تخت فولاد اصفهان | یکی از قدیمی‌ترین قبرستان‌های ایران

جاهای دیدنی اصفهان بسیار خاص و متنوع هستند. اصلاً نمی‌توانید تصور کنید که در هر گوشه از شهر، چه جاذبه‌ای انتظار شما را می‌کشد. مثلاً حتی یکی از مهم‌ترین قبرستان های تاریخی ایران در این شهر قرار دارد. امروز در این مقاله قصد داریم تا شما را با قبرستان تخت فولاد آشنا کنیم. این قبرستان یکی از خاص‌ترین گورستان‌های ایران است. اگر به‌دنبال تجربه‌ای خاص در سفرتان به اصفهان هستید، با ما همراه باشید تا تخت فولاد اصفهان را بهتر بشناسید.

تخت فولاد اصفهان کجاست؟

تخت فولاد اصفهان از سمت غرب به خیابان مصلی اصفهان، از جنوب به خیابان سعادت‌آباد، از شمال به خیابان میر و از شرق به خیابان‌های بهار و سجاد منتهی می‌شود. برای دسترسی به تخت فولاد اصفهان می‌توانید از اتوبوس BRT استفاده کنید. همچنین دسترسی به این مکان با وسیله نقلیه شخصی بسیار ساده است. می‌توانید از خیابان‌های سجاد، فیض و آزادگان برای دسترسی استفاده نمایید.

معرفی تخت فولاد

به نظرتان تخت فولاد اصفهان چیست؟ اگر بخش ابتدایی مقاله را خوانده باشید، حتماً می‌توانید حدس بزنید که این مکان یکی از قبرستان‌های تاریخی اصفهان است. بد نیست بدانید که این گورستان هم به‌صورت یکجا و کلی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و هم بخش‌های مختلف آن به‌صورت جز به‌جز در فهرست آثار ملی ایران به چشم می‌خورد.

دلیل این شهرت، حضور پیکر افراد مختلف در این گورستان است. برای مثال می‌توان به آرامگاه بابا فولاد حلوایی، میرفندرسکی، بابا رکن‌الدین، تکیه بروجردی‌ها، تکیه آغاباشی، تکیه خاتون‌آباد، تکیه جویباره‌ای، تکیه ریزی‌ها، تکیه سیدالغراقین، تکیه فیض، تکیه مادر شاهزاده، تکیه لسان‌الارض، تکیه میرزا رفیعا، تکیه واله، تکیه کازرونی، تکیه چهارسوقی و آرامگاه بیدآبادی اشاره کرد. قدمت برخی از این مزارها به صدها سال پیش باز می‌گردد. پس می‌توان گفت که تخت فولاد اصفهان ارزش تاریخی بسیاری دارد.

تاریخچه تخت فولاد

تخت فولاد یکی از گورستان‌های بسیار قدیمی است که قدمت آن به دوران پیش از اسلام نیز باز می‌گردد. پس باید تاریخی خاص و شنیدنی داشته باشد. به‌صورت تفکیک‌شده درباره تاریخچه تخت فولاد در دوران مختلف صحبت خواهیم کرد.

• پیش از اسلام تا دوران صفویه

بر اساس روایات مختلف، داستان ساخت این گورستان به دوران دیلمان باز می‌گردد. گویا در آن دوران یکی از سرداران جنگ با نام پولاد بازو، در این محل عمارتی کوچک داشت. تخت سنگی بزرگ همانند یک سکو در این عمارت طراحی کرده‌اند تا بتواند روی آن بنشیند و از تماشای رقابت کشتی‌گیران لذت ببرد. به این تخته سنگ، تخت فولاد می‌گفتند. بعدها در این مکان پیکر چند تن از افراد مشهور و معروف به خاک سپرده شد.

به گفته راویان تاریخی، مقبره یوشع نبی واقع در تکیه لسان‌الارض، جزو اولین آرامگاه‌هایی محسوب می‌شود که در این مکان به وجود آمد. قدمت این مقبره را به دوران پیش از اسلام نسبت می‌دهند. برخی از قبور نیز به قرن پنجم تا هفتم هجری قمری تعلق دارند. در کتاب‌های تاریخی مختلف متعلق به دوران سلجوقی نیز به این گورستان و عمارت زیبایی که در آن قرار داشته، اشاره شده است. در بین قرن هفتم تا دهم هجری قمری، گورستان تخت فولاد از مکان‌های مهم برای ریاضت و عبادت عارفان و علمای بزرگ اصفهان بود.

• ورود به دوران صفویه

بر اساس روایات مختلف، افرادی همانند بابا رکن‌الدین و همچنین بابا فولاد در این گورستان عبادگاه مخصوص به خود داشتند. در بین قرن‌های هفتم و هشتم هجری قمری نیز عارفانی همانند بابا، در این مکان سکنی گزیدند. آن‌ها با این کار تلاش می‌کردند تا به یاد آخرت و دنیای پس از مرگ باشند و به ریاضت بپردازند. مکانی که امروزه با نام مقبره بابا رکن‌الدین شناخته می‌شود، در حقیقت یک خانقاه برای عارفان و صوفیان بود. آن‌ها در این خانقاه به عبادت و ریاضت می‌پرداختند. این موضوع تا دوران صفویه ادامه داشت.

در دوران صفویه، کاروانسراهای بسیاری در نزدیکی اصفهان ساخته شد. یکی از این کاروانسراها در نزدیکی قبرستان احداث شد. این کاروانسرا محل کاروان‌هایی بود که از جنوب اصفهان وارد این شهر می‌شدند. هنوز هم بقایای این کاروانسرا وجود دارد. به همین خاطر دیگر عارفان در این محل تجمع نکردند و گورستان تخت فولاد به یک گورستان اختصاصی تبدیل شد. از آن پس فقط پیکر بزرگان مملکت را در این گورستان به خاک می‌سپردند.

در دوران شاه سلیمان صفوی محدوده این قبرستان به حداکثر وسعت خود رسید. در آن دوران حدود 400 تکیه و خانقاه در این منطقه به وجود آمد. این روند افزایش وسعت تا اواخر دوران صفویه ادامه داشت.

• تخریب‌های قاجار

از اواخر دوران قاجار، روند تخریب این گورستان آغاز شد. با وجود آنکه فتحعلی شاه قاجار اهمیت بسیاری به تخت فولاد اصفهان می‌داد و تکیه مادر شاهزاده را نیز در گورستان بنا کرد، تخریب‌های بسیاری در دوران ناصرالدین شاه رخ داد. در آن دوران ظل السلطان، پسر ناصرالدین شاه حاکم اصفهان بود. این دوران را می‌توان دوران تاریک اصفهان دانست. ظل‌السطان دستور داد که به عمد بخش‌های بسیاری از تکیه‌های قدیمی دوران صفویه را تخریب کنند.

در دوران صفویه دوباره این گورستان به یک گورستان خصوصی تبدیل شد. در سال 1363 دفن افراد معمولی در این گورستان ممنوع شد و پیکر افراد فوت کرده را به گورستان باغ رضوان شهر منتقل کردند. برخی متون تاریخی چنین روایت می‌کنند که در دوران قاجار، تخت فولاد اصفهان روستایی بسیار خوش آب‌وهوا بود که در نزدیکی اصفهان قرار داشت. در حال حاضر این گورستان در بافت شهری اصفهان قرار دارد.

معماری قبرستان تخت فولاد

خب همان طور که در بخش قبلی اشاره کردیم، تکیه‌های مختلفی از دوران مختلفی دارد. هر کدام از این تکیه‌ها دارای معماری متفاوتی هستند و در حقیقت همین موضوع باعث جذابیت هرچه بیشتر قبرستان تخت فولاد می‌شود. برای مثال یک تکیه متعلق به دوران پیش از اسلام، دارای معماری خاص و منحصر‌به‌فردی است و المان‌هایی از معماری دارد که در معماری دوران صفویه نمی‌توان مشاهده کرد. برخی از این تکیه‌ها را این روزها بازسازی کرده‌اند. بعضی از آن‌ها در دوران صفویه بازسازی شده‌اند. همچنین تا اواخر دوران قاجار نیز تکیه‌های مختلفی در این مجموعه ساخته شد.

همین تفاوت نوع و سبک معماری می‌تواند برای کسانی که به تاریخ و سبک‌های مختلف معماری علاقه‌مند هستند، بسیار جذاب باشد. هر کدام از این تکیه‌ها شامل بخش‌های مختلفی می‌شوند. برخی آن‌ها کاربردهای متفاوتی داشتند. بعضی از آن‌ها در حقیقت خانقاه یا حتی محل سکونت فرد بودند که بعداً به آرامگاه آن‌ها نیز تبدیل شده است.

تزئینات مختلفی در معماری قبرستان تخت فولاد می‌توان مشاهده کرد. همچنین سبک نورپردزای و ورودی نور مقبره‌های اصلی این تکیه‌ها نیز بسیار زیبا و خاص است. برای این کار از دیوارهای آجری مشبک استفاده کرده‌اند. به همین خاطر پرتوهای نور به شکلی خاص وارد مقبره می‌شود و ظاهری روحانی به فضای داخلی مقبره می‌دهد. طرح‌های مقرنس آجری، قاب‌های روی مقبره‌ها، تاق‌های جناغی و … همگی جزو زیبایی‌های معماری قبرستان تخت فولاد هستند.

تکیه های تخت فولاد و افراد دفن‌شده در آن

در اصطلاح به محلی برای برپایی مراسم سوگواری بزرگان و عالمان دینی، تکیه گفته می‌شود. همان طور که می‌دانید، به محل عزاداری امام حسین نیز تکیه گفته می‌شود. همان طور که اشاره کردیم، مقبره افرادی بسیار بزرگ در این گورستان قرار دارد. به همین خاطر است که مقبره افراد مختلف را با نام تکیه در این گورستان می‌شناسند. از طرف دیگر در دوران صفوی و پیش از آن، بسیاری از عالمان در این محل زندگی می‌کردند. در حقیقت خانقاه و محل عبادت آن‌ها در همین گورستان قرار داشت. بعد مرگ آن‌ها نیز جسدشان را در همان خانقاه به خاک سپردند. در حال حاضر هنوز هم خانقاه‌های قدیمی که به مقبره تبدیل شده‌اند را می‌توان در این گورستان با نام تکیه‌های مختلف مشاهده کرد.

زمانی که وارد قبرستان تخت فولاد می‌شوید، شاهد ساختمان‌هایی کوچک همانند حجره‌های بازار خواهید بود. این حجره‌ها در حقیقت محل عبادت عارفان بزرگ دیدنی هستند. برخی از این تکیه‌ها در دوران صفویه ساخته شدند. در این میان می‌توان به تکیه بابا فولاد، تکیه بابا رکن‌الدین، تکیه لسان‌الارض، میرفندرسکی، خوانساری، میرزارفیفا، خاتون‌آبادی، فاصلان و سراب اشاره کرد. متأسفانه بسیاری از این تکیه‌ها در حال حاضر از بین رفته‌اند. برخی آن‌ها را بازسازی کرده‌اند. از بعضی آن‌ها نیز فقط یک سنگ قبر باقی مانده است.

در بخش ورودی تمامی این تکیه‌ها، یک هشتی و دالان به چشم می‌خورد. تمامی تکیه‌ها دارای ایوان هستند که این سبک معماری سنتی ایرانی است. بیشتر این مقبره‌ها و تکیه‌ها به دوران صفویه تعلق دارند. البته در دوران قاجار نیز حدود 20 تکیه به این گورستان اضافه شد. سبک معماری با پلان هشت‌ضلعی، مشخصه معماری دوران قاجار است. در ادامه برخی مهم‌ترین تکیه‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

• تکیه‌ خاتون آبادی

تکیه‌ خاتون آبادی در بخش شمال‌غربی تخت فولاد قرار دارد. این تکیه به شخصی با نام میرمحمد اسماعیل خاتون آبادی تعلق دارد. او را با نام مرشد صوفیه نیز می‌شناسند. این تکیه ساختاری بسیار خاص و منحصر‌به‌فرد دارد. جالب است بدانید که از نظر ویژگی معماری، ویژگی‌های مدرسه، مسجد و تکیه را به‌صورت همزمان دارد. همین موضوع تکیه‌ خاتون‌آبادی را به یکی از خاص‌ترین تکیه‌های تخت فولاد اصفهان تبدیل می‌کند. این تکیه شامل بخش‌های مختلفی از جمله ورودی، صحن، چند حجره، بقعه، صحن فرعی، ایوان و مسجد می‌شود. زیر بقعه تکیه‌ خاتون آبادی نیز یک سرداب وجود دارد. این سرداب در حال حاضر خالی است؛ اما بسیاری بر این باور هستند که مرشد صوفیه از آن برای عبادت استفاده می‌کرده است.

• تکیه لسان الارض

تکیه لسان الارض در بخش شرقی تخت فولاد اصفهان قرار دارد. بر اساس نظر کارشناسان و تاریخ‌شناسان، قدمت این تکیه به دوران دیالمه باز می‌گردد. برخی افراد نیز معتقدند که بخش‌هایی از این تکیه را در دوران صفویه به آن اضافه کرده‌اند و این تغییرات به‌صورت کامل مشهود است. این تکیه دارای صنی بزرگ، یک مسجد و عمارت است. در بخش میانی این تکیه، یک خانقاه به چشم می‌خورد. این بخش شامل اتاق‌هایی با پلان مستطیل می‌شود که به‌صورت تو در تو طراحی شده‌اند. این اتاق‌ها به وسیله راهرو با هم ارتباط دارند. در این تکیه، کتیبه‌ای به خط کوفی نیز وجود دارد که بسیار ارزشمند است.

• تکیه جعفر آباده‌‌ای

تکیه جعفر آباده‌‌ای مزار یکی از عالمان مذهب شیعه، محمد جعفر آباده‌ای است. بر اساس نظر کارشناسان دینی و تاریخی، تا سال 1324 که رکن الملک مشغول به ساخت مسجد بود، این تکیه به‌صورت نیمه‌کاره باقی مانده بود. همچنین تا زمان اتمام ساخت این تکیه، مزار محمد جعفر آباده‌ای نیز فاقد هرگونه پوشش خاصی بود و فقط در حقیقت یک سنگ مزار داشت. بعد از تکمیل عمارت به کمک رکن الملک، بخش‌های مختلی از قبیل دو صحن، سردر، بقعه، حجره‌های اطراف آن و … به تکیه جعفر آباده‌‌ای اضافه شدند. مسجد رکن‌الملک در صحن دوم تکیه جعفر آباده‌‌ای قرار دارد. نقشه این بقعه نیز پلان مستطیل شکل دارد. ورودی این تکیه از هر چهار سمت امکان‌پذیر است.

• تکیه ریزی

تکیه ریزی دارای پلان مربعی شکل است. بر اساس روایات و اسناد تاریخی به جا مانده از دوران گذشته، تکیه ریزی حجره‌های در اطراف خود داشته است. در حال حاضر متأسفانه این حجره‌ها از بین رفته‌اند و بخری از آن‌ها نیست. بقعه اصلی این تکیه به‌صورت هشت‌ضلعی منظر ساخته شده است. نورگیر آن را به شکلی طراحی کرده‌اند که نور از هر سمت وارد بقعه می‌شود. در یکی از اضلاع نیز ورودی بقعه را تعبیه کرده‌اند. بدنه اصلی تکیه از جنس آجر ساخته شده است. شبکه‌بندی آن را به شکلی انجام داده‌اند که نور از بخش‌های مختلف آن وارد بقعه شود. بر اساس شکل و طراحی بقعه می‌توان حدس زد که قدمت آن به دوران قاجار باز می‌گردد.

• تکیه تویسرکانی

تکیه تویسرکانی در گذشته تعداد بسیاری حجره داشت. متأسفانه در حال حاضر تقریباً تمامی این حجره‌ها از بین رفته‌اند. بقعه اصلی تکیه تویسرکانی نیز به‌صورت هشت و نیم هشتی طراحی شده است. چهار ضلع کوچک‌تر آن به درون هستند و عقب‌نشینی دارند. یکی از این اضلاع نیز به ورودی تکیه اختصاص داده شده است. بدنه بیرونی تکیه از جنس آجر است و ظاهری ساده و بدون آلایش دارد.

• تکیه  شهشهانی

تکیه شهشهانی یکی از زیباترین تکیه‌های تخت فولاد اصفهان است. این تکیه را در هنگام شب به‌خوبی نورپردازی می‌کنند و ظاهری بسیار زیبا دارد. متأسفانه بخش‌های اطراف بقعه شهشهانی را نابود کرده‌اند. به همین خاطر فقط بقعه اصلی این تکه باقی مانده است. این تکیه ظاهری بسیار خاص دارد و دارای گنبدی آجری است. در گذشته دور تا دور این بقعه چندین و چند حجره وجود داشت. با توجه به اینکه حجره‌ها به خرابه تبدیل شده‌ بودند، تمامی آن‌ها را نابود کردند. تکیه  شهشهانی دارای بقعه‌ای با معماری هشت‌ضلعی است. همین موضوع باعث زیبایی هرچه بیشتر آن می‌شود.

• تکیه واله

این تکیه به دستور صدر اصفهانی تأسیس شد. سپس آن را به کاظم واله که شاعری اصفهانی بود، بخشیدند. تکیه واله شامل بخش‌های مختلفی از جمله هشتی، گنبد و تاقی آجری می‌شود. پلان کلی این تکیه به‌صورت هشت و نیم هشت است. در ساخت بقعه آن از ستون‌هایی دایره‌ای شکل استفاده کرده‌اند. متأسفانه سردر و هشتی اصلی این تکیه از بین رفته است و اثری از آن نیست. با این حال تکیه واله ظاهری بسیار زیبا دارد و جزو بزرگ‌ترین تکیه‌های قبرستان تخت فولاد محسوب می‌شود. صحن این تکیه پلانی مستطیل شکل دارد. در انتهای این صحن و باغ، کوشک و درب ورودی قرار دارد. همچنین لازم به ذکر است که صحن تکیه واله یک محور اصلی دارد. این محور از میان کوشک و بقعه عبور می‌کند. به این ترتیب وقتی که از بالا به تکیه واله نگاه کنید، متوجه طراحی چلیپایی آن خواهید شد.

• تکیه ابوالمعالی کلباسی

بقعه تکیه ابوالمعالی کلباسی نیز همانند بسیاری از بقعه‌های دیگر به‌صورت هشت و نیم هشت طراحی شده است. دور تا دور این بقعه نورگیرهایی به چشم می‌خورد که وظیفه ورود نور به بقعه را بر عهده دارند. طراحی این نوع نورگیر را در سایر بقعه‌ها نیز می‌توان مشاهده کرد. با توجه به اینکه نور در ساعاتی از روز به شکلی خاص وارد مقبره می‌شود، فضای مقبره را به فضایی روحانی تبدیل می‌کند. در این تکیه نیز حجره‌های بسیاری وجود داشت که متأسفانه امروزه از بین رفته‌اند. در یکی از اضلاح کوچک این بقعه، درب ورودی آن قرار دارد. بدنه خارجی از جنس آجر است و ظاهری بدون آلایش دارد.

• تکیه کازرونی

تکیه کازرونی یکی از جوان‌ترین تکیه‌های گورستان تخت فولاد محسوب می‌شود. قدمت این تکیه به اواخر دوران قاجار باز می‌گردد. عمارت اصلی تکیه کازرونی شامل ساختمان بقعه، چند حجره، صحن و ورودی می‌شود. بقعه تکیه کازرونی نقشه‌ای هشت‌ضلعی منظم دارد. همان طور که اشاره کردیم، این نوع طراحی امضای سبک قاجاری است. تکیه دو ورودی مختلف دارد؛ اما جالب است بدانید که هیچ کدام از این ورودها سردر ندارند. در نمای بیرونی بقعه، قابی به شکل مستطیل در هر ضلح آن به چشم می‌خورد. درون هر قاب، طاقی هلالی شکل طراحی شده است. این قاب‌ها را با کمک لچکی‌هایی به‌صورت معقلی تزئین کرده‌اند. تأمین نور نیز از طریق طرح مشبک روی آجرها انجام می‌شود.

• تکیه مادر شاهزاده

در بخش تاریخچه به تکیه مادر شاهزاده اشاره کردیم. این تکیه به شخصی با نام مریم تعلق دارد. مریم، دایه فرزند فتحعلی شاه قاجار و شیخ محمدتقی رازی بود. فتحعلی شاه قاجار را که به‌خوبی می‌شناسید. شیخ محمدتقی رازی نیز از علمای برجسته زمان خود بود. پیکر مریم، دایه این دو فرد بزرگ را در تکیه مادر شاهزاده به خاک سپرده‌اند. طرح اصلی این عمارت از نظر معماری، طرح چهار ایوانی است. این عمارت دو ووردی مختلف دارد. در بخش ایوان شمالی، سه اتاق طراحی کرده‌اند. در فضای داخل گنبد تکیه نیز می‌توانید شاهد نقاشی‌های زیبا، مقرنس‌های گچی و متونی به خط بنایی باشید.

• تکیه میرزا رفیعا نائینی

پلان کلی  تکیه میرزا رفیعا نائینی به سبک هشت‌ضلعی منظم است. برخی افراد قدمت این تکیه را به سال‌های 1082 تا 1105 نسبت می‌دهند. پس می‌توان آن را در فهرست قدیمی‌ترین تکیه‌های گورستان تخت فولاد قرار داد. در بخش داخلی تکیه، راهرویی بین جرزهای اصلی و ستون‌ها ساخته شده است. در بخش‌های خارجی هم در هر بخش، تاق‌نماهایی به چشم می‌خورد. معماری و تزئینات این تکیه بسیار زیبا است.

• تکیه فاضل سراب

تکیه فاضل سراب به فردی با نام ملا عبدالله تنکابی سرابی تعلق دارد. این بنا شامل بخش‌های مختلفی از جمله صحن، سردر آجری، بقعه و دالان ورودی می‌شود. بر اساس اسناد تاریخی، در دوران صفویه دور تا دور تکیه فاضل سراب، تکیه‌های کوچک و بزرگ متعدد وجود داشتند. متأسفانه بیشتر این حجره‌ها نابود شده‌‌اند. همچنین دیگر خبری از سردر آجری آن نیز نیست. در سال 1382 هجری شمسی، حجره‌ها و هشتی تکیه فاضل سراب را به‌صورت کامل بازسازی کردند؛ پس حجره‌‌هایی که در تکیه فاضل سراب مشاهده می‌کنید، متعلق به دوران صفویه نیستند. در بخش ورودی تکیه، ایوانی با پلان مستطیلی وجود دارد. هشتی نیز مستقیم به بقعه و حصن دید دارد. در اصل هشتی را به شکلی طراحی کرده بودند که با کمک دو دالان کوتاه به دو طرف بقعه ارتباط داشته باشد.

بقعه تکیه فاضل سراب به شکل هشت‌ضلعی طراحی شده است. راهرویی کوچک در بین جرزهای این بقعه طراحی کرده‌اند. این راهرو به شکلی است که دورتادور عمارت را به یکدیگر متصل می‌کند و ارتباط بین آن‌ها را ممکن می‌سازد. گنبد تکیه فاضل سراب نسبتاً کوتاه است. در ساخت این گنبد از کاربندی‌های بسیار ساده و جرزهای معمولی ایجاد کرده‌اند. بدنه خارجی نیز طراحی یکنواخت آجری دارد. تکیه فاضل سراب را می‌توان یکی از مهم‌ترین تکیه‌های تخت فولاد اصفهان دانست.

• تکیه میرفندرسکی

در بخش شمال‌غربی قبرستان تخت فولاد، تکیه میرفندرسکی قرار دراد. میرفندرسکی حکیم، یکی از فیلسوف‌های بزرگ ایرانی است که در دوران صفویه در اصفهان زندگی می‌کرد. تکیه میرفندرسکی شامل مدرسه، چند حجره، مقبره و محل زندگی میر می‌شود. قسمت تکیه میرفندرسکی به دوران پیش از فوت میرفندرسکی بازمی‌گردد. همچنین در تکیه میرفندرسکی، کتیبه‌ای زیبا به چشم می‌خورد که مزین به خط میرعماد حسنی است. تکیه میرفندرسکی چند حجره، صحن و ایوان دارد. در بخش جنوبی تکیه، صحن اصلی آن قرار دارد. قدمت این صحن به دوران قاجار باز می‌گردد. در ضمن در گوشه‌ای از این تکیه، ورودی آن را تعبیه کرده‌اند.

• تکیه بابا رکن‌ الدین

تکیه بابا رکن‌ الدین جزو معروف‌ترین تکیه‌های گورستان تخت فولاد است. قدمت این تکیه به دوران ایلخانی باز می‌گردد. پس وامدار عنوان قدیمی‌ترین تکیه در این گورستان است. رکن‌الدین مسعود ابن عبدلالله بیضاوی، یکی از عرفای بزرگ قرن هشتم هجری قمری در این تکیه به خاک سپرده شده است. بر اساس اسناد تاریخی، در دوران صفویه یک بار این تکیه را به‌صورت کامل بازسازی کرده‌اند؛ اما اطلاعات دقیقی درباره اینکه چه کسی دستور این بازسازی را داده است، در دست نیست. البته بسیاری از مورخان این بازسازی را به شاه عباس اول صفوی نسبت می‌دهند.

بخش بیرونی این بنا از نظر هندسی به شکل 5ضعلی است. محور اصلی آن کاملاً با قبله مطابقت دارد که ارزش معماری بنا را از نظر مذهبی نشان می‌دهد. گنبد بیرون بقعه ساختاری 12وجهی دارد. بر اساس تعبیر کارشناسان و متخصصان، این ساختار 12وجهی از کلاه درویشان الهام گرفته شده است. برخی دیگر آن را به مذهب شیعه 12 امامی نسبت می‌دهند.

بار دیگر تکیه بابا رکن‌ الدین در همین دوران معاصر بازسازی شد. کاشی‌کاری‌های زیبا را می‌توان مدیون آخرین بازسازی انجام شده دانست. بقعه تکیه بابا رکن‌ الدین دارای یک ایوان ورودی است. نمای خارجی هر طرف آن را به کمک تاق‌نماها تزئین کرده‌اند. تأمین این نور نیز از طریق مشبک‌های داخل آجر انجام می‌شود.

• تکیه آقا رضی

تکیه آقا رضی بین تکیه‌های خوانساری و چهارسوق قرار دارد. پیکر آقا رضی الدین محمد موسوی اصفهانی در تکیه آقا رضی به خاک سپرده شده است. قدمت این تکیه به دوران حکومت شاه سلطان حسین صفویه باز‌می‌گردد. متأسفانه بخش‌های بسیاری از این تکیه را به تازگی تخریب کرده‌اند. بقعه اصلی تکیه آقا رضی یک ساختمان خشتی کوچک چهارضلعی است.

اطلاعات بازدید از تخت فولاد اصفهان

آدرس	اصفهان، خیابان فیض
ساعات بازدید	همه روزه از ساعت 9 تا 17
هزینه بازدید	رایگان

مسیر دسترسی به تخت فولاد

برای دسترسی به قبرستان تخت فولاد می‌توانید از ایستگاه اتوبوس تندرو سجاد استفاده کنید. این ایستگاه در فاصله کمی تا تخت فولاد اصفهان قرار دارد. همچنین می‌توانید با خودروی شخصی از خیابان‌های سجاد، فیض یا آزادگان خودتان را به این قبرستان برسانید. همچنین در اکثر مواقع در نزدیکی این اثر تاریخی می‌توانید جای پارک مناسب پیدا کنید. به همین خاطر لازم نیست نگران جای پارک خودرو باشید.

خب دوستان عزیز و همراهان ره بال آسمان، نظر شما درباره گورستان تخت فولاد چیست؟ آیا دلتان می‌خواهد تا بازدید از این قبرستان را در برنامه سفر خود قرار دهید؟ اصلاً آیا تا کنون اطلاعاتی از این قبرستان داشتید یا آن را می‌شناختید؟ به نظرتان بهترین جاذبه تاریخی استان اصفهان کدام است؟ نظر خود را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.