کوچه ضیایی یزد کوچه‌ای باصفا و قدیمی است که ریشه در تاریخ دارد. مکانی که از آن صحبت می‌کنیم، کوچه‌ای مسقف است که خانه‌های قدیمی در آن قرار دارند. به لطف این شرایط گردشگران با گذر از این کوچه در تونل تاریخ عبور می‌کنند و به روزهای خوش ایرانیان قدیم می‌روند. همانگونه که می‌دانید، اردکان مکانی دیدنی است که تماشاگران بی‌شماری از دور و نزدیک ایران به این منطقه می‌آيند. محبوبیت این کوچه در بین گردشگران باعث شده تا چندین هتل و رستوران درجه‌‌یک در آن ساخته شود. این شرایط گردشگری در این منطقه را به سیاحتی تبدیل کرده که هم فال است و هم تماشا. از آنجایی که همیشه خواستار بهترین‌ها برای همراهان خود بوده‌ایم، در ادامه به ویژگی‌های کوچه ضیایی اردکان اشاره می‌کنیم. به شما قول می‌دهیم مطالعه این مطلب تا انتها، گردشگری خاطره‌انگیزی را در این کوچه برایتان به دنبال داشته باشد.
کوچه ضیایی کجاست؟
کوچه ضیایی، مکانی پرگردشگر در بافت تاریخی اردکان واقع در استان یزد است. اردکان نامی آشنا برای علاقه‌مندان گردشگری در جاهای دیدنی اطراف یزد به حساب می‌آید. به لحاظ جغرافیایی، اردکان مرکز شهرستان اردکان در استان یزد است. شهری که از آن صحبت می‌کنیم فقط ۶۱ کیلومتر از شمال غرب یزد دورتر است. سابقه این شهر به لحاظ تاریخی به قبل از اسلام باز می‌گردد. خوشبختانه به‌رغم گذشت زمان، بسیاری از خانه‌های مسکونی، مسجد‌ها و کوچه‌های قدیمیِ اردکان باقی مانده است. یکی از این کوچه‌ها، کوچه ضیایی اردکان است. این ۲ مسیر پررفت‌و‌آمد در اردکان قدیم را به هم مرتبط می‌کرد. این مسیر هنوز هم پرتردد است و یکی از مکان‌های پرطرف‌دار در بین گردشگران به حساب می‌آید. ضیایی، کوچه‌ای است که از مسجد چرخاب دربند تا خانه ضیایی امتداد دارد.
معرفی کوچه ضیایی یزد
با توجه به تعریف و تمجید‌هایی که از کوچه ضیایی مطرح کردیم، حتماً به این نتیجه رسیده‌اید که این کوچه بی‌دلیل به یکی از جاهای دیدنی اردکان تبدیل نشده است. همانگونه که اشاره کردیم، مسجد چرخاب در یکی از ورودی‌های این کوچه قرار دارد. این مسجد جایگاه ویژهای در بافت معماری اردکان قدیم دارد. اهالی این منطقه برای رازونیاز و انجام عبادت‌های روزانه به مسجد چرخاب می‌آمدند. حضور اهالی اردکان در این مسجد بهانهای فراهم کرد تا خانه‌‌ها و دکان‌های زیادی در اطراف آن ساخته شود. اتفاقی که از آن صحبت می‌کنیم به دوران قاجار باز می‌گردد.
از آن زمان به بعد رفت‌و‌آمد در این کوچه افزایش پیدا کرد و به یکی از پاتوق‌های اصلی اهالی اردکان تبدیل شد. گذشت زمان از رونق این کوچه کم نکرد، بلکه حتی محبوبیت آن را بیشتر و بیشتر کرد. بسیاری از توانگران اردکان در این کوچه عمارت‌های باشکوهی بنا کردند. تاجرهای اردکانی نیز دکان‌های بزرگی در این کوچه به راه انداختند و به کار و تجارت مشغول شدند. از آنجایی که روزگار به کسی وفا ندارد، این کوچه نیز پس از سال‌ها از رونق تجاری افتاد. خوشبختانه جایگاه آن در بین اهالی اردکان، کاربرد این کوچه را به مکانی گردشگری تغییر دارد. به دنبال این تغییرات، بعضی از مغازه‌ها و عمارت‌های این کوچه به رستوران و هتل تغییر کاربری دادند. تمامی این شرایط دست‌به‌دست هم داد تا کوچه ضیایی اردکان به یکی از جاهای دیدنی مرکز ایران تبدیل شود.
معماری کوچه ضیایی اردکان
انصافاً باید گفت استان یزد کوچه‌های قدیمی و دیدنی بی‌شماری دارد. با این حال معماری کوچه‌ای که با نام ضیایی می‌شناسیم تفاوت‌های ویژهای با دیگر کوچه‌های این منطقه دارد. به همین دلیل می‌توان معماری آن را دلیل اصلی محبوبیت کوچه دانست. برای آشنایی با معماری این کوچه باید به آب‌و‌هوای یزد بپردازیم. همانگونه که بهتر از ما می‌دانید، یزد آب‌و‌هوایی گرم دارد. به همین دلیل اهالی اردکان برای اینکه در کوچه‌های پرتردد، راحت‌تر رفت‌و‌آمد کنند و از گرما در امان باشند، بعضی از کوچه‌های این شهر را مسقف ساخته‌اند. این شرایط باعث شد تا سقفی بزرگ و گسترده روی کوچه بسازند.
این سقف در تمامی طول روز روی سر رهگذران و مغازه‌ها سایه می‌افکند. جالب است بدانید یزدی‌ها به کوچه‌های مسقف، ساباط می‌گویند. عموماً در قسمت‌هایی از این ساباط‌ها دریچه‌هایی تعبیه می‌شد تا نور خورشید در بعضی از ساعت‌ها به داخل کوچه بتابد. معماران قجری برای ساخت این کوچه آستین بالا زده بودند؛ در نتیجه نشانه‌های معماری دوران قاجار در گوشه‌وکنار کوچه خودنمایی می‌کند.
جاذبه های کوچه ضیایی یزد
انصافاً باید گفت به هر گوشه از این کوچه که نگاهی بیندازید، جاذبهای تماشایی می‌بینید. بدون شک مهم‌ترین جاذبه این کوچه، ساباطی (سقف) است که روی آن را پوشانده. به لطف این سقف، گردشگران حتی در گرم‌ترین روزهای سال نیز از پرتوهای خورشید در امان هستند و با خیال راحت می‌توانند به گردشگری مشغول شوند. از طرف دیگر در اطراف این کوچه تا چشم کار می‌کند عمارت‌های قدیمی وجود دارند. حتماً متوجه شده‌اید از آنجایی که نام این کوچه ضیایی است، یکی از خانه‌های اصلی آن در اختیار خاندانی با نام ضیایی قرار داشت.
در کنار خانه ضیایی، خانه‌های قدیمی و تماشایی دیگری نیز در این کوچه خودنمایی می‌کند. خانه انصاری، خانه سنایی و خانه مجد العلما، از دیگر خانه‌های قدیمی به حساب می‌آیند که در این کوچه قرار دارند. محبوبیت این خانه در دل گردشگران بهانهای شد تا رونق این کوچه روز‌به‌روز افزایش پیدا کند. به همین دلیل اکنون رستوران، کافه و هتلی مجلل در این منطقه ساخته شده است. این شرایط رفاه بسیار خوبی را برای گردشگران در این ناحیه به دنبال دارد. جالب است بدانید بسیاری از مراجع گردشگری، این کوچه را یکی از زیباترین کوچه‌های تاریخی ایران می‌دانند.
جاهای نزدیک به کوچه ضیایی اردکان
به هر قسمت از این کوچه که نگاهی بیندازید، با جاذبهای تماشایی روبه‌رو می‌شوید. برای نمونه می‌توان به دربند مجد العلما اشاره کرد. این دربند که عمارتی قدیمی نیز در آن وجود دارد، یکی دیگر از جاهای دیدنی اردکان است. دیرینگی دربند مجد العلما به دوران قاجار باز می‌گردد. ساباط آشخانه، یکی دیگر از جاهای دیدنی نزدیک به این کوچه است. همانگونه که اشاره کردیم، منظور از ساباط، برزنی مسقف است. ساباط آشخانه فقط ۲۰۰ متر با برزن ضیایی فاصله دارد. از این برزن که بگذریم به زیارتگاه حوض عباس می‌رسیم. این زیارتگاه در ۲۶۰ متری ساباط ضیایی خودنمایی می‌کند.
حسینیه کوشک نو یکی دیگر از مکان‌‌هایی است که در حین گردشگری در این منطقه پیشنهاد می‌کنیم حتماً به آن سر بزنید.
بهترین زمان سفر به کوچه ضیایی
همانگونه که اشاره کردیم، اردکان آب‌و‌هوایی نسبتاً گرم دارد؛ در نتیجه بهار بهترین زمان برای سفر به این ناحیه است. اردکان بهارهای بسیار دل‌انگیزی دارد و گردشگری در این ناحیه حسابی خوش می‌گذرد. به تابستان که رسیدیم، هوا گرم‌تر می‌شود. گاهی اوقات این گرما به ۴۸ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. انصافاً باید گفت تحمل چنین گرمایی در حین گردشگری کار دشواری است. با این حال از آنجایی که با کوچه‌ای مسقف روبه‌رو هستیم، تمامی قسمت‌های کوچه سایه است. هتل، کافه و رستورانی که در این کوچه وجود دارد نیز از تهویه مناسبی برخوردار است؛ بنابراین اگر گرمایی نیستید، امکانات این کوچه به اندازه‌ای است که حتی در تابستان نیز گردشگری در آن خوش می‌گذرد.
به پاییز که رسیدیم، هوای اردکان به اندازه‌ای دل‌انگیز و رویایی می‌شود که نظیر جان می‌دهد برای گردشگری‌های ۲نفره. با نزدیک‌شدن اواخر پاییز و آغاز زمستان، اردکان را سرمای سوزانی فرا می‌گیرد. کاهش مسافران در این فصل به پایین‌آمدن قیمت‌های گردشگری در اردکان خلاصه می‌شود. در نتیجه اگر به دنبال سفری ارزان‌قیمت به یزد و گردشگری در جاهای دیدنی اطراف آن هستید و با سرمای هوا مشکلی ندارید، زمستان نیز زمان مناسبی برای سفر شما به این ناحیه به حساب می‌آید.
توصیه ره بالی ها به بازدید کنندگان از کوچه ضیایی
گردشگری در این منطقه چیزی حدود یک تا نهایتاً دو ساعت بیشتر زمان شما را نمی‌گیرد. البته همانگونه که اشاره کردیم، جاهای دیدنی بی‌شماری در اطراف این کوچه قرار دارند؛ پس میتوانید سر خود را حسابی گرم کنید و در بافت قدیم یکی از زیباترین شهرهای ایران غرق شوید. خوشبختانه امکانات رفاهی این منطقه کامل است. به لطف این شرایط میتوانید سبک سفر کنید و حسابی خوش بگذرانید. گشتوگذار در تمامی ساعت‌های شبانه‌روز در این کوچه میسر است. با این حال انصافاً باید گفت پیاده‌روی عصرانه بیشتر خوش می‌گذرد. گوشی هوشمند، کمی پول نقد، کارت بانکی، کفش راحتی، عینک و کلاه آفتابی و آب آشامیدنی از لوازمی است که در حین بازدید از این مکان بهتر است همراه شما باشد.
هرچند می‌دانیم که شما از گردشگران حرفه‌ای هستید و خودتان حواستان کاملاً جمع است؛ اما لازم است که چند نکته هم اینجا یادآوری کنیم. همه ما باید به یاد داشته باشیم که جذابیت هر مکانی با دست‌نخوردگی و تمیزی آن چند برابر می‌شود. از سویی همه جاذبه‌ها امانت‌هایی دست ما هستند. با این توضیح یادمان باشد هیچ کجا یادگاری ننویسیم. ماشینمان را جلوی خانه یا مغازه مردم پارک نکنیم. در ساعاتی از روز یا شب که مردم محلی مشغول استراحت هستند، از بوق‌زدن یا ایجاد صداهای ناهنجار دیگر بپرهیزیم و مکان را به همان تمیزی که در بدو ورود دیدیم، تحویل بازدیدکنندگان دیگر بدهیم.
مسیر دسترسی به کوچه ضیایی یزد
برای رسیدن به این منطقه باید راهی استان یزد شوید. به یزد که رسیدید مسیر اردکان را در پیش بگیرید. اگر تهران را مبدأ مسافرت شما در نظر بگیریم، ۲ مسیر تا اردکان پیش روی شماست. مسیر اول ۵۶۴ کیلومتر مسافت دارد و ۵ ساعت ۵۰ دقیقه طول می‌کشد. دومین مسیر کمی طولانی‌تر است. این مسیر ۷۰۱ کیلومتر است و ۷ ساعت و ۲۱ دقیقه زمان می‌برد. خوشبختانه کوچه‌ای که به آن ضیایی می‌گویند، کوچه‌ای خوش‌مسیر و معروف در اردکان است. به همین دلیل پس از رسیدن به اردکان کافی است آدرس این کوچه را از اهالی بپرسید تا شما را هدایت کنند یا آن را در اپلیکیشن مسیریابتان وارد کنید تا در کسری از زمان بهترین مسیر را به شما نشان دهد.
کوچه ضیایی اردکان مکانی تمام‌عیار برای گردشگری است. این مکان به لحاظ جاذبه‌های دیدنی و امکانات رفاهی چیزی کم‌و‌کسر ندارد. اگر به فکر سفر به یزد هستید و می‌‌خواهید گشت‌و‌گذاری جانانه در جاهای دیدنی اطراف یزد داشته باشید، حتماً سیاحت در کوچه ضیایی یزد را به برنامه گردشگری خود اضافه کنید. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربه‌های سودمند و خاطره‌های شیرینی از گردشگری در یزد دارید، خواهشمندیم این تجربه‌ها را در قسمت نظرات با همراهان خود در ره بال آسمان و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
کوچه ضیایی در اردکان، یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای استان یزد قرار دارد.
این کوچه در دوران قاجار ساخته شده و سقفی بزرگ تمامی قسمت‌های آن را پوشانده است.
دربند مجد العلما، ساباط آشخانه، زیارتگاه حوض عباس و حسینیه کوشک نو از مکان‌های دیدنی است که فاصله کمی با کوچه ضیایی دارد.
بهار، بهترین فصل برای گردشگری در کوچه ضیایی است. پاییز نیز زمان مناسبی برای گشتوگذار در کوچه ضیایی به حساب می‌آید.
گوشی هوشمند، کمی پول نقد، کارت بانکی، کفش راحتی، عینک و کلاه آفتابی و آب آشامیدنی از لوازمی است که در حین گردشگری در این مکان بهتر است همراه شما باشد.