس جزئیات لایحه بودجه در سال 1402، مبلغ 80 هزار تومان از عوارض پرداختی هر فرد، به بخش میراث فرهنگی و صنایع‌دستی اختصاص پیدا می‌کند. مبلغ مورد نیاز برای توسعه بسیاری از زیرساخت‌ها و تاسیسات گردشگری از طریق این بودجه تامین می‌شود. 

سخن پایانی

در این مقاله از مجله گردشگری ره بال آسمان سعی کردیم شما را با تمامی قوانین و جزئیات پرداخت عوارض خروج از کشور آشنا کنیم. اگر قصد سفر به خارج از ایران را داشته باشید، دانستن این اطلاعات برایتان ضروری خواهد بود. باید یادآوری کنیم که این عوارض دریافتی، بخشی از درآمدهای دولت بوده؛ لذا نرخ آن به واسطه تورم و قیمت ارز تغییر می‌کند. خوب است که اطلاعات خود در این زمینه را به‌روز نگه‌داشته و از آخرین اخبار مطلع شوید. تجربه شما از فرایند پرداخت عوارض خروج از ایران چگونه بوده است؟ چه چالش‌هایی را در این زمینه تجربه کرده‌اید؟ از شما می‌خواهیم تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.