موزه های کرمان | راوی فرهنگ و هنر شهر در بناهای قاجاری

2

سفر کردن جنبه‌های متفاوتی دارد که بازدید از بناهای تاریخی و فرهنگی نیز یکی از این جنبه‌هاست؛ خصوصاً در شهری تاریخی مانند کرمان که داستان‌های پرفراز و نشیبی را در دل خود مخفی کرده است، پرداختن به این جنبه از سفر بسیار مهیج می‌شود. در این مطلب قرار است تاریخ و فرهنگ و هنر مردم کرمان و خود استان کرمان را با بازدید از موزه‌های کرمان زیر و رو کنیم. حتماً تا به حال به موزه رفته‌اید و لذت دیدن اشیای قدیمی و گاه باستانی را چشیده‌اید. به شما مژده می‌دهیم که در کرمان با لیست بلندبالایی از موزه‌های متنوع روبه‌رو هستید که هرکدام در نوع خود منحصربه‌فرد هستند؛ پس معطل نکنید. همین حالا با خرید بلیط هواپیما کرمان اولین قدم برای یک سفر پرماجرا را بردارید.

فهرست مطالب

موزه مردم‌شناسی زرتشتیان | تاریخ زرتشتیان در موزه‌های کرمان

همان طور که همه ما می‌دانیم در روزگار قدیم زرتشتیان فراوانی در ایران زندگی می‌کردند و در زمانی، جمعیت اصلی کشور را تشکیل می‌دادند. برای همه ما جالب است بدانیم که رسم و رسوم این مردمان چه بوده است. چرا زرتشتیان به معابد خود آتشکده می‌گفتند؟ یا اینکه اصلاً تاریخ و اصالت زرتشتیان به کجا می‌رسد؟ حالا در یکی از موزه‌های کرمان قرار است به پاسخ بسیاری از این سؤالات برسیم.

موزه مردم شناسی زرتشتیان در کنار آتشکده زرتشتیان کرمان قرار گرفته است. در این موزه از اشیای قدیمی متعلق به زرتشتیان نگهداری می‌شود. وسایلی به سادگی وسایل آشپزی و خانه‌داری تا کتب قدیمی و نسخه‌های ارزشمند خطی در این موزه وجود دارند. جالب است بدانید که این آتشکده، آخرین آتشکده به‌جامانده از زرتشتیان در کرمان است و گفته می‌شود آتشی که در اینجا روشن است، همان آتش مقدسی است که چند هزار سال پیش به ایران آورده شد. به جرأت می‌توان گفت که بخش چشمگیری از فرهنگ و تاریخ زرتشتیان در این موزه به نمایش درآمده است. این موزه در میدان مشتاقیه، خیابان زریسف قرار گرفته است.

صفه عزاخانه کرمان | محرم و عزا در موزه‌های کرمان

صفه عزاخانه علاوه بر اینکه خود یکی از موزه‌های کرمان محسوب می‌شود، از جاهای دیدنی کرمان نیز به شمار می‌رود. عمر این موزه به سال ۷۴۱ هجری قمری می‌رسد. زمانی که بازار مظفریه، از بازارهای قدیمی و مهم کرمان،‌ ساخته می‌شد، صفه عزاخانه کرمان نیز ساخته شد. این مکان،‌ در حال حاضر به مکانی بزرگ و مهم برای عزاداری‌های مردم در ماه‌های محرم و صفر تبدیل شده است. بزرگ‌ترین چادر عزاداری محرم که مساحت آن هزار مترمربع است، با عمر ۵۰ سال در این مکان قرار دارد. آنچه این عزاخانه را از بقیه جاها متمایز می‌کند،‌ سبک معماری سنتی آن و کاشی‌کاری‌های ظریفش است که به اشعار محتشم کاشانی مزین شده‌اند. این عزاخانه درست مقابل مسجد جامع کرمان قرار گرفته است.

موزه ساعت کرمان | داستان زمان و ساعت‌ها در موزه‌های کرمان

در کرمان نام ساعت و زمان با نام آقاماشالله گره خورده است. آقا ماشالا زندگی پرماجرایی داشت. او از قالی‌بافی به ساعت‌سازی رسید و حالا نوه‌اش موزه ساعت کرمان را به یادگار او در کرمان ساخته است. ماجرا هم این است که آقا ماشالله یک تاجر موفق قالی و فرش در دوران قاجار بود که برای افزایش درآمد خود به هندوستان سفر کرد. این سفر آغاز داستان او با ساعت‌ها و زمان شد.

بعد از بازگشت از سفر، با برپا کردن مغازه‌ای نقلی و خاص در گوشه‌ای از بازار، کار خود را شروع کرد. آقاماشالله آنقدر خوب و حرفه‌ای کار کرد که حاکم نیز از او خواست یک برج ساعت برای شهر بسازد. در سال‌های آینده نیز یکی از شرکت‌های معتبر ساعت‌سازی در سوییس از او دعوت کرد روش بهتری برای ساخت ساعت‌هایش پیشنهاد بدهد. حالا موزه ساعت کرمان یادگاری از آقاماشالله است که در آن انواع ساعت‌های قدیمی و جالب به نمایش درآمده‌اند. این موزه در خیابان شهدا قرار گرفته است.

موزه دفاع مقدس کرمان | یادگار شهدای جنگ تحمیلی در موزه‌های کرمان

یکی دیگر از موزه‌های کرمان که بسیار ارزش دیدن دارد، موزه دفاع مقدس کرمان است. این باغ موزه، یکی از بزرگ‌ترین باغ‌موزه‌های دفاع مقدس در ایران است که در سال ۱۳۷۷ ساخته شد. وقتی به موزه وارد می‌شوید، ‌ابتدا با چند قبر از شهدای گمنام روبه‌رو می‌شوید که در دو طرف محوطه ورودی قرار گرفته‌اند. جلوتر که بروید به ساختمان اصلی موزه می‌رسید. در اینجا به یادگار ۸ سال دفاع مقدس، ۸ ستون در اطراف در ورودی ساختمان ساخته شده است. این موزه علاوه بر داشتن تالارهای متعدد که سندهای جنگ را در آن به نمایش گذاشته است، بخش‌های دیدنی جذاب دیگری هم دارد. در بخش‌های دیگر این موزه، سنگرهای جنگ و صدای بیسیم‌ها و حتی حال و هوای آن منطقه جنگی شبیه‌سازی شده است، ‌به گونه‌ای که شما کاملاً احساس می‌کنید در آن مکان قرار گرفته‌اید.

موزه مطبوعات استان کرمان | تنها موزه مطبوعات کشور در میان موزه‌های کرمان

شمایی که کنجکاو هستید بدانید در ۱۰۰ سال اخیر مطبوعات کشورمان و علی‌الخصوص استان کرمان چه راهی را پیموده‌ است، حتماً به موزه مطبوعات کرمان سر بزنید. این موزه در سال ۱۳۸۴ و به پیشنهاد محمد علی فردوسی، رییس وقت سازمان مطبوعات کرمان ساخته شد. در این موزه که تنها موزه مطبوعات کشور است،‌ نسخه‌های قدیمی و گاهی ۱۰۰ساله اولین روزنامه‌های منتشرشده در ایران را خواهید دید. ساختمان این موزه در محلی به نام مقبره سید علوی است که قدمتش به دوران قاجار برمی‌گردد.

موزه ارتش کرمان | همه ادوات جنگی ایران در موزه‌های کرمان

موزه ارتش کرمان نیز جزو آن دسته از موزه‌های کرمان است که بنای خودش هم تاریخی بوده و متعلق به دوران قاجار است. موزه ارتش در سال ۱۳۸۸ افتتاح شد. لازم به ذکر است که این بنا در گذشته استفاده‌های دیگری داشته. در گذشته از این ساختمان به‌عنوان مدرسه افسران استفاده می‌شد. آنچه در این موزه خواهید دید، تجهیزات جنگی قدیمی است که از سرتاسر کشور جمع‌آوری شده و به این موزه آورده شده‌اند. سن و سال برخی از این تجهیزات حتی به دوران صفویه نیز می‌رسد. موزه ارتش کرمان در خیابان معلم واقع شده است.

موزه حمام زنانه گنجعلی خان | موزه ای برای شناخت مردمان

موزه گنجعلی خان کرمان، موزه‌ای است که در دوران صفویه به دست گنجعلی خان در انتهای کوچه پس کوچه‌های کاهگلی کرمان ساخته شد. تا سال ۱۳۴۷ از این مکان به‌عنوان موزه استفاده می‌شد. پس از این سال به دلیل مرمت‌ها و بازسازی‌ها،‌ حمام تغییر کاربری داده و به یک موزه تمام عیار تبدیل شد. در این موزه با قرار دادن مجسمه‌هایی شبیه به انسان،‌ فرهنگ حمام‌های عمومی در گذشته به نمایش درآمده است. در بخش دیگری از این موزه، مجسمه دخترانی قراردارد که نمایانگر لباس عروس هر منطقه از ایران هستند. موزه حمام زنانه گنجعلی خان که در میان موزه‌های کرمان به موزه مردم شناسی نیز مشهور است، در بازار کرمان قرار گرفته است.

موزه سازهای سنتی کرمان | خانه هنر در موزه‌های کرمان

یک ساختمان قاجاری دیگر میزبان یکی دیگر از موزه‌های کرمان شده است. خانه باغ هرندی،‌ باغی قدیمی و زیباست که حالا دو موزه جذاب کرمان را در خود جای داده است. موزه سازهای سنتی کرمان یکی از آن‌هاست. موزه سازهای سنتی کرمان که از معدود موزه‌‌های ساز و آواز در ایران است،‌ میزبان ساز و هنر هنرمندان اصیل گذشته شده است. اگر عاشق آواز و موسیقی هستید، تماشای این موزه را از دست ندهید.

موزه سکه کرمان | ردپای روزگار گذشته در دل موزه‌های کرمان

مجموعه گنجعلی خان را یادتان می‌آید؟ در همان زمانی که گنجعلی خان حمامی را در کرمان ساخت، دستور ساخت ضرابخانه‌ای را در مجموعه نیز داد. حالا آن ضرابخانه قدیمی که روزگاری پول‌های مردم را تأمین می‌کرد، به موزه‌ای تبدیل شده است که امانت‌دار حدود ۵۰۰ سک قدیمی و ارزشمند شده است. احتمالاً‌ هیچ‌کس در آن زمان فکرش را نمی‌کرد که سکه‌هایی که روزانه رد و بدل می‌کنند، روزی قرار است زیر نظارتی شدید نگهداری شوند. خلاصه مجموعه گنجعلی خان و موزه سکه کرمان در میدان گنجعلی خان کرمان بهترین جا برای عاشقان تاریخ و فرهنگ است.

موزه نفت‌سوزها | سیر تحول نفت در موزه‌های کرمان

چه چیزی بهتر از  اینکه به یک باغ موزه به یادگار مانده از دوران زندیه بروید و هم‌زمان با داستان سیر نفت در کشور آشنا شوید؟ ماجرا از این قرار است که موزه نفت‌سوزهای کرمان که در حال حاضر در دست احداث است، موزه‌ای خاص است که مانند آن در منطقه وجود ندارد. این موزه در باغ موزه کنسولگری انگلیس، ساختمانی با قدمتی از دوران زندیه، قرار گرفته است. آنچه قرار است در این موزه ببینید،‌ حکایت سیر و تحول نفت و نفت‌سوزهای است که در گذشته ایران وجود داشتند. هدف شرکت نفت از ساخت چنین موزه‌ای در میان موزه‌های کرمان،‌ فراموش نشدن تاریخ و به یادگار ماندن این حکایت پر فراز و نشیب است.

موزه شاه نعمت الله ولی کرمان | تصوف در لابه‌لای موزه‌های کرمان

موزه شاه نعمت الله، موزه‌ای است که در آن از اشیای قدیم متعلق به تصوف و نسخه‌های خطی و ارزشمند قرآن نگهداری می‌شود. این موزه در طبقه زیرین آرامگاه شاه نعمت الله ولی قرار گرفته است. ساختمان موزه که به آن سردر امیریه نیز می‌گویند، ساختمانی است که در دوران قاجار ساخته شد و در سال ۱۳۵۷ به موزه تغییر کاربری داد. خود آرمگاه اما یادگاری از دوران صفویه است. خود شاه نعمت الله ولی شاعر و عارف مهم قرن ۸ و ۹ بود که سلسله نعمت اللهی را در تصوف به وجود آورد.

باغ موزه هرندی کرمان | موزه‌های کرمان و خانه‌های قاجاری

خانه هرندی کرمان همان جایی است که دو موزه مهم یعنی موزه سازهای سنتی کرمان و موزه باستان شناسی کرمان را در خود جای داده است. باغ موزه هرندی از آن خانه‌های قدیمی خوش آب و رنگی است که حدود ۱۰۰ سال پیش و در دوران قاجار ساخته شد. در ساخت باغ موزه هرندی از معماری ایرانی و غیر ایرانی الهام گرفته شده است و همین تلفیق این دو سبک است که جذابیت این باغ را چندین برابر کرده است. حالا این خانه وسیع و بزرگ میزبان دو موزه از موزه‌های کرمان است. در موزه باستان‌شناسی اشیا و وسایل قدیمی کشف‌شده از باستان‌شناسی‌ها نگهداری می‌شود. رفتن به این موزه هم لذت بردن از طبیعت و درخت‌های شاداب آن است و هم سرک کشیدن به تاریخ و هنر.

اکونو موزه بانو بی بی حیاتی کرمان | موزه‌ای که مدرسه بود

تا اشتیاق سفر دارید،‌ برای خرید بلیط اتوبوس کرمان معطل نکرده و همین حالا سفرتان را شروع کنید. مثل اینکه این نقطه از جنوب شرق ایران در هر گوشه‌اش بازهم تاریخی برای تعریف کردن دارد. موزه حیاتی کرمان حالا موزه‌ای است که میزبان انواع هنر و کارهای دستی مردم کرمان است. خوب است بدانید که در این موزه در هر غرفه‌اش امکان یاد گرفتن هنرهای کرمانی را هم خواهید داشت. این موزه در گذر اصلی بازار بزرگ کرمان قرار گرفته است. ساختمان موزه، به دوران قاجار برمی‌گردد و در ابتدا اولین بانک کشور در همین محل افتتاح شد. بعدها و پس از منتقل شدن بانک به کنسولگری، از این ساختمان به‌عنوان مدرسه استفاده شد.

موزه صنعتی کرمان | تمام هنر را در موزه‌های کرمان ببینید

دیگر نوبتی هم باشد،‌ نوبت هنردوستانی است که می‌خواهند ردپای هنر را در موزه‌های کرمان جست‌وجو کنند. موزه صنعتی کرمان که به آن موزه هنرهای معاصر هم می‌گویند،‌ حالا پر  است از آثار هنری مختلف از هنرمندانی از سرتاسر دنیا. این موزه بعد از موزه هنرهای معاصر تهران،‌ مهم‌ترین موزه هنر در ایران است. جالب است بدایند که روزگاری این موزه محل زندگی استاد علی اکبر صنعتی، پدر مجسمه‌سازی ایران بوده است. این موزه در خیابان شریعتی کرمان قرار گرفته است.

موزه باغ شاهزاده | شاهزاده ماهان و یادگار آن در میان موزه‌های کرمان

موزه باغ شاهزاده ماهان موزه‌ای است که از دوران ناصرالدین شاه باقی مانده است. داستان این است شاهزاده ماهان که نوه دختری ناصرالدین شاه بود، برای آبادی کرمان دستور ساخت این باغ را می‌دهد. باغ شاهزاده ماهان نمونه تمام عیار از یک باغ ایرانی است که تمام المان‌های معماری ایرانی را در خود گنجانده است. در این باغ موزه بعد از گردش در میان طبیعت زیبا و آب و هوای خنک آن می‌توانید خود را به یک غذای خوشمزه در رستورانش دعوت کنید. باغ موزه شاهزاده ماهان در ۲کیلومتری شهر ماهان قرار گرفته است.

موزه آگیرا | تعلیم و تربیت در موزه‌های کرمان

به هر حال در جایی موزه‌های کرمان باید دین خود را به فرهنگ و تربیت این مردم ادا کنند. موزه آگیرا، موزه‌ای است پر از اسناد و نسخه‌های خطی ارزشمند. در این موزه از اسناد باارزشی مربوط به تاریخ تعلیم و تربیت در این شهر نگهداری می‌شود. اسنادی مربوط به مدارس زرتشتی و انگلیسی در کرمان. موزه آگیرا در خیابان شهید سپهبد قرنی قرار گرفته است.

موزه پزشکی کرمان | جایی برای رشد گردشگری شهر

موزه پزشکی کرمان، موزه‌ای است که به صنعت سلامت و مسائل مربوط به آن اختصاص یافته است. این موزه به‌تازگی افتتاح شده است. تأسیس این موزه قدمی در راستای بهبود وضعیت گردشگری کرمان است. حالا که تا اینجا از موزه‌های کرمان اطلاع یافته‌اید، می‌توانید برای خرید بلیط قطار کرمان اقدام کنید تا خودتان را بدون دردسر به این شهر برسانید.

موزه سنگ | موزه‌های کرمان در میان دوران سلجوقی

موزه سنگ کرمان،‌ در واقع یک گنبد هشت‌ضلعی است که از دوران سلجوقی به جا مانده است. این گنبد زیبا تماماً از سنگ ساخته شده است و حالا به موزه‌ای پر از سنگ‌های گرانبها و قدیمی تبدیل شده است. باید بدانید که این گنبد بی‌نظیر و باشکوه در میان فضای سرسبزی به نام جنگل قائم قرار گرفته است. وقتی به این موزه می‌روید، هم از فضای سرسبز و هوای مطبوع لذت می‌برید و هم از این بنای سحرآمیز دیدن می‌کنید.

موزه شهید باهنر | یادگاری شهیدی بزرگوار

موزه شهید باهنر در کرمان در واقع خانه شهید جواد باهنر است. در این موزه وسایل شخصی این شهید گرانقدر و اسباب و اثاثیه خانه به نمایش درآمده‌اند. خانه شهید باهنر، یک ساختمان قدیمی و دیدنی است. با قرار گرفتن خانه شهید باهنر در میان موزه‌های کرمان، یاد و خاطرات او همیشه زنده و ماندگار هستند. موزه شهید باهنر کرمان در خیابان باهنر قرار دارد.

موزه روحانیت | موزه‌ای در دست احداث

موزه روحانیت، موزه‌ای است که قرار است به‌زودی به یکی از موزه‌های کرمان تبدیل شود. موزه‌ای که در آن به معرفی چهره‌های شاخص روحانیت پرداخته خواهد شد. فعلاً خبری از افتتاح این موزه در کرمان نیست و به همین دلیل اطلاعاتی درباره آدرس و تاریخ احداث آن در دست نیست.

رفتن به موزه می‌تواند تفریح بسیار جذابی باشد؛ خصوصاً برای کسانی که دوست دارند مدتی را در سکوت و آرامش میان اشیای قدیمی حاوی هزار قصه قدم بزنند. موزه های کرمان این فرصت را در اختیار شما قرار می‌دهد. تنوع این موزه‌ها به گونه‌‌است که فرقی نمی‌کند در چه زمینه‌ای کنجکاوی دارید، بالأخره جایی برایتان پیدا خواهد شد. گشت‌زدن در میان موزه‌های این شهر در حالی که اقامتی دل‌نشین در یکی از هتل های کرمان داشته باشید، چیزی نیست که بخواهید از آن بگذرید. در این مطلب از ره بال آسمان سعی کردیم راهنمای سفر کرمان باشیم و شما را با زیر و بم این موزه‌ها آشنا کنیم اگر شما هم تجربه بازدید از آن‌ها داشته‌اید، ‌با ما در میان بگذارید.

موزه شهید باهنر در خیابان باهنر، خیابان ایرانمنش و جنب هیئت عزاداری تکیه محله شهره قرار گرفته است.

این مجموعه تاریخی به دوران صفویه تعلق دارد و به دستور گنجعلیخان ساخته شد.

برخی از موزه‌های کرمان در ایام کرونا تعطیل هستند؛ بنابراین پیش از رفتن از طریق تلفن موزه از باز بودن آن اطمینان حاصل کنید.

2 نظرات
  1. زهرا صادقی می گوید

    سلام ممنون ازاطلاعاتتون
    من قراره ساکن کرمان بشم ،فعلا فقط موزه باغ شازده و شاه نعمت الله ولی رو دیدم ،دوست دارم بقیه رو هم ببینم

    1. بانو تقیان می گوید

      سلام زهرا عزیز، امید که سکونت در این شهر براتون همراه با خیر و برکت باشه.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.