موزه های سمنان | گشتی در تاریخ و طبیعت مرکز ایران

بعد اینکه اقدام به خرید بلیط هواپیما سمنان کردید، باید یک لیست از جاهای دیدنی سمنان تهیه کنید. به این ترتیب می‌توانید برای هر لحظه از سفرتان برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید. سمنان از جمله مناطق قدیمی و باستانی ایران به‌حساب می‌آید. این استان تاریخی غنی را در سینه خود نگه می‌دارد. به همین خاطر در استان سمنان می‌توانیم شاهد فعالیت موزه‌های متعدد باشیم. برخی این موزه‌ها بسیار ارزشمند هستند و باید حتماً در سفرتان به سمنان از آن‌ها دیدن کنید. حتی در راهنمای سفر سمنان نیز به‌ تمامی این موزه‌ها اشاره نمی‌شود؛ پس در این مقاله قصد داریم تا به‌صورت کامل تمامی موزه های سمنان را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید تا تاریخ این منطقه را بهتر بشناسید و سفری ارزشمند را تجربه کنید.

موزه های شهر سمنان

موزه‌های سمنان بسیار گسترده هستند. سمنان از جمله استان‌های بزرگ مرکز ایران به‌حساب می‌آید. این استان شهرهای متعددی دارد. در هر شهر این استان نیز یک یا چند موزه ارزشمند وجود دارند. البته بااین‌حال بیشترین تعداد موزه های سمنان در خود شهر سمنان یعنی مرکز استان قرار دارند. به همین خاطر در ابتدا بهترین و معروف‌ترین موزه های شهر سمنان را به شما معرفی خواهیم کرد.

• موزه مهر و سکه سمنان

موزه مهر و سکه از جمله ارزشمندترین موزه های سمنان است. این موزه تنها موزه تخصصی مهر و سکه در تمام ایران به‌ حساب می‌آید. موزه مهر و سکه سمنان در روز 28 اردیبهشت سال 1392، مصادف با روز جهانی موزه افتتاح شد. این موزه شامل قطعاتی بسیار ارزشمند از قبیل انواع مهر، پول‌های اولیه، ابزارهای مبادلاتی کالا از جمله حلقه‌های مبادلاتی قدیمی، اسکناس، سفته، برات و ابزارهای نگهداری پول است. در گذشته پول به شکلی که امروز شاهد آن هستیم نبود. بعد از آنکه مبادلات کالا به کالا از بین رفت، پول جایگزین آن شد. البته این روند سالیان سال به طول انجامید. در موزه مهر و سکه می‌توانید از موضوع را به‌صورت کامل مشاهده کنید. یعنی متوجه می‌شوید که چطور اسکناس‌هایی که امروز در دست داریم، به وجود آمدند.

آدرس	آدرس سمنان، خیابان امام خمینی، تیمچه تکیه پهنه
ساعت بازدید	از ساعت 09:00 الی 19:00
هزینه بازدید	3هزار تومان

• پارک موزه دفاع مقدس سمنان

اگر متولد دهه 60 به قبل باشید، حتماً خاطرات 8 سال دفاع مقدس را به یاد دارید. جنگی که هزاران کشته داد و هزاران خانواده را عزادار کرد. یک جنگ بسیار ناجوانمردانه که هنوز هم اثرات آن را می‌توان در بخش‌های مختلف کشور مشاهده کرد. این جنگ و تمامی افراد شجاعی که از خاک ایران دفاع کردند، هیچ‌گاه نباید فراموش شوند. به همین خاطر در شهرک فرهنگیان سمنان، در زمینی به مساحت 12هکتار، موزه دفاع مقدس را افتتاح کردند.

این موزه در بخش شرقی شهر و نزدیکی کمربندی تهران – مشهد قرار دارد؛ پس اگر از تهران عازم مشهد هستید و از سمنان عبور می‌کنید، بهتر است سری به موزه دفاع مقدس بزنید. در این موزه می‌توانید شاهد بخش‌های مختلفی باشید. داخل هر بخش عملیات خاصی را به تصویر کشیده‌اند. در بخشی دیگر می‌توانید با 300 شهید آشنا شوید. کتابخانه این موزه بسیار ارزشمند است و شما را هرچه بیشتر با خاطرات 8 سال دفاع مقدس آشنا می‌کند. این موزه از جمله خاص‌ترین موزه های سمنان به‌حساب می‌آید.

آدرس	سمنان، شهرک فرهنگیان، بلوار امیرکبیر
ساعت بازدید	از ساعت 08:00 الی 19:00
هزینه بازدید	1500 تومان

• موزه حیات‌وحش و تاریخ طبیعی سمنان

سمنان دارای بافت طبیعی بسیار بکر و منحصر‌به‌فرد است. در این استان می‌توانید شاهد انواع دشت‌های بیابانی و البته مناطق کوهستانی باشید. این تنوع بافت طبیعی باعث به‌وجود‌آمدن پوشش گیاهی و جانوری خاصی شده است. در این منطقه انواع مختلف حیوانات و گیاهان زندگی می‌کنند. بازدید از مناطق طبیعی شاید برای تمامی مسافران ممکن نباشد. به همین خاطر یک موزه با نام موزه حیات‌وحش و تاریخ طبیعی در سمنان بنا کردند. این موزه در ساختمانی به مساحت 200متر‌مربع قرار دارد. در این موزه می‌توانید از بقایای ارزشمند سیلیس‌شده گیاهان و جانوران دیدن کنید. همچنین انواع فسیل و سنگواره قدیمی در این موزه به چشم می‌خورند. در بخش دیگر موزه می‌توانید شاهد اجزای بدن پنج رده مختلف از مهره‌داران باشید که در این استان زندگی می‌کنند. بازدید از موزه حیات‌وحش سمنان برای تمامی گروه‌های سنی بسیار جذاب خواهد بود.

آدرس	سمنان، میدان استاندارد، ابتدای بلوار محراب، اداره کل حفاظت محیط‌زیست
ساعت بازدید	از ساعت 09:00 الی 17:00
هزینه بازدید	3هزار تومان

موزه گرمابه‌های سمنان

حمام در دوران گذشته به شکلی امروز شاهد آن هستیم نبود. اگر بیش از 30 سال سن داشته باشید، حتی شما هم حمام‌های عمومی قدیمی را به یاد دارید. حمام در گذشته فقط برای استحمام نبود. بلکه یک مجموعه برای دورهمی و وقت‌گذرانی نیز به حساب می‌آمد. جالب است بدانید که حتی برخی جلسات نیز در گرمابه انجام می‌شده است. به همین خاطر گرمابه در گذشته بخشی از فرهنگ بود و اهمیت بسیاری داشت. در سمنان خوشبختانه برخی از گرمابه‌های قدیمی آن سالم باقی‌مانده‌اند. این گرمابه‌ها امروزه به موزه تبدیل شدند تا دیگران با فرهنگ گذشتگان آشنا شوند. در این بخش موزه گرمابه‌های سمنان را به شما معرفی خواهیم کرد.

• گرمابه قلی سمنان

گرمابه قلی از جمله موزه های سمنان است که قدمت آن به قرن دهم هجری باز می‌گردد. این گرمابه به دوران صفویه تعلق دارد؛ پس می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی سمنان نیز دانست. بر اساس اسناد تاریخی، این گرمابه در محل یکی از ابنیه قدیمی متعلق به دوران هخامنشیان ساخته شده است. حمام قلی سمنان شامل بخش‌های مختلف از جمله رخت‌کن، خزینه و خود حمام می‌شود. ارتفاع رخت‌کن از سطح زمین حدود 20سانتی‌متر بلندتر است. این حمام در خیابان امام خمینی سمنان قرار دارد. همه‌ساله صدها گردشگر از این حمام تاریخی دیدن می‌کنند. معماری گرمابه قلی سمنان بسیار زیباست. در این حمام می‌توانید شاهد بهترین نوع از معماری سنتی ایرانی باشید. گرمابه قلی در نزدیکی هتل کومش قرار دارد که یکی از معروف‌ترین هتل های سمنان محسوب می‌شود.

آدرس	خیابان امام خمینی، پشت هتل کومش، کوچه ملاقزوینی
ساعت بازدید	از ساعت 09:00 الی 17:00
هزینه بازدید	3هزار تومان

• گرمابه ناسار سمنان‌

گرمابه ناسار از دیگر حمام‌های قدیمی سمنان است. قدمت این حمام به دوران قاجار باز می‌گردد. این حمام تاریخی را می‌توان به‌نوعی یکی از موزه های سمنان دانست. گرمابه ناسار در راسته بازار بزرگ سمنان، درست در کنار تکیه ناسار قرار دارد. به همین خاطر آن را با نام ناسار می‌شناسند. گرمابه ناسار یکی از آثار ملی ایران است. این حمام را در حال حاضر به‌صورت کامل بازسازی کرده‌اند.

گرمابه ناسار در دست سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ایران قرار دارد. بد نیست بدانید که گرمابه ناسار از موقوفات میرزاآقا فامیلی است. او در سال 1303 هجری شمسی این گرمابه را وقف کرد. در این حمام یک راهروی طولانی سربینه را به درب ورودی متصل می‌کند. حمام ناسار دارای بخش مردانه و زنانه است. ورودی بخش مردانه در راسته بازار قرار داشته است. این حمام شامل بخش‌های مختلفی از جمله خزینه آب سرد، خزینه آب سرد، گرم‌خانه، رخت‌کن و… می‌شود. همچنین باید بدانید برخی مراکز خرید سمنان در نزدیکی همین حمام قرار دارند؛ پس می‌توانید برای خرید سوغات سمنان به آن‌ها مراجعه کنید.

آدرس	سمنان، خیابان امام خمینی، جنوب‌شرق تکیه ناسار
ساعت بازدید	از ساعت 08:30 الی 16:30
هزینه بازدید	رایگان

• گرمابه نخست سمنان‌

در ابتدای بازار عمومی سمنان و کنار خیابان یغما یا همان شهدا، یکی دیگر از گرمابه‌های قدیمی سمنان به چشم می‌خورد. این حمام در سال 1309، یعنی دوران قاجار بنا شده است. گرمابه نخست شامل سه بخش گرم‌خانه، سربینه و خزانه می‌شود. فوندانسیون گرمابه نخست حدود 3متر از کف خیابان پایین‌تر است. در کنار سردر قدیمی این حمام، کتیبه‌ای قدیمی به چشم می‌خورد. روی این کتیبه نام ابوالقاسم سلمانی و سال 1349 به چشم می‌خورد.

گرمابه نخست شامل دو بخش مردانه و زنانه می‌شود. به همین خاطر فضاهای این حمام به‌صورت تفکیک‌شده و مجزا هستند. این موضوع نشان‌دهنده فرهنگ آن دوران است. برخی حمام‌ها به‌صورت سانس‌های مجزا بودند. برای مثال صبح تا ظهر بانوان و ظهر تا شب آقایان از حمام استفاده می‌کردند. سربینه حمام دارای پلان مربعی‌شکل است. در چهار طرف سربینه، چهار غرفه با طاق‌های قوسی شکل به چشم می‌خورند. نور داخل سربینه از طریق حفره روی سقف تأمین می‌شود. در بخش شمالی گرم‌خانه، شاه‌نشینی قدیمی به چشم می‌خورد. این شاه‌نشین 20سانتی‌‌متر از سطح سربینه بالاتر است. گرمابه نخست از جمله آثار ملی ایران است و حتماً باید از آن دیدن کنید.

آدرس	سمنان، خیابان یغما یا همان شهدا
ساعت بازدید	24ساعته
هزینه بازدید	رایگان

• حمام پهنه و گرمابه حضرت سمنان‌

گرمابه پهنه که به گرمابه حضرت نیز شهرت دارد، از جمله معروف‌ترین موزه های سمنان است. این حمام درست در کنار مجموعه مسجد جام، مسجد امام و تیمچه پهنه قرار دارد. بر اساس اسناد تاریخی، حمام پهنه در قرن نهم هجری قمری بنا شده است. در آن دوران چنین رسم بود که در کنار مساجد، یک حمام نیز بنا می‌کردند. به این ترتیب افراد می‌توانستند در حمام پاکیزه شوند و سپس به مسجد بروند.

این نمونه از مجموعه را می‌توانید در شیراز و مجموعه وکیل نیز شاهد باشید. حمام پهنه و گرمابه حضرت سلیمان در سال 1353 به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد. یک‌بار هم در سال 1373 حمام پهنه را به‌صورت کامل بازسازی کردند. پس از آن این حمام به موزه محلی مردم شناسی سمنان تبدیل شد. در این حمام می‌توانید از بخش‌های مختلف آن، آثار تاریخی داخل ویترین و مجسمه‌های مومی مرتبط با مردم محلی دیدن کنید. در ضمن برخی رستوران های سمنان که غذاهای سنتی سرو می‌کنند در نزدیکی بازار قرار دارند.

آدرس	سمنان، مجاور مسجد جامع
ساعت بازدید	از ساعت 08:00 الی 16:00
هزینه بازدید	3هزار تومان

سایر موزه های استان سمنان:

همان طور که اشاره کردیم، موزه‌های استان سمنان فقط محدود به شهر سمنان نیست. بلکه می‌توانید در شهرهای دیگر نیز شاهد انواع موزه‌های مختلف باشید. در ادامه قصد داریم تا سایر موزه‌های این استان را به شما معرفی کنیم.

• موزه حیات‌وحش و تاریخ طبیعی شاهرود

موزه حیات‌وحش، تاریخ طبیعی در ابتدای جاده شاهرود – بسطام، درست بعد شهربازی، کنار مجتمع خدمات رفاهی دالاهو در اداره محیط‌زیست این شهرستان قرار دارد. این حیات‌وحش، تاریخ طبیعی یک مجموعه کامل از اکوسیستم منطقه را به نمایش می‌گذارد. در استان سمنان و کویرهای مرکز ایران می‌توانید شاهد حضور حیوانات خاصی باشید. انواع حیوانات همانند کل، میش، قوچ، بز، آهو، کاراکال، گرگ، پلنگ، روباه و حتی خرس در این منطقه زندگی می‌کنند. یک یا چند نمونه تاکسیدرمی‌شده هرکدام از این حیوانات در کنار برخی گونه‌های پرندگان در این موزه به چشم می‌خورد. البته نگران نباشید، برای این کار حیوانات شکار نشده‌اند. این موزه برای شناخت بافت طبیعی شاهرود بسیار عالی خواهد بود.

آدرس	شاهرود، ابتدای جاده بسطام، بعد از شهربازی، جنب مجتمع خدمات رفاهی دالاهو، اداره محیط‌زیست شهرستان شاهرود
ساعت بازدید	از ساعت 08:00 الی 16:00
هزینه بازدید	5هزار تومان

• موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی دامغان

درست در بلوار دانشگاه دامغان، یکی دیگر از موزه های سمنان قرار دارد. این موزه را با نام موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی دامغان می‌شناسند. موزه‌های تاریخ طبیعی، روایتی از پوشش گیاهی و جانوری منطقه است. در این موزه می‌توانید با قدمت موجوداتی که در این منطقه زندگی می‌کردند آشنا شوید. فسیل بسیاری از موجودات بسیار قدیمی و تاریخی در این موزه به نمایش درآمده‌اند.

همچنین می‌توانید شاهد بخش تاریخ طبیعی انسان‌ها نیز در این موزه باشید. بخش تاریخ طبیعی انسان‌ها یکی از بخش‌های ملموس برای تمامی بازدیدکنندگان به حساب می‌آید. در بخشی دیگر می‌توانید شاهد تنوع زیستی استان سمنان باشید. داخل بخش دوم، اجزای بدن پنج رده مختلف از مهره‌داران به نمایش گذاشته شده است. در بخشی دیگر می‌توانید شاهد حیوانات تاکسیدرمی‌شده باشید. همچنین درباره برخی گونه‌های خاص گیاهی منطقه نیز صحبت کرده‌اند که در حال انقراض هستند. بازدید از موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی دامغان برای تمامی گروه‌های سنی می‌تواند بسیار سرگرم‌کننده باشد.

آدرس	دامغان، بلوار دانشگاه
ساعت بازدید	از ساعت 09:00 الی 16:00
هزینه بازدید	3هزار تومان

• موزه علم و صنعت گرمسار در کارخانه پنبه

گرمسار یکی از شهرهای استان سمنان است. اگر از سمت تهران عازم استان سمنان شوید، در ابتدا وارد شهر زیبای گرمسار خواهید شد. در دل این شهر کویری، شاهد یکی از موزه های سمنان خواهید بود. جالب است بدانید باوجودآنکه گرمسار شهری کویری است، یکی از قطب‌های تولید پنبه در ایران به حساب می‌آید؛ به همین خاطر در دوران پهلوی، اولین کارخانه بزرگ پنبه در گرمسار افتتاح شد.

این کارخانه در زمینی به مساحت 30هزار مترمربع قرار داشت. در حال حاضر بخش بزرگی از این کارخانه قدیمی را به موزه علم و صنعت تبدیل کرده‌اند. بخش‌هایی دیگر از آن نیز به‌عنوان انبارهای ذخیره پنبه کاربرد دارند. بد نیست بدانید که هر روستا دارای انبار مخصوص به خود است. مردم هر روستا محصولات خود را داخل انبار مخصوص به خود قرار می‌دهند. با بازدید از این موزه، می‌توانید با فرایند نگهداری از پنبه و پاک‌کردن آن بیشتر آشنا شوید. در حقیقت می‌توان گفت که موزه علم و صنعت گرمسار، یکی از خاص‌ترین موزه‌های ایران به حساب می‌آید.

آدرس	سمنان، گرمسار، کارخانه پنبه
ساعت بازدید	از ساعت 09:00 الی 15:00
هزینه بازدید	3هزار تومان

• موزه عشایری ایل سنگسر مهدی شهر

اگر به فرهنگ عشایر مراجعه کنید، متوجه می‌شوید که سنگسر یکی از ایلات عشایر ایران است. موزه عشایری سنگسر نیز به‌صورت اختصاصی درباره فرهنگ ایل سنگسر صحبت می‌کند. این موزه به دست آقای پاکزادیان و با کمک اهدایی مردم عشایر سنگسر به وجود آمد. همان‌طور که از نام این موزه مشخص است، در مهدی شهر استان سمنان قرار دارد. مهدی شهر در گذشته سنگسر نام داشت.

این شهر خاستگاه یکی از مهم‌ترین ایلات عشایر کشور است. این ایل عشایر در زمینه تولید پشم و ابریشم مهارت بسیاری داشتند. به همین خاطر می‌توانید شاهد ادوات و ابزارهای مختلف پشم‌چینی، انواع پارچه پشمی و ابریشمی، انواع وسایل مربوط به عشایر و… باشید. عشایر زندگی بسیار خاصی دارند. با کمک موزه عشایری می‌توانید زندگی آن‌ها را بهتر بشناسید. فقط به یاد داشته باشید که اگر قصد خرید بلیط قطار سمنان را دارید، مهدی شهر ایستگاه اختصاصی ندارد؛ پس باید در سمنان یا گرمسار از قطار پیاده شوید و با اتوبوس مسیر را ادامه دهید.

آدرس	مهدی شهر، خیابان امام خمینی، بالاتر از میدان امام، ساختمان شورای شهر
ساعت بازدید	صبح‌ها از ساعت 8:30 الی 12:30 و عصرها از ساعت 16:30 الی 20
هزینه بازدید	5هزار تومان

• موزه سنگ و فسیل مهدی شهر

مهدی شهر یک شهر نه‌چندان بزرگ است. بااین‌حال به‌جز موزه عشایر، موزه‌ای دیگر با نام موزه سنگ و فسیل در این شهر وجود دارد. این موزه همان‌طور که مشخص است، محل نگهداری از انواع سنگ و فسیل است. فسیل‌ها و سنگ‌های زیرزمینی یک گنجینه ارزشمند برای دانشمندان و تاریخ‌شناسان هستند. با کمک همین سنگ و فسیل‌ها، دانشمندان می‌توانند داستان زمین را به‌خوبی روایت کنند. حتی شناخت حیات در گذشته دور فقط در گرو یافتن این فسیل‌هاست. بد نیست بدانید که موزه سنگ و فسیل نیز به همت آقای پاکزادیان در سال 1368 به وجود آمده است. وی تلاش بسیاری کرد تا در نهایت 459 قطعه فسیل جانوری و گیاهی در کنار 200 قطعه‌سنگ زینتی در این موزه گرد هم جمع‌آوری شوند. همچنین قدیمی‌ترین فسیل جلبکی این موزه دارای 620 میلیون سال قدمت است!

آدرس	مهدی شهر، منطقه دربند، ابتدای مسیر پیاده‌روی غار دربند
ساعت بازدید	صبح‌ها از ساعت 8:30 الی 12:30 و عصرها از ساعت 16:30 الی 20
هزینه بازدید	5هزار تومان

• موزه روستایی مزج

در فاصله 54کیلومتری شمال‌شرق شاهرود، یکی از قدیمی‌ترین روستاهای تاریخی ایران قرار دارد. این روستا را با نام روستای تاریخی مزج می‌شناسند. همه‌ساله گردشگران بسیاری برای بازدید از جاذبه‌های تاریخی، عازم روستای مزج می‌شوند. به همین خاطر مردم تصمیم گرفتند تا حمام قدیمی روستا را به یک موزه مردم‌شناسی تبدیل کنند. این موزه محلی عالی برای معرفی تاریخ، فرهنگ و هنر مردم روستای مزج به گردشگران است. در این موزه روستایی می‌توانید شاهد انواع ابزارآلات دامداری، کشاورزی و صنایع‌دستی مردم محلی روستای مزج باشید. همچنین می‌توانید سبک پوشش، آداب‌ورسوم و… آن‌ها را هم به‌خوبی بشناسید.

آدرس	استان سمنان، ۵۴کیلومتری شمال‌شرقی شاهرود، روستای تاریخی مزج
ساعت بازدید	از ساعت 09:00 الی 15:00
هزینه بازدید	رایگان

• موزه و اقامتگاه روستایی خیج یا قیج

موزه و اقامتگاه روستایی خیج یا همان قیج از دیگر موزه های سمنان است. این موزه یکی از هتل های سمنان نیز به‌ حساب می‌آید. این اقامتگاه بوم‌گردی را با نام کلبه عمو علی نیز می‌شناسند. روستای خیج یا همان قیج در فاصله 45کیلومتری از شهرستان شاهرود قرار دارد. اقامتگاه بوم‌گردی قیج یک کلبه کاهگلی بسیار باصفا است. این منطقه جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بسیاری دارد. روستای خیج در حدفاصل بین جنگل ابر و جنگل اولنگ قرار دارد؛ پس می‌توانید از بافت طبیعی آن لذت ببرید. همچنین امکان بازدید از قیج قلعه نیز در این منطقه وجود دارد. اقامتگاه روستایی خیج چندین و چند سال قدمت دارد. با اقامت در این اقامتگاه و موزه، می‌توانید هم از طبیعت لذت ببرید و هم با فرهنگ مردم منطقه بیشتر آشنا شوید.

آدرس	استان سمنان، 45کیلومتری شاهرود، روستای قیج
ساعت بازدید	24ساعته
هزینه بازدید	رایگان

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره بازدید از موزه های سمنان چیست؟ راستی به نظرتان خرید بلیط اتوبوس سمنان برای سفر به این استان بهتر است یا شما سفر با ماشین شخصی را انتخاب می‌کنید؟ به نظرتان بهترین شهر برای بازدید از جاذبه‌های تاریخی و موزه‌های ارزشمند در استان سمنان کدام است؟ آیا تاکنون تجربه بازدید از هیچ یک از این موزه‌ها را داشته‌اید؟ اگر پاسختان مثبت است، حتماً از تجربه زیبای خود برای ما بگوییم. یا حتی تصاویر یادگاری از موزه‌ها را برای ما ارسال کنید. به این ترتیب می‌توانیم از تجربه بکر شما برای دیگر دوستان هم بگوییم!