جاذبه های گردشگری فیروزکوه | راهنمای سفر فیروزکوه

شهرستان فیروزکوه از نظر جاذبه‌های گردشگری و توریستی جزو معدود نواحی ایران است که هم طبیعت بسیار زیبا و بکری دارد، هم آثار تاریخی فراوان و هم دارای اماکن متبرّکه و مقدس متعدّدی است‌. برخورداری از مناطق کوهستانی زیبا‌، دشت‌های سرسبز‌، رودخانه‌ها و آبشارهای پر آب و چشمه‌های متعدّد و همچنین تنوّع آب و هوایی بالا‌، شهرستان فیروزکوه را به ییلاق پایتخت‌نشینان و افرادی تبدیل کرده که در ‌فصل‌های گرم سال برای تعطیلات به این شهرستان سفر ‌می‌کنند‌. نزدیکی به تهران، دسترسی آسان و قرار گرفتن در مسیر تهران ـ قائمشهر، از دیگر عواملی است که فیروزکوه از جاهای دیدنی اطراف تهران است و مسافران زیادی را همه ساله به شهر فیروزکوه ‌می‌کشاند. این امر باعث رونق صنعت گردشگری فیروزکوه و مشاغل مرتبط با آن شده است‌.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان فیروزکوه در ناحیه شمال‌شرقی استان تهران و در ناحیه‌ای کوه پایه‌ای قرار گرفته است. این شهرستان، از ناحیه شمال و شرق با استان مازندران در شمال ایران همسایه است و از ناحیه جنوبی به استان سمنان و از غرب به شهرستان دماوند منتهی ‌می‌شود.

آب و هوا فیروزکوه

از نظر آب و هوایی فیروزکوه زمستانی بسیار سرد و معمولاً پربارش دارد، و در تابستان آب و هوای آن معتدل و خنک است‌. وسعت شهرستان فیروزکوه در حدود 2261 کیلومتر است که حدود 12 درصد کل مساحت استان تهران را شامل ‌می‌شود‌. به‌علت وجود ارتفاعات متعدد و بارش برف سنگین‌، شهرستان فیروزکوه برای برگزاری مسابقات اسکی و ورزش‌های زمستانی کاملاً مناسب است و بخش زیادی از گردشگران برای انجام چنین ورزش‌هایی به فیروزکوه و ارتفاعات آن می‌روند.

پوشش گیاهی فیروزکوه

پوشش گیاهی شهرستان فیروزکوه تنوّع قابل توجّهی دارد و شامل مراتع سرسبز، ‌‌باغ‌های پر بار و‌… است که گیاهانی مانند پسته و بادام وحشی، ارس، زرشک، کاکوتی، بید و‌… را در خود جای داده‌اند‌. مهم‌‌ترین محصولات کشاورزی فیروزکوه سیب زمینی‌، گندم‌، جو‌، گردو، آلبالو‌، سیب و… است‌. ‌‌باغ‌های این شهرستان نه تنها نیاز فیروزکوه را تأمین ‌می‌کند، بلکه به شهرهای اطراف مثل تهران و قائمشهر هم ارسال ‌می‌شود که برای اهالی این ناحیه یک منبع درآمد خوب محسوب ‌می‌شود‌.

پوشش جانوری فیروزکوه

شهرستان فیروزکوه به علت برخورداری از شرایط آب و هوایی خاص و طبیعت کوهستانی و دست نخورده، یکی از زیستگاه‌های مهم جانوری استان تهران به شمار ‌می‌آید، و مناطق تحت حفاظت زیادی در فیروزکوه وجود دارد که هر یک از این مناطق، پناهگاه گونه‌های جانوری خاصّی هستند. در رأس این مناطق ناحیه‌ی شکار ممنوع «کاوه‌ده» با مساحتی بالغ بر 174 هزار هکتار، قرار دارد که قلمرو حیواناتی مثل قوچ و بز‌، کل و میش‌، آهو و گراز‌، پلنگ‌، روباه‌، خرگوش‌، خرس و بسیاری از پرندگان مختلف است‌.

جاهای دیدنی فیروزکوه | جاذبه های طبیعی

تنگه واشی

تنگه واشی در نزدیکی شهر فیروزکوه و حدوداً در فاصله‌ی 17 کیلومتری این شهر واقع شده است‌. تنگه واشی در جاده‌ی تهران به سمت فیروزکوه، نرسیده به فیروزکوه قرار دارد و به دلیل زیبایی که دارد بخش بسیار مهمی از راهنمای سفر فیروزکوه است. برای دسترسی به این منطقه‌ی خوش آب و هوا، جاده‌ای فرعی در سمت چپ جاده وجود دارد، که به سمت تنگه ‌می‌رود. این جاده، جاده‌ای زیبا، سرسبز و دیدنی است، که بخشی از آن از داخل روستا عبور می‌کند تا به ورودی تنگه واشی و رودخانه‌ی زیبای آن برسد. برای رفاه حال مسافران شهرداری فیروزکوه پارکینگ‌هایی در این منطقه احداث کرده و اوضاع ترافیک و آمد و شد وسایل نقلیه را کنترل ‌می‌کند‌. با توجّه به استقبال بسیار زیادی که در روزهای تعطیل از تنگه واشی ‌می‌شود‌، توصیه ‌می‌کنیم اگر کارمند نیستید و موقعیّت شغلی‌تان طوری است که ‌می‌توانید در روزهای غیر تعطیل به این ناحیه بروید‌، تردید نکنید و حتماً این کار را انجام دهید تا با مشکلاتی مانند ترافیک‌، شلوغی‌، سر و صدا و پیدا نکردن جای مناسبی برای نشستن، مواجه نشوید‌.

تنگه واشی، به‌علّت دسترسی خوبی که از تهران و قائمشهر دارد، در فصل تابستان پذیرای تعداد زیادی از گردشگران است. گردشگرانی که با هدف پیاده‌روی در آب‌های خنک این منطقه و رسیدن به آبشار پر آب و زیبای تنگه واشی که حدود ۱۵ متر ارتفاع دارد‌، به این ناحیه سفر می‌کنند‌. در سال‌های اخیر مسئولان‌، برای رفاه حال گردشگران، رستوران‌ها و تفرّج‌گاه‌های متعدّدی در این مسیر احداث کرده‌اند و امیدوارند که با فراهم کردن امکانات رفاهی بهتر و بیش‌تر، شاهد رشد صنعت گردشگری فیروزکوه باشند‌.

تنگه واشی علاوه بر داشتن پتانسیل‌های طبیعی گردشگری، دارای آثار باستانی و تاریخی هم هست. مثلاً یکی از سه کتیبه‌ مشهور دوران قاجاریّه در تنگه واشی واقع شده و دو کتیبه‌ی دیگر در چشمه علی در شهر ری و تونل وانا در جاده هراز قرار دارند‌. این کتیبه‌ها به دستور فتحعلی شاه قاجار و توسط هنرمندان مشهور آن زمان حک شد، که در آن نقوشی از شکار فتحعلی شاه و فرزندانش بر روی تخته سنگ‌های بزرگی حکاکی شده است‌. متأسفانه بعضی از افراد که از ارزش معنوی این میراث فرهنگی آگاه نیستند‌، آسیب‌های جبران ناپذیری به این اثر ۱۸۵ ساله وارد کرده‌اند ? که قابل مرمت نیست و امیدواریم دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم‌.

غار بورنیک و روستای هرانده

نام این غار از دو بخش بور (یا همان بار) + نیک تشکیل شده است؛ بار به معنای پناهگاه و جای امن و نیک هم به معنای خوب و مناسب ‌است‌. طبق شواهد کشف شده، در دوران باستان انسان‌ها از این غار برای زندگی و حفظ جان خود در مقابل خطرات استفاده ‌می‌کردند‌. غار بورنیک یکی از جاذبه‌های طبیعی متفاوتی است که در نزدیکی تهران قرار دارد و برای گردش یک روزه بسیار مناسب است‌.

مسیر دسترسی به غار بورنیک

برای رسیدن به این غار دیدنی باید در جاده‌ی تهران به سمت فیروزکوه، خروجی روستای هرانده را به سمت داخل بروید. پس از طی یک کیلومتر به روستای هرانده خواهید رسید‌. در داخل روستا به یک چهارراه ‌می‌رسید که باید به سمت راست بروید. بعد از حدود یک و نیم ساعت پیاده‌روی، به ورودی غار بورنیک خواهید رسید‌. ابعاد دهانه‌ی غار حدود ۱۵ در ۱۰ متر است و در حدود ۶ متر ارتفاع دارد و دیواره‌های آن از جنس آهک و سنگ است‌، عبور از قسمت‌های صعب العبور و اعجاب‌آور‌، وجود نقش و نگارهای قدیمی روی دیواره‌ی غار و دیگر مناظر اطراف،‌‌ از جذابیت‌های غار بورنیک ‌است‌.

این غار در ارتفاع ۲۰۰۰متری از سطح دریا قرار دارد و طول آن حدود ۳۴۷۳ متر است، که از این جهت جزو یکی از طولانی‌ترین غارهای کشور به حساب می‌آید‌. به دلیل ارزش‌های تاریخی و باستان شناسی در کنار زیبایی‌های طبیعی و گردشگری، غار بورنیک‌، در سال 1381 در فهرست آثار ملی ثبت شده است‌. از دیگر نکات قابل ذکر منطقه هرانده و غار بورنیک، وجود رودخانه نمرود، از شاخه‌های اصلی رودخانه‌ی حبله‌رود، است‌، که باعث سرسبزی منطقه‌ی هرانده، ‌‌باغ‌های سرسبز و پرثمر و دشت‌های پر از گل‌های وحشی شده است.

محصولات کشاورزی این روستا شامل سیب‌، گلابی‌، گردو‌، گیلاس، آلبالو و… است‌. علاوه بر این، دیدن باغ‌های پرورش گل داوودی هم ‌می‌تواند حس بسیار خوبی به گردشگران و دوست‌داران طبیعت القا کند‌. بهترین فصل برای سفر به غار بورنیک و روستای هرانده، بهار و تابستان است؛ البته پاییز این منطقه هم جذابیّت‌های خاص خود را دارد ولی به‌دلیل کوهستانی بودن منطقه و سردی هوا‌، سفر به روستای هرانده در زمستان کمی سخت و نیازمند تجهیزات کامل است‌. کبریت و سایر وسایل برای درست کردن آتش‌، آذوقه و آب کافی‌، لباس گرم‌، چراغ قوّه برای ورود به غار‌، کفش مناسب و وسایل ارتباطی از تجهیزاتی است که حتماً‌‌ برای سفر به غار بورنیک توصیه می‌شود.

چشمه دریابک

این چشمه در مسیر جاده‌ی فیروزکوه واقع شده و برای دسترسی به آن باید خروجی زرّین دشت را حدود ۲۰ کیلومتر به سمت داخل رفت تا به روستایی به نام آتشان رسید‌. آب این چشمه بسیار زلال و سرد است و به برکت این آب، ‌‌باغ‌ها زیادی در این منطقه به‌وجود آمده و این موضوع باعث سرسبزی منطقه و پدید آمدن تفرّج‌گاه‌های طبیعی برای استفاده‌ی گردشگران شده است‌. جدای از گذران اوقات فراغت و طبیعت‌گردی‌، گفته می‌شود که آب این چشمه خاصیّت درمانی دارد و خیلی از بیماری‌های پوستی را درمان ‌می‌کند. در مجموع چشمه دریابک می‌تواند مقصد خوبی برای سفری یک روزه در فصل تابستان باشد و با توجّه به مسافت نسبتاً کمی که تا تهران دارد، به پایتخت‌نشینان توصیه می‌شود حتماً از این منطقه‌ی جذّاب دیدن کنند.

آبشار شورآب

آبشار شورآب در محدوده‌ی جاده‌ی فیروزکوه ـ قائمشهر، و در ناحیه‌ی پل‌سفید واقع شده است‌. این آبشار در میان درّه و در پایین دست روستای شورآب قرار گرفته است، و در نهایت به دریاچه شورمست در ناحیه‌ی جنوبی استان مازندران، واقع در شهرستان سوادکوه، ‌می‌ریزد‌. این چشمه و آبشارِ آن، به‌خاطر عبور از لایه‌ها و سنگ‌های گوگردی‌، قابل آشامیدن نیست؛ ولی عدّه‌ای بر این باورند که املاح معدنی موجود در این آب خاصیّت درمانی دارد، و حتّی گفته ‌می‌شود در زمان جنگ جهانی دوم، روس‌ها از آب و گل و لای آن برای مصارف پزشکی استفاده ‌می‌کردند‌. رنگ‌بندی‌های مختلفِ املاح معدنی موجود در این آبشار، مانند آهن و گوگرد، زیبایی بی‌نظیری را در آب به‌وجود آورده است‌.

دریاچه آهنک

این دریاچه در ناحیه‌ی سیمین‌دشت و در شهرستان فیروزکوه واقع شده، و از چهار آبگیر طبیعی تشکیل شده است‌. این آبگیر‌ها در نواحی مرتفع سیمین‌دشت قرار دارند و اطراف آن سرتاسر، از نیزار‌های زیبا پوشیده شده است‌. آب دریاچه آهنک از چشمه‌های موجود در کف دریاچه و آب حاصل از ذوب برف مناطق کوهستانیِ اطراف آبگیر‌ها تأمین ‌می‌شود، و بیش‎تر برای مصارف کشاورزی و باغ‌داری مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد‌. این دریاچه برای سپری کردن اوقات فراغت در کنار عزیزان و خانواده بسیار مناسب است و از تهران خیلی دور نیست‌.

مسیر دسترسیِ دریاچه‌ی آهنک به این شرح است: جاده‌ی تهران ـ فیروزکوه، خروجی سیمین‌دشت که بعد از پمپ‌بنزین سیّدآباد قرار دارد‌.

 آسیب‌های زیست محیطی فیروزکوه

تنوّع گونه‌های جانوری فیروزکوه، این شهرستان را به یکی از زیستگاه‌های مهم در منطقه تبدیل کرده است. تراکم جمعیّت حیات وحش در مناطقی مانند تنگه واشی و ناحیه‌ی شکار ممنوع کاوده، بسیار بالا است؛ در نتیجه برای پیش‌گیری از مشکلات پیش‌آینده و حفظ حیات وحش، لازم است سازمان محیط زیست و مردم با کمک یکدیگر این بحران را پشت سر بگذارند‌. همچنین مانند سایر زیستگاه‌های جانوری‌، شکار غیرمجاز صیّادان، به‌خصوص در منطقه‌ی کاوده که جزو سه منطقه‌ی نخست از لحاظ تنوّع گونه‌های جانوری است، از دیگر معضلاتی است که در صورت بی‌توجّهی می‌تواند نتایج اسفباری را به دنبال داشته باشد‌.

تاریخ فیروزکوه

 تاریخ بخشی جدا نشدنی از راهنمای سفر فیروزکوه است. فیروزکوه، از قبل از اسلام قدمت داشته است، و آثار کاروانسرا‌های زیادی در این منطقه باقی مانده است، که نشان از آباد بودن این ناحیه در طول تاریخ دارد. پس از حمله‌ی مغول، این کاروانسراها به کلّی ویران شدند‌. اطلّاعات دقیقی از نام این شهر در گذشته وجود ندارد، امّا در تاریخ طبری، نام «دیمه» برای این شهر عنوان شده است‌. همچنین در کتاب «تاریخ الرسل والملوک» محمّد بن جریر طبری هم از این شهر یاد شده است‌.

مشاهیر فیروزکوه

اساتید بزرگی چون عبدالحسین اورنگ و استاد امیری فیروزکوهی از شاعران برجسته‌ی این شهرستان به شمار ‌می‌روند‌. و همچنین نویسندگان معروفی مانند علّامه خضر حبله‌رودی و محمّد حبله‌رودی از مشاهیر بنام این شهرستان‌اند.

جاذبه های دیدنی فیروزکوه | جاذبه‌های تاریخی

دژ تاریخی لاجورد

این دژ، که در شمال‌شرق فیروزکوه قرار دارد، یکی ازقلعه‌های مهمِّ این منطقه است‌. قدمت این دژ به پیش از اسلام و دوران حکومت ساسانیان باز می‌گردد‌. این قلعه که مصالحی چون سنگ و گچ و ساروج در ساخت آن به کار رفته، بر فراز کوهی در این ناحیه قرار گرفته، و در دوران حکومت یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، از اهمیّت بالایی برخوردار بوده است‌. فردوسی در شاهنامه‌اش از این قلعه‌ی مستحکم نام برده است. این قلعه در سال 1380 در فهرست آثار ملّی به ثبت رسید.

کاروانسرای گدوک

این بنا را با نام‌های دیگری چون کاروانسرای شاه عباسی و پناهگاه رضاخانی می‌شناسند.‌‌ کاروانسرای گدوک، در ۲۰ کیلومتری جاده‌ی فیروزکوه ـ سوادکوه واقع شده است‌. قدمت این کاروانسرای سرپوشیده، که از اتاق‌های گنبددار و تعدادی اصطبل تشکیل شده است، به ۴۰۰ سال پیش باز می‌گردد‌. در سال ۱۳۲۰ خورشیدی نادر شاه افشار در گردنه‌ی گدوک ترور و مجروح شد؛ پس از این ترور ناموفق، چشمان پسرش را، که ترور را زیر سر او می‌دانست، کور کرد‌. این کاروانسرا که در دوران شاه عباس صفوی رونق فراوانی داشت، در طول تاریخ وقایع بسیاری را پشت سر گذاشته است‌. این کاروانسرا متأسفانه اکنون به پارکینگ ماشین‌آلات سنگین تبدیل شده است و به دلیل رفت و آمد آن‌ها بسیاری از اتاق‌های این بنای معروف تخریب شده است.

قلعه بابا ریش

قلعه‌ی بابا ریش، که قدمت آن به قرن ششم هجری و دوران خوارزمشاهیان بازمی‌گردد، در ۲۳ کیلومتری جنوب شهر فیروزکوه و در نواحی اطراف روستای مرزداران، در بالای صخره‌ای واقع شده است. به دلیل کم‌توجّهی مسئولین بخش اعظمی از این قلعه به‌طور کامل تخریب شده است‌. این قلعه با توجّه به موقعیّت جغرافیایی و نظامی خاصِّ خود در فرقه‌ی اسماعیلیّه از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار بوده است‌. این قلعه هم در 25 اردیبهشت‌‌ سال 1380 در فهرست آثار ملّی ایران به ثبت رسید.

جاذبه‌های مذهبی فیروزکوه

امامزاده اسماعیل

این امام‌زاده، در فیروزکوه از اماکن مذهبی مورد احترام مردم این شهر است؛ و ساخت بنای اولیّه‌ی آن به قرن ششم هجری بر می‌گردد‌. گفته می‌شود این امام‌زاده از نوادگان امام موسی کاظم (علیه السّلام) است. بنای این امام‌زاده با قدمتی ۵۰۰ ساله در طول دوران تاریخ، همواره دست‌خوش تغییرات بسیاری بوده است‌.

امامزاده احمد و محمّد طارس

در روستای طارس فیروزکوه بر روی تپّه‌ای بنای امام‌زاده احمد و محمّد طارس دیده می‌شود. بقعه‌ی این امام‌زادگان از مصالحی مانند لاشه‌ی سنگ و ساروج ساخته شده است و بنا بر گفته‌ی اهالی منطقه، قدمت آن به قرن هشتم یا نهم هجری بر ‌می‌گردد‌. بنای این بقعه‌ی برج مانند در سال ۱۳۷۹ به ثبت ملّی رسیده است‌.

فرهنگ مردم فیروزکوه 

زبان

مردم این منطقه اغلب با زبان و گویش فارسی تکلّم می‌کنند، امّا زبان طبرستان یا مازنی، که جزو زبان‌های اصیل ایرانی است، در بعضی از مناطق فیروزکوه رایج است‌. البته زبان‌های کُردی‌، لُری و تُرکی نیز با توجّه به اقوام گوناگونی که امروزه در این منطقه ساکن شده‌اند رواج دارد‌.

غذا

ته‌چین فیروزکوهی، معروف‌ترین غذای محلّی در این شهرستان است‌. این غذای محلّی برای تهیّه به مواد اولیّه‌ای همچون گوشت گوسفندی‌، برنج‌، چغندر‌، هویج‌، قیسی زردآلو‌، پیاز و ادویه‌جات‌‌ نیاز دارد، که در عین پرخاصیّت بودن بسیار خوش‌طعم و رنگ است. اگر به فیروزکوه سفر کردید این غذا حتماً جزو اولین پیشنهاد‌های ما به شما خواهد بود‌.

برای مسافرانی که از مسیر فیروزکوه عبور می‌کنند رستوران کندو در ۱۰ کیلومتری این شهر یکی از بهترین رستوران‌های بین راهی است که ‌می‌توانند از غذاهای متنوّع و خوشمزه‌ی آن با قیمتی مناسب استفاده کنند‌.

اقامت در فیروزکوه

مجتمع گردشگری سیمین‌کنار در کیلومتر 127 جاده‌ی تهران ـ فیروزکوه، با تمامی امکانات رفاهی‌، غذایی با کیفیّت بالا و بسیار خوشمزه‌، فضای زیبا و دلنشین به یکی از بهترین اقامتگاه‌ها در این منطقه تبدیل شده است‌. از دیگر‌‌ نکات قابل توجّه، طبخ غذاهای محلّی خوشمزه‌ی فیروزکوه و شهرستان‌های اطراف در رستوران این مجموعه است‌. همچنین طبیعت زیبا و بکر اطراف این‌‌ اقامتگاه که شامل چشمه‌های طبیعی و رودخانه‌های خروشان است، ‌می‌تواند تجربه‌ی متفاوت و دل‌انگیزی را از اقامت در این شهر برای شما به همراه داشته باشد‌.

صنایع دستی فیروزکوه

گبه‌بافی یکی از هنرهای پرطرفدار در اکثر نقاط ایران است. این حرفه در مناطق عشایری فیروزکوه رواج دارد‌. به‌طور کلی‌‌ گبه، قالیچه‌هایی در ابعاد معمولاً ۱۰۰ × ۲۰۰ سانتی‌متر است که وجود پرزهای بلند‌، آن را نسبت به قالی‌های معمول متفاوت کرده است؛ وجود این پرز‌ها هم نرمی خاصّی را در آن به‌وجود آورده است‌. نقش خاصّی در بافت گبه وجود ندارد و بافندگان آن به صورت کاملاً ابداعی و برحسب سلیقه نقش‌ها را به‌وجود می‌آورند. معرَّق و منبَّت چوب از دیگر هنرهایی است که در منطقه‌ی فیروزکوه رواج دارد‌.

سوغات فیروزکوه

در آخرین مرحله از راهنمای سفر فیروزکوه به سوغات آن میرسیم. با توجّه به سردسیری بودن، کاشتِ محصولاتی همچون گندم و جو و سیب‌زمینی در این منطقه متداول است. چون فیروزکوه یکی از مناطق مستعد برای کشت سیب‌زمینی است، این محصول در هکتار‌ها و اراضی وسیعی در اکثر نقاط این ناحیه کشت ‌می‌شود‌. سیب‌زمینی فیروزکوه در ایران بسیار معروف است و جزو محصولات صادراتی به شمار ‌می‌رود‌. همچنین انواع درختان مانند گیلاس‌، زردآلو‌، سیب و گلابی‌، فندق و بادام و کاشت صیفی‌جاتی نظیر گوجه‌، بادمجان و کدو کشاورزی را در این منطقه به یکی از مشاغل اصلی تبدیل کرده است‌.

نان گلاج از سوغات معروف فیروزکوه است‌. این نان خوشمزه که توسّط زنان عشایری این منطقه پخته می‌شود در فیروزکوه و شهرهای اطراف آن طرفداران پر و پا قرصی دارد‌.

راه‌های دسترسی به فیروزکوه

مسیر جاده‌ای

فیروزکوه در استان تهران قرار دارد، و از طریق جاده‌ی شماره‌ی79، که تهران را به قائمشهر مازندران متصل می‌کند، از شهر تهران می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد. جاده‌ی شماره‌ی36 هم مسیری است که از سمنان به سمت فیروزکوه می‌رود، و گذرگاه شهرهای شرقی کشور است. از استان‌های شمالی نیز می‌شود از طریق امتداد همان جاده‌ی شماره‌ی79 و از شهر قائمشهر به فیروز کوه رسید.

این شهر فاقد فرودگاه و ایستگاه راه‌آهن است.

امیدورایم این راهنمای سفر از فیروزکوه برایتان مفید واقع شده باشد. اگر شما هم قبل از این،‌ به فیروزکوه سفر کرده‌اید،‌ ما و همراهان ره بال آسمان را در جریان تجارب خود قرار دهید