طبیعت هنرمندی بی‌صدا و آرام است که هر بار ما را با پدیده‌هایش شگفت‌زده می‌کند. این پدیده‌ها گاهی در دل جنگل و گاهی در کویر خودنمایی می‌کنند. گنبد نمکی قم یکی از همین جاذبه‌هاست که در کمتر جایی مثل آن را دیده‌اید. گنبدهای نمکی پدیده‌ای نایاب در طبیعت هستند که میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا شکل بگیرند. این بار قصد داریم تا قم برویم و از این جاذبه طبیعی دیدن کنیم.
گنبد نمکی قم کجاست؟
اگر برای بازدید از گنبد نمکی قم مشتاق هستید، باید به شمال ایران سفر کنید. این گنبد نمکی در 20کیلومتری غرب قم و نزدیک به جعفریه شکل گرفته است.
معرفی گنبد نمکی قم
زمانی که از جاده تهران_قم بگذرید، دریاچه‌ای وسیع از ذرات نمک می‌بینید که بسیار جالب و تماشایی است؛ اما باید بدانید این دریاچه تنها جاذبه کم‌نظیر قم نیست. در نزدیکی این مکان، گنبد نمکی شکل گرفته است که زمین‌های اطراف آن شباهت زیادی به سطح مریخ دارند. گنبد نمکی قم را از تماشایی‌ترین و بزرگ‌ترین گنبدهای نمکی ایران می‌دانند و به گنبد نمکی طغرود معروف است.
این کوه نمک از سمت شمال تا حدود سه کیلومتر گسترش پیدا کرده است. صخره‌های کنگره‌ای آن در محیطی دایره‌ای محصور هستند. تقارنی در شکل‌گیری این پدیده وجود دارد که توجه زمین‌شناس‌ها و بازدیدکننده‌ها را به خودش جلب می‌کند. به همین خاطر به آن لقب متقارن‌ترین گنبد نمکی در جهان را داده‌اند.
لایه‌های نمکی موجود در این گنبد یک‌پارچه هستند و ضخامتی به‌اندازه ۵ تا ۱۸ متر دارند. به‌خاطر باران‌های فصلی مقدار کمی آب در سطح این منطقه جاری می‌شود؛ اما گرمای زیاد هوا آب‌های سطحی را تبخیر می‌کند و از آن‌ها تیغه‌هایی نمکی به جا می‌ماند. در بخشی از این گنبد سنگ‌های آندزیتی و گچی هم به وجود آمده است.
گنبد نمکی چگونه شکل گرفته؟
گنبدهای نمکی نمونه‌ای از پدیده‌های ژئوتوریسمی در ایران هستند. در طی سال‌های طولانی لایه‌های نمکی در زیر زمین بر اثر فشار یا حرکت صفحه‌ها به یکدیگر نزدیک می‌شوند. این فشار آن‌قدر زیاد می‌شود که لایه‌ها به هم برخورد می‌کنند و به‌شکل گنبد درمی‌آیند. طبق نتایج زمین‌شناسی، سن‌وسال گنبد نمکی قم به 60 میلیون سال می‌رسد.
قدیم‌ها کنار این گنبد، معدنی از نمک بود. نمک این معدن غلظت کمی داشت و از آن برای مصارف صنعتی و غیرخوراکی استفاده می‌کردند؛ اما برداشت متعدد و غیرقانونی نمک از گنبد در 10 سال گذشته باطله‌های معدنی زیادی را به وجود آورد. به‌مرور زمان مارن قرمز، لایه‌های گچ و نمک‌های مارن‌شده سطح گنبد را پوشاند. در طی این سال‌ها مقدار زیادی از باطله‌ها ریزش کرد و ورودی معدن نمک را بست. امروزه این معدن ارزشمند فقط یکی از جاذبه‌های توریستی در این منطقه است و کاربرد دیگری ندارد.
دیدنی های گنبد نمکی قم
دسترسی به سیاره مریخ و بازدید از آن آسان نیست؛ اما می‌توانید به‌جای آن از کوه نمک قم دیدن کنید. صخره‌های بلند و کوتاه این گنبد، زیبایی خاصی دارند و شما را به یاد عکس‌های ماهواره‌ای از سطح مریخ می‌اندازند. با فرسایش لایه‌های زمین، شکل‌های مختلفی به وجود آمده است که هرکدام به‌تنهایی اثری هنری است. کافی است کمی تخیل را چاشنی این سفر کنید. چشم‌هایتان را ببندید و تصور کنید روی سیاره جدیدی قدم گذاشته‌اید. تنوع رنگ‌های نمک، زیبایی این گنبد را به اوجش می‌رساند. می‌توانید در هر بخش بلورهای سفید، کرم‌قهوه‌ای و بنفش را ببینید.
دامنه بخشی از صخره‌ها هم قرمز است و شباهت این گنبد به سیاره مریخ را دوچندان می‌کند. بلورهای نمک زیر نور آفتاب مثل الماس می‌درخشند و تلالؤ زیبایی دارند. به همین خاطر گردشگرهای بسیاری از سراسر دنیا و ایران برای تماشای گنبد نمکی طغرود به این منطقه سفر می‌کنند.
دریاچه‌ای تماشایی در قلب گنبد نمکی قم
در دل کوه‌ها و صخره‌های این پدیده، دریاچه‌ای هست که جذابیت این منطقه را چند برابر می‌کند. کف این دریاچه لایه محکمی از نمک وجود دارد؛ پس به‌راحتی می‌توانید در آن قدم بزنید؛ البته حواستان باشد که بدون کفش این کار را نکنید. بلورها و تیغه‌های نمک تیز و برنده هستند و به پوست آسیب می‌رسانند. آب این دریاچه بسیار شفاف، شور و زلال است و خاصیت درمانی دارد. اگر دلتان خواست می‌توانید تنی به آب بزنید. در مرکز این دریاچه گودالی عمیق به وجود آمده است. حواستان باشد به آن نزدیک نشوید.
با شروع نیمه دوم سال، آب دریاچه تبخیر می‌شود و لایه‌ای سفید از بلورهای نمک باقی می‌ماند. قطر این لایه نمکی به نیم متر هم می‌رسد. اگر دستی بر حرفه عکاسی دارید، به این دریاچه سفید و شگفت‌انگیز سری بزنید. بی‌تردید این پدیده زیبا، قابی بی‌نظیر برای عکس‌هایتان می‌شود.
بهترین زمان بازدید از گنبد نمکی قم
استان قم نزدیک کویر است و اقلیمی گرم و خشک دارد. از اواخر بهار هوا بسیار گرم می‌شود. این منطقه زمستان‌های سردی دارد. بهترین زمان برای سفر به این استان، بهار و پاییز است. در این دو فصل می‌توانید به این منطقه سفر کنید و جاهای دیدنی اطراف قم را ببینید.
نکات بازدید از گنبد نمکی قم
در نزدیکی کوه نمک طغرود امکانات خاصی وجود ندارد. البته سازمان گردشگری قم برنامه‌هایی برای توسعه این منطقه در نظر گرفته است؛ مثلاً ایجاد هتل‌های نمکی، مرکز تفریحی و رفاهی، ساخت حمام نمک و… . وسایلی مثل آب، مواد خوراکی، داروهای ضروری، کلاه آفتاب‌گیر برای روزهای آفتابی، کرم ضدآفتاب و لباس مناسب را به‌همراه ببرید. بدون کفش یا دمپایی وارد آب دریاچه نشوید. این آب طعم شور و تلخی دارد و برای نوشیدن مناسب نیست. حواستان به گودال سیاه و خطرناک دریاچه هم باشد و از آن فاصه بگیرید.
دیدنی‌های اطراف گنبد نمکی قم
کاروان‌سرای کوه نمک یکی از جاهای دیدنی قم است که فاصله زیادی تا کوه نمک طغرود ندارد. اگر رد این بنای قدیمی را در تاریخ بگیرید، به دوره سلجوقی می‌رسید. این کاروان‌سرا پلانی مربعی دارد و آن را از آجر ساخته‌اند. درازای هر ضلع آن حدود 60 متر است. در هر ضلع آن ایوانی با محرابی فرورفته خودنمایی می‌کند. دو طرف این ایوان حجره‌های کوچکی هست که به‌نظر می‌رسد در گذشته از آن برای استراحت استفاده می‌کردند. برای بازدید از این بنای تاریخی باید از شهر قم به‌سمت جعفرآباد بروید. در 15کیلومتری جاده جعفریه این کاروان‌سرا را پیدا می‌کنید.
توصیه ره بالی ها به گردشگران
امروزه جان طبیعت و جاذبه‌هایش در خطر است؛ به همین خاطر باید برای حفظ و نگهداری از آن بکوشیم. گنبد نمکی قم از نادرترین گنبدهای نمکی جهان است؛ پس یادتان نرود آشغال و زباله‌ها را در این منطقه رها نکنید. ما روی قول شما برای نگهداری از این پدیده حساب کرده‌ایم.
مسیر دسترسی
در هر جای ایران که هستید، برای بازدید از این گنبد نمکی باید به استان قم بروید. اگر مبدأ حرکتتان پایتخت است، می‌توانید سفری یک‌روزه را برای تماشای این پدیده، برنامه‌ریزی کنید. گنبد نمکی قم در 20کیلومتری جاده قم به‌سمت جعفریه است. این مسیر را تا پشت مجتمع صنعتی دام شهر ادامه بدهید. حدود دو کیلومتر قبل از دام شهر، مسیری خاکی وجود دارد. در ابتدای این راه تابلوی راهنمایی، سایت پروازی پاراگلایدر را نشان می‌دهد. کمی در این جاده جلو بروید تا به زمین‌های نمکی برسید. بعد از پشت‌سرگذاشتن این بخش، کوه‌های نمکی خودی نشان می‌دهند. از اولین پیچ کوه بگذرید و ماشین را در محل مناسبی پارک کنید. زمانی که باقی مسیر را تا بالای تپه ادامه بدهید، تصویر زیبایی از این دره نمکی می‌بینید.
گنبد نمکی قم پدیده‌ای بی‌نظیر است و نمی‌شود از زیبایی‌های آن چشم پوشید. تلاش کردیم در این سفر مجازی با ره بال آسمان برای رفتن به این منطقه مشتاق بشوید. اگر در سفرهای قبل از آن بازدید کرده‌اید، تجربه‌هایتان ارزشمند است. در کامنت‌ها برایمان بنویسید. از خواندن آن‌ها لذت می‌بریم.
استان قم، 20کیلومتری جاده قم به‌سمت جعفریه.
فصل بهار و پاییز بهترین زمان سفر به استان قم و بازدید از این پدیده طبیعی است. تابستان‌های قم گرم است و زمستان‌هایش هم سرمای استخوان‌سوزی دارد. سفر در این فصل‌های سال را به شما پیشنهاد نمی‌کنیم.
خیر. اطراف این گنبد نمکی امکانات خاصی وجود ندارد. به همین خاطر باید وسایل لازم و ضروری را به‌همراه داشته باشید.
برای دسترسی به این گنبد باید به‌سمت مجتمع صنعتی دام شهر بروید. حدود دو کیلومتر مانده به این مجتمع، مسیری خاکی وجود دارد. آن مسیر را ادامه بدهید تا به گنبدهای نمکی برسید.