کاخ سعد آباد تهران | راوی دو دوره سلطنت پهلوی

چه اهل بازدید از مکان های تاریخی تهران باشید چه نه، قطعاً پیشنهاد پیاده‌روی در باغی بزرگ و زیبا را نمی‌توانید رد کنید. کاخ سعدآباد یکی از جاهای دیدنی پایتخت محسوب می‌شود که نه‌تنها عاشقان تماشای آثار تاریخی و کاخ‌های زیبا، بلکه عاشقان پیاده‌روی در طبیعت را نیز جذب خود می‌کند. امروز قصد داریم تا کاخ و موزه سعد آباد، یکی از کاخ‌های تهران را به شما عزیزان همراه معرفی کنیم؛ پس با ما همراه باشید.

برای آشنایی با سایر جاذبه‌ها و جاهای دیدنی تهران در پاییز، روی لینک زیر کلیک کنید:

جاهای دیدنی تهران در پاییز

معرفی کاخ سعد آباد تهران

در منطقه شمال تهران، باغی دل‌باز و کاخی رؤیایی به چشم می‌خورد که شباهت بسیاری به کاخ‌های کارتونی دارد که حتی تصور آن را هم نمی‌توانیم بکنیم. این کاخ سعدآباد نام دارد و یکی از سه کاخ سلطنتی مهم پایتخت است که قدمت آن به دوران پهلوی باز می‌گردد. تا نیم قرن پیش، به مدت حدود 2هزار و 500 سال، نظام ایران نظام سلطنتی بود. در هر دوره از نظام سلطنتی، حاکمان آن دوران، شهرهای مختلفی را به‌عنوان پایتخت انتخاب کرده و در آن شهر اقدام به ساخت یک کاخ و اقامتگاه شخصی برای خود می‌کردند.  کاخ سعدآباد نیز یکی از کاخ‌های سلطنتی بود که قدمت آن به دوران قاجار باز می‌گردد.

کاخ سعدآباد یکی از زیباترین جاهای تفریحی تهران محسوب می‌شود که با یک بار بازدید از آن، از تماشا سیر نمی‌شوید. کاخ سعدآباد بخش‌های متعددی دارد و در باغی بسیار دلباز و باصفا واقع شده است. این باغ آنقدر زیباست که شاید بارها و بارها بخواهید در آن قدم بزنید و از گوشه به گوشه آن دیدن کنید. این کاخ یادگاری‌های بسیاری از دوران قاجار و پهلوی را در سینه سنگی خود حمل می‌کند. امروز قصد داریم تا این اسرار را برای شما عزیزان برملا کنیم.

تاریخچه کاخ سعد آباد

چنین رسم است که پیش از معرفی و بازدید کامل یک مجموعه تاریخی، درباره تاریخچه آن کمی صحبت کنیم. با وجود آنکه کاخ سعدآباد فارغ از آنکه یکی از مکان های تاریخی تهران است، کاخی بسیار باشکوه و باغی دل‌باز است؛ اما دانستن تاریخچه آن، لذت بازدید از مجموعه سعدآباد را دو چندان می‌کند. همان طور که به‌صورت مختصر در بخش ابتدایی مقاله اشاره کردیم، قدمت کاخ سعدآباد به دوران قاجار باز می‌گردد. پادشاهان قاجار، پادشاهانی بسیار خوش‌گذران بودند. آن‌ها به‌جای مملکت‌داری، وقت خود را صرف ساخت اقامتگاه‌های مجلل و تفرجگاه‌های منحصر‌به‌فرد می‌کردند. تهران از همان دوران لقب پایتخت ایران را به دوش می‌کشد و در عین حال در یکی از مناطق بسیار خوش‌آب‌و‌هوا واقع شده بود.

با وجود آب‌و‌هوای خوش تهران در فصول مختلف؛ اما انگار که آفتاب سوزان تابستان پایتخت به پوست حساس شاهزاده‌های قجری آسیب می‌رساند. همین گرمای نه‌چندان سوزنده، بهانه‌ای بود تا تصمیم ساخت سعدآباد گرفته شود. احمدشاه قاجار که حاضر شد تمام حکومت و ایران را به زندگی در فرنگ بفروشد، منطقه‌ای کوهستانی و خوش‌آب‌و‌هوا را برای ساخت عمارتی تابستانی انتخاب کرد.

البته در اینکه کدام پادشاه قاجار توانست این کاخ زیبا را احداث کند، هنوز هم جای سؤال است؛ اما آن‌طور که تاریخ روایت می‌کند، پادشاهان قجری در کاخ گلستان اقامت داشتند. کاخ سعدآباد را هم برای خوش‌گذرانی در تابستان احداث کردند. با وجود این، بخت با پادشاهان نگون‌بخت قاجار یار نبود و مدت بسیاری از این باغ و بوستان بهره نبردند.

ویدئویی زیبا از درون کاخ سعدآباد تهران

کودتا در کاخ سعد آباد و ادامه ماجرا

در سال 1299 کودتایی اتفاق افتاد و این کاخ را خاندان اکبری تصرف کرد. در دوره کوتاهی که از کودتای سال 1299 تا تاجگذاری رضاخان گذشت، در این کاخ تغییرات بسیاری اعمال شد. نهایتاً پس از به‌قدرت‌رسیدن رضاخان به‌عنوان اولین پادشاه پهلوی، این کاخ به اقامتگاه تابستانی رضاخان اختصاص یافت. زمانی که رضاخان در کاخ سعدآباد ساکن شد، بسیاری از کاخ‌ها به‌مرور زمان آسیب دیده بودند. از این رو به‌تدریج 14 کاخ و کوچک و بزرگ را به سبک‌های مختلف در این باغ به وجود آوردند.

پس از مدتی، باغ فردی به نام محمدجوان گنجه‌ای و قسمتی از باغ امام جمعه به دستور رضاخان خریداری شد و آن را به اراضی سعدآباد اضافه کردند. همین روند تا جایی ادامه پیدا کرد که باغ‌های اطراف نیز از افرادی همانند سپهبد امان الله میرزا، شکر الله قوام الدوله و همدم السلطنه خریداری و به اراضی سعدآباد اضافه شدند. رضاخان در مدت حکومت خود تلاش کرد تا کاخ‌های متعدد را به این باغ اضافه کند و بر وسعت آن بیفزاید. نهایتاً در سال 1350، پای محمدرضا پهلوی، ولیعهد رضاخان به این مجموعه باز شد. حتی بخشی جدید را محمد‌رضا در این کاخ ایجاد کرد که به لیلا پهلوی، کوچک‌ترین دختر خاندان پهلوی اختصاص یافته بود. نهایتاً پس از انقلاب 57 و ترک شاه از ایران، مجموعه کاخ‌های سعدآباد به موزه‌ای تبدیل شد که امروزه عموم مردم می‌توانند از آن بازدید کنند.

بخش‌های مختلف کاخ سعد آباد

کاخ سعد آباد تهران را به‌جرئت می‌توان یکی از زیباترین جاهای دیدنی تهران دانست که زمینه تاریخی و فرهنگی دارد. در این مجموعه بخش‌های متعددی به چشم می‌خورد. در بازدید خود باید حتماً از تمامی بخش‌های آن دیدن کنید و لذت ببرید. به همین خاطر در این بخش قصد داریم تا به شما قسمت‌های مختلف مجموعه سعد آباد را معرفی کنیم تا برای بازدید خود برنامه ازپیش‌تعیین‌شده داشته باشید.

• محوطه باغ سعد آباد

باور کنید یا نه، هنوز هم بسیاری از مراجعه‌کنندگان کاخ سعدآباد کسانی هستند که برای هضم دلتنگی‌های خود و حتی قدم‌زدن در یک روز تعطیل، کاخ سعد آباد را انتخاب می‌کنند. بی‌تردید باغ سعدآباد یکی از زیباترین بخش‌های مجموعه سعد آباد و دل‌بازترین باغ‌های تمام استان تهران است. در این باغ هزاران درخت سربه‌فلک‌کشیده زندگی می‌کنند. قدمت برخی از ان‌ها به بیش از 100 سال می‌رسد. برخی هم جزء گونه‌های کمیاب و نادر به‌حساب می‌آیند. فضاسازی این باغ بسیار بی‌بدیل است و ایجاد مسیرهای پیاده‌روی، هیچ آسیبی به باغ وارد نکرده است.

دقیقاً همانند یک باغ زیبا و دل‌باز، در بین درختانی که حدود 100 سال عمر دارند، انواع پرندگان خوش‌رنگ و خوش‌آواز همانند زرد پره کوهی، دم سرخ، دم جنابنک، دلیجه، دارکوب و طوطی سبز زندگی می‌کنند. هر بار که سر خود را بالا بگیرید و به لابه‌لای شاخه درختان نگاهی بیندازید، قطعاً متوجه حرکات این پرندگان زیبا خواهید شد که با صلح و صفا در کنار مراجعان مجموعه کاخ و موزه سعدآباد زندگی می‌کنند. کاخ سعد آباد در زمینی به وسعت 110هکتار بنا شده است و این یعنی برای گشت‌و‌گذار در باغ سعد آباد، باید ساعت‌ها زمان صرف کنید. در گوشه‌ای از این باغ، رودخانه‌ای با آب شرب عبور می‌کند. در کنار این رود، چند صندلی قدیمی به چشم می‌خورد که موقعیتی برای استراحت شما فراهم می‌کنند.

• کاخ اسود یا موزه هنرهای زیبا

در جنوبی‌ترین بخش مجموعه کاخ و موزه سعد آباد، ساختمانی وجود دارد که قدمت آن به سال 1319 می‌رسد. رضاخان فرمان ساخت این کاخ را صادر کرد؛ اما متأسفانه در سال 1320، در پی تبعید او به جزیره موریس، ساخت کاخ نیز نیمه‌کاره باقی ماند. نهایتاً در سال 1342، محمدرضا پهلوی ساخت این کاخ را از سر گرفت و نهایتاً در سال 1346، ساخت آن به پایان رسید. آن را کاخ اسود نامیدند.

محمدرضا پهلوی از این کاخ به‌عنوان ساختمان وزارت دربار استفاده کرد؛ اما پس از انقلاب 57، در سال 1361 آن را به موزه هنرهای زیبا تبدیل کردند. در این موزه می‌توانید از آثار هنرمندان معاصری همچون حسین کاظمی، سهراب سپهری و ناصر اویسی یا هنرمندان قرن نوزدهم و بیستم اروپایی و آمریکایی دیدن کنید. در بین این آثار، مجسمه‌های برنزی و مرمرین متعلق به دوره قاجار، زند و افشاریه نیز به چشم می‌خورد.

• موزه اسناد کاخ سعد آباد تهران و آلبوم‌های سلطنتی

ساختمان موزه اسناد کاخ سعد آباد تهران در یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های مجموعه واقع شده است. رضاخان دستور ساخت آن را داد و از آن به‌عنوان ساختمان دفتر نگهبانی استفاده می‌کردند. پس از تبعید رضاخان و روی کار آمدن محمدرضا پهلوی، این مکان به ساختمان فرماندهی ضداطلاعات گارد شاهنشاهی تبدیل شد. پس از انقلاب، سالیان سال این ساختمان بدون هیچ‌گونه کاربردی، خالی افتاده بود تا نهایتاً در سال 1391 از آن به‌عنوان موزه آلبوم‌های سلطنتی رونمایی کردند. در این موزه عکس، فیلم، نوارهای سوتی و تصویری و اسنادی نگهداری می‌شود که از دوره 50ساله حکومت پهلوی به جای مانده است.

• کاخ موزه ملت

کاخ موزه ملت با مساحت 5هزار متر‌مربع، یکی از شاخص‌ترین بخش‌های مجموعه کاخ سعد آباد تهران به‌حساب می‌آید. کاخ ملت بزرگ‌ترین کاخ در این مجموعه به‌شمار می‌رود که به‌خاطر نمای سفید رنگ آن، به کاخ سفید نیز شهرت پیدا کرده است. این سازه در دوره پهلوی دوم و بین سال‌های 1310 تا 1315 بنا شد. کاربرد اصلی کاخ ملت، اقامتگاه تابستانی و شخصی محمدرضا و همسرش فرح دیبا بود.

این کاخ 54 واحد مختلف از جمله 10 تالار بزرگ تشریفاتی دارد که می‌توانید از اکثر آن‌ها بازدید کنید. طراحی دکوراسیون این کاخ با دقت و وسواس بسیاری انجام شده است و از بهترین اسباب و اثاثیه در آن استفاده کرده‌اند. جالب است بدانید که در بین سال‌های 1345 تا 1349، فرح پهلوی که یک طراح و معمار برجسته به‌حساب می‌آمد، به سلیقه خود این کاخ را مجدد بازسازی کرد. در این موزه در حال حاضر از آثار بسیار مهمی همانند مجسمه برنزی «قبایل از شکار باز می‌گردند» نگهداری می‌شود که همگی بسیار ارزنده هستند.

• موزه هنر ملل

در دوران پهلوی دوم، بخشی از کاخ سفید یا همان عمارت ملت را به گلخانه اختصاص داده بودند. فرح دیبا، ملکه ایران، در بین سال‌های 1340 تا 1345، تغییرات مختلفی را در این کاخ به وجود آورد و بخشی از کاخ را به موزه اختصاصی خود تبدیل کرد. این موزه تا به امروز پای بر جا باقی مانده است و مجموعه‌ای نفیس از آثار هنرمندان داخلی و خارجی در آن نگهداری می‌شود. در بین این آثار می‌توان به آثار هنرمندان داخلی مثل سهراب سپهری، لیلی متین دفتری، فرامرز پیلارام و معصومه سیحون اشاره کرد. علاوه بر هنرمندان ایرانی، می‌توانید شاهد آثاری از هنرمندان خارجی من جمله برنارد فرانسوی، لژه فرانسوی یا مک آویی آمریکایی در این موزه باشید.

• موزه آشپزخانه سلطنتی

آیا تا به حال این سؤال برای شما به وجود آمده که چه کسی برای خاندان سلطنتی غذا طبخ می‌کرده؟ یا اینکه برای طبخ غذاهای خاندان سلطنتی، از چه تجهیزاتی استفاده می‌کردند؟ یکی از آشپزخانه‌های اصلی کاخ سعدآباد در مرکز باغ قرار داشت و آن را با نام آشپزخانه مخصوص می‌شناختند. این آشپزخانه به‌صورت کامل در خدمت کاخ ملت بود و نیازهای روزمره ساکنان و مهمانان این کاخ را بر آورده می‌کرد. ساخت بنای این آشپزخانه به دوران پهلوی دوم باز می‌گردد و در آن از بهترین و به‌روزترین تجهیزات آشپزخانه اروپایی استفاده شده بود. این آشپزخانه در حال حاضر به موزه‌ای با نام آشپزخانه سلطنتی تبدیل شده است و یکی از بخش‌های جذاب کاخ سعدآباد محسوب می‌شود.

• موزه استاد فرشچیان

استاد فرشچیان، یکی از هنرمندان بسیار نامی ایران محسوب می‌شود که به تابلوی روز عاشورا او را می‌شناسند. موزه استاد فرشچیان در ساختمانی به وسعت 600 متر‌مربع قرار دارد که قدمت آن به دوران قاجار باز می‌گردد. جالب است بدانید که رضاشاه به همراه همسر چهارم خود، ملکه عصمت، برای مدت کوتاهی در این ساختمان زندگی می‌کرد. این موزه سالیان سال حتی در دوران پهلوی نیز بدون هیچ‌گونه کاربردی، خالی و متروکه شده بود. نهایتاً در سال 1380 تصمیم بر آن شد که این ساختمان را به موزه‌ای برای نمایش آثار استاد فرشچیان اختصاص دهند.

• کاخ اشرف یا موزه ظروف سلطنتی

اشرف، خواهر دوقلوی شاه، یکی از افرادی بود که به‌صورت مستقیم باعث نارضایتی مردم ایران از حکومت پهلوی شد. او فردی فاسد بود و آسیب بسیاری را به خاندان سلطنتی وارد کرد؛ اما به هر صورت فرزند رضاشاه به‌حساب می‌آمد و به همین خاطر، به دستور مستقیم رضاشاه، عمارتی مخصوص به وی در باغ سعد آباد ساخته شد.

ساخت این عمارت حدود 3 سال به طول انجامید و نهایتاً ساخت آن در سال 1318 به پایان رسید. اشرف مدت‌ها در این کاخ زندگی کرد و در سال 1350 دستور داد تا این کاخ را به‌صورت کامل بازسازی کنند. این کاخ در زمینی به وسعت 2هزار و 600 متر قرار دارد و دارای زیربنایی به متراژ هزار و 800 متر است. پس از انقلاب، سالیان سال این کاخ خالی رها شده بود و هیچ کاربردی نداشت. نهایتاً در سال 1389 تصمیم بر آن شد که کاخ اشرف به موزه ظروف سلطنتی تبدیل شود. امروزه در این موزه از بیش از 500 قطعه ظروف و اشیای زینتی که به دوران قاجار، پهلوی اول و پهلوی دوم تعلق داشتند، نگهداری می‌شود.

• موزه سلاح‌ دربار

موزه سلاح دربار در ساختمانی واقع شده است که پیش از انقلاب، غلامرضا پهلوی، برادر محمدرضا پهلوی از آن به‌عنوان دفتر کار خود استفاده می‌کرد. این ساختمان در بخش شمالی سعد آباد واقع شده است و پس از سالیان سال متروکه ماندن، نهایتاً آن را تبدیل به موزه سلاح دربار کردند. در این موزه در حال حاضر از بیش از 110 قبضه سلاح گرم شکاری، جنگی، کمری و ملزومات آن نگهداری می‌شود. تمام این سلاح علاوه بر ارزش تاریخی، جزء بهترین اسلحه‌های دنیا محسوب می‌شوند و ظاهری بسیار زیبا دارند. بازدید از این موزه به دوستداران اسلحه‌های شکاری و جنگی توصیه می‌شود.

• موزه پوشاک سلطنتی

در بخشی از کاخ سعدآباد، عمارتی مخصوص به خواهر تنی محمدرضا پهلوی، یعنی شمس پهلوی وجود دارد. این کاخ در دوران سلطنت رضاشاه و بین سال‌های 1314 و 1318 بنا شد. شمس در سال 1324 تصمیم گرفت تا از سعد آباد به کاخ اختصاصی خود در مهرشهر کرج نقل مکان کند. هنوز هم دلیل این تصمیم وی مشخص نیست و برخی این مسئله را به خاطر اختلاف با خاندان سلطنتی می‌نامند.

پس از آنکه شمس کاخ خود را ترک کرد، این کاخ به موزه‌ای برای نگهداری از هدایای خارجی شاه و ظروف و اشیاء گرانبها تبدیل شد. پس از انقلاب، تصمیم بر آن شد که این موزه را تبدیل به موزه مردم‌شناسی تهران کنند و از سال 1373 تا 1388، از این کاخ به‌عنوان موزه مردم‌شناسی استفاده می‌کردند. نهایتاً در سال 1388، این موزه به موزه پوشاک سلطنتی تغییر کاربری پیدا کرد. در این موزه می‌توانید شاهد البسه سلطنتی تک‌تک اعضای خاندان سلطنتی باشید. این البسه ظاهری بسیار زیبا دارند و اکثراً دست‌دوز هستند و بین آن‌ها می‌توانید حتی شاهد البسه دوران قاجار نیز باشید.

• موزه استاد حسین بهزاد

استاد حسین بهزاد، یکی از مفاخر نگارگری ایران است. وی در سال 1273  دیده به جهان گشود و آثار بسیار زیبای از نقاشی مینیاتور را در طول مدت زندگی خود به دنیای هنر هدیه داد. آثار او از جمله رودکی، صفی الدین ارموی و ولادت مسیح، شهرت جهانی دارند. به همین خاطر، یکی از کاخ‌های سعدآباد که به دوران قاجار تعلق دارد را به موزه استاد حسین بهزاد اختصاص داده‌اند. این کاخ در گذشته کاخ کرباسی نام داشت. رضاخان نیز از آن به انواع دفتر کار و استراحتگاه شخصی خود استفاده می‌کرد. پس از تبعید رضاخان و روی کار آمدن محمدرضا پهلوی، این کاخ به اقامتگاه تابستانی رضا پهلوی، ولیعهد خاندان پهلوی اختصاص یافت. به همین خاطر آن را «کاخ ولیعهد» نامیدند.

پس از انقلاب، در سال 1372 تصمیم بر آن شد که این ساختمان به موزه‌ای برای نمایش آثار استاد حسین بهزاد تبدیل شود. به همین خاطر دقیقاً در 28 اردیبهشت ماه سال 1373، مصادف با صدمین سالگرد تولد وی، این موزه افتتاح شد. آثار وی جزء نفیس‌ترین نقاشی‌های مینیاتور محسوب می‌شود. بازدید از این موزه را به دوستداران هنر اکیداً توصیه می‌کنیم.

• کاخ شهرام یا موزه نظامی

کاخ شهرام در سال 1317 برای اقامت همسر دوم رضاشاه، تاج الملوک، مادر محمدرضا شاه پهلوی ساخت شد. این کاخ در بین سال‌های 1351 تا 1352 بازسازی شد و به شهرام، پسر بزرگ اشرف و خواهرزاده محمدرضا پهلوی اختصاص یافت. پس از انقلاب، در سال 1362 و دوران جنگ تحمیلی، مدیریت مجموعه سعدآباد تصمیم گرفت تا با همکاری دانشکده افسری، موزه نظامی تهران را به این ساختمان منتقل کنند. در حال حاضر در این موزه می‌توانید شاهد انواع پوشاک نظامی، سلاح، مدال و نشان‌های مرتبط به ارتش و نیروهای نظامی را تماشا کنید.

• کاخ موزه سبز

کاخ موزه سبز در کنار کاخ سفید، یکی از زیباترین کاخ‌های مجموعه سعدآباد محسوب می‌شود که بسیاری آن را هنوز هم با نام «کاخ شهوند» می‌شناسند. درباره تاریخ این کاخ چنین روایت شده است که «علیخان والی»، یکی از ملاکان سرشناس دوره قاجار، بنای اولیه این کاخ را ساخته است. پس از آن رضاخان در سال 1301، این ملک را از صاحب اصلی وی به مبلغی چشمگیر خریداری کرد و تصمیم گرفت تا این بنا را به کاخی زیبا تبدیل کند. از این رو از «میرزا جعفرخان معمارباشی» خواست تا با سلیقه خود این کاخ را به کاخی سلطنتی برای اقامت تابستانی رضاخان تبدیل کند. حدود 7 سال زمان برد تا کاخ سبز تبدیل به عمارتی باشکوه و درخور شاهنشاه ایران شود.

در نمای این ساختمان، از سنگ‌هایی با رنگ سبز خیره‌کننده استفاده شده است. به همین خاطر آن را کاخ سبز می‌نامند. یکی از نکات جالب معماری این است که در ساخت این کاخ از سرب استفاده کردند تا با انبساط و انقباض سنگ‌ها در زمستان و تابستان، سنگ‌های آن آسیب نبیند. لازم ‌به ‌ذکر است که کاخ سبز اولین کاخ مجموعه سعدآباد به‌حساب می‌آید که در دوران پهلوی به بهره‌برداری رسید و از آن برای پذیرایی از مهمانان خارجی همانند ملک حسین و کنستانتین، پادشاه اسبق یونان استفاده می‌کردند.

• موزه برادران امیدوار

در قسمت شمال غربی باغ سعدآباد، عمارتی با آجرهای قرمز رنگ و گچ‌بری‌های هنرمندانه ایرانی به چشم می‌خورد که قدمت آن به دوران قاجار باز می‌گردد. در گذشته از این بنا به‌عنوان کالسکه‌خانه و استراحتگاه سورتمه‌چی‌ها استفاده می‌کردند. پس از انقلاب به مدت سالیان سال بدون هیچگونه کاربردی، خالی مانده بود. نهایتاً در سال 1382، پس از مرمت و بازسازی کامل، این عمارت آجری زیبا را به موزه برادران امیدوار تبدیل کردند. عیسی و عبدالله امیدوار، برادرانی ایرانی هستند که در سال‌های 1308 و 1311 به دنیا آمدند و در طول مدت زندگی خود، به 99 کشور و پنج قاره جهان سفر کردند. در این موزه شما می‌توانید خاطرات سفر این برادران جهان‌گرد را مشاهده کنید که در میان آن‌ها حتی تصاویری از قبایل آدم‌خوار نیز به چشم می‌خورد! بازدید از این موزه برای گردشگران می‌تواند بسیار جذاب باشد.

• موزه آب

در بخش جنوب شرقی کاخ سبز، موزه‌ای با نام موزه گنجینه آب یا همان موزه آب به چشم می‌خورد. در گذشته از این ساختمان به‌عنوان دفتر رئیس تشریفات کاخ سعدآباد استفاده می‌کردند و پس از آن تیمسار کسرائیان مسئول حفاظت ارتش در آن حضور داشت. پس از انقلاب، این ساختمان نیز برای مدت طولانی خالی ماند تا نهایتاً پس از بازسازی کامل، این ساختمان تبدیل به موزه آب شد. ساختمان موزه گنجینه آب سعدآباد مجموعاً 2هزار و 670 متر‌مربع وسعت دارد و در آن آثاری مربوط به آب و وسایل که برای برداشت آب از دل خاک استفاده می‌کردند به چشم می‌[ورد.

• موزه خط و کتابت میرعماد

در گوشه‌ای از مجموعه کاخ سعدآباد، عمارتی دو‌طبقه به چشم می‌خورد که بر اساس اسناد تاریخی به جای مانده، قدمت آن به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی باز می‌گردد. هنوز مشخص نیست که کاربرد این عمارت در دوران قاجار چه بوده؛ اما در دوران پهلوی، این عمارت به فرحناز و علیرضا، فرزندان محمدرضا پهلوی تعلق داشته و به نوعی اقامتگاه شخصی آن‌ها بوده است. معماری این بنا بر گرفته از سبک اروپایی و ایرانی است و به همین خاطر بیشتر احتمال می‌رود که ساخت آن در دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار انجام شده باشد.

پس از انقلاب، مدت زمانی طولانی این کاخ خالی از سکنه و بدون کاربرد باقی ماند. نهایتاً تصمیم بر آن شد تا کاخ فرحناز و علیرضا را به موزه خط و کتابت میرعماد تبدیل کنند. میرعماد یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین اساتید خوشنویسی در ایران است که چندین و چند عنوان کتاب خطی از او به جا مانده است. در این موزه نیز از آثار به جای مانده میرعماد نگهداری می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم به‌عنوان یک ایرانی حداقل یک بار از آثار این استاد خوشنویسی باید دیدن کنید.

• موزه خودرو‌های سلطنتی

اگر به خودروهای کلاسیک علاقه‌مند هستید و اعتقاد دارید که صنعت خودروسازی در گذشته بسیار بهتر از امروز عمل می‌کرده، موزه خودروهای سلطنتی کاخ سعدآباد برای شما بهشت موعود خواهد بود. شاید شما نیز شنیده باشید که محمدرضا پهلوی، علاقه بسیاری به خودروهای مختلف داشته و اکثر کمپانی‌های بزرگ خودروسازی، بهترین خودروهای خود را به او پیشکش می‌کردند. در این موزه نیز از خودروهای خاندان سلطنتی نگهداری می‌شود. از نظر ظاهری انگار این خودروها همین دیروز تولید شده‌اند. آن‌ها جزء کمیاب‌ترین نمونه‌های خودروهای کلاسیک دنیا به‌حساب می‌آیند.

 در این موزه می‌توانید شاهد سه دستگاه رولز رویس، پنج دستگاه مرسدس بنز تشریفاتی، یک دستگاه خودروی اسپید باپی سفارشی، شش دستگاه موتور سیکلت سنگین، یک دستگاه کالسکه و یک دستگاه اسنوموبیل باشید. در میان خودروهای سلطنتی، مرسدس بنز گالوینگ فرح دیبا بیش از همه خودنمایی می‌کند. این خودروی زیبا و اسپرت که بسیار کمیاب است، به دست خود کمپانی مرسدس بنز برای شخص فرح دیبا شخصی‌سازی شده است و ظاهری کاملاً متفاوت با نمونه‌های خود دارد. این خودرو به رنگ نخودی است و جزء گران‌قیمت‌ترین مرسدس بنز‌های کلاسیک در دنیا محسوب می‌شود.

• موزه نگارستان

در شمالی‌ترین بخش سعدآباد، کاخی زیبا و منحصر‌به‌فرد به چشم می‌خورد که پس از انقلاب، سالیان سال خالی از سکنه و بدون کاربرد باقی مانده بود. نهایتاً در سال 1385، مدیریت مجموعه سعدآباد تصمیم گرفت تا این عمارت را به موزه نگارستان تبدیل کند. در موزه نگارستان می‌توانید شاهد انواع پوشاک سنتی و طرح‌های لباس باشید که بسیار گرانبها و دست‌دوز هستند.

مجسمه‌های بی‌بدیل کاخ سعد آباد تهران

در نزدیکی کاخ سفید یا همان کاخ ملت سعدآباد، چند مجسمه سنگی و بسیار منحصر‌به‌فرد دیده می‌شوند که جزء بخش‌های مهم کاخ سعد آباد تهران به حساب می‌آیند. در این میان باید به تندیس آرش کمانگیر و تندیس برنزی رضاشاه با چکمه‌های نظامی اشاره کرد. آرش کمانگیر یکی از اسطوره‌های مهم ایران باستان است که برای گشایش مرزهای ایران، از جان خود گذشت. مجسمه آرش کمانگیر با طول 4متر به دست استاد ارژنگ‌پور ساخته شده است.

گفتنی است که حجاری نمای دادگستری، طراحی مجسمه فردوسی توس و بازسازی مجسمه میدان حر تهران نیز به دست همین استاد انجام شده است. درباره تندیس برنزی رضاشاه نیز باید بدانید که امروز تنها چکمه آن باقی مانده است. این تندیس ابتدا تندیسی تمام قد از رضاخان با لباس نظامی بوده که در شهر اهواز نصب شده بود؛ اما پس از انقلاب، مردم به این تندیس یورش بردند و آن را تکه‌تکه کردند. به همین خاطر امروز فقط بخش چکمه این تندیس تاریخی به جای مانده است.

ساختمان‌هایی که امکان بازدید از آن‌ها وجود ندارد

اگر تا به اینجای مقاله با ما همراه بوده باشید، قطعاً می‌توانید تصور کنید که کاخ سعد آباد تهران چقدر با عظمت است و چندین و چند بخش مختلف دارد. با این وجود قسمت‌هایی از سعدآباد در اختیار نهاد ریاست جمهوری است و امکان بازدید از آن وجود ندارد. در ادامه بخش‌هایی از کاخ سعدآباد را به شما معرفی خواهیم کرد که امکان بازدید از آن‌ها وجود ندارد:

• کاخ احمدرضا که در اختیار نهاد ریاست جمهوری ایران قرار دارد.
• کاخ اختصاصی نیز در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار دارد.
• کاخ احمدشاهی که ساخت آن در اواخر سلطنت احمد شاه قاجار صورت گرفته است.
• کاخ ملکه مادر که مخصوص اقامت مهمانان ویژه دولت است و آن را با عنوان ساختمان جمهور خطاب می‌کنند.
• کاخ بهمن پهلوی که محل زندگی بهمن، پسر غلامرضا پهلوی بوده است.
• ساختمان عبدالرضا که همان ساختمان اداری مجموعه سعدآباد است.
• کاخ فریده دیبا که محل زندگی مادر فرح ديبا بوده است و امروزه در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار دارد.
• کاخ لیلا که در آن مرکز هدفمندی برنامه‌ریزی برای کودکان و نوجوانان برپاست.
• کاخ جدید ولیعهد رضا پهلوی که موزه دفینه بوده و در اختیار نهاد ریاست جمهوری است.

قنات‌های سعدآباد

در گذشته، رودخانه دربند از سراسر باغ زیبای سعدآباد عبور می‌کرد و باعث سرسبزی بی‌حد‌و‌مرز آن شده بود. متأسفانه امروزه جریان این رود به‌مراتب کاهش پیدا کرده است. عوامل مختلفی در این مسأله دخیل هستند. جالب است بدانید که در دوران پهلوی اول، 12 رشته قنات در محوطه باغ سعدآباد حفر شده‌ بود که هنوز هم بسیاری از آن‌ها موجود هستند. این قنات‌ها در قسمت‌های مختلف سعدآباد قرار داشتند.

برخی از آن‌ها هنوز هم کاربرد دارند و سالم باقی‌مانده‌اند و به سرسبزی باغ کمک می‌کنند. این قنات‌ها هراش آباد، قنات قوام‌الدوله، قنات کاخ سنگی، قنات جعفر آباد، قنات آب‌نما، قنات کاخ سفید، قنات جوادیه، قنات گلخانه، قنات کاخ شمس، قنات خوابگاه نام داشتند. البته 2 قنات نیز در دفتر مخصوص کاخ تعبیه شده است.

امکانات کاخ سعدآباد

• سرویس حمل‌ونقل در مجموعه؛
• نیمکت‌ها؛

• سرویس بهداشتی؛
• نمازخانه؛
• دفتر یونسکو؛
• کافه و رستوران؛

• عکاس‌خانه قاجاری؛
• پارک ورزش؛

• سالن سینمای کاخ ملت؛
• کتابخانه؛

• نگارخانه و مرکز هنری.

بازدید مجازی از کاخ سعدآباد

در حال حاضر به دلیل شرایط کرونا، امکان بازدید از کاخ سعدآباد وجود ندارد. به علاوه اینکه ممکن است به‌خاطر دوری مسافت و دسترسی نسبتاً دشوار به کاخ‌های مختلف، بازدید از همه بخش‌های مجموعه سعدآباد برای بسیاری از افراد مقدور نباشد. از این رو، مجموعه تصمیم گرفت تا تور بازدید مجازی از کاخ سعدآباد را افتتاح کند. شما می‌توانید با مراجعه به این لینک، به‌صورت مجازی از بخش‌‌های مختلف مجموعه کاخ و موزه سعد آباد دیدن کنید.

مسیر دسترسی به کاخ سعد آباد تهران

باغ سعد آباد تهران وسعت بسیاری دارد و از این رو درب‌های مختلفی به این مجموعه باز می‌شوند. از درب نظامیه در دوران رضاخان استفاده می‌کردند. یک درب با نام درب زعفرانیه دارد که در خیابان دربند باز می‌شود و بیشتر محمدرضا پهلوی از آن استفاده می‌کرد. دو درب در جعفرآباد، یک درب رودخانه، و یک درب کاخ سفید دارد. البته مراجعه‌کنندگان در حال حاضر فقط می‌توانند از در میدان دربند و در زعفرانیه برای ورود به مجموعه سعدآباد استفاده کنند.

هزینه بازدید	ورودی 5هزار تومن هزینه بازدید از هر مجموعه جداگانه دریافت می‌شود
شماره تماس	02122752031
ساعات بازدید	از ساعت  9 صبح تا 6:45 عصر، فروش بلیت تا ساعت ۵ عصر
روزهای تعطیل	14 خرداد، 21 رمضان، 25شوال ، 9 و 10 محرم (تاسوعا و عاشورای حسینی)، 28 صفر
وب‌سایت	sadmu.ir
آدرس	تهران، خیابان ولیعصر، خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه)، انتهای خیابان شهید کمال طاهری

ورودی زعفرانیه

آدرس درب ورودی زعفرانیه

• دسترسی با خودرو شخصی

برای دسترسی با خودروی شخصی، باید وارد خیابان ولیعصر شمال شوید و خودتان را به خیابان زعفرانیه (خیابان شهید فلاحی جدید) برسانید که در سمت راست شما قرار دارد. بعد عبور از چراغ قرمز زعفرانیه، وارد خیابان شهید ظاهری شوید که در سمت راست شما قرار دارد. ورودی زعفرانیه سعدآباد در همین خیابان واقع شده است و به همین خاطر اولین جای پارکی که پیدا کردید، وسیله نقلیه خود را در آنجا قرار دهید و پیاده تا ورودی بروید. توجه داشته باشید که در این مسیر معمولاً جای پارک به‌سختی پیدا می‌شود.

• دسترسی با مترو

نزدیک‌ترین ایستگاه به ورودی زعفرانیه سعدآباد، ایستگاه مترو تجریش است. این ایستگاه در خط یک مترو تهران یا همان خط قرمز واقع شده است. زمانی که از ایستگاه مترو تجریش بیرون بیاید، تاکسی‌هایی را مشاهده خواهید کرد که شما را به خیابان آصف یا اسدآباد می‌رسانند. این خطوط تاکسی دقیقاً از جلوی مجموعه سعدآباد عبور نمی‌کنند؛ اما می‌توانید در طول مسیر در ابتدای خیابان شهید طاهری از تاکسی پیاده شوید و با حدود 10 دقیقه پیاده‌روی سبک، به ورودی زعفرانیه خودتان را برسانید.

• دسترسی با اتوبوس

برای این کار باید ابتدا به هر طریق خودتان را به میدان تجریش برسانید. از میدان تجریش سوار بر اتوبوس‌های خط میدان تجریش – میدان راه آهن، فاز دو شهرک قائم، جماران و … شوید. تمامی این اتوبوس‌ها در نزدیکی خیابان شهید ملکی ایستگاه دارند. دقیقاً در همین قسمت می‌توان سوار بر تاکسی‌های آصف یا اسدآباد شوید و خودتان را به ابتدای خیابان طاهری برسانید. از آنجا با 10 دقیقه پیاده‌روی سبک، به ورودی زعفرانیه سعدآباد خواهید رسید.

• دسترسی با تاکسی

ابتدا خودتان را به میدان تجریش برسانید. از آنجا سوار بر تاکسی‌های مختلفی شوید که در ضلع غربی میدان تجریش حضور دارند. این تاکسی‌ها شما را به خیابان آصف یا اسدآباد می‌رسانند. در طول مسیر، ابتدای خیابان شهید طاهری از تاکسی پیاده شوید. سپس با حدود 10 دقیقه پیاده‌روی سبک، خودتان را به ورودی زعفرانیه سعدآباد برسانید.

درب ورودی دربند

آدرس ورودی دربند

• دسترسی با وسیله نقلیه شخصی

شما باید ابتدا خودتان را به میدان تجریش برسانید. از بخش شمالی میدان، وارد خیابان دربند شوید و مسیر را مستقیم ادامه دهید تا به میدان دربند برسید. این ورودی نیز فاقد پارکینگ است. به همین خاطر از نزدیکی میدان دربند، هر قسمتی که محل پارک مناسب پیدا کردید، وسیله نقلیه خود را پارک کنید. در ادامه مابقی راه را به سمت سعدآباد پیاده بروید. البته در مقایسه با مسیر زعفرانیه، این قسمت به‌دلیل مجاورت با دربند، جای پارک کمتری دارد.

• دسترسی با مترو

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به ورودی دربند سعدآباد، ایستگاه تجریش است. شما با کمک خط یک مترو یا همان خط قرمز رنگ می‌توانید خودتان را به ایستگاه تجریش و نهایتاً میدان تجریش برسانید. در ابتدای خیابان جعفری و میدان قدس، تاکسی‌هایی وجود دارند که مستقیم شما را به میدان دربند می‌رسانند. از میدان دربند نیز فاصله کمی تا ورودی سعدآباد وجود دارد.

• دسترسی با اتوبوس

پایانه تجریش یک پایانه بسیار معروف است. از بخش‌های مختلف شهر مثل میدان رسالت، میدان قدس، پایانه دستواره یا میدان راه‌آهن می‌توانید خودتان را به میدان تجریش برسانید. از میدان تجریش نیز می‌توانید با اتوبوس یا تاکسی خودتان را به میدان دربند و نهایتاً به سعدآباد برسانید.

• دسترسی با تاکسی

شما باید با مترو، اتوبوس یا تاکسی خودتان را به میدان تجریش برسانید. از میدان تجریش تاکسی‌های حضور دارند که شما را به‌صورت مستقیم به میدان دربند می‌رسانند. از میدان دربند تا ورودی سعدآباد نیز فاصله کوتاهی در پیش روی شما خواهد بود.

تخفیف بلیط کاخ سعد آباد تهران

افراد زیر می‌توانند به‌صورت رایگان از سعدآباد بازدید کنند:

• افرادی که کارت راهنمای تور در دست دارند.
• پرسنل محترم سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی.

افراد زیر می‌توانند به‌صورت نیم‌بها از سعدآباد دیدن کنند:

• بسیجیان
• آزادگان، خانواده شهدا و جانبازان؛
• افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی؛
• بازنشستگان به همراه یک نفر از اعضای خانواده آنها؛
• دانش‌آموزان و دانشجویان در بازدیدهای گروهی به همراه سرپرست.

خب دوستان و همراهان عزیز، شما به‌صورت کامل با کاخ سعدآباد و بخش‌های مختلف آن آشنا شدید. آیا تا به حال از این کاخ بازدید کرده‌اید؟ اگر بخواهید به سایر همراهان ره بال آسمان توصیه کنید، بازدید از کدام بخش‌ها را در اولویت قرار می‌دهید؟ به نظر شما کاخ سعدآباد زیباتر است یا کاخ نیاوران تهران؟ آیا از کاخ گلستان تهران نیز دیدن کرده‌اید؟ به نظر شما کاخ سعدآباد در پاییز زیباتر است یا در بهار؟ نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید. فراموش نکنید که همه ما بی‌صبرانه منتظر دیدن نظرات و تجربیات شما عزیزان همراه هستیم.