شما هم این روزها خبرهایی از افتتاح باغ وحش فلزی شهرضا شنیده‌اید؟ خبر عجیب و متفاوتی است و ذهن همه را به سوی خود می‌کشد تا بدانند داستان این باغ وحش فلزی چیست؟ این موضوع برای من نیز جالب بود، برای همین دست به کار شدم و پس از چند پیگیری به سازنده و مبتکر این باغ وحش رسیدم. خوشبختانه این فکر آنقدر بکر و نو بود که به‌سرعت در فضای مجازی مثل بمب صدا کرد. به سبب فروتنی و مهربانی که احسان صانعی داشت، خیلی زود توانستم سازنده و طراح باغ وحش فلزی را پیدا کنم و پیامش دهم و پای صحبتش بنشینم. حرف‌های شنیدنی بسیاری داشت که در ادامه برایتان می‌گویم. اگر شما هم دوست دارید بدانید باغ وحش فلزی شهرضا کجاست، چه روزهایی می‌توان به آن سر زد و در آنجا چه حیوانات زیبا و منحصربه‌فردی انتظارتان را می‌کشند، همراه من شوید. گردش بسیار جالبی خواهد شد.
باغ وحش فلزی شهرضا کجاست؟
حتماً شما هم مثل آن روزهای من دل توی دلتان نیست که بدانید باغ وحش فلزی کجاست. عجله نکنید. برایتان می‌گویم. به احتمال زیاد همه شما استان اصفهان و شهرستان شهرضا را می‌شناسید. اگر هم اطلاع چندانی درباره شهرضا ندارید، غم به دلتان راه ندهید. همین جا راهنمای سفر به شهرضا را برایتان گذاشته‌ام. خلاصه‌اش اینکه این شهر تاریخی و زیبا در ۸۸کیلومتری جنوب اصفهان قرار دارد. مردمانش بسیار باهوش و طناز هستند و هنرهایی مثل سفالگری در حد جهانی دارند. باغ وحش فلزی محبوب ما نیز در همین شهر و در خیابان طالقانی، جایی به نام باغ موزه شهروند جا خوش کرده است. قدیمی‌های شهرضا این منطقه را به نام منبع آب می‌شناسند؛ علتش هم وجود ساختمان عظیم منبع آب شهر در این منطقه است.
سازنده و طراح باغ وحش فلزی
نام احسان صانعی را که در کنار اسم شهرضا در گوگل جست‌وجو کنید، به مردی ۳۹ساله می‌رسید که در شهریور ۱۳۶۱ به دنیا آمده است. این جوان خوش‌ذوق، دانش‌آموخته لیسانس کارگردانی نمایش از دانشگاه سوره اصفهان است و چندین و چند کار تئاتر و نمایش عروسکی و حتی سرپرستی تئاتر معلولان را نیز در کارنامه خود دارد. جالب است بدانید که احسان، علاوه بر کار نمایش، دستی در ساخت عروسک‌های نمایشی نیز دارد و همچنین سال‌هاست در یک آموزشگاه به کار تدریس گیتار می‌پردازد. چشم‌بسته پیداست که طراح باغ وحش فلزی شهرضا، یک جوان اهل هنر است که از هر انگشتش یک کار زیبا خلق می‌شود و بدیهی است که همه ذوق و هنرش را صرف انجام این پروژه عالی در سطح جهانی کرده است.
وقتی پای صحبتش نشستم، برایم گفت که از کودکی دوست داشته مجسمه بسازد. گفت که هرازگاهی نیز کارهایی انجام می‌داده است؛ اما به‌طور جدی در سال ۷۸ دست به ساخت یک موجود فضایی زده که ترکیبی از یک ربات و یک زن آفریقایی بوده است. احسان می‌گفت این اولین نمونه‌کار ساخت مجسمه با ضایعات بود که حدود ۲۲ سال پیش اتفاق افتاد. به نظرم اگر در آن سال فضاهای مجازی به‌گستردگی الآن بودند، ربات ۶۰سانتی احسان، به‌عنوان یکی از اولین مجسمه های ساخته شده با ضایعات در سطح جهان ثبت می‌شد.
شروع ساخت مجسمه های فلزی به‌طور رسمی
احسان صانعی پسر فعالی بود که از هر فرصتی برای رشد خود استفاده کرد. او برای اولین‌بار در سال ۱۳۹۱ یک نهنگ بزرگ به ارتفاع ۴ متر ساخت. البته در ساخت این مجسمه منحصربه‌فرد، برادرش سهیل نیز او را یاری کرد. دوستی و همدلی این دو برادر باعث شد که مجسمه، یک اثر خاص شود و یک سال تمام در میدان شهر بماند تا نمادی از سال نهنگ باشد.
استقبال از این مجسمه تا حدی بود که در سال خروس نیز شهرداری به احسان سفارش ساخت یک خروس عظیم‌الجثه را داد و آن دو از عهده این رسالت به‌خوبی برآمدند. سال ۱۳۹۵ اما یک سال متفاوت برای آن‌ها بود. در این سال سفارش ساخت یک اسب بالدار به برادران صانعی داده شد. احسان می‌گوید این اسب حدود دو برابر یک اسب واقعی قد و جثه داشت و با مواد دور ریختنی متفاوت ساخته شد. این اسب نیز در شهر نصب شد تا برای مردم دلبری کند.
با شروع همه‌گیری ویروس کرونا و تمهیدات دولت برای منع رفت‌وآمدها، خیلی از کارها روی زمین ماند؛ اما احسان جوانی نبود که تسلیم جبر زمانه شود. او از این فرصت استفاده کرد و به دنبال تجهیز موزه شخصی‌اش رفت. موزه احسان، موزه آوا و نما نام دارد و اولین و تنها موزه دارای مجوز در شهرضاست. در همین راستا نیز با ضایعات و دورریختنی‌ها یک زرافه کوچک ساخت و در ورودی موزه‌اش قرار داد. این زرافه ناز انگار همای سعادتی بود که روی شانه‌های احسان نشست. در بازدیدی که شهردار وقت، آقای قاسمی، از موزه آوا و نما داشت، مهر مجسمه به‌طرز عجیبی به دلش افتاد. شهردار پس از این بازدید، از احسان خواست که برایش یک کلکسیون از حیوانات مختلف بسازد و این پیشنهاد، نقطه شروع ساخت باغ وحش فلزی شهرضا شد.
معیار انتخاب حیوانات باغ وحش فلزی شهرضا
احسان در ادامه صحبت‌هایش به من گفت که شهردار بلافاصله از او خواسته که دست‌به‌کار ساختن یک باغ وحش فلزی شود. شرط ساخت مجسمه‌ها هم این بوده که کار نو و ابتکاری باشد و هیچ تقلیدی از هیچ نقطه‌ای در جهان در آن دیده نشود. البته به گفته احسان هنر مجسمه‌سازی با ضایعات فلزی در دنیا نزدیک یک دهه است که محبوبیت فراوان پیدا کرده و مجسمه‌سازانی چند در گوشه‌وکنار دنیا به خلق چنین آثاری می‌پردازند؛ اما احسان با هدف خلق کاری متفاوت، تحقیقاتش را شروع کرد. او به چند زبان مختلف موضوع حیوانات فلزی را در گوگل جست‌وجو کرد و متوجه شد در دنیا باغ وحشی که حیوانات آن از جنس ضایعات فلزی باشند، وجود ندارد.
در ابتدای کار تعداد حیوانات پیشنهادی شهردار خیلی بیشتر از چیزی بوده که الآن در باغ وحش هستند؛ اما در نهایت به توافق رسیدند که از بین آن‌ها ۳۰ حیوان را انتخاب کنند. هر کدام از حیوانات انتخابی، نماینده یک کشور هستند. برای مثال یوزپلنگ زیبا، نماینده ایران عزیزمان است؛ خرس پاندا نماینده کشور چین است، کانگرو نماینده استرالیاست و به همین ترتیب هر 30 حیوان فلزی سفیر کشور خاصی هستند در گوشه‌ای از باغ موزه شهروند شهرضا.
ویژگی حیوانات باغ وحش فلزی شهرضا
اگر به تصویر اسب بالدار توجه کرده باشید، می‌بینید که از متریال مختلفی در ساختش استفاده شده است. شما از چرخ‌دنده‌های ماشین گرفته تا لوله اگزوز را در ساخت این حیوان نجیب می‌بینید. این قطعات، با ذوق و ظرافت بسیاری در کنار هم قرار گرفته‌اند تا اسب را بسازند. این ویژگی به‌شکلی متفاوت در حیوانات باغ وحش فلزی به کار رفته است. در این مجموعه برای ساخت هر حیوان فقط از یک یا دو متریال بازیافتی استفاده شده است.
این ایده، کار را برای این دو برادر کمی سخت‌تر می‌کرد؛ چون باید قطعه انتخابی‌شان به اندام حیوان بیاید و از سوی دیگر جوری کار کنند که در همه اجزای بدن حیوان، از دست و پا گرفته تا کمر و شکم، فقط از همان متریال خرج شود. من که هر چه فکر می‌کنم، کار یک ماه و دو ماه نیست و باید ذهن خلاق و هنر سرشاری داشته باشی که بتوانی ۳۰ حیوان را با متریالی بسازی که در حیوان دیگر به کار نرفته و متفاوت با دیگری باشد.
مشکلات پیش روی ساخت باغ وحش فلزی
احسان می‌گفت که ساخت باغ وحش فلزی حدود ۱۵ ماه طول کشید. او وقتی از مشکلات پیش رویش می‌گفت، عرق شرم بر پیشانی من می‌نشست. احسان معتقد است که حیوانات را نباید در قفس نگه داشت. او به‌طرز عجیبی به حقوق حیوان و طبیعت احترام می‌گذارد و معتقد است باغ وحش حتی در حالت استانداردش باز زندانی برای حیوانات است. از سوی دیگر معتقد به ضرورت ایجاد فرهنگ مناسب برای بازیافت است و برای همین هم هست که باغ وحش فلزی را با فلزات متسعمل و بازیافتی ساخت.
او می‌خواست با این کار، هم بار بزرگی از روی کره زمین بردارد و هم خدمتی به طبیعت کند؛ اما برخی افراد همراهی‌اش نکردند. برای مثال برخی از فروشندگان ضایعات وقتی می‌فهمیدند قرار است با این قطعات فلزی یک اثر بزرگ هنری در سطح جهانی ساخته شود، دندان طمع تیز می‌کردند و قیمت را چند برابر بیشتر از چیزی که بود پیشنهاد می‌دادند.
تاریخ افتتاح باغ وحش فلزی شهرضا
بالاخره پس از گذشت فرازوفرودهای مختلف، باغ وحش فلزی شهرضا در شهریور ۱۴۰۰ رسماً افتتاح شد. حیوانات هر کدام به‌زیبایی در جای خود قرار گرفتند و مجموعه، یک ترکیب ناب شد برای آشنایی مردم با گونه های مختلف حیوانات. این حیوانات نجیب نه به آب و نه به غذایی برای بقایشان نیاز ندارند و به این ترتیب نگهداری‌شان زحمت خاصی به دوش شهرداری نمی‌اندازد. تنها چیزی که باعث رشد و بقای این مجموعه نفیس در حد جهانی می‌شود، نگاه مهربان مردم است به هنری که نظیرش در جهان نبوده و نیست.
یاران ساخت باغ وحش فلزی شهرضا
یکی از عواملی که پشت احسان را در خلال کارش گرم می‌کرد، یاری برادرش سهیل بود. او همیشه از دوستی‌های نابش با سهیل می‌گوید و او را نیمه‌ای از جان خودش می‌داند. البته احسان تأکید کرد که بچه‌های گروه هنری هم دستی در یاری‌اش رسانده‌اند. افرادی مثل آریا مجیری، محمد مهدی شیخیان، محمدرضا صفیان، سید ابوالفضل کهنگی، ولی الله اباذری و چند نفر دیگر، از جوشکاری گرفته تا عکاسی و فیلم‌برداری تیم را برعهده داشته‌اند.
سایر جاهای دیدنی شهرضا نزدیک به باغ وحش فلزی
-
بازار قدیمی سرپوشیده شهرضا
شهرضا شهر مردان حکیم و هنرمندی است که از سال‌ها پیش تاکنون هنرهای مختلفی از خود به جای گذاشته‌اند. برخی از این آثار اکنون جاذبه گردشگری شده است. برای مثال در همان راستای باغ وحش فلزی و امتداد خیابان طالقانی، درست نبش میدان قیام شهرضا می‌توانید سراغ بازار قدیمی شهر را بگیرید. این بازار سرپوشیده یادگاری از زمان سلجوقیه و قاجار است و دنیایی از رنگ و طرح را پیش روی شما می‌گذارد. از آنجا که مشتریان بازار را عمدتاً عشایر قشقایی تشکیل می‌دهند، با یک گذر ساده می‌توانید انواع پارچه‌های پرنقش و نگار ترکی را پیدا کنید که طرحشان هوش از سر طراحان پارچه می‌برد. قسمتی از بازار، راسته فروش لباس است و قسمتی هم برای فروش کفش تعبیه شده است. یک بخش از بازار هم به عطاری‌ها اختصاص دارد. اینجا عطر و بوی زندگی اصیل می‌آید.
-
کارگاه های سفالگری شهرضا
خیابان طالقانی را تا تقاطع خیابان حافظ ادامه دهید. وارد خیابان حافظ که شدید، با کمک تابلوها به سمت خیابان امام خمینی بروید. اینجا می‌توانید کارگاه‌های تولید سفال شهرضا را پیدا کنید. صفر تا صد تولید سفال شهرضا در این کارگاه‌ها اتفاق می‌افتد. اگر قصدتان خرید سفال خام است. اینجا بهترین جاست؛ ولی اگر مثل من حوصله و ذوق طراحی روی سفال را ندارید، سراغ امامزاده شاهرضا را بگیرید. آنجا دنیای دیگری از هنر سفالگری انتظارتان را می‌کشد. سفال‌های اینجا آنقدر متنوع و زیباست که گاهی در انتخابشان گیج می‌شوید.
-
امامزاده شاهرضا و هتل سنتی منتظران
اگر از سمت اصفهان وارد شهرضا شوید، حتماً بارگاه امامزاده شاهرضا را می‌بینید که به اظهار اهالی شهر، فرزندی از نسل امام موسی کاظم است. نام شهرضا هم از نام ایشان گرفته شده است. در چند قدمی امامزاده یک اقامتگاه سنتی وجود دارد که روزگاری کاروانسرا بوده است. چند متر آن‌طرف‌تر هم پارک معلم قرار دارد و یک شهربازی مختصر و مفید که برای اتراق، چادرزدن و استراحت عصر تا شب مسافران و خانواده‌ها گزینه مناسبی است.
-
موزه آوا و نما
در خلال صحبت‌هایم از موزه آوا و نما گفتم، همان موزه‌ای که زرافه نگهبانش، ایده ساخت باغ وحش فلزی را در سر شهردار انداخت. این موزه خصوصی را احسان در سال 1396 و با بودجه و سلیقه خودش تأسیس کرد. اسم موزه، آوا و نما است و دلیلش هم آن است که این موزه جز معدود موزه‌های تخصصی کشور است که با محوریت وسایل و تکنولوژی صوت و تصویر به ثبت رسیده. در این موزه می‌توانید سراغ وسایلی همچون انواع رادیو، تلویزیون، گرامافون، تلفن و دستگاه‌های آپارات قدیمی را بگیرید. البته فقط این همه ماجرا نیست. خیلی از ابزار کسب‌و‌کار و معیشت قدیمی در این موزه پیدا می‌شود. این موزه به‌تنهایی می‌تواند بار یک سفیر فرهنگی را به دوش بکشد. برای دیدن موزه باید به خیابان حکیم الهی، فرعی 20، کوچه شهید مدینه بروید. موزه صبح‌ها از ساعت ۸ تا ۱۲ و عصرها از ساعت ۱۵ تا ۱۹ باز است.
عکس های بیشتر از باغ وحش فلزی شهرضا
حیوانات فلزی در باغ وحش فلزی شهرضا آنقدر زیبا هستند که ساعت‌ها شما را مجذوب خود می‌کنند. برای مثال مار را در تصویر بالا ببینید. این خزنده زیبا تماماً با یاتاقان کامیون ساخته شده است. روی تصویر زوم کنید. چینش این همه پولک ریز و درشت کنار هم اوج زیبایی و خلاقیت نیست؟ یا آن لاکپشت کوچولو که در کمال دقت و فراست، متریال سنگ پشتش انتخاب شده است؟ یکی از خوبی‌های دیگر این مجموعه این است که کنار هر مجسمه، یک تابلوی معرفی دارد و شما می‌توانید بفهمید حیوان مدنظرتان بومی کجاست و با چه وسایلی ساخته شده است.
به دهان و پلک و کوهان این شتر دقت کنید، چیزی جز ظرافت در حالت‌دادن به این فلزات می‌بینید؟ تصورش را بکنید چندین و چند دیسک و صفحه کنار هم نشسته‌اند تا این حیوان عظیم‌الجثه را بسازند. همین طور خرسی که از مجموع صدها دایره ریز و درشت تشکیل شده است یا گورخری که نوع طراحی پوزه‌اش، اصطلاح معروف حیوان زبان‌بسته را برایتان تداعی میکند. من که از دیدن این همه هنر لذت بردم، شما چطور؟
درباره سایر حیوانات توضیحی نمی‌دهم، عکس‌هایش را ببینید و خودتان قضاوت کنید که هنر این جوان ایرانی تا چه حد شایسته قدردانی است.
مسیر دسترسی به باغ وحش فلزی شهرضا
خوشبختانه باغ وحش فلزی شهرضا در مکان بسیار خوش‌مسیری قرار گرفته و همین امتیاز باعث می‌شود که به‌راحتی بتوانید آن را پیدا کنید. گفتیم که باغ موزه شهروند در خیابان طالقانی قرار دارد. دسترسی به خیابان طالقانی نیز بسیار راحت است. چه از سمت اصفهان و شهرکرد وارد اتوبان اصفهان ـ شهرضا شوید و چه از سوی سمیرم و شیراز راهی این منطقه باشید، گذرتان به میدانی می‌خورد که بین اهالی به میدان چکنم معروف است. این میدان در گوگل مپ هم به همین نام ثبت شده است. از همین میدان وارد شهرضا که شوید، به خیابان طالقانی وارد شده‌اید. حدود ۵ کیلومتر بعد چشمتان به دیدار باغ موزه شهروند روشن می‌شود.
| آدرس | شهرضا، خیابان طالقانی، باغ موزه شهروند |
| شماره تماس | 09133211489 |
| هزینه بازدید | رایگان |
| آدرس صفحه اینستاگرام | https://instagram.com/persian.alchemist.brothers?utm_medium=copy_link |
امیدواریم از گشت‌وگذار در باغ‌موزه شهروند و تماشای باغ وحش فلزی شهرضا لذت برده باشید. هر چند می‌دانیم که دیدن این تصاویر هرگز نمی‌تواند جای دیدار حضوری‌اش را بگیرد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم حتماً در برنامه سفرتان به استان اصفهان، بازدید از این جاذبه گردشگری نوظهور را قرار دهید. اگر هم روزی به این مکان زیبا سرزدید، حس و حالتان را برایمان بگویید. اگر هم عکس شخصی از موزه داشتید، برایمان بفرستید تا در کنار این عکس‌ها بگذاریم. ره بال آسمان از همه بازخوردهای شما با کمال میل استقبال میکند.
این باغ وحش در باغ موزه شهروند واقع در خیابان طالقانی شهرضاست.
۳۰ حیوان از ملیت‌های مختلف
در تمامی روزهای هفته. در صورت بسته‌بودن مجموعه با شماره تلفن درج‌شده در جدول مشخصات تماس بگیرید.
بازار سرپوشیده و قدیمی شهرضا، امامزاده شاهرضا، بازار سفال شهرضا، موزه نما و آوا.
موزه شخصی احسان صانعی با محوریت وسایل صوتی و تصویری و آپارات.
خیلی هم زیبا. آقای صانعی یکی از هنرمندانِ پر تلاش و پر از ایده های نو هستند.
زهراجان، دقیقاً توصیفی که از آقای صانعی آوردین، درسته. ایشون یکی از جوانان بااستعداد، باهوش و پرتلاش شهر هستند. به امید دیدن موفقیت‌های بیشتر ایشون…
خیلی خیلی دوس داشتم به این موزه برم، بارها شنیده بودم و یک بار اسبِ بالدارِ فلزی رو از نزدیک دیده بودم اما فکر نمی‌کردم انقدر جذاب باشه بقیه کارها ، در اسرع وقت به این موزه سر خواهم زد،ممنون از خانم تقیان برای این اطلاعاتِ جامعی که جمع آوری کردند
عاطفه عزیز، ممنونم که نظرتون رو با ما به‌اشتراک گذاشتین. پیشنهاد می‌کنم حتماً به باغ وحش فلزی و همچنین موزه شخصی جناب صانعی سر بزنید و از حال‌وهواتون برای ما بنویسید.
خیلی جالب بود، یه توصیف ناب و دل انگیز
ستایش عزیز، منونم از نگاه زیباتون به نوشته. خوشحالم که نوشته رو دوست داشتید.
واقعا هنر دست این دو هنرمند دیدنی است. از اینکه در شهرضا چنین جایی تاسیس شده خیلی خوشحال شدم و خیلی از دیدن این همه هنرمندی و خلاقیت لذت بردم. توصیه می کنم حتما ببینید.
سمیه عزیز، ممنونیم که نظرتون رو با ما به‌اشتراک گذاشتید. بله منم از نزدیک این مجموعه زیبا رو دیدم و توصیه می‌کنم که حتماً دوستان شهرضایی بهش سر بزنن.
من بشخصه رفتم اینجا را. زحمت آقای صانعی قابل تحسین است.
محسن عزیز، دقیقا همین طوره. برادران صانعی واقعا برای این موزه سنگ تموم گذاشتند.
آقای صانعی واقعا یه هنرمند واقعی هستند. من موزه شخصی ایشون رو هم دیدم و به نظرم خوبه درباره این موزه هم بنویسید.
بله مینا عزیز، من هم به موزه شخصی‌شون سر زدم و تا جایی که خاطرم هست، قرار بود که موزه رو گسترش بدن. به محض تکمیل‌شدن موزه، حتما یه گزارش خوب هم از اونجا تهیه می‌کنیم.
کاش می شد بیشتر ستاره داد. صد تا ستاره برای این گزارش قشنگ کمه.
محسن عزیز، ممنونیم از نظر مثبتتون. به من انرژی داد برای کارهای بیشتر.
کار زیبا و بی نظیری هست،من بارها به شهرضا سفر کردم ولی نمیدونستم چنین جای قشنگی داره،خیلی دوست دارم این باغ وحش فلزی از نزدیک ببینم.
زهرای عزیز، من به‌عنوان کسی که از نزدیک تک‌تک این کارها رو دیدم و لمس کردم، توصیه می‌کنم در سفرهای بعدی حتماً سری به این باغ وحش فلزی زیبا بزنید.
برادران صانعی واقعا مبتکر و خلاق هستند. دست مریزاد به این دو برادر و دست مریزاد به شما که اینقدر جذاب نوشتید.
ممنونم مهدی عزیز برای انرژی مثبتی که به ما دادید.
با سلام.
من هم از موزه دیدن کردم.
بعضی از مجسمه ها در حیاط و فضای باز بودند که باران و آفتاب باعث شده که زنگ زده بشوند. کاش فکری برایشان بکنند.
الهام عزیز، منم باهاتون موافقم برای همین این موضوع رو با آقای صانعی در میون گذاشتم و ایشون گفتند که همین زنگ‌زدگی‌ها و حالت فرسوده‌بودن اجزا، بیشتر نشون میده که از قطعات دورریز تهیه شده و همین اصالت کار رو بیشتر نشون میده.
ضمنا فراموش کردم بگویم در موزه شخصی ایشان یک رادیو هست که با نفت کار میکند. به نظرم حتما سر بزنید و از نزدیک ببینید.
بله الهام عزیز، من هم این رادیو رو دیدم و متأسفانه فرصت سفرم کوتاه بود، نشد مفصل درباره‌اش صحبت کنبم. در سفرهای بعدی حتماً به موزه شخصی ایشون هم می‌پردازیم.