شیراز دلربا آن‌قدر دیدنی دارد که اگر بنا باشد، در یک مقاله از تمام آن‌ها بگوییم، چندین و چندهزار واژه را باید به رشته تحریر درآوریم. پس بهتر است که به هر یک از نقاط محبوب و جذابش به‌طور مجزا پرداخته شود. یکی از جاهای دیدنی شیراز عمارت شاپوری است. این خانه از بناهایی به‌شمار می‌رود که در دوران پهلوی ساخته شده‌اند. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، عمارت زیبای شاپوری متعلق به اوایل دوره پهلوی است؛ یعنی حوالی سال ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۵ ساخت آن صورت گرفته و معمار معروفش هم استاد ابوالقاسم مهندسی بوده است؛ اما این بنا متعلق به کیست؟ شاپوری‌ها که بوده‌اند؟ بخش‌های مختلف عمارت چگونه است؟ همه این‌ها را در ادامه خواهید خواند.
با عمارت شاپوری بیشتر آشنا شوید
عبدالصاحب شاپوری از تاجران ثروتمند و معروف شیراز بوده است. او این بنای خاص و متفاوت را در دوران پهلوی برای خود می‌سازد و یکی از بی‌نظیرترین ساختمان‌های ایرانی را در شیراز به یادگار می‌گذارد. عمارت شاپوری تا سال‌های دهه ۷۰ هم از سوی شاپوری‌ها استفاده می‌شد؛ اما بعد از آن تا چند سال به حال خود رها شد تا اینکه در سال ۱۳۷۸، سازمان میراث فرهنگی استان فارس بنا را خرید و آن را در میان میراث فرهنگی ملی قرار داد.
ویژگی‌های خانه شاپوری‌ها چیست؟
چرا عمارت شاپوری بسیار جالب‌توجه است؟ این خانه بزرگ با ۸۴۰ متر زیربنا و در زمینی حدود ۴۶۳۵ مترمربع ساخته شده است و آنچه باعث تمایزش می‌شود، نگرش و رویکرد نو و تازه معماری آن است. در این عمارت از معماری اروپایی و ایرانی استفاده شده و به‌عبارت دقیق‌تر، نوعی آزادی و فرار از کلیشه‌های معمول در طراحی‌اش دیده می‌شود؛ ستون‌های قرینه و رنگ‌شده، گچ‌بری‌های رنگی، وجود تزئینات رنگارنگ، وجود راه‌پله‌ای دوسویه و… .
البته همان‌طور که گفته شد، تلفیق معماری ایرانی و اروپایی در این خانه دیده می‌شود. مثلا مانند دیگر باغ های ایران که در کشور وجود دارند، در عمارت شاپوری هم تاحدی قرینگی نسبت‌به محور اصلی وجود دارد؛ البته نوع درختان در دو سوی عمارت و شیوه قرارگیری‌شان قرینه نیست.
در این عمارت، اتاق‌های متعددی وجود دارند که هر یک برای کاربری خاصی طراحی شده بوده‌اند. بهارخواب زیبای آن هم که در تابستان‌ها استفاده می‌شده، دارای بالکن و ستون‌هایی است که در بالکن اصلی هم شاهد حضورشان هستیم. حوض بزرگ عمارت شاپوری در کنار درختان سرو، چنار، افرا، نخل‌ها، درختان میوه‌ای مانند انجیر و نارنج باعث شده است زیبایی این باغ بزرگ و جذاب چندبرابر شود. گلدان‌های رُز و شمعدانی هم که دیگر نیاز به تعریف ندارند.
منظور از تلفیق معماری سنتی و اروپایی در عمارت شاپوری چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، در عمارت شاپوری از معماری سنتی و اروپایی در کنار یکدیگر استفاده کرده‌اند. اجازه بدهید که کمی بیشتر در این خصوص توضیح بدهیم. یکی از بخش‌های چشم‌گیر عمارت شاپوری بالکن زیبای آن است. در معماری سنتی زمان قاجار و پهلوی اصولا چنین بخشی برای عمارت‌ها در نظر گرفته نمی‌شد.
از سوی دیگر به جز این نکته و کامل‌نبودن اصول قرینه‌سازی معماری سنتی ایرانی، در تزئینات بنا از عناصر ایرانی و اسلامی به‌وفور استفاده شده است. مثلا کاشی‌کاری‌ها، منبت‌کاری‌ها و طرح‌های اسلیمی و نقش‌های معماری اسلامی روی گچ‌بری‌ها و دیوارها از جمله عناصر ایرانی و اسلامیِ به‌کاررفته در بنا هستند.
کاربری خانه شاپوری عوض شده است؟
این روزها دیگر کسی در عمارت شاپوری ساکن نیست و استفاده‌های دیگری از آن می‌شود. بازدید از خانه برای عموم آزاد شده و در آن، رستوران، کافی‌شاپ و نمایشگاهی از آثار فرهنگی و هنری شیراز برپاست. اگر خواهان بازدید از عمارت هستید، با رفتن به آنجا می‌توانید با یک تیر به چند نشان بزنید. هم گشت‌وگذار در باغی قدیمی و زیبا دلنشین است و هم دیدن آثار فرهنگی و هنری شیراز.
از سوی دیگر می‌توانید از خدمات یکی از بهترین رستوران های شیراز هم در این فضای زیبا بهره ببرید؛ این می‌شود گردشی جانانه که هم اهداف تاریخی و فرهنگی دارد و هم در آن به شکم‌گردی و تفریح بها داده می‌شود. شب‌ها نورپردازی‌های جالبی در فضای باغ و عمارت وجود دارد که تماشای آن خالی از لطف نیست.
نشانی عمارت شاپوری کجاست؟
آدرس: شیراز، بلوار کریم خان زند، خیابان انوری.
عمارت شاپوری در مرکز شهر شیراز قرار دارد؛ برای رسیدن به آن باید راهی تقاطع خیابان انوری و اهلی شوید. فاصله آن از حافظیه و سعدیه هم دور نیست و از آنجا می‌توان تا ارگ کریم‌خانی با پای پیاده رفت. اگر با خودروی شخصی به عمارت می‌روید و دغدغه پارک‌کردن ماشین را دارید، یادتان باشد که در ورودی خیابان اهلی یا پارکینگ مرکز خریدی که در نزدیکی عمارت شاپوری وجود دارد و نام آن «مهستان» است هم می‌توانید ماشینتان را پارک کنید.
خانه شاپوری‌ها به بسیاری از جاهای دیدنی شیراز نزدیک است. پس اگر برای بازدید از آن برنامه‌ریزی می‌کنید، خوب است که بدانید امکان دیدن مکان‌های جذاب دیگری مانند مسجد نصیرالملک هم در حوالی‌اش وجود دارد. این مسجد در خیابان زندیه قرار دارد که موازی با محله‌ای است که عمارت شاپوری در آن واقع شده و علاوه بر آن، امکان گشت‌وگذار در بازار هم از سوی آن خیابان‌ها وجود دارد.
| آدرس اینستاگرام | emaratshapouri@ |
| شماره تماس | 07132347491 |
| آدرس | شیراز، بلوار کریم‌خان، خیابان انوری، باغ و عمارت شاپوری |
تابه‌حال به شیراز رفته‌اید؟ از میان باغ‌ها و بناهای دیدنی‌اش کدام‌ها را دیده‌اید؟ عمارت شاپوری را که از قلم نیانداخته‌اید؟ شیراز را باید با حوصله و در چندین و چند روز گشت. چون آن‌قدر دیدنی دارد و هر یک، آن‌قدر ناب و خاص هستند که لازم است برای کشف و درک‌شان زمانی درخور و مبسوط صرف کنید. پس اگر برای شیرازگردی برنامه‌ریزی می‌کنید، حتما تمام دیدنی‌ها را در فهرست مکان‌های گردشگری بیاورید و به هر یک، زمانی مناسب اختصاص بدهید. خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ره بال آسمان در میان بگذارید.
سلام. من شنیدم هزینه ورودی فقط برای دیدن باغ هست. برای ورود به بنا حتما باید داخل رستوران یا کافی شاپ بریم، درسته؟
چه عمارت قشنگیه. آدم دلش میخواد بهار بره اینجا و با تمام وجود نفس عمیق بکشه و لذت ببره. قدیمیا هم صفایی میکردند برای خودشون . فکرش رو بکن چقدر خدم و حشم توی این خونه ازت پذیرایی میکردند. البته اگه به شانس ما باشه اون موقع هم نوکر دنیا میومدیم.
جا اسم عجیبی برا خودتون انتخاب کردید. 🙂
حالا چرا زبون‌بسته؟
به نظرم آدما توی بهترین دوران مخصوص به خودشون دنیا اومدند. حتما برای این دوران مناسب‌تر بودن.
همین حالا هم عمارت‌های شاهانه بسیاری هست که مال یه عده خاصه و چندین برابر عمارت‌ها و کاخ‌های قدیمی دیگه جلال و جبروت داره!