شما چند تا از سوغات بوشهر را می‌شناسید؟ بیایید قبل از شروع این مقاله یک بازی با هم راه بیندازیم. چشمتان را ببندید و چند تا از سوغاتی های بوشهر را نام ببرید. بعد هم بروید تا انتهای مقاله را بخوانید و ببینید چند تا را درست گفته‌اید. حاضرید؟ شروع کنیم؟ ما هم کمی راهنمایی‌تان می‌کنیم. همه ما سوغات بوشهر را به خوراکی‌های گرم و ترشی‌های تند و تیز و رنگارنگش می‌شناسیم. حتماً حالا دهانتان حسابی آب افتاده است و بدجور هوس یک خوراکی جنوبی خوشمزه کرده‌اید. بیشتر از این منتظرتان نمی‌گذاریم. با ما همراه شوید تا ببینیم در این بندر پرشور چه خبر است. همین قدر بگوییم که گاهی چنان این سوغاتی‌ها آدم را به هوس می‌اندازد که دوست دارد همان لحظه با خرید بلیط هواپیما بوشهر خودش را به آنجا برساند. به قول شاعر: تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.
سوغات بوشهر | خوراکی‌های خوشمزه
حسن مطلع حرفمان، خوراکی‌های خوشمزه بوشهر است. محبوب‌ترین‌های سوغات بوشهر همین خوردنی‌هایی هستند که همواره در شهرمان تعریفشان را می‌شنویم و حتی ممکن است کمی هم امتحانشان کرده باشیم؛ اما خریدن آن‌ها از دست مردم محلی لذتی دیگر دارد. بیشتر از این منتظرتان نمی‌گذاریم. ببینیم در این بندر گرم و زیبا باید در انتظار چه چیزهایی باشیم.
این را هم بخوانیم: راهنمای سفر به بوشهر
خرما | پادشاه سوغاتی های بوشهر
شغل بسیاری از مردم بوشهر، کشاورزی است. کشاورزان بوشهری یا در نخلستان‌ها کار می‌کنند یا صاحب آن‌ها هستند. پرورش خرما و چیدن آن از فعالیت‌های بسیار قدیمی در بوشهر است. مردم بوشهر در پرورش خرما کاملاً حرفه‌ای شده‌اند و خرمای بوشهر بهترین خرمای ایران است. از درختان پربرکت نخل در کنار پرورش خرما، محصولات خوراکی و صنایع دستی متفاوتی هم تولید می‌شود. خوراکی‌هایی مثل پنیر نخل، لواشک خرما، شهد و سرکه خرما از نخل‌ها حاصل می‌شوند. خلاصه آنکه خرما سردمدار سوغات بوشهر است و نباید از آن غافل شد.
پنیر نخل | پنیری متفاوت از جنس خرما
پنیر نخل خوارکی خوشمزه و سرشار از خاصیت است که از تنه نخل به دست می‌آید. پنیر نخل از سوغاتی‌های گران بوشهر است؛ چراکه برای تهیه آن زحمت بسیاری کشیده می‌شود. این خوراکی ماده‌ای سفید رنگ و شیرین است که برای به‌دست‌آوردنش باید سر درخت را بیندازند و سپس با جدا کردن برگ‌ها به بخش میانی آن برسند.
جالب است بدانید که نخل در میان مردم بوشهر جایگاهی خاص دارد و به همین دلیل از نخل‌های کوچک و جوان برای تهیه پنیر نخل استفاده می‌شود.
ارده بوشهر | رد پای کنجد در سوغات بوشهر
یکی دیگر از خوراکی خوشمزه که جایگاهی ویژه در سوغات بوشهر دارد، ارده کنجد است. همه ما نام این خوراکی را شنیده‌ایم و به احتمال زیاد مزه آن را هم چشیده‌ایم. ارده خوراکی گرم و پرخاصیتی است که از کنجد تهیه می‌شود و سرشار از ویتامین است. از آنجایی که شرایط آب‌وهوایی بوشهر برای پرورش کنجد مناسب است، ارده در این شهر به‌راحتی تولید می‌شود و پیداکردن آن در بوشهر کار سختی نیست.
اگر اهل استان‌های سردسیر کشورمان هستید، حتماً این خوراکی مقوی را تهیه کنید؛ چراکه به‌خوبی از بدنتان در برابر سرما محافظت می‌کند.
خارک | خام اما خوشمزه
خارک همان خرمای نارس است که زودتر از موعد چیده می‌شود. خارک همان خواص خرما را دارد و به رنگ‌های زیبای زرد و قرمز دیده می‌شود. مزه خارک ممکن است مطابق میل هر سلیقه‌ای نباشد؛ زیرا به دلیل خام‌بودن مانند خرمالوی نارس، کمی گس است. این طعم ممکن است افراد ناآگاه به مزه خارک را غافلگیر کند؛ پس حواستان باشد آن را برای هرکسی نخرید.
خارک پخته | خوراکی خلاقانه در سوغات بوشهر
گفتیم که مزه خارک ممکن است برای هر کسی مطلوب نباشد. مردم بوشهر هم این را به‌خوبی می‌دانند و چاره دیگری برایش اندیشیده‌اند. خارک پخته یک محصول شیرین و لذیذ و از محبوب‌ترین‌ها بین سوغات بوشهر است. برای تهیه خارک پخته، باید خارک‌ها را در دیگ به همراه مقدار فراوانی آب جوشاند. بعد از اینکه خارک‌ها نرم شدند، هسته آن‌ها را جدا می‌کنند و با قراردادنشان روی یک حصیر، منتظر می‌مانند تا خشک شوند. خارک‌های پخته شده و خشک را با شکر مخلوط می‌کنند تا یک شیرینی حسابی خوشمزه به دست بیاید.
حلوای راشی یا حلوا کشی | گرم و مغذی
حلوای راشی هم یک شیرینی گرم و پرانرژی است. لابد به خاطر همه این خوراکی‌های خوشمزه است که مردم شهر همیشه صمیمی و پرانرژی هستند و آوازه مهمان‌نوازی‌شان به کل ایران می‌رسد. حالا برسیم به این سوغات بوشهر، یعنی حلوای راشی. حلوای راشی از حرارت‌دیدن شیره خرما و اضافه‌شدن ارده کنجد به آن تهیه می‌شود. البته قلق کار این است که حلوا را به‌سرعت و با شدت زیاد هم بزنند تا شبیه پشمک، رشته‌رشته و متلاشی شود.
حلوا سنگک | خوشمزه‌ای متفاوت در سوغات بوشهر
مردم بوشهر از هیچ چیز، همه چیزهای خوشمزه تهیه می‌کنند. حلواها هم سهم بزرگی از سوغات بوشهر را به خود اختصاص داده‌اند. حلوای سنگک نوع دیگری حلوا است که از حرارت دادن شیره خرما به دست می‌آید. بعد از اینکه شیره خرما به‌خوبی حرارت دید و سفید شد، آن را در ظرفی با ضخامت کم ریخته و پس از سرد و سفت شدن، نوش جان می‌کنند. اگر روی این حلوا کنجد بوداده بپاشند، به آن حلوای نونک هم می‌گویند.
حلوا پسکی یا حلوا خرمایی | سوغات بوشهر پر از حلواهای مختلف
گفتیم که تنها محصول نخلستان‌ها، خرما نیست و از همین خرما، کلی خوراکی خوشمزه دیگر هم تهیه می‌شود. به یک حلوای خوشمزه دیگر می‌رسیم. حلوای پسکی از تفت دادن خرما در روغن و اضافه کردن ماست به آن به دست می‌آید. شاید با خود فکر کنید که ممکن است ترکیب ماست و خرما ایده خوبی نباشد؛ اما بعد از چشیدن مزه این حلوا حسابی طرفدارش خواهید شد. هرکدام از سوغات بوشهر نشان می‌دهد که مردمان آن در کنار خلاقیت و سلیقه‌ای که دارند، بسیار به تغذیه سالم و مقوی خود اهمیت می‌دهند و با این شیرینی‌های مقوی یک وعده سالم برای خود تهیه می‌کنند.
مسقطی | شیرینی محبوب کودکان و بزرگسالان
مسقطی هم از ترکیب نشاسته، شکر، روغن، زعفران، هل و گلاب تهیه می‌شود. این خوراکی خوشمزه اکثراً به همراه چای سرو می‌شود و یک عصرانه لذیذ برایتان فراهم می‌کند. باید بدانید که اصالت این خوراکی به سال‌های سال پیش برمی‌گردد. زمانی که این حلوا از شهر مسقط به ایران آورده شد و همین جا ماندگار شد. این سوغاتی تنها مختص به بوشهر نیست؛ بلکه اکثر شهرهای جنوبی مسقطی‌های خوشمزه‌ای تهیه می‌کنند و به‌عنوان سوغاتی هان شهر محسوب می‌شود.
انواع نان | صرف یک صبحانه سنتی با نان سنتی
سوغات بوشهر فقط به خرما و شیرینی‌هایی که از آن به دست می‌آیند، محدود نمی‌شود. نان‌های محلی که در تنورهای داغ و به دست خود مردم شهر پخته می‌شوند، جذابیتی دیگر دارند. نان نازک، نان گرده، نان بلبل و نان کماج از جمله نان‌های محلی بوشهر هستند که هر کدام روش پخت جداگانه و مزه‌های متفاوت دارند.
به شما پیشنهاد می‌کنیم که در طول مدت اقامتتان در شهر، از این سوغات بوشهر غافل نشده و وعده‌های غذایی‌تان را با این نان‌ها هیجان‌انگیزتر کنید.
ترشی | تند و تیزهای سوغات بوشهر
مگر می‌شود به استان بوشهر رفت و از ترشی حرفی به میان نیاورد؟ ترشی‌های رنگارنگ که دهن دوست‌داران مزه‌های ترش و تند را به آب می‌اندازد، از زیبایی‌های بازار سوغات بوشهر و از مهم‌ترین خواکی‌های سر سفره آن‌هاست.
در این میان ترشی انبه در جایگاه مهم‌تری میان سایر ترشی‌های بوشهر قرا دارد. اگر عاشق مزه‌های تند و گرم هستید، نباید از این ترشی‌های جذاب به‌راحتی بگذرید. ترشی لیموعمانی، ترشی بادمجان و ترشی گل کلم از دیگر انواع ترشی است که در بوشهر پیدا می‌شود.
ماهی و میگو | حاصل زحمت صیادان
صید کردن ماهی و فروش آن‌ها بخش دیگری از شغل و حرفه مردم بوشهر را تشکیل می‌دهد. در بازارهای ماهی‌فروشی بوشهر می‌توانید به‌راحتی انواع ماهی‌های تازه جنوبی را تهیه کنید. ماهی جنوب با شمال تفاوت دارند و آنچه در بوشهر پیدا خواهید کرد، ماهی‌هایی مانند ماهی سنگسر، هامون، مرکب، شیر و دیگر ماهی‌های جنوب است.
سوغات بوشهر | صنایع دستی زیبا
هنر مردم بوشهر فقط در پختن خوراکی‌های خوشمزه نیست؛ بلکه صنایع دستی زیبای آن‌ها نیز بخش مهمی از سوغات بوشهر را تشکیل می‌دهند. حالا که به بوشهر آمده‌اید، برای زیباترکردن خانه‌هایتان یا حتی داشتن یادگاری‌هایی از این شهر از این هنرهای زیبا غافل نشوید.
گبه | طبیعت در خانه شما
گبه نوعی قالیچه است که در اندازه‌های کوچک بافته می‌شود. این سوغات بوشهر قدمتی طولانی دارد و بافتن آن در سایر مناطق کشورمان نیز رایج است. در بافت گبه از پشم گوسفند استفاده می‌شود. جالب است بدانید که طرح‌های به‌کار‌رفته در گبه‌ها الهام‌گرفته از طبیعت هستند و هرکدام به‌تنهایی معنای خاص خود را دارند. در گذشته گبه‌ها به رنگ سفید یا سیاه بودند که رنگ سفید به معنی حال خوب بافنده و رنگ سیاه به معنی حال بد او بوده است. امروزه برای بافت گبه‌ها، پشم‌ها را رنگ می‌کنند و گبه‌های رنگی می‌بافند.
گلیم | قدیمی و همچنان محبوب
گلیم یکی دیگر از سوغات بوشهر است که برای بافت آن از پشم، پنبه یا ابریشم استفاده می‌شود. مردم اکثر روستاهای بوشهر گلیم‌بافی می‌کنند و این کار به‌خصوص در فصل زمستان بسیار رایج است. گلیم‌ها را یا به دیوار می‌آویزند یا به‌عنوان فرش روی زمین پهن می‌کنند.
خوس دوزی | هنری برای خاص‌پسندان
خوس‌دوزی از هنرهای دیرینه مردم بوشهر و جنوب کشورمان است. خوس به رشته نخ‌هایی گفته می‌شود که به رنگ طلایی یا نقره‌ای هستند. در گذشته خوس‌ها از جنس طلا یا نقره بوده‌اند؛ اما امروزه خوس‌ها، نخ‌های پلاستیکی رنگی هستند. خوس‌دوزی روی پارچه‌هایی مانند تور و مخمل انجام می‌شود و معمولاً برای تزیین حاشیه لباس‌ها و روسری از این هنر استفاده می‌کنند. طرح‌های خوس‌دوزی کاملاً حاصل ذوق و سلیقه خود هنرمند است و از قبل روی پارچه کشیده نمی‌شود. این طرح‌ها، شکل‌های هندسی یا منحنی‌های اسلیمی هستند.
رندبافی | تلفیق دنیای رنگ و طبیعت
رندبافی هم نوعی گلیم‌بافی است با این تفاوت که مانند گلیم، دو رو نیست. از رندها به‌عنوان زیرانداز استفاده می‌شود. طرح‌های رند بافی هم مانند گلیم و گبه ذهنی هستند و معمولاً طرح‌هایش هم الهام‌گرفته از طبیعت.
عبابافی | گران‌ترین سوغات بوشهر
عبابافی یک هنر با قدمت بیش از ۵۰۰ سال است که در گذشته از عربستان به ایران وارد شده است. این سوغات بوشهر حالا در مکان‌های اندکی همچنان باقی است. در گذشته مردم اکثر روستاهای بوشهر عبابافی می‌کردند؛ اما حالا عبا بافی بیشتر در روستای کردوان علیا رواج دارد، آن هم در کارگاه‌های محدود. در عبا بافی از پشم گوسفند یا شتر استفاده می‌شود. شاید علت ازبین‌‌رفتن تدریجی این هنر، گران‌‌بودن عباهای شتری باشد.
حصیربافی | هنری به قدمت تمدن بشر
حصیربافی هنری قدیمی و سنتی است که نه‌تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان مانند اندونزی و تایلند نیز رواج دارد. در جای‌جای ایران، از شمال تا جنوب، می‌توان محصولات این هنر را دید. در بوشهر که نخلستان‌ها وسیع و گسترده دارد، حصیربافی هنری رایج بین مردم شهر است. از بافتن و به‌هم‌پیچ‌دادن شاخه‌های نخل‌ها، محصولات متنوع حصیری تولید می‌شوند.
صنایع دستی دریایی | سوغات بوشهر از دل دریای مهربان
مگر می‌شود در کنار دریا زندگی کرد و از آن برای ساخت وسایل هنری زیبا الهام نگرفت؟ صنایع دستی دریایی در بوشهر قدمتی هزارساله دارند و از گذشته‌های دور از سرگرمی‌های زیبای مردم شهر بوده‌اند. تا در بوشهر هستید، فرصت را غنیمت شمرده و این سوغات بوشهر را از یاد نبرید. حالا این صنایع دستی چه چیزهایی هستند؟ برای مثال مردم بوشهر با استفاده از صدف‌های دریا، وسایل تزیینی و زیورآلات متنوعی می‌سازند. من اگر باشم یکی از آن گوشواره‌های صدفی یا دستبندها و گردنبندهای زیبای صدفی را می‌خرم تا هر وقت دلم هوس دریای جنوب و هوای گرم بندر را کرد، چیزی باشد که حال‌وهوا و خاطرات آنجا را برایم تداعی کند.
سفالگری | هنر دستان هنرمند بوشهری‌ها
مهم‌ترین خصیصه آب‌وهوایی بوشهر، گرم‌بودن هوای آن در اکثر روزهای سال است. حالا که هوا گرم است، مردم بوشهر برای خنک نگه‌داشتن آب، کوزه‌های سفالی درست می‌کنند. البته سفالگری در بوشهر فقط به ساخت کوزه خلاصه نمی‌شود. اگر به شهرستان‌های دشتستان و کنگان سر بزنید، محصولات متنوع‌تری از سفالگری را خواهید دید. اکثر این محصولات می‌توانند جنبه تزیینی داشته و دیوار‌های خانه شما را مزین کنند.
گرگور بافی | صنعتی که سوغاتی نیست
حق با شماست، این یکی را دیگر نمی‌توانید به‌عنوان یادگاری به خانه ببرید؛ اما حیف است صحبت از صنایع دستی بوشهر باشد و از گرگور یاد نکنیم. گرگور وسیله‌ای برای به دام‌انداختن ماهی‌ها در صید است. این وسیله، شکلی گنبد مانند دارد و کف دایره‌ای شکل آن به‌صورت جداگانه به گنبد متصل می‌شود؛ تا صیادان بتوانند آن را باز کرده و ماهی‌های صیدشده را آزاد کنند. برای ساختن گرگور، مردان صیاد سیم‌های مفتولی و نازک را به هم می‌بافند تا این تور بزرگ گنبدی شکل ساخته شود. در گذشته برای ساختن گرگور از ترکه‌های خرما و چوب درخت گز استفاده می‌شد؛ اما با ورود سیم‌های مفتولی به بوشهر این روش کنار گذاشته شد.
لنج و قایق‌سازی | حرفه‌ای قدیمی
این طور که پیداست، این یکی هم برای خرید و بردن به خانه نیست. مسلم است در شهری که در مجاورت دریاست و مردم آن از طریق صید امرار معاش می‌کنند، ساختن لنج و قایق به یک حرفه و برای مردمان آن تبدیل شود. باید بدانید که لنج و قایق‌سازی در بوشهر از دوران افشاریه رواج داشته است و هم‌اکنون نیز انجام می‌شود. راستی یکی از موزه های بوشهر به صنعت لنج‌سازی پرداخته است.
مراکز خرید معتبر برای تهیه سوغات بوشهر
مهم‌ترین سؤال در زمینه خرید سوغات بوشهر این است که باید آن‌ها را از کجا تهیه کنیم. در اینجا می‌خواهیم بازارهای معروف و پرمخاطب‌ترین مراکز خرید بوشهر را معرفی کنیم که هر نوع سوغات بوشهر را دارند.
- بازار قدیمی بوشهر: این بازار، بازار سنتی بوشهر است که قدمت آن به دوران قاجاریه برمی‌گردد. یک بازار سنتی که هر چیز فکرش را بکنید در آن پیدا می‌شود. معماری قدیمی و بازاریان خوش‌رو و خونگرم، لذت خرید را چند برابر می‌کند. این بازار در خیابان شهدا بوشهر قرار دارد.
- بازار ماهی‌فروشان: حالا که غذای دریایی دوست دارد و اتفاقاً قصد دارید خودتان آن را بپزید، باید سری به بازار ماهی‌فروش‌ها بزنید. این بازار همیشه شلوغ است و صیدهای روزانه صیادان را به شما عرضه می‌کند. اکثر رستوران های بوشهر، مواد اولیه‌شان را از اینجا تهیه می‌کنند. این بازار در نزدیکی بازار قدیم و در خیابان شهدا واقع شده است. البته اگر قصد خرید بلیط اتوبوس بوشهر را دارید و می‌خواهید با اتوبوس به بوشهر سفر کنید، فقط اندازه مصرف روزتان ماهی بخرید یا به فروشنده‌ها بگویید که به شما یخچال‌های مخصوص حمل ماهی بدهند تا بی‌خود و بی‌جهت پولتان هدر نرود.
- مجتمع تجاری آزادگان بوشهر: در یک سفر خانوادگی، یک خرید طولانی در طبقات مختلف یک مجتمع تجاری بزرگ با محصولات پر تنوع می‌چسبد. مجتمع تجاری آزادگان بوشهر یک بازار مدرن است که هرچه از سوغات بوشهر هوس کنید به‌راحتی پیدا خواهید کرد. این مجتمع تجاری در ابتدای سه راه شهدا و دانش آموز قرار گرفته است.
- بازار گناوه و دیلم: حتماً به گوش شما هم رسیده است که قیمت اجناس لوازم خانگی در جنوب ایران مناسب‌تر است. حالا که تا اینجای راه آمده‌اید، بهتر است سری به بازار گناوه یا بازار دیلم بزنید. در این بازارها لوازم خانگی و وسایل برقی مرغوب را با قیمتی مناسب‌تر پیدا خواهید کرد. بازار گناوه در بندر گناوه و بازار دیلم در بندر دیلم است. آنجا می‌توانید بازارهای ته لنجی را هم پیدا کنید.
خب همراهان همیشگی ره بال آسمان، به پایان مقاله رسیدیم. شرط و بازی اول نوشته که یادتان نرفته است؟ در بخش نظرات برایمان بنویسید که چند تا از سوغات بوشهر را درست حدس زدید و نام چند تا از سوغاتی‌ها برایتان تازگی داشت؟ کدامشان را تا حالا استفاده کرده‌اید؟ کدامشان را دوست دارید تجربه کنید؟ به نظرتان با خرما چه چیزهای دیگری می‌شود تهیه کرد و سوغاتی داد؟ اگر شما بوشهری بودید، چه هدیه‌ای به مهمان و مسافر شهر دیگر می‌دادید؟ بین سوغاتی‌های شهرهای مختلف ایران، ترجیح می‌دهید، سراغ کدام شهر بروید؟ ما در بخش نظرات مقاله، چشم‌به‌راه دیدگاه‌های شما هستیم.
خرما، حلوای راشی، پنیر نخل، مسقطی و ترشی از خوراکی‌های مخصوص بوشهر هستند.
گلیم‌بافی، حصیربافی، خوس‌دوزی و سفالگری از صنایع دستی بوشهر هستند.
بازار قدیمی بوشهر که در خیابان شهدا واقع است، برای خرید هر نوع سوغاتی مناسب است.