ارگ شیخ بهایی نجف آباد یا هفت برج خارون

نجف آباد قدیمی‌ترین شهر جدید ایران است. شاید این لقب از نظر شما عجیب باشد؛ اما واقعی است. این شهر مرز میان قدیم و جدید است. شهر نجف آباد را به شهر کبوترخانه‌ها هم می‌شناسند. خانه‌های کبوتر برج‌هایی بلند هستند که سوراخ‌های متعدد دارند. پرندگان به کمک این سوراخ‌ها وارد برج می‌شدند. شاید برایتان سؤال شود چرا در گذشته برج‌هایی برای زندگی پرندگان می‌ساختند؟ کاربرد کبوترخانه‌ها در قدیم بسیار جالب بوده است. فضولات پرندگانی که در کبوترخانه‌ها زندگی می‌کردند جمع آوردی می‌شد و از آن‌ها در کشاوزری، دباغی، چرم‌دوزی و ساخت باروت استفاده می‌کردند. برج‌های کبوترخانه در عین سادگی، زیبا هستند. ارگ شیخ بهایی نجف آباد تنها بازمانده این برج‌ها در این شهر است. برای آشنایی بیشتر با این بنای دیدنی همراه ما باشید.

ارگ شیخ بهایی کجاست؟

در قسمت جنوب شرقی نجف آباد ارگی بزرگ قرار دارد که چشم را از دور خیره می‌کند. حتی اگر درباره این برج چیزی ندانید، ظاهر جذاب ارگ شما را به سمت خود می‌کشد. این بنای قدیمی در بلوار بهارستان شهرستان واقع شده است. دیوارهای کاهگلی اولین چیزی است که چشم شما را به سمت خود می‌کشد. برای دیدن برج‌های این بنا باید سرتان را بالا بگیرید. از بیرون فقط ابهت این بنا مشخص است. یابد داخل بنا شوید تا جزئیات بیشتری ببینید.

معرفی ارگ شیخ بهایی

نجف آباد در گذشته کبوتر خانه‌هایی زیادی داشت که به علت بی‌توجهی، اکثر آن‌ها تخریب شده است و امکان بازدید از آن‌ها وجود ندارد. شش کبوترخانه که نام دیگر ارگ شیخ بهایی نجف آباد است، تنها بازمانده کبوترخانه‌های این شهر است. البته این بنا را بیشتر با نام هفت برج خارون می‌شناسند. این هفت برج مانند قلعه‌های شطرنج هستند، مستحکم و زیبا. به سایه برج‌ها نگاه کنید تا از زیبایی آن‌ها شگفت‌زده شوید. چین‌های ریزی یا همان کنگره‌های زیبایی که روی سر برج‌ها قرار دارد هنر معمارانی است که با کمترین امکانات، زیباترین برج‌ها را ساخته‌اند.

این ارگ متعلق به زمان صفوی و زمانی است که معماری ایران به اوج شکوه خود رسید. به راستی که آثار آن زمان افتخار ایران به حساب می‌آیند. دیوارهای ارگ دورتادور باغی به مساحت 3هزار متر کشیده شده‌اند. این ارگ 7 برج دارد که 6 برج آن کبوترخانه است. ارتفاع هر برج 14 متر است که با کمک دیوارهایی به ارتفاع 4 متر به هم وصل شده‌اند. نمونه‌ای از این برج‌ها را می‌توانید در تبریز مشاهده کنید. برج‌ها در گوشه‌ها و زوایای ارگ قرار گرفته‌اند. از هشتی ورودی که عبور کنید با حیاطی بزرگ و دلباز مواجه می‌شوید. اتاق‌ها و زیرزمین، دیگر اجزای این ارگ شکوهمند هستند.

جاذبه های ارگ شیخ بهایی

با همت و کمک تاریخ دوستان، ارگ شیخ‌ بهایی نجف آباد در سال 1384 مرمت و بازسازی شد. خوشبختانه این ارگ به سرنوشت دیگر کبوترخانه‌های نجف آباد تبدیل نشد و امروزه به بزرگ‌ترین مجموعه تفریحی غرب اصفهان تبدیل شده است. بازسازی این ارگ هزینه زیادی به دنبال داشت؛ اما هزینه زیادی که به این نتیجه زیبا ختم شود بسیار باارزش است. از هشتی که وارد ارگ شوید با حیاطی بزرگ مواجه می‌شوید؛ حیاطی که مانند کاروانسراهای قدیم است. در قسمت ورودی چشمتان به اثری زیبا می‌خورد؛ اثری از جنس سنگ که روی آن نقاشی شده و شعر نوشته‌اند. زمانی که وارد حیاط می‌شوید چشمتان به دو اثر سنگی دیگر می‌خورد. یکی از سنگ‌ها بلند و دیگری دایره است. روی سنگ گرد، نقشی از دو دلفین وجود دارد.

در پشت این دو سنگ آبنمایی زیبا طراحی شده است. اگر زمان بازدیدتان شب باشد، چراغ‌های رنگی را می‌بینید که به‌زیبایی این آبنما افزوده‌اند. بعد از قدم‌زدن در حیاط زیبای این بنا می‌توانید سری به چایخانه بزنید. در این چایخانه می‌توانید خستگی در کنید و عکس‌های زیبا بگیرید. فضای چایخانه به‌شدت صمیمی است و احساس راحتی می‌کنید. البته چایخانه به غیر از چای، نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های دیگر هم دارد. از فضای سبز ارگ هم می‌توانید استفاده کنید. نشستن در فضای سبز این بنا زمانی که نسیم خنکی نوازشتان می‌کند و نور ملایم خورشید به‌آرامی روی پوستتان می‌لغزند، یکی از زیباترین نعمت‌های خداوند است.

کاربرد ارگ شیخ بهایی در گذشته و حال

در قسمت‌های قبل به بخشی از کاربرد کبوترخانه‌ها اشاره کردیم. در اینجا قصد داریم به‌تفصیل در این باره توضیح دهیم. کبوترخانه‌ها با نام‌های کفترخانه یا برج کبوتر هم شناخته می‌شوند. این نوع ساختمان‌ها بیشتر در زمان صفویه ساخته می‌شد. این بناها از شاهکارهای معماری آن دوره به حساب می‌آیند. نمونه دیگر این بناها در میبد، نجف آباد و خمین و حتی در برخی کشورهایی اروپایی هم وجود دارند. برای مثال می‌توانید نمونه‌ای از این کبوترخانه‌ها را در اسکاتلند ببینید.

کبوترخانه‌ها را در مزارع می‌ساختند تا کبوترها و پرندگان را جذب کنند. مدفوع این پرندگان به مرور در برج‌ها جمع می‌شدند. کود پرندگان اهمیت اقتصادی و صنعتی داشته‌اند. دباغی، کشاورزی و ساخت باروت مهم‌ترین مصارف این کودها بوده‌اند. این استفاده‌ای است که در گذشته از ارگ شیخ بهایی نجف آباد می‌شده است. امروزه این ارگ و ساختمان کنارش که با نام سالن شهروند شناخته می‌شوند، برای مراسم‌های مختلف و برپایی نمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند.

جاهای دیدنی نزدیک به ارگ شیخ بهایی

خانه تاریخی نوریان

جاهای دیدنی اطراف اصفهان متنوع هستند خانه نوریان هم یکی از این جاهاست. خانه تاریخی نوریان یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی نجف آباد است. این خانه‌ بزرگ و دلباز که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند، متعلق به دوران قاجار و اوایل پهلوی است. حوضی بزرگ با فواره‌ای کوچک اولین چیزی است که با ورود به این خانه می‌بینید. اتاق‌های بزرگ و شاهنشین خانه از دیگرجاهای جذاب این خانه است. چرا جذاب؟ خانه‌های امروزی نه حیاط دارند و نه حوض برای همین دیدن چنین چیزهایی در خانه‌ها برای گردشگران جذاب است.

پارک ملی قمیشلو

پارک ملی قمیشلو یکی از قدیمی‌ترین مکان‌های کره زمین است که در استان اصفهان قرار دارد. این پارک محل زندگی جانوران گوناگونی است. این پارک ملی یکی از اکوسیستم‌های نیمه‌بیابانی اصفهان است و چشم‌اندازی بی‌نظیر دارد. از هر تپه‌ای که به روبه‌رو نگاه کنید، جلوه‌ای از قدرت خداوند را مشاهده می‌کنید. در این پارک خزنده، پرنده، پستاندار و حتی ماهی وجود دارد. انگار که در جنگلی عظیم گشت‌وگذار می‌کنید.

بهترین زمان بازدید از ارگ شیخ بهایی

شهر نجف آباد آب‌وهوایی معتدل و خشک دارد. سرمای هوا در این شهر زیاد نیست و بارش بیشتر در فصول سرد سال انجام می‌شود. گرمای تابستانه این شهر مانند اکثر شهرهای ایران است و چندان زیاد نیست. بهتر است برای سفر به نجف آباد و بازدید از ارگ شیخ بهایی، بهار و اوایل تابستان را انتخاب کنید. در این زمان، هوای این شهر معتدل است.

اطلاعات بازدید از ارگ شیخ بهایی

مسیر دسترسی به ارگ شیخ بهایی

رسیدن به ارگ شیخ بهایی نجف آباد بستگی به این دارد که شما از کدام مسیر به نجف آباد وارد شوید. ما از مرکز شهر یعنی باغ ملی مسیر را توضیح می‌دهیم. از میدان باغ ملی وارد خیابان منتظری جنوبی شوید. مستقیم حرکت کنید تا به خیابان بهارستان که با نام خیابان شهید حججی هم شناخته می‌شود، برسید. مسیرتان را ادامه دهید تا چشمتان به برج‌های ارگ بیفتد. به کبوترخانه خوش آمدید.

استان اصفهان پر است از جلوه‌های طبیعی و آثار زیبای تاریخی است. در این آثار می‌توانید شکوفایی معماری و خلاقیت هنری را مشاهده کنید. امیدواریم از بازدید از ارگ شیخ بهایی نجف آباد لذت برده باشید. اگر سؤالی دارید در قسمت نظرات از ما بپرسید یا تجربه‌هایتان را با ما در میان بگذارید و ره بال آسمان را از نوشته‌های زیبایتان بی‌بهره نگذارید.