در سفر به شهرهای مختلف ایران، حتماً باید از مساجد جامع آنها دیدن کنید. معمولاً رسم بر این است که زیباترین، بزرگترین یا قدیمیترین مسجد را به مسجد جامع آن شهر تبدیل میکنند. امروز قصد داریم درباره یکی از قدیمیترین و زیباترین مساجد کرمان با شما صحبت کنیم. این مسجد، مسجد جامع مظفری کرمان نام دارد. با ما همراه باشید تا این مسجد را بهخوبی بشناسید.
مسجد جامع مظفری کرمان کجاست؟
مسجد جامع مظفری یا مظفریه یکی از مهمترین جاهای دیدنی کرمان و مرکز ایران محسوب میشود. این مسجد در غرب میدان «مشتاقیه» یا همان میدان شهدا و در ابتدای خیابان شریعتی قرار دارد. مسجد جامع مظفری در همسایگی بازار گنجعلی خان واقع شده است. پس میتوانید یک تیر و دو نشان بزنید. معمولاً رفتن به مسجد و بازار را در برنامه بازدید یک روز قرار میدهند. دسترسی به این مسجد بسیار ساده است. این مسجد آدرسی سرراست و عالی دارد. شما میتوانید با ماشین، تاکسی و اتوبوس خودتان را به مسجد جامع مظفری برسانید.
آشنایی با تاریخ 700 ساله مسجد جامع کرمان
قدمت ساخت مسجد جامع مظفریه این شهر به حدود قرن هشتم قمری باز میگردد. بهصورت دقیقتر، احتمال میرود ساخت مسجد در سال 750 هجری قمری به پایان رسیده باشد. بر اساس اسناد تاریخی، این مسجد در دوران پادشاهی آل مظفر در کرمان ساخته شده است. گویا این مسجد در دوران سلطنت «امیر مبارزالدین محمد مظفری میبدی» بنا شده است. پس میتوان گفت این مسجد حدود 700 سال قدمت دارد.
نکته جالبی که درباره این مسجد وجود دارد، این است که در ابتدا در محدوده خارج شهر قرار داشته. پس از گذشت سالهای سال، کرمان گسترش پیدا کرده و به این ترتیب مسجد جامع را در آغوش کشیده و امروز جزئی از این شهر محسوب میشود.
درباره بناهای تاریخی داستانهای متعددی روایت میشود. مسجد جامع مظفری نیز از این قاعده مستثنی نیست. بر اساس اسناد تاریخی، ساخت این مسجد به داستان نبرد «محمد میبدی» باز میگردد. وی در آن دوران تن به نبردی خونین با قوم «جرمان و اوغان» میدهد. وی که امید چندانی به پیروزی نداشت، یک نذر بزرگ میکند. او نذر میکند در صورت پیروزی، بنایی نیکو از به یادگار بگذارد. چنین شد که او فاتح میدان میشود و تصمیم به ساخت این مسجد میگیرد. جالب است بدانید او با درآمد برداشت محصولات کشاورزی خود در شهر میبد، این مسجد را بنا کرده است.
پلان و معماری مسجد جامع کرمان
این مسجد از نظر معماری، جزء مساجد چهارایوانی محسوب میشود. از نظر پلان کلی، این مسجد مستطیلشکل است. صحن این مسجد، 66.5 متر طول و 49 متر عرض دارد. مساحت صحن اصلی به 3258 متر میرسد. پس میتوان گفت این مسجد یکی از مساجد بزرگ جنوب شرقی ایران به شمار میآید.
مسجد جامع مظفری کرمان سه درب ورودی اصلی دارد. یکی در ضلع غربی، یکی شرقی و دیگری در ضلع شمالی قرار دارند. سردر بخش شرقی، بسیار زیباست. به همین خاطر آن را بهعنوان سردر اصلی مسجد میشناسند. در بالای این سردر، در کنار کاشیکاریهای چشمگیر، ساعتی بزرگ نیز تعبیه شده است. البته این ساعت پس از بازسازی به این بخش اضافه شده است. اگر به جزئیات سردر شرقی نگاهی بیندازید، مقرنسکاریهای هنرمندانهای را مشاهده خواهید کرد. این سردر در مقایسه با دو سردر دیگر، با دقت و جزئیات بیشتری ساخته شده است. به همین خاطر این سردر، ارزشمندترین بخش این مسجد محسوب میشود.
در کنار محراب، معرقکاریهای بسیار ارزشمند و هنرمندانهای به کار رفته است. حاشیه محراب را از جنس سنگ مرمر ساختهاند. روی این سنگ، از یک سری خطوط زیبا استفاده شده است. این خطوط ظاهری بسیار دلنشین و تماشایی به محراب مسجد میبخشند. در طراحی محراب از رنگ زرد در ترکیب با رنگ آبی لاجوردی استفاده شده است. این ترکیب، ظاهری خاص به فضای محراب میبخشد.
به آتشکشیدن مسجد جامع کرمان
مسجد جامع کرمان در طول تاریخ آسیب بسیاری دیده است تا جایی که میتوان آن را مشابه درختی کهنسال دانست که در طول تاریخ رنج بسیار دیده و همچنان استوار، ایستادگی میکند. این مسجد در دوران مختلف در معرض هجوم بسیاری از اقوام قرار گرفته است؛ اما بیشترین آسیب مربوط به دوران قاجار و پهلوی میشود. در دوران محمد خان قاجار، سردر شرقی مسجد در اثر اصابت یک توپ آسیب بسیاری دید. همچنین در دوران پهلوی، طی فعالیتهای انقلابی مردم کرمان، این مسجد به آتش کشیده شد. آتشسوزی این مسجد تلفات مالی و جانی بسیاری را در پی داشت. متأسفانه طی این حادثه، بسیاری از هموطنان ما در آتش سوختند و جان خود را از دست دادند.
بازسازی مسجد مظفری کرمان
جالب است بدانید اولین بازسازی این مسجد در دوران شاه عباس صفوی دوم انجام شده است. در آن دوران شخصی با نام «شاهرخ نامی» برای اولینبار به مرمت این مسجد پرداخت. پس از آن، مرمت بعدی بهدست « محمد تقی خان درانی» انجام شد. او در دوران زندیه، حاکم کرمان بود. وی در سال 1176 دستور مرمت و بازسازی بخشی از مسجد را صادر کرد. حتی در بالای مناره و گلدسته مسجد، میتوانید نام محمد تقی خان درانی را مشاهده کنید.
این مسجد پس از آتشسوزی و همچنین آسیب توپ محمد خان نیز بهصورت کامل بازسازی شد. زمانی که صحبت از بازسازی و مرمت این مسجد به میان میآید، باید حتماً یادی از «عنایت اللهبننظام الدین، معمار اصفهانی» کنیم. نام وی در ایوان بزرگ مسجد به چشم میخورد. او یکی از افرادی بود که در جهت مرمت و بازسازی مسجد تلاش بسیاری کرد.
جاهای دیدنی نزدیک مسجد مظفری
- بازار گنجعلی خان؛
- مسجد گنجعلی خان؛
- مسجد ملک؛
- بازار مظفری؛
- پارک انقلاب.
معرفی مساجد مشابه مسجد جامع مظفری
از نظر ظاهری این مسجد را میتوان با مسجد جامع یزد و مسجد قدیمی سنندج مقایسه کرد. البته جالب است بدانید هر مسجد از نظر معماری، تزئینات و حتی پلان کلی با مساجد دیگر تفاوت دارد. شاید بسیاری تصور کنند مساجد همگی از نظر ظاهری به یکدیگر شبیه هستند. این در حالی است که بهعنوان مثال مسجد جامع یزد، منارههای بسیار بلندی دارد یا اینکه در طراحی صحن اصلی مسجد قدیمی سنندج، از معماری ترکیه الگوبرداری شده است. از نظر طراحی، این مسجد را میتوان تحتتأثیر دولت عثمانی دانست.
اگر نگاهی به مسجدهای امروزی استانبول یا سایر شهرهای ترکیه بیندازید، شباهت بسیاری بین آنها و مسجد قدیمی سنندج خواهید یافت. معماری مسجد جامع مظفری کرمان شباهت بیشتری به معماری سنتی ایرانیان دارد. این مسجد از همان ابتدا به قصد ساخت یک مسجد ایجاد شده است. در حالی که برخی معتقد هستند که مسجد جامع یزد در ابتدا آتشکده ساسانیان بوده است.
مسیر دسترسی
مسیر دسترسی به این مسجد بسیار ساده و سرراست است. شما میتوانید با ماشین، تاکسی یا اتوبوس خودتان را به مسجد جامع مظفری کرمان برسانید.
هزینه بازدید | رایگان |
مدت زمان بازدید | 1 لی 2 ساعت |
آدرس | کرمان، کرمان، کنار میدان مشتاقیه (شهدا) |
-
دسترسی با ماشین
اگر قصد دارید با ماشین خودتان به مسجد بروید، حتماً باید این نکات را در نظر داشته باشید. در وهله اول اینکه خیابان شریعتی یکطرفه بهسمت غرب است. یعنی شما از میدان شهدا نمیتوانید با ماشین وارد خیابان شریعتی شوید. دوم اینکه دور میدان نیز امکان پارک خودرو وجود ندارد. پس باید از ضلع شمالی میدان وارد خیابان شهید باهنر شوید. سپس از اولین خیابان سمت چپ بپیچید. در نهایت از کوچه شریعتی 31 وارد خیابان شریعتی خواهید شد. در همان ابتدای خروجی کوچه یک جای پارک پیدا کنید و خودتان را به مسجد برسانید. البته میتوانید از خیابان شهید چمران نیز خود را به انتهای خیابان شریعتی برسانید. از این راه امکان استفاده از پارکینگ بازارهای مختلف نیز وجود دارد.
-
تاکسی
در نقاط مختلف کرمان، تاکسیهای متعدد شما را به میدان شهدا میرسانند. از میدان شهدا تا مسجد نیز فاصله بسیار کمی وجود دارد. پس میتوانید پیاده خودتان را به مسجد برسانید. البته لازم به ذکر است اسنپ کرمان نیز فعال شده. پس میتوانید با همان اپلیکیشن همیشگی، از خدمات اسنپ در کرمان نیز بهرهمند شوید.
-
اتوبوس
نزدیکترین و بهترین ایستگاه اتوبوس به مسجد جامع مظفری، ایستگاه میدان شهدا است. این ایستگاه در خط میدان شهدا – میدان آزادی قرار دارد. پس میتوانید با حداقل هزینه همراه با اتوبوس از این مسجد دیدن کنید.
خب دوستان عزیز ره بال آسمان نظر شما درباره مسجد جامع مظفری کرمان چیست؟ به نظر شما تمام مساجد تاریخی یک شکل هستند؟ یا اینکه تفاوتهای آنها واقعاً محسوس است؟ نظرات و تجربیات خود را با ما و سایر همراهان این مجله گردشگری به اشتراک بگذارید.
مسجد جامع کرمان در خیابان شریعتی و نزدیک میدان شهدا قرار دارد.
برای دسترسی به این مسجد میتوانید از ایستگاه اتوبوس میدان شهدا استفاده کنید.
هزینه بازدید از مسجد جامع کرمان رایگان است.
قدمت این مسجد به حدود 700 سال میرسد.