حمام حضرت یکی از شگفتانگیزترین جاهای دیدنی سمنان است که ساخت آن به دوره تیموریان برمیگردد. این حمام اشیای تاریخی گوناگونی دارد که گردشگران را حیرتزده میکند. از اسکلت ۴هزار ساله حمام تا کاشیکاریهای هنرمندانه آن، هر بخش این موزه حرفی برای گفتن دارد. این حمام در مرکز شهر سمنان و کنار بناهای باشکوه دیگری مانند مسجد جامع و امامزاده یحییبنموسی قرار گرفته است. با قدم گذاشتن در حمام حضرت، حدوداً ۶۰۰ سال در زمان سفر خواهید کرد و شگفتیهای گذشتهگان را خواهید دید. شاید شما هم بخواهید بیشتر با این بنا آشنا شوید و برای سفر به آن برنامهریزی کنید. پس در ادامه این مطلب، با ما همراه باشید، تا این بنا را با یکدیگر کشف کنیم.
حمام حضرت کجاست؟
حمام حضرت یا موزه مردم شناسی سمنان، یکی از حمام های تاریخی ایران است. موزه سمنان در بخش مرکزی شهر سمنان قرار گرفته است. این موزه به نام حمام پهنه نیز مشهور است. این حمام مجاور بناهای مشهوری نظیر مسجد جامع، تیمچه پهنه، راسته بازار و مسجد امام قرار دارد. این بنا یکی از زیباترین موزه های سمنان است که در خیابان امام، بازار شیخ علاءالدوله و در ضلع غربی تکیه پهنه واقع شده است.
تاریخچه حمام حضرت | ۶۰۰ سال داستانسرایی
حمام حضرت یکی از قدیمیترین جاهای دیدنی استان سمنان است. این بنا در دوره تیموریان ساخته شده و با حدود ۶۰۰ سال قدمت، همچنان پابرجا بوده و سالانه میزبان گردشگران متعددی از سراسر ایران است. در دوره قاجار، تاریخنویسی به نام محمدحسنخان صنيعالدوله، از این حمام بازدید کرد و متن کتیبه سردر آن را در کتاب «مطلع الشمس» نوشت. با بررسی این کتیبه، به داستان ساخت گرمابه پهنه سمنان پی میبریم.
این بنا در ماه شوال سال ۸۶۵ هجریقمری، به فرمان خواجه غياثالدين محمدبنخواجه تاجالدين بهرام سمنانی ساخته شده است. خواجه غیاثالدین وزیر ميرزا ابوالقاسم بابرخان، پادشاه دوره تيموريان بوده است.
حمام حضرت سمنان، همانطور که از نامش پیداست، ابتدا گرمابهای عمومی بوده و در دوران صفویان تا اواسط دوران قاجاریان استفاده میشده است. بازسازی این حمام در سال ۱۳۱۲ هجریقمری، در دوره سلطنت مظفرالدین شاه، به دستور حاج ملا علی حكيم الهی، دانشمند نامدار آن زمان انجام گرفت. در دوره ناصرالدین شاه، به گرمابه حضرت سمنان کمتوجهی و خود حمام تخریب و کتیبهاش دزدیده شد. حمام حضرت در سال ۱۳۷۳، بازسازی و مرمت شد و به موزه مردم شناسی سمنان تغییر کاربری داد. همچنین این بنا، در تاریخ ۳۰ دی ۱۳۵۵ با شماره سند ۱۰۲۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
دیدنیهای حمام حضرت سمنان | تماشای گذشته و لمس تاریخ
در حمام حضرت، تا چشم کار میکند، اشیا تاریخی وجود دارد. هر قدمی که در این موزه برمیدارد، شما را چندین قرن به گذشته برمیگرداند و فرهنگ و تاریخ ایران را جلوی چشمانتان میآورد. این حمام با هزار مترمربع مساحت، دارای سه بخش خزانه، گرمخانه و رختکن یا سربینه است. ورودی خانمها و آقایان نیز جدا بوده و هرکدام طراحی منحصربهفردی دارند.
بخش آقایان، دو ایوان دارد که هرکدام، در سه طرف خود کاشیکاری شدهاند. بالای در ورودی، تصویر شیر و خورشید با کاشیهای زردرنگ به چشم میخورد. در دو طرف در نیز تصویر دو سرباز قاجار کاشیکاری شده است. اشعاری نیز به صورت هنرمندانه با خط نستعلیق روی سردر ورودی دیده میشوند.
یکی از جالبترین جاذبههای حمام حضرت، اسکلت ۴هزار ساله آن است. در يکی از سالنهایی که به صحن اصلی وصل میشود، این اسکلت که از تپه حصار دامغان به دست آمده، در یک محفظه شیشهای قرار گرفته است. در واقع اسکلت بهصورت دستنخورده از محل حفاری به موزه مردم شناسی سمنان منتقل شده و وسایلی که با آن دفن شده نیز کنارش قرار گرفته است. این اسکلت احتمالاً مهمترین اثر حمام پهنه سمنان است که روش تدفين در هزاره دوم قبل از ميلاد در مرکز ایران را بهنمایش میگذارد.
اشیای دیگر مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد که از حفاریهای تپه حصار بهدستآمده نیز در ادامه حمام یافت میشود. این اشیا شامل آبریز، کاسه و ظروف دیگر میشوند. ظرفها و وسایل دیگری مربوط به هزاره اول قبل از میلاد و دوران اسلامی، در ویترینهای بعدی قابلمشاهده هستند.
در یک هشتی در انتهای موزه، اشیای مردمشناسی را میتوانید بیابید. این اشیا شامل سازهای موسیقی، دهل، کرنا، اشیا زینتی زنان و وسایل آیینی و پیشگویی نظیر رمل مهرههای شانس هستند. در ویترینهای انتهایی نیز ابزار سنتی استعمال دخانیات مانند کیسه توتون و چپق قرار گرفته است.
دیدنیهای اطراف حمام حضرت | دنیایی دیگر برای کاوش کردن
شما میتوانید پس از گشتوگذار در گرمابه پهنه سمنان، سراغ جاهای دیدنی اطراف آن بروید. خوشبختانه، شهر سمنان مملو از دیدنیها متعدد است که هرکدام دنیایی برای کشف کردن دارند. نزدیکترین این دیدنیها به حمام حضرت شامل تیمچه پهنه، راسته بازار، مسجد جامع سمنان، مسجد امام و دروازه ارگ سمنان میشوند. پیشنهاد میکنیم به هیچوجه این بناهای باشکوه و شگفتانگیز را از دست ندهید.
مسیر دسترسی حمام پهنه سمنان | چند گام کوتاه و راحت
حمام حضرت در مرکز شهر سمنان قرار گرفته و رسیدن به آن بسیار راحت است. برای رسیدن به این حمام باید به خیابان امام بروید. در این خیابان خودتان را به بازار شیخ علاءالدوله برسانید. در ضلع غربی تکیه پهنه، حمام حضرت را خواهید یافت.
هزینه ورودی | ۳هزار تومان |
ساعت بازدید | همهروزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲ و از ۱۶:۳۰ تا ۱۹ |
آدرس | ایران، سمنان، سمنان، مجاور مسجد جامع |
امروز با ره بال آسمان، به شهر سمنان و حمام حضرت سفر کردیم و با قدمگذاشتن در این حمام، گذشتههای دور را لمس و تماشا کردیم. بیشک موزه مردم شناسی سمنان، جزء بهترین دیدنیهای سمنان است که هر گردشگری باید به آن سر بزند. شما از کدام بخش این موزه بیشتر خوشتان آمد؟ اگر میتوانستید در کدام دوره تاریخی این حمام زندگی میکردید؟ لطفاً نظرات خود را برای ما بنویسید.
این حمام در سال ۸۶۵ هجریقمری، به دستور خواجه غیاثالدین بهرام سمنانی ساخته شد.
این حمام همهروزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲ و از ۱۶:۳۰ تا ۱۹ باز است.
بلیط ورودی برای اتباع خارجی ۲۰ هزار تومان و برای بقیه ۳ هزار تومان است.
این بنا در سال ۱۳۷۳ بازسازی و به موزه مردم شناسی سمنان تغییر کاربری داد.
بله. این بنا در تاریخ ۳۰ دی ۱۳۵۵ با شماره سند ۱۰۲۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
اینکه میان حمومها رو موزۀ مردمشناسی میکنن هم خوبه هم بد. خوبیش اینه که بالاخره یه قدم برای مردمشناسی و حفظ فرهنگ اقوام مختلف برداشتن و بد از این جنبه که حمومه خب، حمومها فضای بستهای دارن، بسیار دلگیرن، مخصوصاً اگه تایم خلوت برین بسیار بسیار تاریک و گرفته به نظر میاد. نوری که کار میشه کافی نیست، حتی اگه سفید هم باشه چیزی از میزان گرفتگی فضا کم نمیکنه. حداقل من که نمیتونم مثلاً بیشتر از ده دقیقه اونجا بمونم و خب خیلی زمان کمی برای دیدن فضاست مخصوصاً که اکثر این حموما مجسمۀ مومی داره و دیدنشون خیلی جذابه.