راهنمای سفر به بروجن | سفر به بام ایران

بروجن یکی از زیباترین شهرهای استان چهار محال و بختیاری است. در این شهر زیبا شما می‌توانید از جاهای دیدنی طبیعی و ابنیه تاریخی دیدن کنید. سفر به بروجن یک خاطره فراموش‌نشدنی در طول زندگی شما خواهد بود. در این مقاله قصد داریم تا راهنمای جامع سفر به بروجن را به شما عزیزان و همراهان ارائه دهیم.

بروجن کجاست؟

بروجن مرکز شهرستان بروجن و دومین شهر بزرگ در استان چهارمحال و بختیاری است. بروجن حدود 580‌ کیلومترمربع وسعت دارد و در ارتفاع 2،400 متری از سطح دریا قرار گرفته است. با توجه به ارتفاع این شهر از سطح دریا، لقب «بام ایران» را به این شهر زیبا و کوهستانی اعطا کرده‌اند. این شهر جزء شهرهای غرب ایران به حساب می‌آید. بر اساس آخرین سرشماری انجام‌شده در سال 1395، حدود 57هزار نفر در این شهر زندگی می‌کنند.

آشنایی با طبیعت بروجن

همان طور که در بخش قبل اشاره کردیم، بروجن در ارتفاع 2،400‌متری از سطح دریا قرار دارد. به همین خاطر طبیعت این منطقه نیز طبیعتی بکر و کوهستانی است. بد نیست بدانید برخی از افراد، شهر بروجن را به‌عنوان سردترین شهر ایران می‌شناسند. در این شهر حدود 122 روز در سال، یخ‌بندان شدید وجود دارد. همین مسئله باعث شده تا مردم نیز تلاش کنند تا خود را با این شرایط وفق دهند. حتی در برخی از روستاهای کوهستانی این شهر، مردم خانه خود را در طول زمستان ترک می‌کنند.

با وجود این آب‌وهوای سرد و کوهستانی، بروجن جاهای دیدنی طبیعی بسیار زیبایی را در خود جای می‌دهد. در این شهر زیبا می‌توانید شاهد مراتع سرسبز و دست‌نخورده باشید. اکثر گیاهان این منطقه، سرمادوست هستند. همچنین معمولاً حیوانات حاضر در منطقه نیز هم‌زمان با فرارسیدن فصل سرما کوچ می‌کنند و در ابتدای فصل گرما دوباره به خانه خود باز می‌گردند. منابع زیرزمینی متعدد باعث شده تا گردشگران بتوانند از تالاب‌ها، چشمه‌ها و رودخانه‌های زیبایی در این منطقه دیدن کنند.

بهترین زمان سفر به بروجن

در بخش قبلی به‌صورت کامل اشاره کردیم که آب‌وهوای بروجن سرد و کوهستانی است. به‌صورت کلی حدود 122 روز یعنی تقریباً 4 ماه از سال در بروجن یخ‌بندان است. در طول این چهار ماه که تقریباً از اوایل آذر‌ماه آغاز می‌شود و تا اواخر زمستان ادامه دارد، اصلاً نباید فکر سفر به بروجن را بکنید. از اوایل بهار هوا به‌تدریج گرم می‌شود. البته حتی فروردین‌ماه نیز زمان مناسبی برای سفر به بروجن نیست. تقریباً از اوایل اردیبهشت، هوا برای سفر به این شهر مطلوب خواهد بود. هرچه به تابستان نزدیک می‌شویم، هوا بهتر و بهتر خواهد شد. جالب است بدانید حتی در چله تابستان نیز میانگین هوای بروجن از 28 درجه تجاوز نمی‌کند. پس بسیاری از مسافران، سفر به بروجن را در ایام تعطیلات تابستانی انتخاب می‌کنند.

جاهای دیدنی طبیعی بروجن

• تالاب چغاخور

تالاب چغاخور، یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی بروجن به حساب می‌آید. این تالاب، یک تالاب بین‌المللی است و در سطح جهانی نیز شهرت دارد. تالاب چغاخور 2،300‌هکتار وسعت دارد و در فاصله 65‌کیلومتری شهرکرد واقع شده است. چغاخور در طول زمستان یخ‌بندان‌های شدیدی را تجربه می‌کند. به همین خاطر برای بازدید از این تالاب، فقط باید 6 ماه اول سال را انتخاب کنید. از اوایل بهار، به‌تدریج پرندگان مهاجر به‌سمت این تالاب پرواز می‌کنند. اگر خوش‌شانس باشید می‌توانید پرندگانی همانند فلامینگو یا لک‌لک را در این تالاب مشاهده کنید. پرندگانی زیبا همانند حواصیل، کشیم، غاز، اردک و قو جزء پرندگان بومی این تالاب هستند. فقط به یاد داشته باشید بهتر است از فاصله دور و با دوربین دوچشمی از این پرندگان دیدن کنید. در صورتی که پرندگان متوجه وجود انسان‌ها شوند، زیستگاه خود را برای همیشه ترک می‌کنند.

• گردشگاه و چشمه سیاسرد

گردشگاه و چشمه سیاسرد را می‌توان یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی بروجن دانست. این چشمه زیبا در فاصله 4‌کیلومتری بروجن قرار دارد. سیاسرد یکی از مهم‌ترین تفرجگاه‌های مردم محلی بروجن نیز به حساب می‌آید. سیاسرد برای افرادی که همراه خانواده سفر می‌کنند و به‌دنبال امکانات کامل هستند، بهترین گزینه محسوب می‌شود. در این تفرجگاه انواع امکانات خدماتی، رفاهی و حتی اقامتی در اختیار مسافران قرار می‌گیرد. در عین حال حضور چشمه سیاسرد، پوشش گیاهی خاصی را در منطقه به وجود آورده است. همان طور که از نام این تفرجگاه حدس می‌زنید، هوای آن حتی در طول تابستان نیز بسیار سرد است. پس اگر در طول تابستان از گرما به ستوه ‌آمدید، بهتر است سری به سیاسرد بزنید. فقط هنگام بازدید از سیاسرد حتی در چله تابستان نیز حتماً لباس گرم همراه داشته باشید. زیرا شب‌های این تفرجگاه حتی در تابستان نیز بسیار سرد است.

• چشمه آب سفید

می‌توان گفت که گواراترین آب معدنی ایران از چشمه آب سفید بروجن تأمین می‌شود. این چشمه از کوه سبزکوه چهارمحال و بختیاری سرچشمه می‌گیرد. چشمه آب سفید یکی از مهم‌ترین منابع تأمین آب تالاب چغاخور محسوب می‌شود. بد نیست بدانید بر اساس آزمایش‌های انجام‌شده، آب این چشمه جزء باکیفیت‌ترین آب‌های آشامیدنی در تمام دنیاست. گردشگران می‌توانند به‌صورت رایگان از آب این چشمه بنوشند. البته دسترسی به چشمه آب سفید دشوار است و باید کمی پیاده‌روی در کوه را به جان بخرید. به یاد داشته باشید که بهتر است فقط تابستان را برای بازدید از این چشمه انتخاب کنید. در طول زمستان مسیر دسترسی به این چشمه در برف فرومی‌رود.

• تالاب گندمان

تالاب گندمان یکی از زیباترین جاهای دیدنی بروجن محسوب می‌شود. این تالاب 980‌هکتار وسعت دارد و در ارتفاع 2،200متری از سطح آب واقع شده است. آب این تالاب توسط بارش باران و برف، چشمه‌های مجاور و همچنین رودخانه آقبلاغ تأمین می‌شود. در نزدیکی این تالاب می‌توانید شاهد پوشش گیاهی بسیار خاص و منحصر‌به‌فردی همانند آلاله آبی، زنبق، بید و نخل آبی باشید. در لابه‌لای این درختان، پرندگانی کوچک و زیبا مشغول زندگی هستند. به همین خاطر این تالاب را یکی از 10 تالاب برتر برای پرنده نگری در ایران می‌دانند. گفتنی است در سال 1352، نام تالاب گندمان ایران در دفتر بین‌المللی تحقیقات مخصوص پرندگان آبزی نیز به ثبت رسید. فقط به یاد داشته باشید برای تماشای پرندگان زیبای این تالاب، باید 6 ماه اول سال را انتخاب کنید. در 6 ماه دوم سال، تالاب گندمان به یک حوض یخ تبدیل می‌شود.

• تالاب دهنو

تا اینجای کار شما را با چند تالاب مهم بروجن آشنا کردیم؛ اما این تمام داستان نیست. در نزدیکی روستایی با نام دهنو، در فاصله 20‌کیلومتری شمال‌غرب بروجن، تالابی زیبا و آرام به چشم می‌خورد. تالاب دهنو نیز در سطح جهانی و از نظر پرنده‌نگری شهرت بسیاری دارد. علاوه‌بر زیبایی حضور پرندگان متعدد در این تالاب، ترکیب منظره تالاب دهنو با محیط کوهستان، تصویری خیره‌کننده را ایجاد می‌کند. در این تالاب می‌توانید شاهد حضور پرندگان مختلف همانند حواصیل، خروس کولی، اردک، غاز، مرغابی، قو و اگرت باشید. فراموش نکنید که بازدید از این تالاب در فصل سرما امکان‌پذیر نیست.

• غار کهبد

غار کهبد یکی از مرموزترین جاهای دیدنی بروجن به حساب می‌آید. این غار در کوه دودلو و نزدیکی روستای بیژگرد واقع شده است. غار کهبد یک شکاف بسیار بزرگ است که در اثر گسل به وجود آمده. غار کهبد یکی از عمیق‌ترین غارهای چهارمحال و بختیاری به حساب می‌آید. البته جالب است بدانید که انسان فقط تا 250 متر از این غار را پیشروی کرده است. حتی احتمال می‌دهند که این غار تا حدود 400 متر طول داشته باشد. برخی مردم محلی این غار را با نام چاه اولل می‌شناسند. در حال حاضر از 150 متر ابتدایی فضای غار نقشه‌برداری کرده‌اند. برای بازدید از این غار، نیاز به مهارت و تجهیزات کامل غارنوردی و صخره‌نوردی خواهید داشت.

تاریخچه

درباره تاریخچه بروجن، متأسفانه اسناد تاریخی خاصی وجود ندارد. آخرین سند تاریخی، سنگ قبری است که روی آن تاریخ 1004 قمری دیده می‌شود. البته با وجود آب‌وهوای عالی، وجود منابع آب مناسب و شرایط مطلوب زندگی، احتمال دارد که تمدن این منطقه بیش از 400 سال قدمت داشته باشد. در عین حال قدیمی‌ترین آثار یافت‌شده در این منطقه، به دوران قاجار تعلق دارند. همین مسئله مهر تأییدی بر قدمت چند ‌صد ساله بروجن است.

ابنیه تاریخی بروجن

• قلعه ضرغام السلطنه

 

قلعه ضرغام السلطنه بروجن، معروف به قلعه فرادنبه، یکی از معروف‌ترین قلعه‌های چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود. قدمت این قلعه به دوران قاجار باز می‌گردد و در 5‌کیلومتری شرق بروجن واقع شده است. عمر این قلعه به حدود 160 سال می‌رسد. قلعه ضرغام 10هزار مترمربع وسعت دارد و یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های این استان به حساب می‌آید. قلعه ضرغام دو طبقه دارد و هنوز هم بخش‌های بسیاری از آن سالم باقی مانده است. قلعه ضرغام به فردی با نام ابراهیم خان ضرغام السلطنه تعلق داشت. وی فرزند ارشد رضاقلی‌خان ایل‌بیگی بود.

• موزه مردم شناسی

در اکثر شهرهای کشور، موزه مردم‌شناسی به‌منظور معرفی فرهنگ مردم همان منطقه تأسیس می‌شود. موزه مردم‌شناسی بروجن که با نام موزه استاد بهرامی شهرت دارد، یکی از جاهای دیدنی مهم بروجن محسوب می‌شود. در این موزه با کمک مجسمه‌های مومی، فرهنگ مردم بروجن و استان چهارمحال و بختیاری را به‌خوبی به نمایش گذاشته‌اند. در موزه مردم‌شناسی استاد بهرامی می‌توانید با نوع پوشش محلی، فرهنگ خاص مردم، آداب‌ورسوم مردم منطقه، کسب‌وکارهای سنتی و همچنین صنایع‌دستی آن‌ها به‌خوبی آشنا شوید. این موزه می‌تواند لوکیشن مناسبی برای عکاسی نیز باشد.

• پل مصلی

در نزدیکی بازارچه صنایع‌دستی بروجن، پلی تاریخی به چشم می‌خورد. قدمت این پل به دوران قاجار باز می‌گردد و پل مصلی نام دارد. پل مصلی از نظر اهمیت، جزء آثار تاریخی ملی ایران به حساب می‌آید. پس بازدید از این پل در سفر به بروجن توصیه می‌شود. در ساخت این پل از ملات ساروج استفاده شده و هنوز پابرجا باقی مانده است. روی دیواره این پل یک سنگ‌نوشته تاریخی به چشم می‌خورد. بر اساس این سنگ‌نوشته، تاریخ ساخت این پل به سال 1319 هجری باز می‌گردد. بد نیست بدانید که این پل آجری، تنها پل ماشین‌رو در زمان قاجار بود. در گذشته کنار این پل یک آسیاب قدیمی و یک حمام تاریخی نیز وجود داشت. متأسفانه این دو اثر تاریخی جذاب در اثر وقوع سیل از بین رفتند. فراموش نکنید که این پل فاصله کمی با بازار صنایع‌دستی دارد. پس یک تیر و دو نشان بزنید و از هر دو بازدید کنید.

• امامزاده حمزه علی

امامزاده حمزه علی یکی از نوادگان امام سجاد محسوب می‌شود. بقعه این امامزاده در 5‌کیلومتری شهر و بر فراز تپه‌ای مرتفع قرار دارد. قدمت بقعه این امامزاده حداقل به دوران قاجار باز می‌گردد. بقعه این امامزاده در نزدیکی تالاب چغاخور است. به همین خاطر علاوه‌بر جنبه مذهبی، یکی از مهم‌ترین جاهای تفریحی بروجن نیز محسوب می‌شود. از بالای تپه‌ای که بقعه امامزاده روی آن قرار دارد، می‌توانید تالاب چغاخور را با دوربین مشاهده کنید. هوای این منطقه بسیار مطبوع است و نسیم کوهستان را روی صورت خود احساس خواهید کرد. خود بقعه نیز بسیار ساده و بدون آلایش طراحی شده است. زمانی که وارد فضای بقعه می‌شوید، احساس می‌کنید در خانه خودتان هستید و همان آرامش را تجربه خواهید کرد. این امامزاده برای بسیاری از مردم بروجن مقدس است و برای برآورده‌شدن حاجات خود به اینجا می‌آیند.

• پل کره بس

پل کره بس بعد از پل مصلی، دومین پل تاریخی مهم بروجن محسوب می‌شود. قدمت این پل به دوران پهلوی باز می‌گردد؛ اما از نظر ظاهری در مقایسه با پل مصلی آسیب بیشتری دیده است. این پل روی رودخانه قرار دارد و یک پل ماشین‌رو به شمار می‌آید. پس از آنکه به‌دلیل بروز سیل، این پل آسیب دید، یک پل بتنی مدرن در ارتفاع بالاتر از این پل بنا کردند. البته این کار باعث تخریب پل کره بس نشد. بلکه حین عبور از پل جدید، اگر پایین را نگاه کنید، می‌توانید پل تاریخی کره بس را نیز مشاهده کنید. پل کره بس در سال 1387 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آشنایی با فرهنگ و هنر بروجن

• زبان مردم بروجن

شهر بروجن در محل تلاقی سه استان اصفهان، فارس و چهارمحال و بختیاری قرار دارد. به همین خاطر دارای فرهنگی تلفیقی است. بسیاری بر این باور هستند که مردم بروجن از تلفیق دو ایل بزرگ بختیاری و قشقایی هستند. به همین خاطر فرهنگ آن‌ها برگرفته از فرهنگ این دو ایل بزرگ است. مردم بروجن به زبان فارسی و لهجه اورجنی صحبت می‌کنند. درک کلمات در این لهجه برای فارسی‌زبان‌ها چندان هم سخت نیست.

• مشاهیر

مرحوم غلامحسین خان حاجی ایلخانی، پسر رئیس ایل بختیاری معروف به شهاب السلطنه را می‌توان بنیان‌گذار فرهنگ بروجن دانست. او در سال 1274 مدرسه‌ای بزرگ را در این شهر بنا کرد. در آن دوران حتی در اصفهان نیز چنین مدرسه‌ای وجود نداشت. در این مدرسه دروس مختلف از جمله زبان انگلیسی به کودکان تدریس می‌شد. همین مسئله باعث شد بسیاری از اساتید بزرگ از این مدرسه فارغ‌التحصیل شوند. حمیدطالبپور، بهمن رافعی و چندی دیگر جزء دانش‌آموزان همین مدرسه بودند.

• شغل مردم

مردم بروجن اکثراً مسلمان و شیعه هستند. مردم این شهر، از طریق دامداری، زنبورداری و همچنین باغداری کسب روزی حلال می‌کنند. قالی‌بافی با پشم یلمه‌ای، یکی از معروف‌ترین صنایع‌دستی این شهر محسوب می‌شود. اگر به‌دنبال چشیدن طعم غذاهای سنتی مردم بروجن هستید، بهتر است حتماً آش دوغ مخصوص و طاس‌کباب آن‌ها را بچشید.

اقامت

بروجن شاید مساحت زیادی داشته باشد؛ اما مساحت بخش مسکونی آن نسبتاً کوچک است. به همین خاطر فقط یک هتل بزرگ با نام هتل بزرگ بام بروجن در این شهر قرار دارد. این هتل 4 ستاره بعد از میدان جهان بروجن واقع شده است. در کنار این هتل، مجتمع گردشگری آفتاب چغاخور یکی از اقامتگاه‌های مهم این شهر محسوب می‌شود. اگر قصد دارید تا هرچه بیشتر از طبیعت بروجن لذت ببرید، بهتر است حتماً این اقامتگاه را انتخاب کنید. علاوه‌بر این دو، چندین و چند ویلای شخصی و اقامتگاه بومگردی در سطح شهر بروجن حضور دارند. البته اکثر آن‌ها ثبت‌شده نیستند و مجوز رسمی از سازمان گردشگری ندارند.

رستوران های بروجن و آدرسشان

• کباب بناب: بروجن، بلوار بوعلی
• رستوران شب نشین کریمی: بروجن، بلوار سیاسرد، خیابان مهدیه
• استنبولی پلو مهدی چلویی: بروجن، بلوار مالیات، میدان انقلاب، بلوار ملت
• مزه زغالی: بروجن، بلوار مدرس، خیابان اصفهان
• رستوران شاندیز: بروجن، بلوار بوعلی

سوغات بروجن

• عسل کوهی؛
• میوه‌؛
• قالی‌های پشمی؛
• گیوه؛
• پولکی؛
• نبات؛
• عرقیجات؛
• گیاهان دارویی.

مسیر دسترسی

• دسترسی زمینی | قطار، اتوبوس و خودرو

روش‌های مختلفی برای دسترسی زمینی به بروجن وجود دارد. در وهله اول باید بدانید که شهر بروجن فاقد ایستگاه قطار اختصاصی و مستقل است. پس باید به‌اجبار از ایستگاه قطار شهرکرد استفاده کنید. بروجن در فاصله + واقع شده است. از این شهر اتوبوس، مینی‌بوس، ون و تاکسی برای بروجن وجود دارد. استفاده از اتوبوس، یک روش بسیار ساده، ارزان و راحت است. از شهرهای مختلف همانند تهران، اصفهان، شهرکرد و غیره، اتوبوس به‌سمت بروجن حرکت می‌کند.

برخی از مسافران، سفر جاده‌ای همراه با وسیله نقلیه شخصی خودشان را ترجیح می‌دهند. در این حالت اگر تهران را مبداء قرار دهیم، حدود 520‌کیلومتر، معادل 6 ساعت در مسیر خواهید بود. در این مسیر باید ابتدا از جاده قم، به‌سمت اصفهان حرکت کنید. از اصفهان تا بروجن فقط 100‌کیلومتر فاصله است. یعنی زمانی که به کمربندی اصفهان برسید، در کمتر از 2 ساعت به مقصد خود یعنی بروجن خواهید رسید. فقط به یاد داشته باشید در 6 ماه دوم سال، جاده‌های منتهی به بروجن پوشیده از برف هستند.

• دسترسی هوایی

اگر سفر هوایی را ترجیح می‌دهید، باید بدانید که شهر بروجن فاقد فرودگاه اختصاصی است. فرودگاه شهرکرد، نزدیک‌ترین فرودگاه به شهر بروجن محسوب می‌شود. پرواز تهران شهرکرد حدود 1 ساعت به طول می‌انجامد. همچنین از شهرکرد تا بروجن نیز کمتر از 1 ساعت فاصله است. پس به این ترتیب از تهران با پرواز هوایی می‌توانید در کمتر از 2 ساعت به بروجن برسید.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره سفر به استان چهار محال و بختیاری و شهر بروجن چیست؟ به نظر شما زیباترین شهر مرکز ایران کدام است؟ نظرات خود را با ما و سایر همراهان به اشتراک بگذارید.