بافت پلکانی از آن مدل سبکهای معماری است که توجه همه را به خودش جلب میکند. با شنیدن اسم روستاهای پلکانی، ماسوله زیبا به یادتان بیفتید؛ اما از این سبک قدیمی در بسیاری از شهرهای دیگر استفاده میکنند. اگر دوست دارید چند روزی را در طبیعت بگذرانید، بازدید از روستای پلکانی توداران انتخاب خوبی میشود.
روستای پلکانی توداران کجاست؟
این روستای زیبا در استان قزوین است. به همین خاطر برای بازدید از آن باید به شمال ایران بروید. توابع شهرستان آبیک را که پیدا کنید، روستای توداران در همان نزدیکی و در 11کیلومتری روستای بهجت آباد است.
معرفی روستای پلکانی توداران
توداران، روستایی پلکانی در دامنه کوه است که در هر گوشهوکنارش میشود سرسبزی و خرمی را دید. این روستای دیدنی نزدیکترین روستای پلکانی به تهران است. به همین خاطر گردشگرهای تهرانیاغلب به این روستا میروند و چند روزی استراحت میکنند. روستای توداران آبیک با دیگر روستاهای پلکانی تفاوتی دارد. در این روستا به جای رفتوآمد از بامها از کوچههای باریک عبورومرور میکنند. این روستا حدود 50 خانوار دارد و تعداد مردم روستا به 212 نفر میرسد. خانههای روستا اغلب از جنس سنگ و گِل است و سقفهای شیبداری دارد.
شغل مردم روستای پلکانی توداران
روستاییها قلبشان صاف و همتشان زیاد است. این مردم باصفا، اغلب به کشاورزی و دامپروری مشغولند و روزی حلال را بر سر سفرههایشان میبرند. کنار این کارها، هنر دست روستاییها هم دیدنی است. در روستای توداران آبیک گلیمبافی و فرشبافی رواج دارد. بخشی از مردم روستا هم با شاخوبرگهای درخت چنار، سبدهای حصیری میبافند که به چلکبافی معروف است. میشود طرحونقشهای زیبایی را روی لباس خانمهای روستا دید که هنر دست خودشان است.
گویش مردم روستای پلکانی توداران
روستاییها در توداران به گویش محلی صحبت میکنند. گویش محلی این بخش از قزوین تاتی است. بد نیست پای داستانها و قصههای افراد مسن روستا بنشینید. داستانهایشان شنیدن دارد.
پوشش گیاهی روستای پلکانی توداران
به لطف بارش برف و باران کافی در دامنههای کوه، رودهای پرآبی در این روستا روان است. به همین خاطر روستای توداران آبیک پوشش گیاهی انبوهی دارد. هر طرف از روستا را که نگاه کنید، پوششی سبز و یکدست میبینید. درهای کنار روستا است که رودی از آن میگذرد. درختهای مختلف میوه در این دره ریشه در خاک دارند. چشمانداز این دره در فصل بهار تصویری شگفتانگیز از طبیعت را نشانتان میدهد. اگر کمی در اطراف روستا قدم بزنید باغهای گردو، انگور، گیلاس و آلبالو را میبینید. زمینهای کشاورزی در دامنه کوه بهشکل پلکانیاند و زیبایی خیرهکنندهای دارند. ممکن است در مسیر پیادهروی انواعی از سبزیهای کوهی و گیاهان دارویی هم ببینید. سبزیهایی مثل کنگر، آتک و سریش در اطراف روستا میروید. کمی از چایواش کوهی هم بچینید و دمنوش خوشطعمی درست کنید و بنوشید. گوارای وجودتان!
پوشش جانوری روستای پلکانی توداران
دامپروی شغل مهم روستاییها است؛ پس جای تعجبی نیست که حیواناتی مثل گوسفند، گاو، بز، قوچ و میش را ببینید. در کوههای اطراف روستا گرگ، روباه و سگ هم زندگی میکند. پرندگان مختلفی مثل کبک و گنجشک روی شاخهها نشستهاند و بازیگوشانه به این شاخه و آن شاخه میپرند. از دیگر پرندههای این منطقه میشود عقاب و باز را هم نام برد.
جاهای دیدنی روستای پلکانی توداران
صنعت گردشگری در این روستا پررونق است و از مهمترین جاهای دیدنی آبیک محسوب میشود. گردشگرها در این روستا به تماشای جاذبههای طبیعی و تاریخی میروند و از دیدن این زیباییها لذت میبرند. جاهای دیدنی روستا را برایتان میگذارم.
-
کوچههای باریک
کمی قبلتر گفتیم روستاییها برای رفتوآمد کوچهها و خیابانهای باریکی را ساختهاند. این کوچههای باریک تماشایی است؛ البته بیشتر مسیرها سربالایی است و شاید رسیدن به بالاترین بخش روستا کمی سخت باشد. بهتر است کمی بین مسیر بنشینید و نفسی تازه کنید. چشمانداز زیبای درختها و دامنههای سرسبز کوهها در پیش چشمهایتان است. بد نیست این چشمانداز را از قاب دوربینتان هم ببینید و عکسی یادگاری بگیرید.
-
باغ های میوه
دامنههای کوه در روستای توداران پربرکت است. این روستا برای کاشت بسیاری از میوهها و محصولات شرایط مناسبی دارد. درختهای میوه با همت روستاییها ثمره میدهند. تابستان که باشد، میوههای خوشآبورنگ هم میرسد و برای فروش آماده است. روستاییها بخشی از این میوهها را در بازارها محلی و بخش را به عمدهفروشها میفروشند. همچنین محصولاتی مثل توت، انگور، آلو و آلبالو را خشک میکنند و بهعنوان خشکبار عرضه میکنند. میتوانید این محصولات را با قیمت ارزانتری از آنها بخرید. هم خودتان سود میبرید و هم به کسبوکار آنها رونق میبخشید.
-
درخت چنار هزارساله روستای پلکانی توداران
به حیاط مسجد روستا که بروید، چند درخت چنار را میبینید. تنومندی این درخت نشان میدهد که سنوسالی طولانی از آن میگذرد؛ اما هنوز هم بعد از این مدت استوار مانده است. کارشناسها سن این درخت را حدود 1000 سال تخمین میزنند. بلندای درخت چنار به 15 تا 20 متر میرسد. درخت چنار بهزیبایی بر سر مسجد روستا سایه میافکند. جالب است بدانید حدود 10 سال قبل برای ساخت مسجد، چهار متر از ارتفاع درخت را خاکریزی کردهبودند. در واقع چهار درخت چناری که کنار هم هستند شاخههای مختلفی از یک تن مشترک است. روستاییها دو شاخ بز کوهی را در تنه درخت فرو کردهاند. شاخههای دیگر درخت پناهگاهی برای زنبورهای وحشی است. خوب که نگاه کنید، دو کندوی عسل روی یکی از شاخهها وجود دارد. چشمهای دائمی از بالادست توداران روان است و از پای این درخت میگذرد. به همین خاطر درخت چنار کهنسال هنوز هم سرسبز و خرم است. چشمه بالادست مسیرش را ادامه میدهد تا به حمام روستا برسد.
-
ارزش معنوی درخت چنار
این درخت برای روستاییها ارزش معنوی هم دارد و به آن دخیل میبندند. شیره درخت چنار در زمستان خشک است؛ اما در ظهر عاشورااز تنه درخت شیرهای قرمز بیرون میریزد و چند ساعت بعد از اذان ظهر متوقف میشود. قدیمیها میگویند قبل از ساخت مسجد شیره درخت با آب رود قاطی میشد و آب به رنگ سرخ درمیآمد.
-
امامزاده حلیمه خاتون و سلیمه خاتون
در نزدیکی روستای پلکانی توداران و کهوان، بالای تپه، گنبد امامزاده حلیمه خاتون و سلیمه خاتون خودنمایی میکند. روستاییها این امامزاده را به بیبی سلیمه میشناسند. این خانم از دخترهای امام کاظم (ع) و از خواهرهای امام رضا (ع) است. بنای امامزاده را از جنس رک و خشت ساختهاند. این بنا ایوان کوچکی دارد. صحن امامزاده با دو پله از حیاط کوچکش جدا میشود. وارد امامزاده که بشوید، ضریح چوبی در وسط صحن هست. سازمان میراث فرهنگی در حال توسعهدادن حیاط این امامزاده است.
-
کافر قلعه در روستای پلکانی توداران
از بناهای تاریخی توداران، قلعهای قدیمی است که آن را به کافر قلعه میشناسند. محققها میگویند قدمت این قلعه به اوایل اسلام و دوره اسماعیلیان میرسد. چشمهای داخل این قلعه میجوشد که اطرافش فضایی سنگی ساختهاند. روستاییها معتقدند هر اندازه از آب این چشمه بردارند، میزان آب تغییری نمیکند. از آثار بهجامانده از قلعه پیداست که سربازها از آن برای استراحتگاه و نگهبانی استفاده میکردند. بیشتر بخشهای این قلعه دستکند است. برجهای نگهبانی قلعه را با استفاده از سنگهای دامنه کوه ساختهاند. میتوانید این قلعه را در بالای کوهی در نزدیکی روستاهای توداران، وندر و حاجی آباد پیدا کنید.
-
حمام قدیمی روستای پلکانی توداران
از دیگر جاذبههای دیدنی روستا میشود حمام تاریخی توداران را نام برد. قدمت این حمام به دوره قاجار و پهلوی دوم میرسد. روستاییها میگویند سالهاست که اجدادشان از این حمام استفاده میکنند. حمام روستا کنار مسجد است. کافی است از حیاط مسجد نگاهی به پایین بیندازید، تا سقف حمام را ببینید. اولین چیزی که توجهتان را جلب میکند، نورگیرهای مخروطی روی سقف حمام است. با این نورگیرها فضای حمام را روشن نگه میدارند. بنای حمام را از جنس سنگ، گِل و چوب ساختهاند. در کنار حمام چوبو الوار تکهشده روی هم چیدهاند و برای گرمکردن آب از آنها استفاده میکنند. منبع آب این حمام چشمهای است که از کنار درخت چنار میگذرد.
-
فضای داخلی حمام
حمام روستای توداران آبیک بخشهای مختلفی دارد. در ورودی حمام دو ستون چوبی میبینید. در آهنی حمام را باز کنید و به داخل بروید. زمانی که وارد حمام شوید، جاکفشی چوبی دوطبقهای را در گوشهای مشخص است. درِ کوچکی در طرف دیگر حمام است که برای رختکن حمام در نظر گرفتهاند. در طرف راست اتاق رختکن، میشود حوضچهای را دید. چهار طاق قوسی در این بخش وجود دارد و کمدهای فلزی در اطراف اتاق جاگذاری کردهاند. در اتاقهای دیگر پنجرههای کوچکی هست که نقش تهویه هوا را بر عهده دارد. اتاق گرمخانه دری چوبی دارد و آتشدان حمام در آنجا شعلهور است. روستاییها به این بخش «تینیک» میگویند. شستشو در این حمام هنوز شکلی سنتی دارد. افراد برای شستوشو باید از مخزن با کاسه آب بردارند. روستایی به نوبت از این حمام استفاده میکنند. مردها و زنها در روزهای مختلفی به حمام میروند. هچنین هر خانواده در جمعآوری چوب لازم برای آتشدان کمک میکند.
-
آسیاب غاری در روستای پلکانی توداران
از دیگر بناهای تاریخی روستا آسیاب آبی است. روستاییها میگویند غاری کنار این آسیاب بود. به همین خاطر به این آسیاب، آسیاب غار میگویند. یکی از سنگهای این آسیاب در طول این سالها شکسته است.
-
گردنه طاووس در روستای پلکانی توداران
از حیاط مسجد، کوهی مشخص است که کمی با دیگر کوههای اطراف تفاوت دارد. محلیها میگویند در شب نوری از این کوه سبزی ساطع میشود. به همین خاطر آنها اسم گردنه طاووس را بر این کوه گذاشتهاند. دو قلعه قدیمی در اطراف گردنه طاووس است. قلعهطرف راست کوه را کماچین نامیدهاند و به قلعه طرف چپ هم مراکول میگویند.
بهترین زمان بازدید
بهترین زمان بازدید از روستای پلکانی توداران فصل بهار و تابستان است. در بهار درختهای میوه شکوفه میدهند و روستا غرق در زیبایی میشود. تابستانهای توداران هوای خنکی دارد و لذتبخش است. همچنین در این موقع از سال انگورهای روستا هم آبدار و رسیدهاند؛ اما با شروع پاییز هوا رو به سردی میرود. در بیشتر روزهای زمستان این روستا سفیدپوش است.
اقامتگاه
روستای پلکانی توداران اقامتگاه بومگردی ندارد؛ اما ممکن است بعضی از خانههای روستایی را اجاره بدهند. برای اقامت میتوانید از اقامتگاههای شهر آبیک استفاده کنید. این روستا تا شهرستان آبیک 50 کیلومتر فاصله دارد. در این شهر اقامتگاه بومگردی، مهمانپذیر و مهمانسرا فراهم است. اسمشان را برایتان میگذارم.
- مهمانپذیر آبیک (صفویه)؛
- مهمانسرای حبیب و جعفر.
مسیر دسترسی
برای رفتن به این روستای تماشایی به استان قزوین بروید. اگر از طرف تهران حرکت کنید، باید وارد آزادراه کرج_قزوین بشوید. فاصله تهران تا روستای توداران 110 کیلومتر است. مسیر را تا خروجی طالقان ادامه بدهید. دو کیلومتر بعد از این خروجی، پمپ بنزینی در طرف راست جاده است. از آزادراه خارج بشوید و به طرف راست بپیچید. بعد از پشتسرگذاشتن زیرگذر جادهای سربالایی در طرف چپ میبینید. جاده را که ادامه بدهید به روستای پلکانی توداران و روستای دارالسرور میرسید. مسیر جاده تا روستا آسفالته است؛ اما پیچوخمهای تندی دارد. اگر از قزوین به طرف تهران حرکت کنید، در 10کیلومتری آبیک، پمپ بنزینی میبینید. در این بخش از آزادراه خارج بشوید. مسیر خاکی را ادامه بدهید تا به زیرگذر برسید. به طرف مسیر چپ برانید و آزادراه را پشت سر بگذارید. جاده را مستقیم ادامه بدهید تا به روستای توداران برسید.
روستای پلکان توداران روستایی خوشآبوهوا در نزدیکی تهران است. این سفر مجازی با ره بال آسمان لذتبخش بود؟ اگر در سفرهای قبل از این روستا دیدن کردهاید، تجربههایتان شنیدنی است. در کامنتها برایمان بنویسید.
استان قزوین. آزادراه تهران_قزوین. 11کیلومتری روستای بهجتآباد
110 کیلومتر
بهار و تابستان
بعضی از خانههای روستا را اجاره میدهند. برای اقامت باید از مهمانپذیرهای شهر آبیک استفاده کنید.