شاید تصور کنید که عید نوروز فقط منحصر به کشور ماست. البته اگر از نظر فلسفی در نظر بگیریم، دقیقاً همین طور است؛ اما این نکته را فراموش نکنید که در گذشته تمدن ایران و امپراطوری آریایی، بسیار گسترده‌تر از چیزی بود که اکنون به‌عنوان نقشه ایران وجود دارد. در واقع همه کشورهایی که این روزها به نام کشور همسایه می‌شناسیم، روزگاری جزئی از ایران گسترده و باشکوه بودند. بی‌شک بسیاری از آن‌ها همچنان نوروز را به‌عنوان عید باستانی خود می‌شناسند و آن را جشن میگیرند. در حقیقت باید گفت که عید نوروز، جشن سال نو تقویم شمسی است. این روز، روز اعتدال طبیعت محسوب می‌شود. بر اساس آمار موجود، حدود 187میلیون نفر در 11 کشور دنیا، عید نوروز ایرانی را جشن میگیرند. این 11 کشور شامل ایران، تاجیکستان، افغانستان، آذربایجان، قزاقستان، آلبانی، قرقیزستان، ترکمنستان، کوزوو، ازبکستان، گرجستان و کردستان عراق می‌شوند. امروز قصد داریم تا نوروز در کشورهای همسایه را بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید تا بدانید کدام کشورها عید نوروز ایرانی را جشن میگیرند.
عید نوروز در تاجیکستان
جشن باستانی نوروز در تاجیکستان در طی 2 تا 3 روز انجام می‌شود. در تمام شهرهای تاجیکستان، بخشی با نام «نوروزگاه» وجود دارد. مردم تاجیکستان در ایام نوروز در این مکان مخصوص جمع می‌شوند. در نوروزگاه انواع برنامه‌های هنری، فرهنگی، ورزشی، تفریحی و سرگرم‌کننده برگزار می‌شود. اگر کمی تاریخ را مرور کنید، سرگذشت پرفرازونشیب این قوم را درک خواهید کرد. مردم تاجیک در گذشته دور جزئی از ایران بودند. سپس برای مدت‌ها تحت سلطه شوروی قرار گرفتند. در حال حاضر حدود 20 سال از استقلال تاجیکستان می‌گذرد. در طی این 20 سال، مردم محلی باز به سنتهای دیرینه خود همانند عید نوروز باستانی روی آورده‌اند.
در تاجیکستان عید نوروز را با نام‌های نوروز، عید بهار و جشن کشاورزان می‌شناسند. در طی چند روز، در تمام شهرهای تاجیکستان، مردم مشغول جشن و پای‌کوبی هستند. در نزدیکی عید نوروز، شهر دوشنبه بیش از هر شهر دیگری حال‌وهوای نوروز دارد. در این شهر مردم مشغول به خانه‌تکانی و استقبال از نوروز می‌شوند.
جالب است بدانید با وجود آنکه در کلیت و زمان برگزاری، عید نوروز در همه کشورهای همسایه یکسان است؛ اما مردم هر منطقه، آداب و رسوم متفاوتی دارند. به‌عنوان مثال رسومی همانند خیدیر ایام، دسترخان، مراسم حوت، مراسم گل‌گردانی، گلگشت نوروزی، جفت براران، سومنک‌پزی و مسابقه بزکشی در طی ایام نوروز در تاجیکستان برگزار می‌شوند.
عید نوروز در افغانستان
زمانی که صحبت از نوروز در کشورهای همسایه به میان می‌آید؛ حتماً باید به افغانستان اشاره کنیم. همسایه هم‌زبان ما نیز عید نوروز را هم‌زمان با ما برگزار می‌کند. لازم به ذکر است که آداب و رسوم نوروز در افغانستان، شباهت بسیاری به نوروز ایرانی دارد. مردم افغان سفره هفت‌سین، هفت میوه و سمنو دارند. همچنین غذایی مخصوص شب عید می‌پزند. مردم افغان نیز دقیقاً همانند ما، آجیل و شیرینی بر سفره هفت‌سین خود قرار می‌دهند. در این آجیل معمولاً مغز بادام، مغز گردو، پسته، کشمش، سنجد، زردآلو و قیسی وجود دارد. حتی از نظر عناصر سفره هفت سین نیز شباهت کامل بین نوروز ایرانی و افغانی وجود دارد. مردم افغان نیز از همان عناصر در سفره هفت‌سین خود استفاده می‌کنند که ما استفاده می‌کنیم. سمنو در زبان افغانی، «سمنک» نام دارد؛ ولی روش طبخ سمنک نیز با سمنو یکسان است.
مردم افغان پیش از نوروز، خانه‌تکانی می‌کنند. آن‌ها حتماً این رسم را انجام می‌دهند تا خانه‌هایشان از هرگونه آلودگی دور باشد. سپس لباس نو بر تن می‌کنند و همراه اعضای خانواده دور سفره هفت‌سین می‌نشینند. مردم افغان نیز همانند ایرانیان، شام نوروزی را بسیار جدی میگیرند. معمولاً شام شب عید باید مفصل و خوشمزه باشد. جالب است بدانید که همانند مردم ایران، افغانیان نیز اکثراً در شب عید سبزی پلو می‌پزند. رسومی همانند عیدی‌دادن، دید‌وبازدید و… نیز در فرهنگ خارجی مردم کشوری همچون افغانستان دیده می‌شود. در حقیقت باید گفت که شباهت‌های بسیاری بین آداب و رسوم نوروزی افغانستان و ایران وجود دارد.
عید نوروز در آذربایجان
کشور جمهوری آذربایجان نیز همانند بسیاری از کشورهای همسایه، روزگاری جزئی از ایران بوده است. به همین خاطر شباهت بسیاری بین فرهنگ مردم ایران و آذربایجان وجود دارد. آذربایجان تا سال 1917 میلادی، همانند تاجیکستان، جزئی از شوروی بود. پس از انقلاب سوسیالیستی، این کشور استقلال یافت. پس از استقلال، مردم آذربایجان به فرهنگ تاریخی خود روی آوردند. شباهت فرهنگی بسیاری بین مردم آذربایجان و ایران وجود دارد و عید باستانی نوروز فقط یکی از آن‌هاست. مردم آذربایجان از 30 اسفند تا 4 فروردین را به مناسبت نوروز جشن میگیرند.
بد نیست بدانید که در طول اسفند‌ماه، هر چهارشنبه جشنی در آذربایجان برپا می‌شود. اولین چهارشنبه اسفند، «سو چرشنبه سی» یا همان چهارشنبه آب نام دارد. دومین چهارشنبه را «اود چرشنبه سی» یا همان چهارشنبه آتش می‌نامند. سومین چهارشنبه، «توپراق چرشنبه سی» یا همان چهارشنبه خاک است. آخرین چهارشنبه سال را نیز «یئل چرشنبه سی» یا چهارشنبه باد می‌نامند. آن‌ها برای نام‌گذاری این روزها، از عناصر چهارگانه استفاده کرده‌اند. مراسمی مشابه چهارشنبه‌سوری ایرانیان نیز در جمهوری آذربایجان انجام می‌شود با این تفاوت که آن‌ها آخرین شب آخرین سه‌شنبه سال را برای برگزاری این مراسم انتخاب می‌کنند. در این شب، جوانان از روی آتش می‌پرند و جشن و پای‌کوبی به راه می‌اندازند.
سایر آداب و رسوم نوروزی آذربایجان نیز شباهت بسیاری به نوروز ایرانی دارد. در طول ایام نوروز، سفره هفت سین می‌چینند و اعضای خانواده کنار یکدیگر جمع می‌شوند. زنان آذری شیرینی‌های سنتی خود همانند پاخلاوا که نوعی باقلوا است را به نیت برکت می‌پزند و در سفره قرار می‌دهند. همه خانه‌تکانی می‌کنند و با لباسی نو دور سفره هفت‌سین حاضر می‌شوند. بزرگ‌ترها به اعضای کوچک خانواده عیدی می‌دهند و همه خوشحال هستند. پس برای تجربه نوروز در کشورهای همسایه می‌توانید به آذربایجان سفر کنید.
عید نوروز در قزاقستان
گفتنی است عید نوروز در قزاقستان، یک عید مقدس به حساب می‌آید. قزاقستان نیز همانند بسیاری از کشورهای دیگر، در هزاره‌های کهن جزئی از ایران بوده است. از‌این‌رو شباهت فرهنگی بسیاری با مردم ایران دارد. قدمت نوروز به دوران هخامنشیان باز می‌گردد. به همین خاطر می‌توانیم شاهد تأثیرات فرهنگی آن دوران بر کشورهای همسایه باشیم. زمانی که عید نوروز در کشورهای همسایه را بررسی می‌کنیم، به این شباهت پی خواهیم برد. مردم قزاقستان، جزء «سکا‌های ایرانی» به حساب می‌آیند که به آن منطقه کوچ کرده‌اند. قزاقستان نیز مدت طولانی تحت سلطه حکومت شوروی سابق بود. پس از استقلال‌یافتن، این کشور نیز به سنتهای دیرینه خود روی آورد.
مردم این کشور اهمیت بسیاری به عید باستانی نوروز می‌دهند. به همین مناسبت، قزاقستان از روز 21 تا 24 مارس، دارای تعطیلات رسمی عید نوروز است. آن‌ها نیز همانند ایرانیان، خانه‌تکانی می‌کنند و سفره هفت‌سین می‌چینند. اعضای خانواده با لباس‌های نو کنار یکدیگر جمع می‌شوند و غذاهای سنتی تهیه می‌کنند. آن‌ها نوعی آش مخصوص با نام «نوروز گوژه» دارند. این آش مشابه آش گزنه مازندرانی است. آن‌ها این آش را برای خداحافظی با زمستان و استقبال از بهار می‌پزند. یکی از آداب و رسوم جالب مردم قزاقستان، اسب سرکش است. آن‌ها یک اسب جوان و سرکش را زین می‌کنند. سپس یک زنگوله با عروسکی سنتی بر گردن او می‌اندازند. این اسب را ساعت 3 بامداد عید در شهر رها می‌کنند تا مردم شهر برای عید بیدار شوند.
عید نوروز در آلبانی
آلبانی جزء کشورهای شبه‌جزیره بالکان به حساب می‌آید. این کشور در جنوب شرق اروپا واقع شده است. مردم این کشور برای مدت طولانی تحت سلطه حکومت بیزانس و یونان بودند. با وجود این جالب است که مردم آلبانی نیز مراسم عید نوروز ایرانی را برگزار می‌کنند. همه‌ساله در روز 22 مارس مصادف با دوم فروردین، در این کشور مراسم نوروز ایرانی برگزار می‌شود. آن‌ها پس از فروپاشی نظام کمونیستی انورخوجه، این جشن را به‌عنوان جشن ملی خود اعلام کردند. پس از فروپاشی این نظام، انتخاب دین در این کشور به‌صورت آزادانه انجام می‌شود. به همین خاطر مردم می‌توانند به هر دین و آیینی باور داشته باشند.
آن‌ها جشن نوروز را با نام جشن سلطان نوروز می‌شناسند. مریدان بکتاشی، به زیارت آرامگاه رهبران قبلی خود می‌روند. آن‌ها همچنین در این روز با رهبران دینی خود ملاقات می‌کنند. صبح روز 22 مارس، در حدود هزار تا هزاو 500 نفر جلوی ورودی عبادتگاهی حاضر می‌شوند که آن را با نام «میدان» می‌شناسند. در آغاز برنامه جشن نوروز، ابتدا سرود ملی آلبانی نواخته می‌شود. سپس برنامه مخصوص سلطان نوروز آغاز خواهد شد. در این مراسم اشعاری به زبان آلبانی سروده می‌شود. در نهایت شیرینی «لقوم» که شیرینی سنتی نوروز است را بین مردم پخش می‌کنند. جالب است بدانید که این عید، جزء اعیاد رسمی و ملی آلبانی به شمار می‌آید.
عید نوروز در قرقیزستان
نوروز در کشورهای همسایه، حتی قرقیزستان نیز برگزار می‌شود. قرقیزستان یا همان جمهوری قرقیزستان، کشوری کوچک با حدود 6میلیون نفر جمعیت است. این کشور در نزدیکی ایران و در همسایگی تاجیکستان قرار دارد. مردم قرقیزستان نیز تا پیش از انقلاب سوسیالیستی، جزئی از جمهوری شوروی بودند. پس از استقلال‌یافتن، این کشور نیز حکومت منحصر‌به‌فرد خود را به دست آورد. مردم قرقیزستان نیز جزء اقوام سکای ایرانی بودند که به این منطقه کوچ کردند. به همین خاطر دور از ذهن نیست که عید نوروز در این کشور نیز برگزار شود.
در روز 21 یا 22 مارس، مردم قرقیزستان عید نوروز را جشن میگیرند. جالب است بدانید که کشور قرقیزستان در این روز به‌صورت رسمی تعطیل است. مردم این کشور، از صبح روز عید به میادین و پارک‌های اصلی شهر می‌روند. آن‌ها به جشن و پای‌کوبی می‌پردازند و آداب و رسوم خود را به جای می‌آورند. در طول عید نوروز، بازارچه‌های سنتی صنایع دستی برپا می‌شود. مردم لباس‌های نو و رنگارنگ به تن می‌کنند. صدای سازهای سنتی در کوچه و خیابان به گوش می‌رسد. مراسم خاص ورزشی همانند اسب‌سواری نیز در ایام نوروز برگزار می‌شود.
جالب است بدانید که مراسم سمنوپزی در کشور قرقیزستان نیز انجام می‌شود. زنان محلی کنار یکدیگر جمع می‌شوند و سمنو می‌پزند. آن‌ها سمنو را بر سر سفره خود می‌برند تا برکت در سال جدید به سفره آن‌ها بیاید. کمک به فقرا یکی از رسوم بسیار زیبای مردم قرقیزستان در ایام نوروز است. آن‌ها مهمانان بسیاری را به خانه خود دعوت می‌کنند و غذاهای سنتی می‌پزند. عید نوروز در قرقیزستان به‌صورت کاملاً جدی دنبال می‌شود و آن‌ها این روز را به‌عنوان یک عید باستانی می‌شناسند.
عید نوروز در ترکمنستان
ترکمنستان همسایه شمال شرقی ایران است. این کشور آداب و رسومی بسیار مشابه مردم ایران دارد. ترکمنستان نیز تا پیش از انقلاب سوسیالیستی، جزئی از جماهیر شوروی بود. پس از انقلاب، ترکمنستان نیز استقلال یافت. پیش از انقلاب، مردم ترکمنستان حق انتخاب دین نداشتند و باید از کمونیست پیروی می‌کردند؛ اما پس از استقلال، این کشور دوباره سنتهای دیرینه خود را در پیش گرفت.
ترکمن‌ها نیز روزهای 21 و 22 مارس، به‌مدت دو روز جشن نوروز را برگزار می‌کنند. مردم ترکمنستان در این روز نمایشگاه‌های صنایع دستی و مردم‌شناسی برپا می‌کنند. بسیاری از مراسم و سنتهای نوروز ایرانی را می‌توانید در میان مردم ترکمنستان نیز مشاهده کنید. در این روز ترکمن‌ها به زیارت اماکن مقدس می‌روند. برخی دیگر بر سر مزار عزیزان خود رفته و برای آن‌ها خیرات می‌کنند. این جشن جنبه ملی دارد و بسیاری آن را آغاز طبیعت و کشاورزی می‌دانند. یکی از نکات جالب‌توجه، وجود سمنو در سفره عید نوروز مردم ترکمنستان است. سمنوپزی یکی از مراسم سنتی این مردم است. زنان یک خانواده در یک محله کنار یکدیگر جمع می‌شوند و سمنو می‌پزند. روش پخت سمنوی ترکمنستان با سمنوی ایرانی یکسان هست و در این کشور نیز آن را نماد برکت می‌دانند. یکی دیگر از راه‌های تجربه نوروز در کشورهای همسایه، سفر به ترکمنستان است.
عید نوروز در کوزوو
اگر تاکنون نام این کشور را نشنیده‌اید، از خودتان ناامید نشوید. کوزوو یا کوسوو نام یک جمهوری مستقل و تازه تأسیس است. این کشور از سال 2017 به رسمیت شناخته شد و جزء کشورهای شبه‌جزیره بالکانی محسوب می‌شود. پیش از استقلال، کوزوو جزئی از آلبانی بود. به همین خاطر اکثر قومیت این کشور، آلبانی‌تبار هستند. البته 4درصد این کشور را صرب‌ها و 4درصد را اقلیت‌های دیگر تشکیل می‌دهند. آن‌ها از واحد پولی یورو استفاده می‌کنند و هنوز روسیه و چین، این کشور را به استقلال نمی‌شناسند.
با توجه به اینکه اکثر قومیت این کشور را مردم آلبانی‌تبار تشکیل می‌دهند، طبیعی است که عید نوروز در این کشور نیز برگزار شود. در تقویم رسمی کشور کوزوو، تاریخ 21 مارس به مناسبت عید نوروز تعطیل است. در این کشور نیز عید نوروز را با نام «جشن سلطان نوروز» می‌شناسند. مراسم سمنوپزی نیز بخشی از سلطان نوروز به حساب می‌آید. در این روز مردم به زیارتگاه‌های خود می‌روند و رهبران مذهبی برای آن‌ها سخنرانی می‌کنند. در حقیقت می‌توان گفت که تفاوتی بین مراسم سلطان نوروز آلبانی و عید نوروز در کوزوو وجود ندارد.
عید نوروز در ازبکستان
جمهوری ازبکستان در بخش شمال‌شرقی ایران قرار دارد. این کشور با تاجیکستان و قرقیزستان هم‌مرز است. ازبکستان در گذشته و پیش از انقلاب سوسیالیستی، بخشی از جماهیر شوروی بود. پیش از انقلاب هیچ‌کس در این کشور حق انتخاب آزادانه دین را نداشت. در حال حاضر حدود 80درصد مردم این کشور مسلمان و 5درصد مسیحی هستند.
البته جالب است بدانید که هنوز هم بسیاری از کمونیست‌ها در این کشور زندگی می‌کنند. ازبکستان در کنار جاده ابریشم قرار دارد و شهرهای تاریخی مهمی همانند سمرقند و بخارا را شامل می‌شود. در اشعار باستانی ایرانی، می‌توانید نام این شهرها را به‌کرات ببینید. ازبکستان در گذشته بخشی از ایران بود و به همین خاطر بسیاری از مردم آن، به زبان فارسی تاجیکی صحبت می‌کنند. بسیاری از مردم ازبک، مهاجران ایرانی بودند و به همین خاطر شاهد شباهت فرهنگی بسیاری بین ایران و ازبکستان هستیم.
مردم ازبکستان نوروز را مشابه مردم ایران جشن میگیرند. آن‌ها به دامان طبیعت می‌روند و سازهای سنتی خود را می‌نوازند. حتی نوای نوروزی این کشور، بی‌شباهت به موسیقی سنتی عید نوروز ایرانیان نیست. یک روز پیش از نوروز، زنان محله کنار یکدیگر مشغول سمنوپزی می‌شوند. آن‌ها سمنو را به دوستان و آشنایان خود پیشکش می‌کنند. در میان مردم ازبک نیز سمنو نماد برکت است. مردم ازبکستان در عید لباس نو بر تن می‌کنند و به عیادت یکدیگر می‌روند. علاوه بر این‌ها، انواع مسابقات اسب‌سواری و کشتی نیز در عید نوروز برگزار می‌شود.
-
عید نوروز در گرجستان
گرجستان در همسایگی شمال غرب ایران قرار دارد. با وجود آنکه این کشور با ایران هم‌مرز نیست؛ اما باید آن را در لیست نوروز در کشورهای همسایه قرار دهیم. گرجستان با مرکزیت تفلیس در بخش مرزی اروپا و آسیا قرار دارد. به همین خاطر آن را جزء اروپای شرقی می‌دانند و عضوی از ناتو است. مردم این کشور به زبان گرجی صحبت می‌کنند و الفبای مخصوص خود را دارند. البته در گذشته دور، این کشور نیز جزئی از امپراتوری ایران بوده است؛ از‌این‌رو می‌توانید شاهد تأثیرات فرهنگی متعدد ایران بر این کشور باشید. یکی از این تأثیرات، عید نوروز است.
عید نوروز در این کشور برگزار می‌شود. جالب است بدانید که عید نوروز باستانی ایرانی در سال 2010 در این کشور به رسمیت شناخته شد. از آن روز، عید نوروز را یک عید ملی می‌دانند و همه‌ساله آن را جشن میگیرند. هرسال در روز 21 مارس، مصادف با یکم فروردین ماه، مردم گرجستان به جشن و پای‌کوبی می‌پردازند. البته عید نوروز در گرجستان محدود به همین یک روز نیست.
در حقیقت نوروز در گرجستان حدود یک هفته به طول می‌انجامد. در طول این یک هفته، خانواده‌ها به دیدار یکدیگر می‌روند. در خیابان‌ها بازارهای سنتی برگزار می‌شود و لبخند را بر صورت مردم مشاهده خواهید کرد. جالب است بدانید که در شب سه‌شنبه آخر سال، جشن آتش‌بازی در گرجستان برگزار می‌شود. این جشن همان جشن چهارشنبه‌سوری ایرانی است. آن‌ها آتشی بزرگ در میادین اصلی به پا می‌کنند و دور آن می‌چرخند و آواز می‌خوانند. به همین دلیل می‌توان را ایام نوروز را بهترین زمان سفر به تفلیس دانست.
عید نوروز در کردستان عراق
اقلیم کردستان عراق، استان‌های اربیل، سلیمانیه و دهوک را شامل می‌شود. این بخش در قسمت شمال شرقی عراق و غرب ایران واقع شده است. مردم این منطقه همگی کرد هستند. با وجود این اقوام مختلفی همانند آشوری، ترکمن، ارمنی و کلدانی نیز در بین آن‌ها زندگی می‌کنند. مردم کردستان عراق، رسوم منحصر‌به‌فرد خود را در زمینه عید نوروز دارند. آن‌ها روز اول فروردین را جشن میگیرند؛ اما شکل رسوم آن‌ها با مردم ایران تفاوت دارد. آن‌ها لباس‌های سنتی کردی خود را بر تن می‌کنند و از خانه بیرون می‌زنند.
یکی از رسوم سنتی مردم کردستان عراق، آتش‌زدن تایر قدیمی ماشین بود. هرکس یک یا چند تایر آتش می‌زد و همه‌جا غرق نور می‌شد. البته این کار آسیب بسیاری به کیفیت هوای منطقه وارد می‌کرد. از‌این‌رو به‌تازگی فقط به‌صورت محدود و به‌شکل نمادین این کار را انجام می‌دهند. به مناسبت نوروز، از 20 تا 22 مارس، تعطیلات رسمی اعلام شده است. در این مدت خانواده‌ها به ملاقات یکدیگر می‌روند. در بخش‌های مختلف کردستان عراق، صدای رقص و آواز به گوش می‌رسد. مردم سازهای سنتی کردی را می‌نوازند و کنار یکدیگر از جشن طبیعت لذت می‌برند.
همراهان عزیز ره بال آسمان ، شما با نوروز در کشورهای همسایه به‌صورت کامل آشنا شدید. به نظر شما کدام مراسم نوروزی بیشتر شبیه به مراسم ایرانی است؟ آیا باید مراسم عید نوروز را متعلق به اقوام ایرانی دانست؟ یا اینکه این مراسم به پیش از تشکیل امپراتوری ایران تعلق دارد؟ برخی بر این باور هستند که عید نوروز حدود 3هزار سال قدمت دارد. نظر شما در‌این‌باره چیست؟
هر کشور دارای رسم و سنت خود است.
بله، تقریباً همه کشورها اول فروردین را جشن میگیرند.
خیر، عید نوروز به اقوام سکاها و پیش از آن تعلق دارد.
ارمنستان، تاجیکستان، افغانستان، کردستان عراق، گرجستان، آذربایجان، قزاقستان، آلبانی، قرقیزستان و غیره از جمله کشورهایی هستند که عید نوروز را جشن میگیرند.
عید نوروز عید باستانی ایرانیهاست و خیلی خوشحالم که در کشورهای همسایه هم جشن گرفته می‌شه. حتی می‌دونم که مناطقی از هند هم هستن که این ایام رو جشن می‌گیرن، اگر درست یادم مونده باشه گجرات‌ها هستن. من فکر می‌کنم نوروز توی کشورهای همسایۀ ما خیلی اصیل‌تر و شبیه‌تر به باستان جشن گرفته می‌شه و مردم آیین ایرانی‌تری رو نسبت به ما به جا میارن. رقص محلی با همراهی سازهای سنتی هم که اصلاً جز جدایی نشدنی این جشنه که کمتر در ایران بهش توجه می‌شه. به نظرم حافظ خونی رو هم باید شبیه یه سنت به جای کتاب های دیگه وارد این جشن قشنگ کرد.
مممنون از اطلاعات مفید درباره آداب و رسوم کشورهای همسایه
ممنون از شما برای کامنت انرژی‌بخشتون.
واقعا ممنون بابت مطالب خوبی که تو این سایت گذاشته اید.
آرمین عزیز، ممنونیم بابت انرژی مثبتی که دادید. خوشحالیم که متن رو دوست داشتید.