کول خرسان دزفول | تنگه ارواح ایران

پیش از شروع، این سؤال را پاسخ دهید؛ تا چه حد ماجراجو هستید؟ اگر پاسختان به این سؤال «خیلی زیاد» است، پس حتماً کول خرسان دزفول در جنوب غرب ایران برای شما تکه‌ای گمشده از بهشت خواهد بود. امروز قصد داریم تا شما را با یکی از زیباترین و بکرترین جاهای دیدنی دزفول آشنا کنیم. تنگه خرسان دزفول، جاذبه‌های کمتر شناخته شده است که فقط افراد باتجربه و طبیعت‌گرد از آن اطلاع دارند. البته ناگفته نماند که برای بازدید از این جاذبه، به تجربه و مهارت زیاد در زمینه گردشگری نیاز خواهید داشت. بیش از این شما را با این کنجکاوی تنها نمی‌گذاریم؛ با ما همراه باشید تا تنگه خرسان دزفول را بهتر بشناسید.

کول خرسان دزفول کجاست؟

کول خرسان نام دره‌ای شگفت‌انگیز و حیرت‌آور در خوزستان است که در 25کیلومتری دزفول قرار دارد. این دره را با نام دره ارواح و تنگه ارواح نیز می‌شناسند. همین نام‌گذاری کنجکاوی افراد ماجراجو را تحریک کرده و باعث ترس و وحشت برخی دیگر می‌شود. دره خرسان بخشی از رشته کوه‌های زاگرس به شمار می‌آید و به همین خاطر آب‌و‌هوایی خنک را در دل مناطق گرم ایجاد کرده است.

برای دسترسی به این دره باید حدود 20 تا 25 کیلومتر پیاده‌روی کنید؛ پس باید آمادگی جسمانی بسیاری داشته باشید. پس از سختی و مشقت زیاد، نهایتاً به دهانه‌ای زیبا خواهید رسید که پوشیده از گیاه پر سیاوشان است. در این لحظه تمام خستگی مسیر از تن شما بیرون می‌رود و فقط مات‌ومبهوت تماشای زیبایی طبیعت خواهید شد. البته اینجا پایان مسیر نیست. هنوز تا رسیدن به دره خرسان دزفول راه درازی در پیش دارید.

با طی‌کردن مسیر، به‌تدریج دیوارهای اطراف بلند و بلندتری می‌شوند تا جایی که دیگر اجازه نمی‌دهند شما آسمان را ببینید. شاید به همین خاطر است که نام این دره را دره ارواح گذاشته‌اند. پس از چندصد متر، به‌تدریج دیوارهای دره به یکدیگر نزدیک می‌شوند. در این مرحله به‌حدی مسیر عبور تنگ می‌شود که فقط یک نفر می‌تواند از تنگه عبور کند. در پایان این همه سختی و مشقت، به رود خروشان دز خواهید رسید. آب این رودخانه حدود 20 درجه دما دارد و برای آب‌تنی جان می‌دهد.

مسیر دسترسی به کول خرسان چگونه است؟

برای دسترسی به کول خرسان چند مسیر مختلف را پیش رو خواهید داشت:

• مسیر اول: دسترسی از روستای بیشه بزان در منطقه شهیون که از طریق جاده شهیون دزفول آغاز می‌شود.
• مسیر دوم:  دسترسی از روستای پاقلعه در منطقه شهیون که شروعش جاده شهیون دزفول است.
• مسیر سوم: دسترسی از روستای اسلام آباد در منطقه چغامیش که باید از بلوار شهدای پلیس دزفول اقدام کنید.

دلیل نام‌گذاری کول خراسان دزفول چیست؟

جالب است بدانید که حتی مردم محلی نیز دلیل دقیق نام‌گذاری کول خرسان را نمی‌دانند. با این حال اگر کمی در زبان محلی تجزیه و تحلیل کنیم، خواهیم دید که کول به معنای دره بسیار باریک و تنگ است. البته با وجود این، درباره خرسان هیچ نظریه قطعی وجود ندارد. برخی بر این باور هستند که گونه‌ای خرس در گذشته در این مکان زندگی می‌کردند که امروزه منقرض شدند و خبری از آن‌ها نیست و به همین خاطر آن را کول خرسان نامیده‌اند.

همچنین درباره نام‌گذاری دره ارواح نیز هیچ نظریه قطعی وجود ندارد. برخی بر این باور هستند که نام‌گذاری دره ارواح به داستان‌های بومی و ترسناکی باز می‌گردد که مردم محلی سینه‌به‌سینه روایت می‌کردند. برخی دیگر چنین بیان می‌کنند که عبور از این تنگه بسیار خطرناک است و افراد بسیاری در آن جان خود را از دست داده‌اند و به همین خاطر نام آن را دره ارواح قرار داده‌اند.

برای عبور از دره ارواح چه تجهیزاتی لازم است؟

پیش از شروع باید بدانید که عبور از دره ارواح بسیار خطرناک است. حتی احتمال این وجود دارد که در مسیر جان خود را نیز از دست بدهید. چندین و چند بار گزارش شده که در حین عبور از دره ارواح، گردشگران هرگز باز نگشتند و حتی جسد آن‌ها نیز پیدا نشده است. به همین خاطر اگر قصد پیمایش مسیر کول خرسان را دارید، حتماً به‌صورت گروهی حرکت کنید و از یک راهنمای بومی کمک بگیرید. عبور از این مسیر نیاز به مهارت زیاد و آمادگی جسمانی کامل دارد. اگر احساس می‌کنید که برای چنین مسیری آماده نیستید، هرگز در آن پا نگذارید.

همچنین برای حفظ جان خود، حتماً تجهیزات لازم ایمنی را همراه داشته باشید. پس از آنکه به دهانه کول خرسان رسیدید، حتماً کلاه ایمنی را بر سر خود بگذارید. در این مسیر سنگ‌ها و حتی تکه‌هایی از درختان در میان تنگه گرفتار شده‌اند و هر لحظه امکان سقوط آن‌ها از بالای دره وجود دارد. پس از ورود به کول خرسان، دیواره‌ها ارتفاعی بیش از 200 متر پیدا می‌کنند و شما را از دو سو احاطه خواهند کرد. مسیر در ادامه بسیار تنگ می‌شود، تا جایی که فقط یک نفر می‌تواند از تنگه عبور کند. در اکثر مسیر، دو طرف دیواره‌ها را می‌توانید بدون برگرداندن سر خود ببینید. این مسئله ممکن است برای افرادی که به‌صورت ذاتی از محیط‌های بسته ترس دارند، بسیار عذاب‌آور باشد.

مسیر عبور از دره خرسان چگونه است؟

در بستر این دره همواره آبی جریان دارد که از چشمه‌های اطراف می‌جوشد. برای پیمودن مسیر باید در این آب قدم بردارید. بستر دره پوشیده از شن، ماسه و انواع سنگ‌های ماسه‌ای است. هر چه پیش می‌روید، ارتفاع دیوارها بیشتر و فاصله بین آن‌ها کمتر می‌شود. به دوراهی که رسیدید، به سمت راست بروید. این مسیر تا جایی ادامه می‌یابد که دیگر قادر به دیدن آسمان نخواهید بود. پس از حدود ۴ ساعت پیاده‌روی، به‌تدریج صدای جوش و خروش رود دز به گوش شما می‌رسد و این نوید را می‌دهد که در بخش پایانی مسیر قرار دارید.

فاصله ابتدای دره تا انتهای آن حدود 10 کیلومتر است؛ اما باید به‌صورت کلی بین 20 تا 25 کیلومتر پیاده‌روی کنید. در انتهای مسیر و نزدیک به رود دز، آب تا حدی بالا می‌آید که به‌جای پیاده‌روی، مجبور به شناکردن خواهید بود. رود دز رودی بسیار خروشان است و گرداب‌های بسیاری دارد. دقیقاً در همین بخش از مسیر است که خطرها چندین برابر می‌شوند. فقط شناگران ماهر با تجهیزات کامل و تجربه زیاد می‌توانند از این مسیر جان سالم به در ببرند.

برای شناکردن در خلاف جهت گرداب‌ها، باید آمادگی جسمانی کافی داشته باشید. اگر احساس می‌کنید که حتی یک‌درصد قادر به عبور از این قسمت مسیر نیستید، بهتر است جان خود را به خطر نیندازید و از همان مسیر که آمده‌اید، باز گردید. اگر هم تجربه لازم، آمادگی جسمانی کافی و قلبی نترس دارید، پس از عبور از دز و حدود ۳.۵ ساعت پیاده‌روی، به دزفول خواهید رسید.

چرا باید این خطر را به جان بخریم؟

به احتمال زیاد در بخش قبلی خواسته یا ناخواسته، ترس و وهم بسیاری در قلب شما به وجود آمده است. شاید هم این سؤال برای شما به وجود بیاید که اصلاً چرا باید این خطر را به جان بخریم؟ اگر اهل طبیعت‌گردی و کشف ناشناخته‌ها هستید و می‌خواهید در اماکنی حضور داشته باشید که کمتر کسی از آن دیدن کرده، قطعاً این خطرات را به جان می‌خرید. به همین دلیل در ادامه قصد داریم تا شما را با همه زیبایی‌هایی که در طول مسیر خواهید دید، آشنا کنیم و تصمیم‌گیری را به خودتان بسپاریم.

• سفری به دنیای عجایب

از زمانی که وارد کول خرسان می‌شوید، دیواره‌های مرتفع این تنگه به شما اجازه می‌دهند تا تنها بخشی از آسمان را بتوانید ببینید. به‌تدریج که جلوتر می‌روید، فاصله بین دیواره‌های دره کمتر می‌شود و به سختی قادر به دیدن آسمان خواهید بود. بخشی از تنه درختان در طول مسیر به چشمتان می‌خورند که بر اثر عوامل طبیعی به‌سمت پایین پرتاب شده‌اند و بین آسمان و زمین معلق مانده‌اند. صدای پرندگان در این دالان می‌پیچد و آب روی زمین چکه می‌کند. همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا ضربان قلب شما چندین بار افزایش پیدا کند و آدرنالین خون شما به حداکثر مقدار خود برسد. پس اگر به دنبال تجربه هیجان هستید، این سفر برای شما سفری به سرزمین عجایب خواهد بود.

• بازدید از حوضچه گهر

حوضچه گهر یکی از زیباترین حوضچه‌ها در تمام دزفول محسوب می‌شود که مسیر دسترسی نسبتاً دشواری دارد. به همین خاطر کمتر کسی تا به حال از نزدیک به حوضچه گهر رسیده است. در انتهای کول خرسان، به دره‌ای قوسی شکلی خواهید رسید که همانند یک تونل به نظر می‌رسد. در انتهای این تونل به حوضچه گهر می‌رسید که 50 متر طول و 3 متر عرض دارد. مقصد نهایی شما رودخانه دز است.

• رودخانه دز

رودخانه دز در انتهای کول خرسان قرار دارد و از چشمه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه جوش‌وخروش بسیاری دارد و در دل آن می‌توانید شاهد خشم طبیعت باشید. بازدید از این رود می‌تواند یکی از زیباترین بخش‌های سفر شما باشد.

• همراه شدن با جریان آب

در مسیر کول خرسان، چندین و چند چشمه طبیعی از دیواره‌های دره می‌جوشند و در مسیر دره جریان پیدا می‌کنند. این جریان آب زیبایی منحصر‌به‌فردی را به کول خرسان می‌دهد که شاید در جای دیگر شاهد چنین منظره‌ای نباشید.

• گرداب خشمگین

همان طور که اشاره کردیم، بخشی از کول خرسان به رود دز می‌رسد و بسیار خطرناک است. در این بخش منطقه‌ای با نام دره چال کندی وجود دارد که عمق رودخانه و شدت آب در آن بسیار زیاد می‌شود و گردابی مرگبار به وجود می‌آورد. قدرت این گرداب بسیار زیاد است و متأسفانه تا به حال جان بسیاری از گردشگران را گرفته. این مسئله شاید برای برخی خوشایند نباشد؛ اما برخی دیگر بی‌تاب دست‌وپنجه نرم‌کردن با چنین چالش‌هایی هستند.

جاذبه‌هایی که در طول مسیر دره ارواح خواهید دید

در طول مسیر می‌توانید شاهد جاذبه‌های طبیعی متعددی از جاهای دیدنی اطراف اهواز باشید. در این بخش قصد داریم تا شما را با همه جاذبه‌هایی آشنا کنیم که در طول این مسیر پیاده‌روی با آن‌ها رو‌به‌رو خواهید شد. این مسیر از میان روستای بیشه بزان در منطقه شهیون و همچنین روستای پاقلعه می‌گذرد. بهتر است برای کمی استراحت و نفس تازه کردن، سری به جاذبه‌های گردشگری آن‌ها بزنید.

• اشکفت زرده

در بخشی از مسیر، می‌توانید شاهد اشکفت زرده باشید که برخی افراد به اشتباه آن را جزئی از کول خرسان می‌دانند. در این دره، خرابه‌هایی از یک آسیاب قدیمی را خواهید دید که به ایل بختیاری ساکن این منطقه تعلق داشته و در گذشته‌های دور از آن استفاده می‌کردند. این منطقه لوکیشن مناسبی برای عکاسی و همچنین استراحت محسوب می‌شود.

• قلعه شاداب

در طول مسیر به گورستانی قدیمی با نام قلعه شاداب خواهید رسید. قلعه شاداب 10 کیلومتر طول و 4 کیلومتر عرض دارد و یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های طبیعی ایران به شمار می‌آید. منظور از قلعه طبیعی این است که در داخل کوه کنده شده است و به مراتب استحکام بیشتری از قلعه‌های ساخته شده به دست انسان دارد. برای دسترسی به این قلعه، باید از مسیر مالرو استفاده کنید.

• سد دز

در مسیر کول خرسان، به دریاچه سد دز که به دریاچه شهیون معروف است، خواهید رسید. این دریاچه آبی شفاف دارد و دلتان می‌خواهد تا کمی در آن آبتنی کنید. این دریاچه برای استراحت و تجدید قوا، محلی بسیار مناسب محسوب می‌شود.

• پوشش گیاهی منطقه

در طول مسیر با پوشش گیاهی بسیار متنوع رو‌به‌رو خواهید شد. درختان کُنار، بادام کوهی و نخل درختانی هستند که در طول مسیر با آن‌ها رو‌به‌رو خواهید شد.

تفریحاتی که می‌توانید در سفر به کول خرسان تجربه کنید

• پیاده‌روی

پیاده‌روی در مسیر کول خرسان، یک چالش بسیار بزرگ محسوب می‌شود. به همین خاطر افرادی که به ورزش و آزمودن قدرت بدنی خود علاقه‌مند هستند، می‌توانند استقامت خود را در این مسیر به چالش بکشند.

• شنا

حوضچه گهر، مکانی مناسب برای شناکردن است. این حوضچه آبی بسیار زلال و دل‌پذیر دارد و می‌توانید در آن دقایق خوشی را سپری کنید.

• قایق‌رانی

اگر به رفتینگ علاقه‌مند هستید، می‌توانید تجهیزات لازم را همراه بیاورید و در رودخانه دز مهارت قایق‌رانی خود را بیازمایید.

اقامت در کول خرسان چگونه است؟

قاعدتاً خبری از اقامتگاه بومگردی، هتل یا مسافرخانه در این منطقه نیست. به همین خاطر اگر قصد اقامت شبانه در منطقه کول خرسان را دارید، باید به دل طبیعت بزنید و در چادر اقامت کنید. کمپ‌زدن در طبیعت به مهارت فراوانی نیاز دارد و باید حتماً اصول آن را رعایت کنید. زمانی که قصد کمپ‌زدن را داشته باشید، باید انواع خطرات احتمالی را به جان بخرید. باز هم توصیه می‌کنیم که برای کمپ زدن تجهیزات لازم را همراه داشته باشید. به‌صورت گروهی کمپ بزنید و حتماً از یک طبیعت‌گرد حرفه‌ای و خبره بخواهید تا شما را همراهی کند.

امکانات رفاهی کول خرسان چیست؟

کول خرسان یکی از جاذبه‌های بکر ایران محسوب می‌شود و هیچ گونه امکانات رفاهی در این منطقه وجود ندارد. لازم به ذکر است که در نزدیکی تنگه خرسان، حتی نیروهای امدادی و انتظامی نیز حضور ندارند. از این رو حتماً پیش از حرکت، باید همه لوازم و ادواتی که نیاز است همراه بیاورید و به‌شدت مراقب سلامت خود باشید.

بهترین زمان سفر به کول خرسان چه فصلی است؟

پیش از شروع باید تأکید کنیم که این بخش از مقاله را به‌خوبی مطالعه کنید و در انتخاب زمان سفر خود، وسواس بسیاری به خرج دهید و توصیه‌های ما را کاملاً جدی بگیرید. انتخاب اشتباه زمان سفر ممکن است عواقب جانی در بر داشته باشد؛ پس دقت کنید.

• در فصل‌هایی از سال، سیلاب‌هایی ناگهانی رخ می‌دهد و آب تا ارتفاع 15متری تنگه خرسان بالا می‌رود و باعث خفگی گردشگران می‌شود. به همین خاطر پیش از سفر، حتماً بارها و بارها وضعیت آب‌وهوا را چک کنید و فقط روزهایی را برای سفر خود انتخاب کنید که چند روز قبل و چند روز آینده هوای آن آفتابی اعلام شده است.
• برخی افراد تصور می‌کنند به دلیل موقعیت قرارگیری کول خرسان، منطقه هوایی گرم دارد و بهتر است در فصول سرد سال آن را برای سفر خود انتخاب کنند. این در حالی است که دمای کول خرسان همواره چند درجه از محیط اطراف خود کمتر است و در تابستان دمای آن نهایتاً به 20 درجه سانتیگراد می‌رسد. بر اساس گزارش سازمان هواشناسی، اختلاف دمای تنگه خرسان با شهر دزفول گاهی به حدود 30 درجه سانتیگراد نیز می‌رسد.

اگر برای سفر خود به دنبال بهترین زمان سفر هستید، باید بدانید که بهترین زمان سفر به کول خرسان، اواسط خرداد ماه است. در این فصل هوا نه سرد و نه گرم است و احتمال بروز سیلاب به حداقل می‌رسد. با این وجود حتی در این دوره زمانی هم باید بارها گزارش هواشناسی را از کانال‌های معتبر بررسی نمایید.

برای سفر به تنگه خرسان باید چه مهارت‌هایی داشته باشیم؟

بارها و بارها در طول این مقاله تکرار کردیم و تذکر دادیم که سفر به تنگه خرسان، سفری بسیار خطرناک است و به تخصص و مهارت کافی نیاز دارد. برای اینکه رهسپار این سفر شوید، باید حتماً تسلط کامل بر اصول شنا و کوه‌نوردی حرفه‌ای داشته باشید. فقط افرادی می‌توانند بدون هیچ‌گونه خطر این مسیر را پشت سر بگذارند که چندین و چند تجربه موفق از کوه‌نوردی و شنا در شرایط سخت را داشته‌اند.

همچنین قایق‌رانی در رودخانه دز نیز با قایق‌رانی در رودخانه‌های آرام تفاوت بسیاری دارد. هر آن ممکن است یک گرداب قایق شما را واژگون کند. حتی اگر تجربه کافی در تمام زمینه‌های اشاره شده را دارید اما مدت بسیاری است که تمرینات ورزشی انجام نداده‌اید، باز هم سفر به این تنگه برای شما توصیه نمی‌شود. پیش از سفر باید آمادگی کامل جسمانی داشته باشید و حتماً به همراه گروهی از ورزشکاران دیگر راهی این سفر شوید.

لوازمی که برای سفر به تنگه خرسان نیاز خواهید داشت

• تلفن همراه؛
• دستگاه GPS؛
• بطری آب؛
• کلاه ایمنی؛
• کفش کوهنوردی؛
• کفش اضافه؛
• لباس گرم؛
• لباس اضافه؛
• کیف کمک‌های اولیه؛
• داروهای ضروری؛
• شارژر تلفن همراه؛
• کوله پشتی؛
• پاوربانک؛
• وسایل آتش‌زا؛
• چاقو همه کاره؛
• باتوم کوهنوردی؛
• عینک آفتابی؛
• وعده‌های غذایی؛
• کرم ضد آفتاب؛
• کیسه خواب؛
• چادر مسافرتی؛
• جعبه ابزار.

اطلاعات بازدید از دره کول خرسان

اطلاعات بازدید کول خرسان دزفول

آدرس	استان خوزستان، ۳۲ کیلومتری شمال دزفول
مدت‌زمان پیشنهادی برای بازدید	بین ۲ تا ۳ ساعت
ساعت بازدید	۲۴ساعته
هزینه	رایگان
سختی سفر	☐ ۱ از ۵  ☐ ۲ از ۵    ☐ ۳ از ۵   ☐ ۴ از ۵     ⬛️ ۵ از ۵
مناسب برای	☐ همه افراد   ☐ فقط خانواده ⬛️ فقط ورزشکاران و طبیعت‌گردهای حرفه‌ای  ☐ فقط گروه دوستان
بهترین زمان سفر	⬛️ بهار ⬛️ تابستان   ☐ پاییز   ☐ زمستان ☐ تمامی فصل‌های سال
امکانات رفاهی	⬛️ فاقد امکانات ☐ همه امکانات ☐ سوپرمارکت ☐ آلاچیق
وضعیت جاده	⬛️ خاکی   ☐ آفرود لازم   ☐ آسفالت  ☐ فقط مناسب پیاده‌روی و کوهنوردی
وضعیت کمپینگ	☐ مناسب برای کمپ شبانه   ⬛️ نامناسب برای شب‌مانی  ☐ طبیعت وحشی و خطرناک

سخن پایانی

خب دوستان عزیز و همراهان گرامی، به‌صورت کامل با یکی دیگر از دره های ایران آشنا شدید. آیا شما حاضر هستید تا با وجود تمام خطرات، باز هم از کول خرسان دزفول دیدن کنید؟ به نظر شما کدام جاذبه‌های طبیعی دیگر مشابه کول خرسان هستند؟ آن‌ها را به ما و سایر همراهان ره بال آسمان معرفی کنید. نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید. فراموش نکنید که همه ما بی‌صبرانه منتظر دیدن نظرات و تجربیات شما عزیزان همراه هستیم.