شهر تاریخی استخر | دژی محکم برای مردم باستان

در هر دوره از تاریخ شهرهای مختلفی شکل گرفته‌اند که امروزه فقط بخشی از آن‌ها به یادگار مانده است. اگر برای بازدید از این شهرها مشتاق هستید، خوب است به شهر تاریخی استخر سری بزنید. این شهر از ارزشمندترین و بزرگ‌ترین شهرهای ایران در گذشته است.

شهر تاریخی استخر کجاست؟

شهر تاریخی استخر یکی از جاهای دیدنی اطراف شیراز است. به همین خاطر باید به جنوب ایران و استان فارس سفر کنید. هنوز هم کاوشگرها محل دقیق این شهر و مساحت کلی آن را نمی‌دانند؛ زیرا در گذشته ابزار مناسبی برای ثبت‌کردن دقیق فاصله‌ها وجود نداشت. همچنین مقیاس‌هایی که در آن زمان استفاده می‌کردند با اندازه امروزی یکی نیست؛ اما می‌شود از آثار باقی‌مانده شهر تاریخی اصطخر در ۵کیلومتری تخت جمشید بازدید کرد.

معرفی شهر تاریخی استخر

شهر تاریخی استخر یکی از باشکوه‌ترین و آبادترین شهرهای ایران باستان است. این شهر را به تخت طاووس هم می‌شناسند. تخت طاووس از بزرگ‌ترین شهرهای تاریخی ایران است که در زمان ساسانیان و هخامنشیان شهرت بسیار زیادی داشت؛ البته آثار کشف‌شده از این منطقه نشان می‌دهد که قدمت شهر استخر به 500 سال پیش از میلاد برمی‌گردد. باستان‌شناس‌ها احتمال می‌دهند وسعت این شهر از کرانه شمالی رود کر شروع می‌شد و تا پاسارگاد ادامه داشت. این مساحت حدوداً به 60 هکتار می‌رسید. تخت جمشید و اطراف آن هم بخشی از این شهر بودند. در کتاب‌های تاریخی نوشته‌های زیادی درباره این شهر وجود دارد که در همه آن‌ها از آبادی و بزرگی استخر نوشته‌اند. دروازه‌ای سنگی، چند ستون و دیواره‌های سنگی تنها آثاری است که از این شهر باشکوه به یادگار مانده است.

تاریخچه شهر تاریخی اصطخر

در ابتدا پادشاه‌های هخامنشی در این شهر حکومت می‌کردند؛ البته عده‌ای می‌گویند تخت طاووس به‌خاطر نزدیکی به تخت جمشید بخش عامه‌نشین‌های پارسی بود. با رواج‌یافتن دین زرتشت در این شهر، اردشیر دوم دستور داد تا مجسمه و معبد آناهیتا را نزدیک به اصطخر بسازند. با حمله اسکندر و از بین‌رفتن تخت جمشید، شهر استخر حکومتی مستقل پیدا کرد. در این زمان فَرَتَرَکه‌ها یا فرمانده‌های پارسی حکومت این شهر را به دست گرفتند. کاوشگرها می‌گویند مردم این شهر از سنگ‌های باقی‌مانده تخت جمشید برای ساخت‌وساز استفاده می‌کردند.

با روی‌کارآمدن حکومت ساسانی، شهر تاریخی اصطخر پرونق‌‌تر شد. این شهر مرکز اصلی دین زرتشت و پایتخت ساسانیان بود و در این دوره به اوج شکوهش رسید؛ اما حمله اعراب به ایران، سرنوشت این شهر را تغییر داد. فارس اولین جایی بود که عرب‌ها به آن حمله کردند. در این درگیری بخش‌های زیادی از فارس مثل شهر استخر را تسخیر و غارت کردند. استخر بعد از سقوط سلسله ساسانی هنوز هم مرکز دین زرتشت بود. با حمله و شورش‌های مختلف اعراب رونق و آبادی تخت طاووس از بین رفت. مردم استخر هم مجبور شدند به شیراز کوچ کنند و در آنجا ساکن بشوند. امروزه فقط ویرانه‌هایی از این شهر بزرگ باقی مانده است.

اهمیت شهر تاریخی اصطخر

این شهر به‌خاطر موقعیت بسیار مناسب و استراتژیکش اهمیت زیادی برای فرمانده‌های پارسی داشت. از قدیم می‌گویند هرجا آب باشد، آبادی هم است. بخشی از آثار به‌جامانده از تخت طاووس را در نزدیکی رودخانه پلیوار (سیوند) پیدا کرده‌اند. بعضی از باستان‌شناس‌ها می‌گویند که این شهر در سمت چپ رودخانه بود. خیلی‌ها هم معتقدند این شهر تا آن طرف روخانه ادامه داشت. مردم استخر برای زندگی از آب رودخانه سیوند استفاده می‌کردند. وجود این رود در شکل‌گیری تخت طاووس نقش مهمی داشت.

موقعیت کلی این شهر در دره‌ای بین دو کوه رحمت و نقش رستم (حاجی‌آباد) بود. به لطف کوه‌ها در این منطقه خاک حاصل‌خیز و آب‌وهوایی مناسب برای کشاورزی وجود داشت. این ویژگی‌ها باعث شد که تخت طاووس شهری امن و آباد برای زندگی مردم در آن دوره باشد. ویژگی‌های خوب این شهر توجه خیلی از بیگانه‌ها و دیگر پادشاه‌ها را به خودش جلب کرد. آن‌ها قصد داشتند با تصرف تخت طاووس این امتیازها را به دست بیاورند.

دلیل نام‌گذاری شهر استخر

کلمه استخر، در فارسی میانه همان ستخر است. در فارسی میانه به دژ و سنگر، ستخر می‌گفتند. شهر تاریخی اصطخر موقعیت استراتژیک خوبی در برابر حمله دشمنان داشت. به همین خاطر اسم ستخر یا همان استخر را برای آن انتخاب کردند.

جاهای دیدنی نزدیک به شهر تاریخی اصطخر

شیراز از زیباترین شهرهای ایران است که شهرتی جهانی دارد. پادشاه‌های مختلفی در این شهر حکومت کرده‌اند. در هر گوشه از این شهر آثاری تماشایی هست که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. تا پایتخت فرهنگی ایران که رفتید، به مرودشت هم سری بزنید. در نزدیکی مرودشت و شهر تاریخی اصطخر جاذبه‌های تاریخی مهمی وجود دارند.

• تخت جمشید

تخت جمشید از معروف‌ترین مکان تاریخی در ایران است. قدمت ساخت این بنا به دوره پادشاهی داریوش کبیر، خشایارشاه و اردشیر اول برمی‌گردد. هخامنشیان در این کاخ تماشایی آیین‌های مختلفی مثل سال نو را جشن می‌گرفتند و از دیگر پادشاه‌ها میزبانی می‌کردند. تخت جمشید را در جهان به اسم پرسپولیس می‌شناسند که این اسم ریشه در زبان یونانی دارد. معماری و عظمت این بنا گردشگرهای زیادی را از همه جای جهان به‌سمت شیراز جذب می‌کند. خوب است بازدید از این کاخ بزرگ و تماشایی را در برنامه‌های سفرتان به شیراز بگذارید.

• دروازه ملل از جاهای دیدنی اطراف شهر تاریخی استخر

یکی از کاخ‌های تخت‌جمشید، کاخ دروازه کشورها است که آن را به اسم دروازه ملل و کاخ انتظار هم می‌شناسند. دروازه ملل بخشی تماشایی از تخت جمشید است که پادشاه‌های مختلف برای ورود به کاخ باید از این دروازه می‌گذشتند. از چهارستون این تالار، فقط سه ستون باقی مانده است. مجسمه‌ها سرستون‌های زیبای این دروازه بخشی از شکوه و عظمت تخت جمشید را نشان می‌دهد.

• نقش رستم

در نزدیکی تخت طاووس می‌توانید از نقش رستم هم دیدن کنید. خیلی‌ها نقش ‌رستم را بخشی از تخت جمشید می‌دانند؛ اما نقش ‌رستم اثری مستقل است که در آن قدیمی‌ترین بناها، نقش‌برجسته‌ها و کتیبه‌های قدیمی وجود دارد. حجاری نوشته‌ها روی دامنه کوه و صخر‌ه‌های نقش رستم بسیار تماشایی است. زیبایی این اثر تاریخی در کلمه‌ها نمی‌گنجد. باید آن را از نزدیک ببینید و لمس کنید. حالا که تا شهر تاریخی استخر رفته‌اید و تاریخ‌گردی از علاقه‌مندی‌های شماست، دیدن نقش رستم هم خالی از لطف نیست.

• نقش برجسته رجب

یکی دیگر از آثار باستانی در نزدیکی شهر تاریخی استخر (شهر تاریخی اصطخر)، نقش برجسته رجب است. قدمت این اثر تاریخی به دوره ساسانیان برمی‌گردد. روی سه بخش از نقش رجب، سه مجلس مختلف از مراسم تاج‌گذاری پادشاهان ساسانی را حجاری کرده‌اند. بازدید از این اثر زیبای هنری، خالی از لطف نیست.

• تل باکون

اگر به دیدن بناهای تاریخی علاقه دارید، پیشنهاد ما به شما بازدید از دشت تل باکون است. می‌توانید این تل را در نزدیکی مرودشت و شهر تاریخی استخر پیدا کنید. به آنجا که برسید، دو تپه تاریخی می‌بینید. قدمت یکی از تپه‌ها از دیگری بیشتر است. انسان‌ها حدود ۳هزار و ۵۰۰ تا ۴هزار سال قبل از میلاد در این منطقه ساکن بودند. آثار مختلفی مثل اشیاء گلی، استخوانی، فلزی و ظروف سفالی را در این منطقه کشف کرده‌اند. قدم‌زدن در این دشت که روزی محل زندگی انسان‌های ماقبل تاریخ بود، جذابیت‌های خاص خودش را دارد.

نکات بازدید از شهر تاریخی استخر (اصطخر)

ویرانه‌های به‌جا‌مانده از شهر تاریخی اصطخر قدمتی چندهزارساله دارند. به همین خاطر، این بنا بسیار آسیب‌پذیر است. شاید دلتان بخواهد بخش‌هایی از آن را لمس کنید؛ اما این کار به بنا صدمه می‌زند و باعث تخریب آن می‌شود؛ پس بهتر است از دور آن‌ها را تماشا کنید و لذت ببرید.

بهترین زمان سفر

مرودشت از آن شهرهایی است که آب‌وهوایی چهارفصل دارد. به همین خاطر در همه فصل‌ها می‌توانید به این شهر بروید و از جاهای تماشایی اطراف آن دیدن کنید. بهترین زمان بازدید از شهر تاریخی استخر اوایل بهار و شش‌ماه دوم سال است. یادتان نرود که روزهای بارانی را برای رفتن به این مکان انتخاب نکنید؛ زیرا پیاده‌روی در مسیرهای خاکی بسیار سخت می‌شود.

اقامتگاه

سفر یک‌روزه به فارس به‌ویژه شیراز جفاست. چند روزی را در این شهر بمانید و از زیبایی‌های آن دیدن کنید. برای اقامت در نزدیکی شهر تاریخی استخر می‌توانید به مرودشت بروید. این شهر اقامتگاه‌های بوم‌گردی زیادی دارد. اسم چند هتل و اقامتگاه‌های نزدیک به تخت طاووس را برایتان می‌گذارم.

• هتل جهانگردی تخت جمشید مرودشت؛
• اقامتگاه بومگردی پارسه (تخت جمشید) مرودشت؛
• هتل آپادانا؛
• اقامتگاه بومگردی کوه مهر مرودشت؛
• اقامتگاه بومگردی شیدگر.

• اطلاعات بازدید از شهر تاریخی اصطخر

  آدرس	استان فارس، شهرستان مرودشت، ۵کیلومتری تخت جمشید، شهر تاریخی استخر.
  هزینه بازدید	هزینه بازدید رایگان است.
  ساعت بازدید	در هر زمان از روز می‌توانید به بازدید از این شهر تاریخی بروید.

مسیر دسترسی

برای دسترسی و بازدید از تخت طاووس باید خودتان را به استان فارس برسانید. بعد از رسیدن به استان فارس، از جاده شیراز مسیر را به‌سمت تخت جمشید ادامه بدهید. در نزدیکی تخت جمشید جاده دیگری به‌سمت مرودشت و سارویی وجود دارد. در ۵ کیلومتری تخت جمشید، بقایایی از شهر تاریخی استخر به یادگار مانده است. اگر مبدأ حرکتتان تهران باشد، حدود 9ونیم ساعت در راه هستید. فاصله شیراز تا شهر تاریخی استخر حدود یک ساعت است.

شهر تاریخی استخر از مهم‌ترین و آبادترین شهرهای تاریخی ایران در استان فارس است. از این سفر مجازی با ره بال آسمان لذت برده‌اید؟ اگر در سفرهای قبل از این اثر تاریخی دیدن کرده‌اید، تجربه‌هایتان خواندن دارد. در کامنت‌ها برایمان بنویسید.