تنگه هایقر از آن دسته جاهای دیدنی جنوب ایران است که کمتر نام آن را شنیده‌ایم. تا همین چند دهه پیش کمتر گردشگری در استان فارس راه این تنگه را در پیش می‌گرفت. خوشبختانه زیبایی‌های این تنگه باعث شد تا جای خود را در میان جاهای دیدنی اطراف شیراز باز کند. به همین دلیل این روزها گردشگران ماجراجو که دنبال هیجان می‌گردند، راه این تنگه را در پیش می‌گیرند. تنگهای که از آن صحبت میکنیم به لحاظ بزرگی با مهم‌ترین تنگه‌های دنیا مانند گرند کنیون آمریکا رقابت می‌کند. اگر دل شیر دارید و دنبال مکانی خاص در بین جاهای دیدنی فیروزکوه می‌گردید، هایقر دقیقاً همان تنگهای است که دنبال آن هستید. در ادامه قسمتی از زیبایی‌های این تنگه را برای شما بازگو میکنیم تا شکتان به یقین تبدیل شود و در اولین فرصت سری به تنگه زیبای هایقر بزنید.
تنگه هایقر کجاست؟
هایقر تنگهای غریب اما باشکوه در استان فارس است. همان گونه که اشاره کردیم این تنگه تا دهه ۸۰ خورشیدی جایگاهی در میان گردشگران نداشت. با این حال افزایش تقاضا برای سفر به جنوب ایران، نام هایقر را سلانه‌سلانه بر سر زبان‌ها افتاد. تنگهای که از آن صحبت میکنیم در شهرستان فیروزکوه واقع شده است. برای رسیدن به این تنگه باید راه شیراز را در پیش بگیرید.
سپس از شیراز به سمت جنوب ادامه مسیر دهید تا پس از حدود ۱۰۰ کیلومتر، شهرستان فیروزآباد پیش روی شما قرار بگیرد. در نهایت به جاده فیروزآباد – قیر می‌رسید. این جاده را هم به سمت جنوب ادامه دهید. پس از گذشت حدود ۲۲ کیلومتر به مسیر فرعی جاده فیروزآباد – قیر نزدیک می‌شوید. این جاده را باید ادامه دهید تا تابلوی «تأسیسات سد هایقر»، پیش روی شما قرار بگیرد. همان گونه که حتماً حدس زده‌اید، ادامه این مسیر شما را به تنگه زیبای هایقر می‌رساند.
تنگ هایقر چه ویژگی‌هایی دارد؟
هایقر در واقع دره‌ای بسیار عمیق است که در طبیعت زیبای استان فارس خودنمایی می‌کند. این تنگه به لحاظ عمق و مساحت یکی از تماشایی‌‌ترین دره‌های ایران و جهان به حساب می‌آید. تنگهای که از آن صحبت میکنیم دیواره‌هایی با عمقی حدود ۴۵۰ متر دارد. کاملاً مشخص است گشت‌و‌گذار در چنین تنگهای به خاطره‌های خوش برای گردشگران تبدیل خواهد شد. در کنار ژرفای این تنگه، مساحت آن نیز چشمگیر است. گفته می‌شود طول تنگه به حدود ۱۸ کیلومتر می‌رسد. این شرایط باعث شده تا به لحاظ مساحت و عمق، هایقر با تنگه گرند کنیون در آمریکا مقایسه شود.
رودی خروشان و زیبا در دل تنگه هایقر جریان دارد. به لطف این شرایط گردشگران ماجراجو فرصتی پیدا می‌کنند تا در کنار صخره‌نوردی، تنی هم به آب بزنند. از آنجایی که هرکجا آب باشد، سرسبزی و طراوت هم هست، در اطراف تنگه با پوشش گیاهی زیبایی روبه‌رو هستیم. در گوشه‌و‌کنار این تنگه درخت‌های بادام کوهی و گل‌های محلی مانند خرزه خودنمایی می‌کند. این تنگه به لحاظ زمین‌شناسی نیز ویژگی‌های چشمگیری دارد. نحوه شکل‌گیری آن زمین‌شناسان را انگشت‌به‌دهان گذاشته است.
تنگه هایقر چگونه ایجاد شده است؟
همان گونه که حتماً می‌دانید به لحاظ زمین‌شناسی تنگه به مسیری عمیق گفته می‌شود که جاری‌شدن آب در درازمدت ایجاد کرده است. ماجرای ایجادشدن تنگه هایقر نیز از همین قرار است. این تنگه در تاقدیس بسیار بزرگ ده‌بین از توابع بخش مرکزی شهرستان فیروزآباد قرار دارد. در این منطقه‌ای رودخانه‌ای پرآب و خروشان جاری است. گذشت سال‌ها باعث شده تا جریان رودخانه، دل زمین را بشکافد و تنگهای عمیق ایجاد کند. ناگفته نماند از آنجایی که در دنیای زمین‌شناسی، هایقر تنگهای نسبتاً ناشناس به حساب می‌آید، تحقیقات برای دلایل اصلی ایجاد این تنگه همچنان در جریان است.
تنگ هایقر را چرا با این نام می‌شناسیم؟
احتمال زیادی وجود دارد که برای پیداکردن معنای هایقر، سری به فرهنگنامه‌های فارسی بزنید؛ اما در هیچ لغت‌نامه‌ای اثری از نام هایقر به چشم نمی‌خورد. برای مشخص‌کردن دلیل نامگذاری این تنگه با نام هایقر باید گوش به افسانه‌های محلی بسپارید. از قرار معلوم در روزگاران بسیار دور، گذر کاروان عروسی به این مکان می‌افتد. از بخت بد روزگار، عروس از بالای تنگه به پایان سرازیر می‌شود و در عشق ناکام می‌ماند. به همین دلیل محلی‌ها این تنگه را با نام «گلین اوچان»، می‌شناسند. این نام در زبان فارسی معنی «عروس پرت‌شده»، می‌دهد. افسانه‌های دیگری نیز درباره نامگذاری هایقر وجود دارد. این واژه از دو بخش «های» و «قر» تشکیل شده است.
این کلمه در زبان ترکی معنای کشتن و نابودکردن می‌دهد. از قرار معلوم وجه تسمیه تنگه هایقر به جنگ‌های خونبار میان انگلیس و ایران در جنوب کشور باز می‌گردد. ماجرا از این قرار است که سال‌ها پیش نبردی نابرابر میان دلاورمردان قشقایی و دژخیمان انگلیسی در مکانی که امروز با نام هایقر می‌شناسیم رخ داد. دژخیمان در این نبرد تا دندان مسلح بودند، اما جوانان قشقایی با رشادت و دلاوری، دشمن را به قعر دره ریختند تا هایقر گور ابدی دشمنان ایران باشد. جوانمردان قشقایی پس از پایان نبرد، با صدای بلند واژه «های قر» را فریاد می‌کشیدند. این فریاد برای همیشه در تنگه طنین انداخت تا نام هایقر یادآور رشادت دلیرمردان قشقایی باشد.
تنگ هایقر چه شباهت‌هایی با گرند کنیون دارد؟
حتی اگر به گردشگری در کشورهای خارجی علاقه ندارید، باز هم به احتمال زیاد نام گرند کنیون به گوش شما خورده است. این تنگه بزرگ در ایالت آریزونا آمریکا قرار دارد. گرند کنیون با ۴۴۶ کیلومتر درازا، یکی از طولانی‌ترین تنگه‌های دنیاست. ژرفای این تنگه چیزی حدود ۱۸۰۰ متر است. رود خروشان کلرادو از ۲ میلیارد سال پیش تاکنون دل زمین را در این منطقه تراش داده تا گرند کنیون ایجاد شود. همان گونه که حتماً حدس زده‌اید، گرند کنیون به لحاظ ابعاد در دنیا نظیر ندارد.
با این حال این منطقه زیبا به لحاظ شباهت‌های بصری، با تنگهای که ما با نام هایقر می‌شناسیم بسیار شبیه است. این شرایط باعث شده تا گردشگران تنگه هایقر را منطقه‌ای بدانند که کپی برابر با اصل گرند کنیون آمریکاست. به همین دلیل اگر آوازه گرند کنیون به گوش شما خورده، می‌توانید به جای سفر به آمریکا که کار چندان ساده‌ای هم نیست، راه استان فارس را در پیش بگیرید.
تنگه هایقر چه تفریح‌هایی دارد؟
هایقر منطقه‌ای با شگفتی‌های چشمگیر است. از طرف دیگر در این ناحیه خبر چندانی از گردشگر نیست، به لطف این شرایط گردشگری خلوتی در تنگه هایقر انتظار شما را می‌کشد. با این حال در کنار گردشگری خلوت و منظره‌های دلگشا، تفریح‌های سرگرم‌کننده‌ای نیز در این تنگه پیش روی گردشگران قرار دارد. هایقر بهشت علاقه‌مندان کوه‌نوردی است. برای رسیدن به این تنگه باید از دیواره‌های زاگرس عبور کنید. این مسافت چیزی حدود ۲ ساعت کوه‌نوردی هیجان‌انگیز پیش روی گردشگران قرار می‌دهد.
برای شما گفتیم در هایقر رودی خروشان جریان دارد. حضور این رود نوید از رودخانه‌گردی هیجان‌انگیزی می‌دهد. حتی اگر نمی‌خواهید تنی به آن بزنید، می‌توانید در کنار رود بنشینید و گذر عمر ببینید. ناگفته نماند سفر به هایقر کار چندان ساده‌ای هم نیست. در این مسیر صخره‌های دشوار و زمینی ناهموار انتظار گردشگران را می‌کشد. پیشنهاد میکنیم اگر بار اولی است که راهی هایقر می‌شوید، حتماً راه‌بلد همراه داشته باشید.
برای این سفر باید آمادگی جسمانی مطلوبی داشته باشید. تجهیزات کوه‌نوردی و کمک‌های اولیه نیز از ملزومات سفر به هایقر به حساب می‌آید. لوازم روشن‌کردن آتش، ضدآفتاب، کلاه آفتاب‌گیر و عینک‌آفتابی، تنقلات و غذا برای دست‌کم دو وعده، زیرانداز و پلاستیک زباله از دیگر ملزوماتی است که در این سفر باید حتماً همراه داشته باشید. لازم به ذکر است در تنگه هایقر خبری از آنتن‌دهی گوشی همراه نیست. به همین دلیل قبل از سفر، مکان دقیقی که عازم آن هستید را به اطرافیان اطلاع دهید تا اگر خدای ناکرده گرفتار حادثه شدید، گروه‌های امداد مشکلی برای پیداکردن مکان شما نداشته باشند.
تنگ هایقر جایی برای اتراق شبانه دارد؟
تنگه هایقر طبیعتی وحشی دارد که در آن خبری از امکانات رفاهی نیست. قصد نداریم دل گردشگران را خالی کنیم، اما بهتر است بدانید در صخره‌های این ناحیه عقرب و مارهای خطرناک کمین کرده‌اند. با این حساب پیشنهاد میکنیم حتماً مجهز به این ناحیه سفر کنید. با توجه به نبود امنیت و وجود حیوان‌های خطرناک بهتر است دور کمپ‌زدن و اتراق شبانه را نیز خط بکشید. در عوض می‌توانید سری به شهرستان فیروزآباد بزنید.
این شهرستان چیزی حدود ۳۵ کیلومتر از هایقر دورتر است. اقامتگاه‌های بوم‌گردی و هتل‌های درجه‌یکی در فیروزآباد وجود دارد. خوشبختانه در اطراف هایقر چندین روستا واقع شده است. برای اقامت روی اهالی باصفای این روستا‌ها نیز می‌توانید حساب باز کنید. بسته به زمانی که راهی سفر شده‌اید، ممکن است گذار شما به عشایر بیفتد. از تجربه عشایر برای گذران شب کمک بگیرید و در چادرهای محلی اقامت کنید.
تنگه هایقر چه زمانی از همیشه تماشایی‌تر است؟
برای سفر به هایقر باید آب‌و‌هوای استان فارس را در نظر بگیرید. همان گونه که می‌دانید این استان در تمامی فصل‌های سال گرم است. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم بهار را برای سفر به هایقر انتخاب کنید. فرارسیدن بهار، زیبایی‌های طبیعت هایقر را دوچندان می‌کند. تابستان نیز هایقر تماشایی و باصفاست. البته باید خودتان را برای سفری گرم آماده کنید. پاییزها هایقر سرد و خشک می‌شود. زمستان نیز شرایط آب‌و‌هوایی این منطقه مسافرت را به هایقر بسیار دشوار می‌کند.
تنگ هایقر از کدام جاده خوش‌مسیرتر است؟
برای رسیدن به این تنگه باید راه استان فارس را در پیش بگیرید. سپس جاده جنوبی شهرستان فیروزآباد را دنبال کنید تا به کیلومتر ۳۵ برسید. در این منطقه تابلوهای راهنما شما را به سمت تنگه هدایت می‌کند.
| هزینه بازدید | رایگان |
| بهترین زمان بازدید | فصل بهار و تابستان |
| آدرس | استان فارس، ۴۰ کیلومتری فیروزآباد |
تنگه هایقر بی‌دلیل با گرند کنیون مقایسه نمی‌شود. زیبایی‌های این مکان به اندازه‌ای است که برای یک‌بار هم شده باید حتماً سری به آن بزنید. از آنجایی که مطمئن هستیم همراهان ما در ره بال آسمان علاقه خاصی به ماجراجویی در تنگه‌های زیبای ایران دارند، در پایان پیشنهاد میکنیم تجربه‌های سودمند خود را با ما و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید و از ایران‌گردی‌های خاطره‌انگیز خود بگویید.
تنگه هایقر در ۳۵ کیلومتری جاده جنوبی شهرستان فیروزآباد در استان فارس قرار دارد.
این تنگه یکی از عمیق‌ترین تنگه‌های ایران و جهان است و رودی خروشان در دل آن جریان دارد.
تنگه هایقر به لحاظ جاذبه‌های گردشگری شباهت‌های زیادی به گرند کنیون در ایالت آریزونای آمریکا دارد.
این تنگه در بهار از همیشه تماشایی‌تر است و تابستان‌های باصفایی دارد.
اقامت شبانه و کمپ‌زدن در این تنگه اصلاً پیشنهاد نمی‌شود و بهتر است برای گذران شب از عشایر، روستاهای اطراف و هتل‌های شهر فیروزآباد در استان فارس کمک بگیرید.