روستای چراغیل تبریز | دروازه ورود به تاریخ ایران

روستای چراغیل تبریز یکی از مکان‌های دیدنی و تاریخی شمال غرب ایران است. این روستا از جمله جاذبه‌های گردشگری خاص آذرشهر به شمار می‌رود و همواره در مرکز توجه گردشگران و مسافران است. در این مقاله، به معرفی روستای چراغیل و البته دلیل شهرت آن می‌پردازیم.

روستای چراغیل کجاست؟

روستای چراغیل یک روستای کوچک است که از جاهای دیدنی تبریز به شمار می‌رود. این روستا در دهستان ینگجه، از بخش‌های حومه شهرستان آذرشهر، قرار گرفته است. آذرشهر نیز یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است که در نزدیکی تبریز قرار دارد.

تاریخچه روستای چراغیل آذرشهر

مردم محلی می‌گویند قدمت این روستا به هزاران سال قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد. خانه‌های سنگی در دل کوه هم گواه این مدعاست. هرچند که اطلاعات خیلی دقیقی از نقش این روستا در تاریخ ادوار مختلف کشورمان در دست نیست؛ اما با توجه به موقعیت مکان و آثار باستانی موجود در آن، می‌توان حدس زد که روستای چراغیل از جمله روستاهایی است که رفت و آمد بزرگان تاریخی بسیاری را به خود دیده است. هر گوشه از این روستا را که ببینید، ردپایی از دوره‌های گذشته تاریخ پیدا می‌کنید و همین موضوع باعث شده به روستای چراغیل آذرشهر، روستای جادویی بگویند.

معرفی روستای چراغیل

روستای چراغیل تبریز یکی از معروف‌ترین و البته دیدنی‌ترین روستاهای ایران است. این روستا از لحاظ موقعیت مکانی در محدوده‌ای کوهستانی قرار دارد و از چشم‌اندازهای طبیعی و مناظر بکر شمال غرب ایران برخوردار است. عبور رودخانه خروشان و صدای دلنشین آواز پرندگان طبیعت بی‌نظیر روستا را به نمایش گذاشته که هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند. کوه‌های اطراف روستا در فصل بهار و تابستان سرشار از انواع گیاهان دارویی مانند آویشن، توکلیجه، شیرین‌بیان، مرزه کوهی و گل‌های رنگارنگ خودرو می‌شوند و مناظر و چشم‌اندازهای دلفریبی به وجود می‌آورند.

علت شهرت روستا

این روستا دریچه سفری به تاریخ منطقه است و همین نکته، دلیل شهرت آن است. با سفر به روستای چراغیل آذرشهر، انگار در زمان سفر کرده‌اید. در آنجا می‌توانید سه دوره تاریخی را در ظاهر و شکل خانه‌های روستا مشاهده کنید. در روستای چراغیل تبریز سه مدل خانه می‌بینید. اولین آن‌ها هم خانه هایی در دل کوه است که به هزاره قبل از میلاد تعلق دارند. این خانه‌ها کاملا سنگی هستند و به‌طور طبیعی ساخته شده‌اند. محلی‌ها می‌گویند مسیر رسیدن به این خانه‌ها در گذشته مخفی بوده و در حال حاضر نیز مسیری برای دسترسی به این حفره ها وجود ندارد.

نوع دوم در کنار همین خانه‌های سنگی است. این خانه‌ها بر خلاف مدل اول، از خشت بوده و قدمت آن‌ها به دوره بعد از میلاد بر می‌گردد. نوع سوم هم خانه‌های بتنی جدید و در حال ساخت‌وساز هستند. علاوه بر این خانه‌های تاریخی و ویژه، قبلاً در این منطقه آثار خطوط میخی، شیرها و قوچ‌های سنگی نیز وجود داشته که حالا تخریب شده‌اند.

جاذبه‌های گردشگری روستا

همان طور که گفته شد، این روستا یک منطقه تاریخی است که هر نقطه آن یک جاذبه گردشگری ویژه محسوب می‌شود. علاوه بر آن رودخانه خروشان آذرشهر از نزدیکی این روستا می‌گذرد و باعث طراوت و تازگی این منطقه می‌شود؛ اما از مهمترین جاهای دیدنی اطراف تبریز که در این روستا قرار دارد، می‌توان به مسجد سنگی آن اشاره کرد.

مسجد سنگی روستای چراغیل آذرشهر

بعد از بازدید از خانه‌های سنگی و جذاب این روستا، در ابتدای کوه، مسجدی را می‌بینید که مانند خانه‌های نوع اول، سنگی است. قدمت این مسجد سنگی دقیقا مشخص نیست؛ بعضی می‌گویند بیش از هزار سال قدمت دارند و بعضی دیگر هم آن را متعلق به 500 سال قبل می‌دانند. جالب است بدانید که بنای این مسجد تاریخی بدون هیچ گونه مصالح و ابزاری ساخته شده؛ درست مانند خانه‌های سنگی که در دل کوه قرار داشتند. درب ورودی و محل نورگیر مسجد با کنده‌کاری صخره‌های بسیار سخت و سنگی ایجاد شده است. درون مسجد سنگی روستا دو ستون بسیار بزرگ و سنگی به قطر ۲ متر و ارتفاع ۲.۵ متر وجود دارد که در کنار چیدمان سنتی داخل مسجد فضایی شبیه به فیلم‌های قدیمی ایجاد می‌کند.

درون مسجد یک چایخانه کوچک هم وجود دارد. همچنین در انتهای مسجد فضایی به طول ۸ متر و عرض ۲ متر ایجاد شده که شبستان مسجد است. مردم روستای چراغیل تبریز به مسجد سنگی و طبیعی خودشان علاقه زیادی دارند و به گفته آن‌ها افراد زیادی حاجت خود را در این مسجد از خدای متعال گرفته‌اند. شاید به همین دلیل است که با اینکه در حال حاضر در روستا مسجدی نوساز ساخته شده است؛ اما مردم روستا تمایل دارند مراسم‌ها و عباداتشان را در همین مسجد سنگی به جا بیاورند. پیشنهاد می‌کنیم که در بازدید از روستای چراغیل، حتماً سری به این مسجد سنگی هم بزنید و از فضای معنوی آن لذت ببرید.

یک مسجد سنگی دیگر هم در روستای چراغیل آذرشهر وجود دارد که برای رسیدن به آن، باید به سمت رودخانه خروشان نزدیکی روستا بروید. پس از کمی پیاده روی روی کوه یک مسجد سنگی دیگر می‌بینید که مشابه مسجد سنگی اصلی روستاست. با این تفاوت که دور تا دور آن چیزی مانند تونل وجود دارد که فضای آن را خاص‌تر و ویژه‌تر کرده است.

امکانات رفاهی روستای چراغیل

روستای چراغیل تبریز روستایی کوچک است و در یک نیم روز می‌توانید از آن دیدن کنید. در این روستا امکانات رفاهی در حد معمول و متوسط وجود دارد. همچنین مردم این روستا بسیار خونگرم و مهمان‌نواز هستند؛ اما برای اقامت، باید به آذرشهر یا تبریز برگردید که در نزدیکی روستاست و حدوداً 2 ساعت با آن فاصله دارد.

بهترین زمان بازدید از روستا

از آنجایی که ارتفاع این روستا از سطح دریا 1900 متر است، دارای اقلیمی معتدل و کوهستانی است. آب‌وهوای روستای چراغیل در بهار و تابستان معتدل است و همچون دیگر شهرهای آذربایجان، زمستان‌های پربرف و طولانی و بسیار‌ سرد دارد. به نظر می‌رسد که بهترین زمان برای گردش و بازدید از این روستا، فصل بهار و تابستان است که شکوفه‌ها تازه روییده‌اند و درختان، سرسبزی خود را نشان می‌دهند.

 جاهای دیدنی نزدیک به روستا

از جمله دیگر جاهای دیدنی نزدیک به روستا، ‌می‌توان به کندوان، تپه مصلي آذرشهر، تپه پير قطران، تپه باستانی شيرامين، مسجد محراب، مسجد روميان و چشمه چهارسو اشاره کرد. در ادامه به دو جاذبه معروف‌تر می‌پردازیم.

روستای کندوان

روستای کندوان از لحاظ صخره‌ای‌بودن بسیار به روستای چراغیل آذرشهر نزدیک است. کندوان یکی از شگفت‌انگیزترین روستاهای صخره‌ای ایران است که به دلیل قرار گرفتن در بین صخره‌های کله قندی، به آن روستای کله قندی هم می‌گویند. این روستا در پای دامنه‌های کوه آتشفشانی سهند و در کنار رودخانه مشهور کندوان قرار گرفته است. ویژگی مشترک روستای چراغیل آذرشهر و روستای کندوان، معماری صخره‌ای و منازل روستایی آن است که از طریق حفر سنگ‌های کله قندی با نام «کران» پدید آمده است. این صخره‌های کله قندی در اثر فعل و انفعالات آتش‌فشانی کوه‌های سهند ایجاد شده‌اند. روستای کندوان در اردیبهشت ۱۳۷۶ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.

آدرس: آذربایجان شرقی، شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان سهند، روستای کندوان

تپه مصلی آذرشهر

مصلی آذر شهر در انتهای خیابان امام آذرشهر و در ساحل شمالی رودخانه دهخوارقان و در میان یک گورستان قدیمی واقع شده است. اطراف تپه مصلی الواح و سنگ نبشته‌ها و قطعه سنگ‌های منقش قدیمی فراوانی دیده می‌شود که نقش و نگار بیشتر آن‌ها به سده‌های هفتم و هشتم هجری قمری بر می‌گردد. در وسط این گورستان، مصلی آذر شهر به طول و عرض بیشتر از 150 متر قرار دارد که سطح آن حدود یک متر از کف گورستان بلندتر است. محراب این مصلی از سنگ و آجر ساخته شده و سنگ های منقش به کار رفته در آن مربوط به دوران‌های خیلی قدیمی است. در طاق سنگی وسط محراب، سنگ قبر مرمری به‌طور عمودی به دیوار نصب شده که روی آن چند بیت فارسی و دو آیه قرآن مجید و چند عبارت عربی به خط ثلث بصورت برجسته کنده کاری شده‌است.

آدرس: آذربایجان شرقی، آذرشهر، انتهای خیابان امام

مسیر دسترسی به روستای چراغیل

برای رسیدن به روستای چراغیل، باید اول خودتان را به آذرشهر برسانید که در 60کیلومتری تبریز است. از آنجا به اندازه 18 کیلومتر مسیر را به سمت روستای چراغیل آذرشهر ادامه بدهید. همچنین می‌توانید از تورهای گردشگری چراغیل استفاده کنید.

آدرس: آذربایجان شرقی، 18 کیلومتری شرق آذرشهر، روستای چراغیل

در این مقاله از مجله گردشگری ره بال آسمان، به معرفی روستای تاریخی چراغیل تبریز پرداختیم. کوچه‌به‌کوچه و خانه‌به‌خانه‌اش را گشتیم و پا جای پای آدم‌های هزاران سال قبل گذاشتیم. با مسجد سنگی روستا آشنا شدیم و سری هم به کندوان زدیم. امیدواریم این مقاله انگیزه‌ای برای شما باشد تا به این روستای دیدنی سر بزنید.