مسجد حظیره یزد یا روضه محمدیه | جایی برای حاجت‌روایی

اسم یزد که بیاید به یاد بناهای تاریخی و آثار تماشایی‌اش می‌افتیم. یزد نمونه‌ای از زیباترین شهرهای خشتی دنیاست. اگر گذرتان به این شهر افتاد، بازدید از مسجد حظیره را در برنامه‌هایتان بگذارید. این مسجد قطه‌های زیادی در دل خود نهان کرده است. پای صحبتش که بنشینید  از دوره‌های مختلف تاریخی برایتان می‌گوید و اشک‌ها و توسل‌های صادقانه‌ای که حاجت‌مندان اینجا داشته‌اند. گاه نیز صدای هلهله شادی از دیوارهای این مشجد شنیده می‌شود. همراه ما باشید تا تک‌تک صداها را با هم بشنویم.

مسجد حظیره کجاست؟

برای بازدید از مسجد حظیره باید به استان یزد سفر کنید. در ضلع شرقی خیابان امام خمینی (ره) شهر یزد و در نزدیکی چهارراه شهدا این بنای قدیمی را پیدا می‌کنید. این مسجدروبه‌روی دروازده فتح است. کافی است از بومی‌ها آدرس دقیق مسجد را بپرسید تا راهنمایی‌تان ‌کنند.

معرفی روضه محمدیه

مسجد حظیره از قدیمی‌ترین مسجدهای ایران است؛ البته اگر از بومی‌ها اسم روضه محمدیه را شنیدید، تعجب نکنید. روضه محمدیه اسم دیگر این مسجد است.

تاریخچه مسجد حظیره

ساخت بنای اولیه مسجد به سال 809 هجری شمسی می‌رسد. در آن زمان همسر «حاج شمس الدین محمد بن زین الدین علی شاه میبدی» بیماری سختی داشت. حتی طبیب‌ها هم درمانی برای درد او پیدا نکرده بودند. حاج شمس الدین که دیگر از همه‌‌کس ناامید شده بود، عاجزانه به درگاه خدا دعا کرد. در یکی از شب‌های سرد و استخوان‌سوز زمستان او و همسرش از دروازه فتح یزد گذشتند و به این شهر رسیدند. حاج شمس‌الدین نذر کرد که اگر همسرش سلامتی‌اش را به دست بیاورد، مسجدی در آن مکان بسازد. خدا دعای حاج شمس الدین را اجابت کرد و او هم نذرش را ادا کرد. به درخواست او، این مسجد را روبه‌روی دروازه فتح ساختند؛ البته در بعضی از کتاب‌ها به‌جای دروازه فتح، اسم دروازه حظیره را نوشته‌اند.

روضه محمدیه چند بخش مختلف داشت. کنار بنای اصلی مسجد حمام، آب‌انبار و اتاق دیگری هم برای اسکان مسافرها ساخته بودند. در طی این سال‌ها این مسجد را چندین بار مرمت کردند؛ اما امروزه سنگ مرمر محراب تنها آثار باقی‌مانده از بنای اولیه است. در سال 1357 هجری شمسی «آیت الله صدوقی» در همان مکان، مسجد جدیدی ساخت.

معماری روضه محمدیه

• فضای بیرونی مسجد حظیره

بنای اولیه مسجد اتاق ساده‌ای بود که فضای داخلش را گچ‌کاری کرده بودند و نمایی آجری داشت؛ اما سازه جدید جزئیات بیشتری دارد. بنای بیرون مسجد با آجرچینی‌های مرتب و زیبایش، هم‌رنگ دیگر بناهای شهر است. بخشی از دیوار، اسپر، پیشخوان و مناره‌های بلند مسجد را با کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر تزیین کرده‌اند. روی کاشی‌ها اسم «الله» و پنج‌تن آل عبا خود‌نمایی می‌کند. علاوه بر این دو مناره بلند، پنج مناره دیگر، اطراف بنای مسجد سر به فلک کشیده‌اند؛ البته اندازه این مناره نسبت به دو مناره اصلی کوتاه‌تر است. هرکدام از آن‌ها نقشی از گل‌بوته‌های اسلیمی، ختایی و ترنجی دارد. کتیبه‌های روی دیوار را با خط ثلث و کوفی نوشته‌اند. روی کاشی‌کاری مرکزی دیوار، اسم روضه محمدیه را کمی بزرگ‌تر حک کرده‌اند.

هرچقدر از زیبایی گنبد مسجد بگوییم، کم گفته‌ایم. این گنبد با شیب شبدری کُندش از چشمگیرترین بخش‌های مسجد است. نمای بیرون گنبد را با آجر تزیین کرده‌اند. کف صحن بزرگ مسجد را هم با سیمان یکدست کرده‌اند. در وسط صحن، حوضی زیبا هست که المان‌هایی از معماری سنتی و اسلامی ایرانی دارد.

• فضای داخلی روضه محمدیه

از سه در ورودی می‌توانید به فضای داخلی مسجد بروید. در اصلی بزرگ و فلزی است. می‌شود روی آن اشکال هندسی و باشکوهی را دید. فضای داخلی مسجد را به دو شبستان تقسیم کرده‌‌اند. شبستان ضلع غربی مسجد، ستون‌های بلند و چهارگوشی دارد. بومی‌ها به این شبستان، تابستان‌خانه هم می‌گویند. می‌توانید در این شبستان کمی استراحت کنید تا خستگی راه از تنتان بیرون برود.

اطراف هر ستون شبستان را با کاشی‌های زیبا تزیین کرده‌اند. پایه هر ستون را با سنگ‌های مرمر پوشانده‌اند. به هر سمت که نگاه کنید، نقش‌های اسلیمی و ترنجی، ختایی و سقفی را می‌بینید. این بخش از مسجد سکوی سنگ‌فرش‌شده و درهای بزرگ چوبی دارد. هرکدام از درها را با ظرافت بسیار به‌شکل مشبک ساخته‌اند. زمانی که نور خورشید به شیشه‌های رنگی درها می‌تابد، بازتابی از نورهای رنگارنگ فضای داخل مسجد حظیره را روشن می‌کند. عکس‌هایتان در این بخش از مسجد زیبا و تماشایی می‌شود. از دیگر بخش‌های شبستان 12 پنجره فلزی و ۳ طاق‌نما با قوس جناغی است.

شبستان دوم قدمتش بیشتر و وسعتش کمتر از تابستان‌خانه است. در این بخش دو ایوان کوتاه با سردری چوبی ساخته‌اند. پنجره‌های کوچک و رنگی حس‌‌وحال خوبی به این شبستان داده است. برای دیدن محراب مسجد باید به بخش جنوبی بروید. در این بخش از کاشی‌های فیروزه‌ای استفاده کرده‌اند که از مهم‌ترین ویژگی‌های معماری سنتی ایرانی و اسلامی است.

قبور موجود در مسجد حظیره

در گوشه‌ای از مسجد، دو سنگ قبر کنار هم هست که توجه همه را به خودش جلب می‌کند. عبارت «لا اله الا الله و محمد رسول الله» را روی پیشانی یکی از قبرها حک کرده‌اند. چند بیت شعر هم کنار این نوشته وجود دارد. طبق گفته‌ها این دو قبر برای زوجی است که صاحب زمین مسجد بوده‌اند. کنار محراب مسجد می‌توانید قبر آیت الله صدوقی، سومین شهید محراب، را زیارت کنید. او همیشه نماز صبح و نماز شبش را در مسجد اقامه می‌کرد. «حاج شیخ محمدعلی صدوقی»، امام جمعه یزد را هم کنار این شهید به خاک سپرده‌اند.

علت شهرت روضه محمدیه

گردشگرهای زیادی برای زیارت قبر آیت الله صدوقی به این مسجد می‌روند. وجود آرامگاه این شهید، مسجد زیبای حظیره را از دیگر مسجدها متمایز کرده است. قدمت تاریخی مسجد هم از دیگر ویژگی‌هایی است که شهرت این مسجد را چندین برابر می‌کند. روضه محمدیه در زمان هشت سال دفاع مقدس، پایگاهی نظامی بود. در آن زمان کمک‌های مردم را در این مسجد جمع‌آوری می‌کردند و رزمندگان برای اعزام به منطقه جنگی آماده می‌شدند. برگزاری عزاداری‌های منسجم نیز یکی از دلایل شهرت این مسجد است. به احتمال زیاد عزاداری متفاوت و یک‌پارجه این مسجد را از شبکه‌های مختلف صداوسیما دیده‌اید.

جاهای دیدنی نزدیک به مسجد حظیره

این شهر خشتی جاذبه‌های دیدنی زیادی دارد. حالا که تا آنجا رفته‌اید، به دیگر بناهای تاریخی سری بزنید.

• مسجد جامع یزد

نمی‌شود تا یزد رفت و از معروف‌ترین مسجد شهر دیدن نکرد. بیشتر از 900 سال از قدمت مسجد جامع یزد می‌گذرد. بخش‌های مختلف مسجد را در دوره‌های مختلف ایلخانی، صفوی، تیموری، آل مظفر و قاجار ساخته‌اند. معماری مسجد از زیباترین نمونه‌های معماری‌های اسلامی است. مناره‌های این مسجد آن‌قدر بلند است که به آسمان هفتم می‌رسد. اگر دلتان خواست به این مسجد تاریخی هم سری بزنید. مسجد جامع یزد فاصله کمی با مسجد زیبای حظیره دارد.

• میدان وقت الساعت از جاهای دیدنی نزدیک به مسجد حظیره

در سفرتان به یزد می‌توانید از قدیمی‌ترین ساعت شهری جهان دیدن کنید. ساخت این برج ساعت به دوره قاجار برمی‌گردد. معماری این برج خشتی، ماهرانه و زیبا است. در وسط برج ساعت بزرگی گذاشته‌اند که زمان را به همه نشان می‌دهد. حاشیه این برج را با کاشی‌های چشمگیر تزیین کرده‌اند. این میدان با نورپردازی زیبایش در شب تصویری ماندگار را در ذهنتان ثبت می‌کند. نزدیک میدان می‌توانید از بازار هم دیدن کنید. خانه لاری ها، مدرسه ضیاییه یا همان زندان اسکندر، موزه مارکار و بقعه دوازده امام از دیگر جاهای دیدنی یزد و نزدیک به این مسجد است.

بهترین زمان بازدید از روضه محمدیه یزد

یزد اقلیمی گرم و خشک دارد. آب‌وهوای این شهر در بهار و پاییز معتدل‌تر از دیگر فصل‌های سال است. در این دو فصل گردشگرهای زیادی به این شهر می‌روند. اگر دلتان می‌خواهد در زمان خلوت‌تری به یزد بروید، تابستان و زمستان انتخاب خوبی می‌شود؛ البته باید طاقت گرمای زیاد و سرمای سوزناکش را هم داشته باشید تا بتوانید از دیدن مسجد حظیره لذت ببرید.

اطلاعات بازدید از مسجد حظیره

آدرس: استان یزد، شهر یزد، ضلع شرقی خیابان امام خمینی (ره)، محله ابر و مبارکه، ابتدای خیابان حضرت مهدی (عج).
زمان بازدید: این مسجد همه‌روزه باز است.
هزینه بازدید: هزینه بازدید از مسجد رایگان است.

مسیر دسترسی به روضه محمدیه یزد

اگر قصد دارید از این مسجد دیدن کنید، خودتان را به یزد زیبا برسانید. بعد از رسیدن به شهر یزد مسیر را تا ضلع شرقی خیابان امام خمینی (ره) ادامه بدهید. برای پیداکردن این خیابان از گوگل‌مپ استفاده کنید. در نزدیکی چهارراه شهدا به محله ابر و مبارکه می‌رسید. البته امروزه این محله را به اسم پیربرج هم می‌شناسند. بنای مسجد حظیره در ابتدای خیابان حضرت مهدی (عج) و روبه‌روی دروازه فتح یا در حظیره است.

مسجد حظیره یکی از بناهای تاریخی شهر یزد است. از این سفر مجازی با ره بال آسمان لذت برده‌اید؟ اگر در سفرهای قبل از این مسجد بازدید کرده‌اید، برای خواندن تجربه‌هایتان مشتاق هستیم. در کامنت‌ها برایمان بنویسید.