جاهای دیدنی شاهرود | راهنمای سفر شاهرود

شاهرود یکی از بزرگترین شهرستان‌های استان سمنان است و از نظر تنوع آب‌وهوایی و برخورداری از امکانات طبیعی و جاذبه‌های گردشگری دست کمی ‌از شهرهای شمالی ایران ندارد؛ البته با این تفاوت که کوهستانی است و آب‌وهوای خنک‌تری دارد. به همین دلیل در فصل گرما گردشگران از آن استقبال می‌کنند. همچنین به‌دلیل تنوع اقلیمی‌ این شهرستان، مراتع و جنگل‌های شاهرود به یکی از وسیع‌ترین زیستگاه‌های جانوری کشور تبدیل شده است؛ ازاین‌رو این ناحیه را سرزمین پنج اقلیم می‌خوانند.

موقعیت شاهرود طوری است که با پیمودن فاصله ۴۵کیلومتری و در زمانی کم از مناطق چاه جم و طرود و نخلستان‌های قدیمی ‌این نواحی در دل کویر به درون جنگل‌های سرسبز و جاهای دیدنی شاهرود می‌رسید. با این تعاریف اگر قصد سفر به این شهر را دارید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از خرید بلیط هواپیما شاهرود این مقاله را تحت عنوان راهنمای سفر به شاهرود مطالعه کنید تا بدانید در این شهر چه چیزهایی منتظر شماست.

جاذبه‌های طبیعی

مهم‌ترین پتانسیل‌های گردشگری و جاهای دیدنی شاهرود عبارت‌اند از جنگل ابر با چشم‌اندازی حیرت‌آور، مناطق تحت حفاظت خارتوران و منطقه خوش‌ییلاق با حیات وحش بی‌نظیر که حیواناتی مانند یوزپلنگ آسیایی، گورخر، قوچ و میش را در خود جای داده‌اند. از دیگر نقاط گردشگری شاهرود، پارک آبشار و چشمه هفت‌رنگ مجن هستند که هر یک از آن‌ها جذابیت‌های خاص خود را دارند.

• جنگل ابر | اقیانوس ابرهای خامه‌ای

جنگل ابر در محدوده کوه ابر و فطری در فاصله ۴۵ دقیقه‌ای از شاهرود قرار دارد. طبیعت زیبای این جنگل در تمام فصول سال دیدنی است؛ البته به‌دلیل مرتفع‌بودن این نقاط توصیه می‌کنیم اگر با وسایل نقلیه شخصی به این منطقه می‌روید حتماً تجهیزات کامل با خود به همراه داشته باشید و به‌تنهایی و بدون حضور افراد باتجربه و راه‌بلد به جنگل ابر نروید. این نواحی اغلب اوقات سال پوشیده از برف است. حتی در تابستان رگه‌هایی از برف در نقاط مرتفع‌تر دیده می‌شود و همواره مه غلیظ در جاده‌های منتهی به این جنگل وجود دارد. در وصف زیبایی‌های این جنگل همین بس که وقتی وارد آن می‌شوید و در میان درختان قدم می‌زنید به‌دلیل ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، بسیاری از ابرهای خامه‌ای‌شکل، نسبت‌به سطح کوه‌ها و جایی که در آن قرار دارید پایین‌تر واقع شده‌اند و به نوعی حس راه‌رفتن روی ابرها را به انسان منتقل می‌کند.

• پارک ملی خارتوران | آفریقای ایران

خارتوران را آفریقای ایران لقب داده‌اند و از طرف یونسکو عنوان ذخیرگاه زیست‌کره را نیز دریافت کرده است. ذخیره‌گاه زیست کره توران بزرگترین ذخیره‌گاه زیست کره ایران است که بعد از سرنگتی آفریقا دومین منطقه بیوسفر جهان به‌شمار می‌آید. همچنین توران پس از پناهگاه حیات وحش نایبندان در طبس، لقب دومین مجموعه حفاظت‌شده وسیع ایران را با خود یدک می‌کشد. از جمله جاهای دیدنی شاهرود و این منطقه می‌توان به ابنیه تاریخی هیزمی تپه زمان آباد، شهر تاریخی نور، شهر تاریخی خوار یا به اصطلاح عامیانه مردم منطقه خورو، روستای کلاته مطهری، کلاته ری با قدمتی بالغ بر ۴۰۰۰ سال، کوه پیغمبر و… اشاره کرد.

ازطرفی، منطقه حفاظت‌شده خوش‌ییلاق از نواحی دارای پوشش گیاهی دوگانه است. دلیل آن هم قرارگیری بخشی از این منطقه در استان گلستان و بخش دیگر آن در استان سمنان است. در منطقه خارتوران و خوش ییلاق صدها پستاندار، پرنده، خزند و دوزیست شناسایی شده که شاخص‌ترین آن‌ها همان یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی هستند. همچنین قیچ، درمنه، کاروان‌کش، خار شتر، گون، گز و تاغ از گونه‌های گیاهی این منطقه به شمار می‌رود.

• منطقه طرود | سبز کویری

طُرود یکی از روستاهای شهرستان شاهرود در استان سمنان ایران است. در نواحی کویری طرود بزرگترین نخلستان‌های شمال شرق کشور قرار دارد. جایی که بیشتر مردم از طریق کشاورزی و پرورش شتر و فرآورده‌های گوشتی و لبنی امرار معاش می‌کنند. تپه‌های شنی و چاه جم از دیگر جاذبه‌های توریستی است که در ناحیه طرود وجود دارد و می‌توان برای گردشگری و گذران اوقات فراغت از این مناطق هم استفاده کرد. نکته جالب دیگری که خوب است درباره آب‌وهوای این منطقه بدانید آن است که در این کویر میزان دمای هوا در گرم‌ترین روز سال (تیرماه) به حدود ۶۰ درجه و در شب در حدود ۲۵ تا ۳۰ درجه می‌رسد. این اختلاف فاحش دما باعث خردشدن کامل سنگ‌ها یا به‌اصطلاح گریه سنگ می‌شود. همچنن حداکثر دما دما در فصول سرما ۱۷ درجه و حداقل دما، منفی 7 درجه است. تولیدات کشاورزی و دامداری طرود شامل خرما، سیر، شلغم، جو، گندم، گوجه، یونجه، شتر، شترمرغ، بز و بره می‌شود.

• پارک آبشار | فضایی دل‌انگیز برای کسب آرامش روزانه

اگر می‌خواهید زمانی را درون شهر به استراحت اختصاص دهید و در عین حال یکی از جاهای دیدنی شاهرود را ببینید، کافی است به پارک آبشار شاهرود سری بزنید. این پارک، فضایی مفرح و دل‌انگیز برای استراحت و ورزش دارد و با چشم‌انداز فوق‌العاده‌اش آرامش را به شما هدیه می‌دهد. همچنین اگر در فصل‌های خوش‌آب‌وهوا به شاهرود سفر کنید، می‌توانید با خیال راحت شب را در این پارک سپری کنید، فقط باید یک چادر مسافرتی همراه خود داشته باشید.

• مجن | معدن چشمه های هفت رنگ

چشمه هفت رنگ مجن در شهر شاهرود از چشمه‌های کم‌نظیر ایران است. این چشمه روبه‌روی باغ‌های فرحزاد در فاصله ۵ کیلومتری از سه‌راهی مجن قرار دارد و همین امر سبب شده است تا چشم‌انداز ویژه‌ای در این منطقه پدید بیاید. چشمه هفت رنگ مُجن از نوع چشمه‌ های گوگردی است که دلیل رنگی‌بودن این چشمه‌ها نیز وجود املاح معدنی در آن است. از آب این چشمه برای درمان بیماری‌های پوستی و استخوانی استفاده می‌شود. این چشمه در ۲۵کیلومتری شمال شاهرود واقع شده است.

مکان‌های تاریخی

شاهرود که در گذشته به شخره یا چخره معروف بوده است، به گفته پژوهشگران دارای قدمتی حداقل هزارساله است. این شهرستان محل عبور کاروان‌هایی بوده که از جاده ابریشم عبور می‌کردند. همچنین فرم و ساختار جاهای دیدنی شاهرود مانند معماری قلعه‌ها و دژ‌ها در این منطقه به دوره ایلخانی برمی‌گردد که از این دژها در هنگام بروز خطر برای محافظت و پناه ساکنان منطقه استفاده می‌شده است.

• کاروانسرای شاه عباسی | گذری بر تاریخ

از دیگر جاهای دیدنی شاهرود و آثار تاریخی این شهر می‌توان به مجموعه کاروانسرا‌های میاندشت در مسیر جاده مشهد اشاره کرد. در این مجموعه سه کاروانسرا وجود دارد که یکی از کاروانسرا‌ها در زمان شاه عباس صفوی در ضلع غربی ساخته شده است و دو کاروانسرای دیگر دارای قدمت کمتر هستند و در زمان قاجار و در ضلع شرقی این مجموعه ساخته شده‌اند. این مجموعه که به کاروانسراهای شاه عباسی معروف‌اند، دور تا دور حیاط، دارای اتاق‌هایی برای اسکان مسافران است.

• قلعه پارت ها | بنایی قدیمی، اما تازه‌کشف‌شده

این قلعه به‌تازگی در ۵کیلومتری شهرستان شاهرود کشف شده است. سبک معماری، کوره‌های آجرپزی و سفالينه‌هایی که درون قلعه پیدا شده است، به دوره پارت‌ها و ساسانیان نیز برمی‌گردد. به همین دلیل باید قدمتی ۲۰۰۰ساله برای آن در نظر گرفت. بنای قلعه مستطیلی‌شکل و با ارتفاع 15 متر است. در هر 4 سمت قلعه، تاق‌های قوسی‌شکل فروریخته دیده می‌شود.

مکان‌های مذهبی

• آرامگاه بایزید بسطامی | باصلابت و باشکوه

در ۶ کیلومتری شاهرود در بسطام از توابع این شهرستان آرامگاه بایزید بسطامی ‌از مشهورترین عرفای ایران است. سال وفات او به گفته تاریخ‎نویسان ۲۶۱ق است؛ در نتیجه با امام حسن عسگری(ع) هم‌عصر بوده است. در کتاب‌های متعددی درباره این عارف اطلاعاتی وجود دارد؛ برای مثال در کتاب تذکره‌الاولیای عطار آمده است که:

بایزید از اولین کسانی بود که دم از فنا در خدا زد و وحدت وجود را رواج داد.

ظاهر آرامگاه بایزید به دور از هرگونه تجمل و تزیین است و برخلاف گفته‌های شبهه‌ناک، بایزید همواره مورد احترام مردم بسطام بوده است. آثار متنوعی در اطراف این آرامگاه نظیر مسجد، محراب، و برج به چشم می‌خورد که در دوران سلجوقی به بعد ساخته شده‌اند. در بالا، تصویری از برج کاشانه بسطام به نمایش گذاشته شده است.

• مسجد جامع بسطام | نمادی از هنر معماری باستانی

مسجد بسطام از دیگر جاهای دیدنی شاهرود است که در دسته بناهای مذهبی و معروف این شهر و در نزدیکی آرامگاه بایزید واقع شده است. این مسجد در سال ۵۱۴قمری احداث شده و دارای گچ‌بری‌های بسیار زیبا و هنرمندانه است. این مسجد دارای دو شبستان است که شبستان کوچکتر به شبستان زنانه معروف است و گفته می‌شود ساخت آن به دوران ایلخانی برمی‌گردد.

• آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی | زیبا و چشم‌نواز

شیخ ابوالحسن خرقانی از جمله عرفایی است که نقش بسزایی در زنده نگه داشتن فرهنگ ایرانی داشته است. آرامگاه این عارف بزرگ بر روی تپه‌ای در شهر بسطام در ۲۴کیلومتری شاهرود قرار دارد که نواحی اطراف آن بسیار زیبا و چشم نواز است. امروزه معدود افرادی از زندگی و اشعار او علی رغم خدمات وی آگاهی دارند.

مشاهیر شاهرود | نمادی از قدمت این شهر

از مشاهیر شاهرود می‌توان ابن یمین طغرایی را نام برد. وی در سال ۶۶۴شمسی دیده به جهان گشود. از آثار معروف او می‌توان به «مجموعه‌الغرائب» و «المرات‌المفتوحه» اشاره کرد. از دیگر شخصیت‌های برجسته می‌توان فروغی بسطامی ‌را نام برد که در سال ۱۲۱۳قمری در کربلا به دنیا آمد. فروغی یکی از شاعر‌های برجسته دوران قاجار بود و دیوان اشعار او شامل بیست هزار بیت است.

آدرس: ۱۰۵کیلومتری شمال شرقی میامی و ۱۶۵ کیلومتری شهر شاهرود، انتهای روستای فرومد.

لباس محلی | جامه‌هایی درخور پوشیدن

در نقاط مختلف شاهرود لباس‌های محلی از لحاظ رنگ و شکل و نوع، دارای تفاوت‌هایی است. عمده‌ترین پوشش مردان در این منطقه، کت چقا، شلوار کمری و گیوه است. علاوه بر آن‌ها تن‌پوش و سرپوش‌هایی متناسب با فصل، برای مردان این خطه وجود دارد. همچنین لباس درازی شبیه عبا برای زنان در شاهرود وجود دارد که به تناسب سلیقه فرد می‌تواند یقه دار یا بدون یقه باشد. این لباس یکی از رایج‌ترین پوشش‌ها برای زنان است همچنین به‌کاربردن دامن‌های چین‌دار با رنگ‌بندی‌های مختلف، استفاده از جلیقه‌های مخصوص می‌تواند تکمیل‌کننده این زنجیره لباسی باشد. ازطرفی استفاده از پارچه‌ای بزرگ و اغلب سفید که به کمردوند شهرت دارد به زیباترشدن این پوشش کمک می‌کند. خوب است بدانید در برخی از جاهای دیدنی شاهرود این امکان برای گردشگران فراهم شده است که این لباس‌ها را بپوشند و به‌یادگار، عکس‌هایی را ثبت کنند.

غذاهای شاهرود | منحصربه‌فرد و لذیذ

اگر به‌دنبال غذاهای محلی و پرطرفدار در شاهرود هستید، «تاک‌پلو» اولین پیشنهاد ما به شماست. این غذای خوشمزه طرز تهیه‌ای بسیار ساده دارد و مواد اولیه آن شامل مرغ بدون استخوان، برنج، برگ مو، پیاز، سویا سس و پودر خردل است. «دیگی» از دیگر غذاهای محلی است که غذای سنتی چوپانان شاهرود است. همچنین اگر می‌خواهید غذای رستوران‌های این شهر را تست کنید، پیشنهاد می‌کنیم از رستوران و سفره‌خانه سنتی عمارت و رستوران سنتی کاخ شاهرود دیدن کنید که در کنار سرو غذاهای خوشمزه با قیمت‌های مناسب، فضای آرام و دلنشین آن‌ها می‌تواند یک روز فراموش‌نشدنی را برای شما رقم بزند.

صنایع دستی | سرشار از ذوق هنری

شاهرود مردمی ‌با فرهنگ غنی و آداب‌و‌رسوم زیبا دارد که به دیانت شهرت دارند. صنایع دستی شاهرود شامل جاجیم و چوقا (نوعی پارچه پشمی‌)، نمدمالی، منبت چوب، گلیم‌بافی و خراطی چوب (از هنرهای قدیمی‌شاهرود) است. البته صنعت سرامیک‌سازی هم در این شهرستان اهمیت ویژه‌ای دارد. جاروبافی زنان طرود و ساخت تابلو فرش از دیگر هنرهای دستی مردم این سرزمین است. شما می‌توانید حین بازدید از جاهای دیدنی شاهرود برای خرید سوغات شاهرود اقدام کنید.

سوغات شاهرود | سالم و مقوی

مهمترین سوغاتی‌های شاهرود قیسی، انگور و برگه است که به‌دلیل کیفیت بالای این محصولات در چند سال اخیر، شاهد رشد صادرات آن‌ها به کشورهای همسایه بوده‌ایم. از دیگر سوغاتی‌های شاهرود می‌توان به خشکبار (گردو، بادام و مغز قیسی) اشاره کرد که یکی از مرغوب‌ترین انواع خشکبار در کشور به حساب می‌آیند.

اقامت در شاهرود | خاطره‌سازی در موزه‌ای باستانی

اقامتگاه بومگردی «دنیای قدیم» در روستای حمیدآباد در نزدیکی شاهرود یکی از مکان‌هایی است که در صورت اقامت در این شهر لحظات خاطره‌انگیزی را برای شما رقم خواهد زد. این اقامتگاه که به‌عنوان باغ‌موزه شناخته می‌شود، دارای قدمتی ۵۰ساله است و با جمع‌آوری تعداد زیادی از وسایل زندگی قدیم، گردشگران را با سبک زندگی گذشته آشنا می‌کند. این اقامتگاه دارای 2500 مترمربع مساحت و 4 واحد دربست برای مسافران و بازدیدکنندگان است. از دیگر دلایل محبوبیت این اقامتگاه سرو غذا‌های محلی است.

راه‌های دسترسی به شاهرود

دسترسی به این شهرستان به‌دلیل وجود راه‌آهن شمال شرق، راه‌های زمینی متعدد و فرودگاه‌های مناسب آسان است. همین موضوع به جذب توریست و توسعه گردشگری کمک خوبی کرده است. برای استفاده از سیستم حمل‌ونقل ریلی و خرید بلیط قطار شاهرود دسترسی از شهر‌هایی مانند سمنان، دامغان، تهران، خراسان شمالی، خراسان رضوی و اصفهان به‌راحتی انجام می‌شود. همچنین راه‌های زمینی اصلی شامل مسیر سمنان-شاهرود، سبزوار-شاهرود، اصفهان-شاهرود و گرگان-شاهرود است. اگر می‌خواهید با ماشین شخصی خود یا با خرید بلیط اتوبوس شاهرود به این شهر سفر کنید، کافی است بعد از جمع‌کردن باروبندیل سفر، طبق نقشه زیر، خود را به لوکیشن نشان‌شده برسانید.

همان‌طور که گفتیم به‌دلیل قرار گرفتن شهرستان شاهرود در مسیر تهران-مشهد و هم‌جواری با استان‌های مرکزی و شمالی و همچنین وجود تفرجگاه‌های متعدد، این ناحیه از کشور جزء مراکز مهم گردشگری ایران به شمار می‌آید. همچنین جاهای دیدنی شاهرود مانند آثار باستانی کهن، پناهگاه‌های حیات وحش، آبشارها و رودخانه‌های خروشان، کویر دنج و آرام، جنگل‌های هیرکانی و درختان کهن‌سال باعث شده است که مسافران زیادی به این شهر سفر کنند و از جاذبه‌های گردشگری و طبیعی آن لذت ببرند. اگر شما هم به این شهر سفر کرده‌اید، دیدگاه‌های خود را با ما و دیگر همراهان ره بال آسمان در میان بگذارید تا راهنمای سفر کاملی پیش رو داشته باشیم.