تالاب میقان اراک | جایی برای دورهمی پرندگان مهاجر سیبری

دنبال طبیعتی خاص با آب‌وهوایی مطبوع می‌گردید؟ در این صورت تالاب میقان اراک می‌تواند مقصد رؤیایی شما باشد. این تالاب که جزو ده تالاب مهم ایران است، سالانه مملوء از پرندگان مهاجر می‌شود که برخی از زیباترین تصاویر طبیعت ایران را به وجود می‌آورند. شرایط آب‌وهوایی فوق‌العاده تالاب نه‌تنها پرندگان، بلکه گردشگران را نیز جذب خود می‌کند. میقان حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومترمربع وسعت دارد و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱,۶۵۵ متر است. آب این دریاچه شور بوده و از سه جزیره به نام کریستالین یک و دو در وسط، قسمت کویری و دشت‌های اطراف تشکیل شده است. حتماً شما هم می‌خواهید بیشتر راجع به این تالاب بدانید. چرا باید به این تالاب سر بزنیم؟ چگونه به میقان برسیم؟ تفریحات سرگرم‌کننده میقان چیست؟ در این مطلب به این‌گونه سؤال‌ها پاسخ داده‌ایم. پس این مطلب را تا انتها ادامه بدهید.

تالاب میقان اراک کجاست؟

اگر به شهر اراک سفر کنید، حتماً نام تالاب میقان را میان دیدنی‌های جذاب و بی‌شمار این شهر خواهید شنید. این تالاب در دشت فراهان استان مرکزی قرار گرفته است و ۱۷ کیلومتر از شمال‌شرقی اراک و جنوب‌غربی داودآباد فاصله دارد.

آب‌وهوا و شرایط اقلیمی تالاب میقان | مهره مار اراک

همان طور که می‌دانید دریاچه میقان در استان مرکزی قرار دارد. در زمستان‌های میقان با آب‌وهوایی معتدل روبه‌رو خواهید شد. این آب‌وهوا باعث شده این منطقه محبوبیت بسیاری میان پرندگان مهاجر داشته باشد. این پرندگان معمولاً از شمال ایران و سیبری خود را به این تالاب می‌رسانند تا از آب‌وهوای دل‌نشین آن بهره ببرند. میزان آب تالاب نیز بستگی به مقدار بارندگی در سال دارد. در سال‌های پربارش با تالابی پرآب روبه‌رو خواهید شد. اگر هم مقدار بارش کم باشد، تالاب خشک و شبیه به شوره‌زار و کویر خواهد شد. این تالاب آب خود را از طریق آب رودخانه‌های فراهان، شهراب و قره کهریز، پساب تصفیه فاضلاب اراک و بارش‌های جوی تأمین می‌کند.

تاریخچه و قدمت تالاب میقان | محبوبیت هزاران ساله

میقان مانند بسیاری از دیدنی‌های دیگر اراک تاریخچه جالبی در پس خود دارد. جالب است بدانید واژه «میقان» به‌معنی فردی خوش‌باور است که هرچیزی را به‌سادگی قبول می‌کند. نام قدیمی این منطقه نمک‌زار فراهان بوده است. از نام‌های دیگر این تالاب می‌توان به توزلوگل و چغاناور اشاره کرد که در متون قدیمی دیده می‌شود. این نام‌ها به‌معنای آبگیر همراه با گرد و خاک است. اگر به میقان سفر کنید، متوجه تبخیر فراوان آب در منطقه می‌شوید؛ ازاین‌رو علت نام‌گذاری تالاب به این نام‌ها واضح است. جالب است بدانید حتی نام کویر به‌دلیل تبخیر فراوان به این منطقه اطلاق می‌شود. قدمت این تالاب به دوره پالئوسن می‌رسد. میقان به‌دلیل حرکت تکتونیکی حاشیه‌های تالاب تشکیل شده است.

اقلیم تالاب میقان اراک | مناسب برای هر سلیقه‌ای

ویژگی‌های بوم‌شناسی خاصی که میقان دارد، محبوبیت و اهمیت آن را دوچندان کرده است. می‌توان پرندگان مهاجر این تالاب را امضای طبیعت میقان دانست. میان پرندگان بی‌شمار این تالاب گونه‌های کمیاب و بی‌نظیری یافت می‌شود که شانس تماشای آن‌ها را فقط در این تالاب می‌یابید. جمعیت فراوان درنا در تالاب میقان باعث شده سالانه دوست‌داران محیط‌زیست مجذوب این تالاب شوند.

میقان در فصل بهار میزبان پرندگان مهاجری است که برای فرار از سرمای سیبری به مناطق گرمسیر آفریقایی پناه برده‌اند و اکنون در راه بازگشت به خانه هستند. این موضوع میقان را به یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی اطراف اراک تبدیل کرده است که سالانه گردشگران گوناگون را به خود جذب می‌کند. احتمالاً شما هم به این عاشقان پرنده‌نگری می‌پیوندید. فقط کافی است تصاویر این تالاب را ببینید تا با آن هیپنوتیزم شوید. جالب است بدانید بیش از ۶۰درصد پرندگان استان و ۱۶ درصد پرندگان کشور این تالاب را به‌عنوان خانه خود انتخاب کرده‌اند.

پوشش گیاهی و جانوری تالاب میقان | سفیر اصالت و زیبایی طبیعت ایران

اگر رویارویی با حیوانات گوناگون شما را هیجان‌زده می‌کند، میقان شما را ناامید نخواهد کرد. نواحی کویری این تالاب خانه حیوانات خیره‌کننده‌ای نظیر روباه، مار، گرگ و پرندگانی تماشایی مانند عقاب است. لابه‌لای چشم‌اندازهای سبز قره‌داغ و آترپلیکس نیز گونه‌های نادر و جذابی مشاهده می‌شود. برخی پرندگان خاص دیگری که در این تالاب زندگی می‌کنند شامل فلامینگوها، درنا، خروس کولی و مرغابی‌سانان می‌شوند. خوشبختانه، اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی شکار در این منطقه را ممنوع اعلام کرده است و می‌توان روزبه‌روز رشد و شکوفایی طبیعت وحشی را در این محیط مشاهده کرد.

استانداردهای جهانی تالاب‌ها این‌گونه تعریف شده‌اند که تالاب‌هایی که یک درصد از گونه‌ای از پرندگان را در خود جای دهند، جزو مختصات جهانی محسوب می‌شوند. با این تعریف، تالاب میقان اراک همراه با تالاب گاوخونی اصفهان در مرکز ایران، پرندگان مهاجر را برای زمستان‌گذرانی در خود جای می‌دهند. این تالاب سالانه پذیرای بیش از ۱۲هزار پرنده مهاجر از سیبری نیز هست؛ پس اگر تماشای پرندگان، قلب و روح شما را نیز می‌نوازد، میقان را از دست ندهید.

پوشش گیاهی میقان نیز شما را ناامید نخواهد کرد. این منطقه مملوء از هالوفیت یا گیاهان شورپسند است که این تالاب را جزو مهم‌ترین منابع گیاهان شور کشور قرار می‌دهد. ناگفته نماند که ما فقط بخشی از اکوسیستم وسیع میقان را را بررسی کردیم. شما می‌توانید با سفر به میقان، ساعت‌ها به ماجراجویی و کشف جانوران شگفت‌انگیز در آن بپردازید.

اکوسیستم تالاب میقان اراک | افتخارآفرین در ۱۵ آبان

شوری آب تالاب میقان باعث شکل‌گیری گنبدها و طبقه‌های نمکی شده است. این لایه‌های نمکی که سطح آب دریاچه را پوشانده‌اند، از دور ظاهر برفی و سفید خاصی را به دریاچه داده‌اند. پس اگر دنبال مکانی برای گرفتن عکس‌های به‌یادماندنی هستید، این دریاچه مناسب شماست. از سایر دلایلی که میقان را جزو مهم‌ترین تالاب های ایران قرار می‌دهد، می‌توان به این اشاره کرد که بزرگ‌ترین منبع سولفات سدیم ایران در این تالاب قرار دارد. میقان از نظر گردشگری نیز اهمیت خاصی دارد. جالب است بدانید روز ۱۵ آبان به‌دلیل گردهمایی درناها در میقان، به‌عنوان «روز درنا» نام‌گذاری شده است. دریاچه میقان در دل کویری جذاب قرار گرفته است. خوشبختانه، با کوشش فراوان سازمان منابع طبیعی در سال‌های اخیر، این کویر به تفریح‌گاهی جذاب در مرکز ایران تبدیل شده است. در قلب این تالاب، برج مراقبت کویری قرار گرفته است که گردشگران تجربه بهتری از بازدید از این منطقه داشته باشند.

اهمیت بازدید از تالاب میقان اراک | فرصتی برای تأمل

اگر می‌خواهید خانواده یا دوستانتان را قانع کنید تا شما را در سفر به میقان همراهی کنند، دلایل زیر را به آن‌ها توضیح دهید:

• میقان بهترین منطقه برای علاقه‌مندان به پرنده‌نگری محسوب می‌شود. سالانه درناهای خاکستری در دسته‌های فراوان به این تالاب مهاجرت می‌کنند؛ ازاین‌رو ۱۵ آبان ماه به‌نام روز درنا شناخته می‌شود.
• تالاب تماشایی میقان جزو ۱۰ تالاب برتر ایران محسوب می‌شود و پرندگان متنوع و رنگارنگی را درون خود جای داده است؛ پس اگر می‌خواهید تالابی برای بازدید انتخاب کنید، میقان گزینه مناسبی است.
• بی‌شک کمپ‌کردن و تماشای طلوع و غروب خورشید در طبیعت خیره‌کننده میقان تجربه‌ای است که نباید از دست بدهید. عکاسی از پرندگان و آسمان شب میقان نیز می‌تواند هرکسی که عاشق عکاسی است را وسوسه کند.

تفریحات تالاب میقان اراک | هیجان و آرامش در یک قاب

• پرنده نگری

به تصاویر این مطلب نگاه کنید. اگر از آن‌ها لذت می‌برید، احتمالاً بازدید از میقان خاطره‌ای فراموش‌نشدنی برای شما خواهد بود. جاذبه اصلی این تالاب پرندگان بی‌نظیر آن است؛ ازاین‌رو پرنده نگری را می‌توان مهم‌ترین و جذاب‌ترین تفریح این منطقه دانست. جالب است بدانید این تالاب جزو ده تالاب برتر کشور برای پرنده‌نگری محسوب می‌شود. بی‌شک تصاویری که پرندگان مهاجر در پاییز و زمستان در این تالاب ایجاد می‌کنند، هرجایی یافت نمی‌شوند.

اگر در فصل پاییز به تالاب میقان اراک سفر کنید، فرصت تماشای درناهای خاکستری را خواهید داشت که برای پیدا کردن غذا به این تالاب مهاجرت کرده‌اند. گونه‌های متنوع دیگری نیز در این تالاب یافت می‌شوند که برخی از آن‌ها شامل چوب پا، آنقوت، خوتکا، کاکایی، فلامینگوها، سرخمائی، بوتیما، آبچلیک و غاز وحشی می‌شوند. اخیراً حتی گونه کم‌نظیر غاز کانادایی Branta Hutchinsii یا Cackling goose در این تالاب مشاهده شده و جزو گونه‌های جانوری آن محسوب می‌شود. جالب است بدانید محل سکونت این غاز هزاران کیلومتر با میقان فاصله دارد! پس پیشنهاد می‌کنیم پرنده‌نگری در میقان را از دست ندهید؛ چراکه به راحتی چنین فرصت دیگری برایتان جور نمی‌شود.

• عکاسی از پرندگان

تنها کاری که پس از تماشای صحنه‌ای جذاب باقی می‌ماند، ثبت آن صحنه زیبا با دوربین است. میقان کسانی که عاشق عکاسی هستند را نیز ناامید نمی‌کند. اگر زمانی مناسب، مخصوصاً در فصل پاییز و زمستان، به این تالاب سفر کنید، می‌توانید صحنه‌های چشم‌نوازی که دسته‌های پرندگان مهاجر به وجود می‌آورند، تماشا کرده یا آن‌ها را با دوربین خود ثبت کنید. بی‌شک خاطره این تصاویر زیبا تا سال‌ها همراه شما خواهد ماند.

• عکاسی شب

پرندگان تنها جلوه زیبای تالاب میقان اراک نیستند. اگر به تصاویر این تالاب در شب نگاه کنید، متوجه اوج زیبایی آن خواهید شد. این تالاب به منطقه کویری میقان نزدیک است و به‌دلیل دوری از آلودگی نوری، صحنه‌های خیره‌کننده‌ای در آسمان شب به وجود می‌آورد. بی‌شک خیره شدن به سقف آسمان و عکاسی از آن در چنین محیطی شما را متحول خواهد کرد. پس اگر سراغ میقان رفتید، حتماً شب‌های آن را نیز تجربه کنید.

• کمپ

شما هم عاشق طبیعت‌گردی هستید؟ اگر آره، پس حتماً شما هم درباره کمپ کردن در طبیعت رؤیاپردازی می‌کنید. خوشبختانه تالاب میقان مناسب‌ترین مکان برای کمپ کردن است. با کمپ زدن در تالاب میقان می‌توانید طلوع و غروب خورشید را تماشا کنید و روح‌وروان خود را با گذراندن یک روز پرهیجان و درعین‌حال آرام، در طبیعت میقان پاک‌سازی کنید.

نکات مهم بازدید از تالاب میقان | اول ایمنی، بعد سفر

مهم‌ترین نکته‌ای که هنگام بازدید از هر جاذبه طبیعی باید به خاطر بسپاریم، محافظت از آن است. مرغزارها، نیزارها و پوشش گیاهی تالاب‌ها مستعد آتش‌سوزی هستند. اگر بخش کوچکی از آن‌ها شروع به آتش‌سوزی کند، احتمال آتش گرفتن کل تالاب وجود دارد. میقان نیز تاکنون چندین بار دچار آتش‌سوزی شده است. این آتش‌سوزی‌ها می‌توانند ضررهای جبران‌ناپذیری را به اکوسیستم تالاب وارد کنند؛ پس در بازدید خود آتش روشن نکنید. اگر نیاز به آتش برای پخت‌وپز دارید، گاز پیک‌نیک کوچکی را همراه خود ببرید.

برای اقامت اطراف میقان می‌توانید در آن منطقه کمپ بزنید یا سراغ روستاهای اطراف بروید. نزدیک‌ترین روستا به این تالاب، روستای طرمزد است که حدوداً ۸ کیلومتر از تالاب فاصله دارد. اطراف تالاب امکانات مناسبی به چشم نمی‌خورد؛ پس وسایل مهم سفر را فراموش نکنید. برای بازدید از میقان و کمپ زدن در آن بهتر است وسایل زیر را همراه خود ببرید:

• آب آشامیدنی
• کوله پشتی
• فلاسک چای
• دوربین
• کرم ضدآفتاب
• تلفن همراه
• چندین وعده غذایی
• پاور بانک
• دوربین شکاری
• داروهای عمومی
• کلاه آفتاب‌گیر
• لباس گرم
• وسایل نظافت شخصی
• چادر مسافرتی
• کیسه خواب
• عینک آفتابی
• هدلامپ
• کرم دافع حشرات.

بهترین زمان برای بازدید از تالاب میقان اراک | خاطره‌سازی در پاییز

همان طور که می‌دانید میقان به پرندگان گوناگون و اغواکننده خود مشهور است. پس می‌توان بهترین زمان برای سفر به این تالاب را فصل بهار و پاییز در نظر گرفت. در فصل پاییز گونه‌های مختلف پرندگان برای نجات‌یافتن از سرمای سیبری به آسمان میقان پناه می‌آورند. آن‌ها در این فصل میقان را مملوء از آوازها و تصاویر خیره‌کننده‌ای می‌کنند که می‌تواند هر گردشگری را روزها مجذوب خود کنند.

مسیر دسترسی به تالاب میقان | چند کیلومتر تا بهشت!

اکنون که چمدان سفرتان را آماده کرده‌اید، وقت آن رسیده که مسیر دسترسی به تالاب میقان را بیاموزید. همان طور که می‌دانید این تالاب نزدیک شهر اراک در استان مرکزی قرار گرفته است. پس از اینکه به اراک سفر کردید، باید مسیر خود را از سه‌راه خمین به‌سمت کمربندی شمالی شروع کنید. در این مسیر با میدان تره‌بار روبه‌رو می‌شود. پس از رسیدن به این میدان، حدود یک تا ۲ کیلومتر دیگر به مسیر خود ادامه دهید تا به جاده فرعی در سمت راست جاده برسید. برای تشخیص این جاده می‌توانید به تابلو بزرگ قرمز ابتدای آن توجه کنید. مسیر این جاده را پیش بگیرید و پل روگذر را پشت سر بگذارید. اکنون باید با کارخانه تولید سولفات سدیم روبه‌رو شوید که در سمت راست جاده قرار گرفته است. این مسیر را ۳ تا ۴ کیلومتر دیگر ادامه دهید تا به‌انتهای تالاب چشم‌نواز میقان برسید.

اگر تااینجا همسفر ره بال آسمان بودید و همراه با ما تالاب میقان اراک را کشف کردید، وقت آن رسیده باروبندیلتان را ببندید و آماده سفر به اراک شوید. آیا تابه‌حال به اراک سفر کرده‌اید؟ به نظرتان کدام فصل سال برای بازدید از میقان مناسب‌تر است؟ منتظر شنیدن نظرهای شما هستیم.