تنگه لیتون کهگیلویه و بویراحمد | دره‌ای به نام کودکان در دلی آجم

بدون شک طبیعت هر بار شما را شگفت‌زده می‌کند. اگر یادتان باشد در کتاب‌های درسی درباره پدیده‌های طبیعی یاد گرفتیم؛ اما خواندنش کجا و به چشم دیدنش کجا؟ مقصد این بار، تنگه‌ لیتون است. نام تنگه را که می‌شنوید قطعاَ ذهن شما هم به سمت خلیج همیشه فارس می‌رود؛ اما تنگه لیتون در خشکی است. کنجکاو شدید؟ کوله پشتی خود را بردارید و با ما هم‌سفر شوید. یک سفر هیجان‌انگیز انتظارتان را می‌کشد.

تنگه لیتون کجاست؟

اصلاً یک مکان باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا به آن تنگه بگوییم؟ تنگه‌های خشکی، دره‌هایی عمیق و کوچک یا گذرگاه‌هایی باریک هستند؛ پس امروز قرار است به جایی میان کوه‌ها برویم. مسیر غرب ایران تا کهگیلویه و بویراحمد را پیش می‌گیریم. اینجا استانی است در دل دامنه کوه‌های زاگرس و دنا. این تنگه در 70کیلومتری شهر دیشموک قرار دارد که یکی از شهرهای کهگیلویه و بویر احمد است، در منطقه‌ای به نام دلی آجم.
تکنولوژی را فراموش نکنید، گوگل مپ می‌تواند راهنمای خوبی باشد. پیداکردن شهر دیشموک در آن کار سختی نیست. باقی مسیر را هم از مردم محلی بپرسید. مردمان دامنه کوه‌های ایران خون‌گرم و مهمان‌نوازند، حتماً راهنماییتان می‌کنند.

تنگه لیتون یا تنگه کودکان

دامنه‌های زاگرس در فصل زمستان همیشه سفیدپوش است. به برکت برف‌های زمستانه رودهای پر آبی هم در بهار و تابستان به جریان می‌افتد. در تنگه لیتون همیشه آب خنک و تازه جاری است، پاک و زلال. اصلاً شاید به‌خاطر همین پاکی اسمش را تنگه کودکان گذاشته‌اند. درست حدس زدید، در زبان لری لیتون به معنی کودکان است؛ البته شاید هم اسم این تنگه به‌خاطر کاربردش لیتون است. در گذشته کودکان شنا را در این دره یاد می‌گرفتند. احتمالاً هنوز هم صدای خنده‌هایشان در دل کوه باقی است.

تنگه لیتون و ردی از مهر و قهر خالق

قرن‌هاست که طبیعت، زمین را با باد نوازش می‌کند و با باران سیراب. گاهی هم این محبت با عوامل طبیعی دیگر رنگ غضب به خودش می‌گیرد. ردی از این ناز و نوازش و غضب‌ها بر زمینمان مانده است. طبعیت در هر منطقه‌ای ردش را به نقش‌ونگاری زیبا به یادگار گذاشته است. تنگه لیتون هم یکی از همین یادگاری‌هاست، یکی از تنگه‌های ایران زیبایمان؛ اما این منطقه هنوز هم ناشناخته باقی مانده است.

تنگه لیتون؛ خوش‌آب‌وهوای سخاوتمند

تنگه لیتون به‌خاطر کوه‌هایش آب‌وهوای خوشی دارد و این منطقه به‌لطف سخاوت کوهستان، پوشش گیاهی چشمگیری هم دارد. درخت‌های این منطقه، مثل مردمانش اصیل، ریشه‌دار و مهربانند. همیشه زیر شاخه و برگ‌های به‌هم‌تنیده‌شان سایه‌ای برای استراحت هست. تصویر زیباییشان در آب روان تنگه می‌رقصد و این یکی از دیدنی‌ترین تصویرهای طبیعت‌گردی است.

رطوبت هم دستی به این مهربانی کشیده و گیاهان در این منطقه با سرعت بیشتری رشد می‌کنند. به این تصویر دل‌نشین، آبشار زیبایش را هم اضافه کنید. این تصویر  می‌تواند تا سال‌ها بهترین اثر عکاسیتان باشد.

اینجا می‌توانید تنی هم به آب بزنید و با موج‌های حضورتان تصویر درخت‌های میان آب را به بازی بگیرید. حس فوق‌العاده رقص نور روی آب درست در کنارتان شاید هرگز از خاطره‌هایتان پاک نشود. شاید بهتر باشد چند لحظه‌ای هم چشم‌هایتان را ببندید. به قول هاتف اصفهانی « چشم دل باز کن که جان بینی، آنچه نادیدنی‌ست آن بینی». البته حواستان باشد سنگ‌ها در آبشار لیز و لغزنده هستند.

تنگه لیتون و داروی سمی و خوش‌عطر

شاید برایتان عجیب باشد ولی تنگه لیتون به خوش‌عطری‌اش معروف است. تابستان را که برای سفر به این منطقه انتخاب کنید، عطر پونه کوهی جادویتان می‌کند. فرهنگستان ادب فارسی اسم این گیاه را خالواش ثبت کرده است، شاید آن را به این اسم بشناسید. این گیاه هم خوراکی است و هم از اسانسش در عطرها استفاده می‌شود؛ البته یادتان نرود، اگر کمی از آن برای خوراکی‌ها می‌چینید، در مصرف آن محتاط باشید. خالواش به کبد بعضی‌ها نمی‌سازد و مصرف زیادش در غذاها کار دستتان می‌دهد. اسانس این گیاه خوش‌عطر هم اگر از مقدار مناسبش بیشتر باشد، سمی است. این فرموده ابن سینا را فراموش نکنید «هرچیزی کمش داروست، به اندازه‌اش غذا و زیادش سم». حالا اگر بگویم که خالواش مصرف دارویی هم دارد، تعجب نمی‌کنید.

تنگه لیتون و برکت زمین‌های اطراف

مهربان که باشی خاک هم برایت طلا می‌شود و این حکایت مردم این منطقه است. لیتون زمین‌های اطرافش را سیراب و سرسبز کرده است. آب تنگه در انتها به رودخانه آجم می‌ریزد. از آب شیرین رودخانه برای آبیاری بیش از 50 هکتار باغ‌ مرکبات و 100 هکتار مزرعه‌ برنج استفاده می‌شود. محلی‌ها یک استخر پرورش ماهی هم در نزدیکی تنگه راه اندازی کرده‌اند. آب این استخر هم از تنگه لیتون تأمین می‌شود. این تنگه نقش مهمی در کسب‌وکار مردم روستا دارد. الهی که پررزق باشند و و رزقشان پربرکت.

بهترین زمان بازدید از تنگه لیتون

دلی آجم منطقه‌ای کوهستانی است و بهار و تابستان خنک و خوش‌آب‌وهوایی دارد. بهترین زمان دیدن تنگه لیتون همان شش ماه اول سال است؛ اما اگر عطر خوش خالواش وسوسه‌تان کرده، تابستان بهترین فصل برای شماست. شش ماه دوم، سرمای هوا استخوان‌سوز می‌شود؛ اما در همین فصل‌هاست که قندیل‌های آبشار دیدنی است؛ انتخاب بین این فصل‌ها را به خودتان می‌سپاریم؛ اما موقع انتخابش، مسیر سخت و ناهموار تنگه را هم در نظر داشته باشید.

جاهای دیدنی اطراف تنگه لیتون در استان کهگیلویه و بویر احمد

استان کهگیلویه و بویر احمد به پایتخت طبیعت ایران معروف است. چشمه‌ها، رودخانه‌ها و آبشارهای فراوانی در این استان جریان دارد. مردم خون‌گرم این دیار لر هستند و به گویش لری صحبت می‌کنند. مرکز این استان شهر یاسوج است. استان کهگیلویه و بویر احمد هر چهار فصل سال را با آب‌هوای ویژه همان فصل تجربه می‌کند. جاذبه‌های گردشگری و جاهای دیدنی این استان، مسافرهای بسیاری را به سمت آن می‌کشاند. یکی از این جاذبه‌ها پیست اسکی زمستانه این استان است. اگر اهل این ورزش هیجان‌انگیز هستید در زمستان به این استان سفر کنید.

استان کهگیلویه وقایع تاریخی زیادی را هم به پشت سر گذاشته است. به کهگیلویه و بویر احمد دیار آریوبرزن هم می‌گویند. آریو سرداری با دلاوری‌های کم‌نظیر در صفحات تاریخ این مرز بوم است. چندتا از جاهای دیدنی کهگیلویه و بویر احمد را برایتان نام می‌بریم. اگر گذرتان به این استان افتاد از آن‌ها دیدن کنید.

تل خسرو، تل زال، دشت روم، تنگه مهریان، مزدک و بابکان از مکان‌های تاریخی این استان است. هر کدام از این مکان‌ها داستانی شنیدنی از گذشته دارد. موضوع ناراحت‌کننده این است که بعضی از روستاهای این استان از امکانات رفاهی کافی محروم هستند. لیاقت این مردمان عزیز و مردان رشید بیشتر از این‌هاست. این استان با بیش از 280 جاذبه گردشگری می‌تواند وضع بهتری داشته باشد.

• منطقه دلی آجم

دلی آجم از توابع منطقه دیشموک به حساب می‌آید. هوای مطبوع و ییلاقی‌اش زبانزد است و آوازه‌اش مسافرها را به این منطقه می‌کشاند. زندگی عشایری هم از جذابیت‌های دیگر برای طبیعت‌گردهاست. در نزدیکی تنگه لیتون و در بین صخره‌ها غارها و آبشارهای متعددی هست که دیدنشان خالی از لطف نیست. متأسفانه مردم روستا از راه ارتباطی و برق و آب لوله کشی محرومند. برای همین است که گردشگرها کمتر به این منطقه می‌آیند. امیدوارم که ایرانی آبادتر و با رفاهی بیشتر داشته باشیم.

تنگه لیتون و مسیر دسترسی

تنگه لیتون بین مسافرها و گردشگرها خیلی شناخته‌شده نیست. یکی از علت‌های آن هم مسیر سخت و ناهموار آن است. مسیر دسترسی به تنگه لیتون خاکی است و اطراف این تنگه هم امکانات تفریحی وجود ندارد؛ البته همه‌جا که نباید ساختمان باشد و سازه، برای ما همین طبیعت خودش بزرگ‌ترین امکان است؛ ولی شاید دیگران با ما هم‌عقیده نباشند و همین دلیلی است برای اینکه گردشگرها کمتر مهمان این زیبایی بکر باشند.

زیبایی حقیقی تنگه لیتون را نمی‌شود در بین سطرها و با کلمه‌ها گفت؛ اما هر چه در توانمان بود برایتان گفتیم. اگر شما هم مثل ما مشتاق دیدن دره های ایران هستید با ما همسفر شوید. ره بال آسمان همسفر خوبی برایتان می‌شود. اگر هم قبلاً از این تنگه دیدن کرده‌اید؛ در کامنت‌ها از تجربه‌هایتان برایمان بنویسید که حسابی مشتاق خواندنشان هستیم.