مقبره دو کمال تبریز | باغی باصفا در دل یکی از قدیمی‌ترین محله‌های تبریز

اگر شهر تبریز را به‌عنوان مقصد سفر خود انتخاب کرده‌اید، باید خود را برای تجربه‌های جدید و تازه آماده کنید. این شهر تاریخی به لطف طبیعت زیبا، آب‌وهوای مطلوب و تاریخچه درخشان، گردشگران را از سراسر جهان به سمت خود می‌کشاند. درست است که اغلب افراد تبریز را با جنگل‌های ارسباران، ارگ تبریز، مقبره‌الشعرا یا کوه‌های رنگی آلاداغ دار می‌شناسند؛ اما این شهر پر است مکان‌های دیدنی که شاید تا به حال نام آن‌ها را نشنیده باشید. در این مقاله می‌خواهیم سراغ یکی از بناهای کمتر شناخته شده تبریز برویم. جایی به نام مقبره دو کمال تبریز که حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. با ما همراه باشید. 

مقبره دو کمال تبریز کجاست؟

این بار قرار است در کوچه‌پس‌کوچه‌های یکی از قدیمی‌ترین محله‌های شهر تبریز قدم بزنیم؛ جایی در شرق تبریز که به محله بیلانکوه شناخته می‌شود. آرامگاه دو کمال تبریز یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های تاریخی این شهر بوده که در قلب محله بیلانکوه قرار دارد. این مقبره آرامگاه ابدی جمعی از دانشمندان و بزرگان شهر تبریز است. همراه ما باشید تا با سرگذشت این مقبره و آدم‌هایش آشنا شویم.

معرفی مقبره دو کمال تبریز

شکل‌گیری اولیه این باغ به زمانی بازمی‌گردد که یک شاعر تاجیکی به نام کمال‌الدین مسعود خنجدی هنگام بازگشت از سفر حج، شیفته تبریز و مردم این شهر می‌شود. پس از مدتی این شاعر و غزل‌سرای سرشناس، تحت حمایت سلطان حسین جلایری قرار گرفت و ایشان به‌عنوان پیشکش، باغچه‌ای را در محله بیلانکوه به این شاعر فرهیخته اهدا کردند. خنجدی سال‌ها در این مکان زندگی کرد و پس از مرگش نیز در همین باغ به خاک سپرده شد. 

در گذشته مقبره دو کمال باغی بزرگ و باصفا بود؛ اما به مرور زمان به یک گورستان دورافتاده تبدیل شد. خوشبخانه امروزه جان دوباره‌ای در این بنا دمیده شده و در لیست بناهای تاریخی تبریز قرار گرفته است. باغ دو کمال تبریز را جمعی از اهالی این منطقه در سال 1338 کشف کردند. این باغ در دهه 50 به همت انجمن آثار ملی کشور مرمت و بازسازی شد.

افراد دفن شده در مقبره دو کمال تبریز

طبق اسناد تاریخی موجود، شیخ کمال‌الدین مسعود خنجدی و کمال‌الدین بهزاد، دو تن از بزرگترین هنرمندان شهر تبریز، اولین نفراتی هستند که در مقبره دو کمال تبریز آرام گرفته‌‌اند. جالب است بدانید وجه تسمیه این بنا نیز از روی نام این دو بزرگوار گرفته شده است. علاوه بر شاعر تاجیکی و نقاش معروف اهل صفویه، بزرگان دیگری نیز در باغ دو کمال تبریز دفن شده‌اند. نظام‌الدین سلطان محمد نگارگر یکی دیگر از نقاشان زبردست دوران صفویه بوده که در این باغ به خواب ابدی فرو رفته است. همچنین آرامگاه سلطان محمد مجلد، هنرمند متواضع و خالق هنر کتاب‌سازی و جلدآرایی نیز در این بنا قرار دارد. از دیگر افراد دفن شده در مقبره دو کمال تبریز می‌توان به مولانا توسی و مولانا شروانی اشاره کرد. 

جاذبه های گردشگری باغ دو کمال تبریز

در دهه 1380 پس از پیگیری‌های سازمان میراث فرهنگی تبریز، این بنا تغییر کاربری داد و به یک دانشگاه علمی کاربردی در زمینه هنر تبدیل شد. این دانشگاه در سال 1381 فعالیت خودش را در رشته هنرهای چوبی آغاز کرد و سپس در سال‌های بعدی رشته‌های دیگری مثل معماری، گرافیک، عکاسی، طراحی فرش و… نیز به آن اضافه شد. امروزه بخش‌های مختلف این مجموعه مثل آتلیه، گالری نمایشگاهی، موزه تخصصی نگارگری و کتابخانه تخصصی به مکانی برای هنرآموزی تبدیل شده است.

بنای مقبره دو کمال تقریباً در وسط این باغ قرار داشته و محوطه اصلی آن با تندیس‌های کمال‌الدین خجندی و کمال‌الدین بهزاد مزین شده است. شما نیز اگر به حوزه‌های نگارگری و عکاسی علاقه‌مند هستید، بازدید از بخش‌های مختلف این مجموعه را از دست ندهید.

جاهای دیدنی نزدیک به باغ دو کمال تبریز

حیف است که تا اینجا آمده باشید و از دیگر جاذبه‌های دیدنی محله بیلانکوه بازدید نکنید. این محله تاریخی شما را به گذشته‌های دور برده و جلوه‌ای از پیشینه این شهر تاریخی را برایتان به نمایش می‌گذارد. پس اگر شیفته تاریخ شمال غرب ایران شده‌اید، بعد از گشت‌وگذار در مقبره دو کمال از سایر جاهای دیدنی تبریز که در چند قدمی این باغ قرار دارند غافل نشوید.

مسجد ملا مهدی

پل بیلانکوه

ربع رشیدی

مقبره باقرخان

بهترین زمان بازدید از آرامگاه دو کمال تبریز

تابستان‌های بسیار خنک و دلپذیر شهر تبریز، این شهر را به یکی از بهترین مقاصد تابستانی تبدیل کرده است. از سوی دیگر زمستان‌های دیار ستارخان و باقرخان بسیار سرد و استخوان‌سوز بوده و این سرما در ماه‌های آذر، دی و بهمن به اوج خود می‌رسد. پس برای اینکه گرفتار یخبندان‌ها و بارش‌های ناگهانی تبریز نشوید و بتوانید با دل جمع و فرصت کافی از طبیعت بکر و دیدنی‌های این شهر بازدید کنید، فصل تابستان انتخاب هوشمندانه‌ای برای این سفر هیجان‌انگیز است.

اطلاعات بازدید از مقبره دو کمال تبریز

آدرس	استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان هفت تیر، خیابان شیخ کمال، محله بیلانکوه (ولیان کوی).
ساعت بازدید	همه روزه به جز ایام تعطیل از ساعت 8 صبح تا 6 عصر.
مدت زمان بازدید	30 دقیقه الی یک ساعت و نیم.
هزینه ورودی	بازدید از مجموعه دو کمال تبریز برای عموم مردم رایگان است.

مسیر دسترسی به مقبره دو کمال تبریز 

برای بازدید از آرامگاه دو کمال تبریز ، مسیر سرراستی پیش روی شما قرار دارد. کافی است ابتدا به خیابان هفت تیر بروید و از آنجا به سمت محله بیلانکوه حرکت کنید. کمی بالاتر از چهارراه عباسی و نرسیده به چهارراه آبرسان، بنای باغ دو کمال پیش روی چشمانتان ظاهر خواهد شد.

این بار در ره بال آسمان سراغ یکی دیگر از بناهای تاریخی تبریز رفتیم. جایی که آرامگاه ابدی تعدادی از بزرگان و هنرمندان استان آذربایجان شرقی است. شما تا  به حال کدام یک از جاهای دیدنی تبریز را از نزدیک دیده‌اید؟ تجربه‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.