موزه باستان شناسی جیرفت | موزه ای از عهد دقیانوس

هر وجب از خاک ایران، داستانی از گذشته مردم این سرزمین را حکایت می‌کند. قصد داریم در این سفر به موزه باستان شناسی جیرفت برویم. اینجا جایی است که بخشی از تاریخ و فرهنگ پربارمان انتظارمان را می‌کشد. به سمت جیرفت، شهر دقیانوس راهی می‌شویم.

موزه باستان شناسی جیرفت کجاست؟

شهر جیرفت در جنوب شرق ایران و در استان کرمان است. گنجی از تمدن ایرانی در لابه‌لای خاک‌های این دیار به یادگار مانده بود. امروزه این گنج را در موزه باستان شناسی جیرفت نگهداری می‌کنند. این موزه تمدن مردمش را از گذشته‌های دور بازگو می‌کند.

تاریخچه موزه باستان شناسی

موزه جیرفت یکی از دیدنی‌ترین موزه‌های ایران است که آثار تاریخی‌اش را حدود 10 سال پیش کشف کردند. کشف این آثار ارزشمند داستان جالبی دارد که شنیدنی ‌است. اشیای موزه باستان شناسی جیرفت را مدیون کشاورزی زحمت‌کش هستیم که زمین را به امید برکت خاک شخم می‌زد. کرمان استانی کم‌آب است، کشاورزی هم در این دیار سختی‌های خودش را دارد. زمانی که کشاورز مشغول شخم‌زدن زمین‌های خشک و بی‌آب بود، کاسه‌ای قدیمی را در زیر خاک پیدا کرد. این کاسه‌شبیه به گنجینه‌ای از گذشته بود. کشاورز به کندن ادامه داد و کمی عمیق‌تر از سطح زمین، گورستانی از اشیای قدیمی پیدا کرد. قدمت این گورستان را حدود ۵هزار سال تخمین ‌می‌زنند.

قاچاقچی‌ها در پی غارت آثار تاریخی جیرفت

بعد از کشف این گورستان قدیمی در جیرفت، قاچاقچی‌های اشیای قیمتی فرصت را غنیمت شمردند. آن‌ها این اشیا را با قیمتی کمتر در کشورهای دیگر می‌فروختند. این سودجویی‌ها حدود یک سال و نیم ادامه پیدا کرد. به همت دکتر حمیده چوبک، یکی از باستان‌شناس‌های ایرانی تحولی در روند نگهداری از این آثار به وجود آمد. دکتر حمیده چوبک از دکتر مجید یوسف زاده باستان‌شناس معروفی که در فرانسه ساکن است، درخواست همکاری کرد. آن‌ها در نزدیکی هلیل رود، تپه کنار صندل الف را کاوش کردند. کار ارزشمند این دو باستان‌شناس از دزدی اشیا قیمتی جلوگیری کرد. باشد که قدر این عزیزان را بیشتر بدانیم. همچنین آن‌ها برای برگرداندن آثار تاریخی جیرفت بسیار تلاش کردند. در پی این تلاش، تعدادی از آن اشیا را به جای اصلی خودشان، یعنی موزه باستان شناسی جیرفت برگرداندند.

اشیای موجود در موزه باستان شناسی

از دل خاک جیرفت ظرف‌هایی از جنس سفال، سنگ و مفرغ بیرون آوردند. در این منطقه کتیبه‌های قدیمی با حکاکی و نوشته‌هایی با خط‌های مخصوص هم کشف کردند. شاید جالب باشد بدانید تعداد زیادی از ظروف از جنس سنگی به نام سنگ صابون هستند. سنگ صابون نسبت به سنگ‌های دیگر نرم‌تر است و سطحی لغزنده دارد. این سنگ‌ها حرارت را بهتر انتقال می‌دهند. احتمالاً طبخ غذا در این ظروف سریع‌تر است.

نقش‌های خاص روی اشیای قدیمی موزه جیرفت

هر کدام از اشیای موزه باستان شناسی جیرفت نقش و طرح خاصی دارد. شاید با دیدن این نقش‌ها کمی مکث کنید و سعی کنید چیزی از آن متوجه شوید. تصویری از انسان‌ها و حیوانات از جمله مار، پلنگ، عقرب، بز و نخل روی بیشتر ظرف‌ها هست. روی ظرف‌های سنگی، تصویر مردهایی با موهایی بلند و دامن‌های طرح‌دار هست که پوشش آن دوره را نشان می‌دهد. در گردن این مردان گردنبندی وجود دارد که سنگ ارزشمندی به جای آن گذاشته‌اند.

نقش مار و پلنگ برای مردم گذشته مفهوم خاصی داشت. طرح این حیوان‌ها را به شکل درهم‌تنیده روی سنگ‌ها حکاکی کرده‌اند. اگر کمی با دقت به اشیای موزه باستان شناسی جیرفت نگاه کنید، وجه مشترکی بین آن‌ها پیدا می‌کنید. در ظرف‌‌های سلطنتی همه انسان‌ها و حیوانات چشم‌نشان دارند و روی چشم آن‌ها با سنگ‌های قیمتی کار کرده‌اند. شباهت دیگر بین طرح‌ها، حالت حکاکی چشم‌هاست. چشم حیوانات گوشت‌خوار دایره‌ای و چشم انسان‌ها و حیوان‌های گیاه‌خوار را به حالت بیضی حکاکی کرده‌اند.

جاهای دیدنی نزدیک به موزه باستان شناسی

اگر نگاهی به تاریخ شهر جیرفت بیندازیم، تمدنی چند هزارساله در وجب‌به‌وجب خاکش نفس می‌کشد. این شهر تاریخی، روزهای زیادی از اولین‌تمدن‌های بشری تا دوره‌صفوی پشت سر گذاشته است. به این شهر که می‌روید از جاهای دیدنی جیرفت هم دیدن کنید.

• باغ ملی جیرفت

باغ ملی جیرفت یکی از جاهای گردشگری برای مسافرها و مردم بومی این شهر است. برای گشت‌وگذار در این باغ، خیابان امیرکبیر را پشت سر بگذارید تا به خیابان باغ ملی برسید. باغ ملی جیرفت در همین خیابان است.

• شهر دقیانوس

شاید اصطلاح عهد دقیانوس را از شهر دقیانوس جیرفت گرفته باشند. شهر دقیانوس همان جایی‌است که تاریخ 5هزار ساله جیرفت را از زیر آن بیرون کشیدند. در 30کیلومتری جیرفت و روی تپه کنار صندل، آثاری از شهری قدیمی وجود دارد که تماشایی است.

• پارک ولیعصر

پارک ولیعصر جیرفت، فضایی سرسبز و پوشیده از درخت‌های بلند قامت نخل است. مردم شهر در گردش‌های شبانه زمان مفرحی را در این محل می‌گذرانند. در این پارک امکانات خوبی هم هست. در نزدیکی پارک خودپرداز و سوپرمارکت هست. در باشگاه پینت بال ولیعصر هم هیجان یک بازی در کنار دوستانتان را تجربه کنید.

بهترین زمان بازدید از موزه

جیرفت از بهترین جاهای دیدنی کرمان است؛ اما آب‌وهوایی کویری دارد؛ البته در مدتی از سال هم هوا معتدل‌تر است. از اول فرودین تا اواخر اردیبهشت و ماه‌های اول پاییز بهترین زمان سفر به جیرفت است. اگر می‌خواهید از آفتاب سوزان کویر در امان بمانید این بازه‌های زمانی را برای بازدید از موزه باستان شناسی جیرفت انتخاب کنید.

مسیر دسترسی به موزه

برای رسیدن به جیرفت راهی استان کرمان شوید. به شهر جیرفت که رسیدید، بهتر است از مردم شهر آدرس بلوار هلیل را بپرسید؛ البته این‌جوری وقت‌ها تکنولوژی هم به کمکمان می‌آید. روی گوگل مپ این محل را جست‌وجو کنید و با آن همراه شوید. اگر خودروی شخصی ندارید تاکسی‌های شهری هم شما را به این موزه می‌رسانند. موزه باستان شناسی در پارک دلیری جیرفت است.

از دیدنی‌های موزه باستان شناسی جیرفت هر چه بگوییم کم است. اگر قصد سفر به جیرفت را دارید، می‌توانید با ره بال آسمان همراه شوید و سفری به یادماندنی را تجربه کنید. اگر قبلاً به این موزه تاریخی رفته‌اید، تجربه‌هایتان را در کامنت بنویسید. خواندنی می‌شود.