قبرستان خالد نبی | تصویر تاریخ و طبیعت در یک قاب زیبا

در این سفر از ایران‌گردی این بار به سراغ یکی از خاص‌ترین جاذبه‌های تاریخی کشورمان می‌رویم که در دل طبیعتی بکر و کوهستانی جا خوش کرده است. قبرستان خالد نبی در منطقه ترکمن صحرا، مقصد ما در این سفر است و قصد داریم در این گورستان عجیب‌وغریب ماجراجویی کنیم و از طبیعت زیبای این منطقه از ترکمن صحرا برایتان بگوییم. پس با ره بال آسمان تا پایان این سفر همراه شوید تا بیش از پیش از گورستان خالد نبی و زیارتگاه آن بدانیم.

قبرستان خالد نبی کجاست

اگر دوست داری بدانید قبرستان خالد نبی کجاست همراهمان شوید. قبرستان و زیارتگاه خالد نبی در استان گلستان و در منطقه ترکمن صحرا قرار دارد و طبیعت زیبای کوهستانی، این گورستان و زیارتگاه آن را در آغوش گرفته است. این جاذبه تاریخی در شمال شرق گنبد کاووس و در فاصله ۸۵کیلومتری آن واقع شده است. گورستان خالد نبی در شمال کلاله با فاصله ۵۶ کیلومتر جا خوش کرده است. فاصله گرگان تا خالد نبی حدود ۱۸۰ کیلومتر است. مراوه تپه گلستان در شمال شرقی گورستان واقع شده است و پیمودن مسیر بین این دو منطقه به ۱۲۰ کیلومتر رانندگی نیاز دارد. آی‌تمر از شمال خالد نبی، آق‌بند از جنوب غربی، اوجی بزرگ از سمت جنوب و ماسان‌کوب از جهت جنوب غربی، همگی در اطراف این مکان زیبا قرار دارند. فاصله تهران تا خالد نبی ۵۶۵ کیلومتر و از مشهد تا این مکان ۵۲۰ کیلومتر است.

برای مطالعه بیشتر، می توانید مقاله زیر را مطالعه کنید:

جاهای دیدنی تبریز

برای آشنایی با سایر جاذبه‌ها و جاهای دیدنی گلستان، روی لینک زیر کلیک کنید:

جاهای دیدنی گلستان

جاذبه های دیدنی گورستان خالد نبی

مجموعه خالد نبی با شمایل خاصی که دارد، بالای کوه «گوگجه داغ»، در یکی از بی‌نظیرترین طبیعت‌های کوهستانی ایران واقع شده است. از چنین ارتفاعی، جایی که در حدود ۷۰۰ متر از سطح دریا فاصله دارد، می‌توانید چشم‌‌اندازی سبز و فوق‌العاده را تماشا کنید و کوه‌‌های سرسبزی را ببینید که شبیه امواجی پر تلاطم پشت سر هم ردیف شده‌اند. در این طبیعت خاص و یک‌رنگ، گورستانی تاریخی جا خوش کرده که سنگ قبرهایی متمایز با سایر گورستان‌ها دارد.

گورستان خالد نبی، سرزمینی مرموز است که سازه‌هایی منحصربه‌فرد دارد. راز قبرستان خالد نبی و دلیل ساخت چنین گورستانی هنوز مشخص نیست. این گورستان، مجموعه‌ای از آرامگاه زنان و مردانی است که جنسیت آن‌ها به واسطه سنگ قبرشان مشخص شده است. این سنگ‌ها وزنی بیش از یک تُن دارند. آنچه مشخص است، تمامی سنگ‌های گورستان خالد نبی، شبیه به اندام جنسی ساخته شده است و گویی تمایز سنگ قبر زنان و مردان از آیین‌های خاکسپاری این گورستان تاریخی بوده است. در حدود ۶۰۰ گور در منطقه خالد نبی وجود دارد که از جاذبه های دیدنی و تاریخی این منطقه محسوب می‌شوند.

خالد نبی و دو زیارتگاه ساده و زیبای دیگر

علاوه بر قبرستان خالد نبی که در طبیعت سبز و زیبا واقع شده، بنای دیگری در این منطقه وجود دارد که باعث تلفیق جذابیت تاریخی با جاذبه مذهبی در این نقطه از جغرافیای ایران شده است. زیارتگاه ساده و درعین‌حال زیبای خالد نبی، ارزش تاریخی این جاذبه را بیشتر کرده است و برای مردمان محلی قداست بسیاری دارد.

شاید برایتان سؤال باشد که خالد نبی کیست و نام منطقه زیارتگاه آن از کجا می‎‌آید. زیارتگاه خالد نبی، آرامگاه پیغمبری از قوم عرب است که وظیفه‌اش سفر به مناطق مختلف و تبلیغ دین بوده. طبق آنچه مورخان می‌گویند، این پیامبر بعد از حضرت عیسی، به‌منظور دعوت انسان‌ها به دین مسیحیت به مناطق مختلف از جمله ایران سفر کرد. شواهد تاریخی نشان می‌دهد که این سفر با دوره حکومت خسرو انوشیروان ساسانی هم‌زمان بوده است.

یکی دیگر از جاهای دیدنی گلستان در این منطقه،‌ علاوه بر آرامگاه خالد نبی، دو زیارتگاه بسیار ساده دیگر به نام‌های «عالم بابا» و «چوپان آتا» است که گفته می‌شود به ترتیب به پدر همسر خالد نبی و یکی از مریدان این پیامبر تعلق دارد. این زیارتگاه‌های ساده که هرکدام با گنبدی سبز آراسته شده‌اند، به همراه قبرستان تاریخی و سنگی منطقه، مجموعه‌ای عظیم از گنج خالد نبی محسوب می‌شوند.

قبرستان خالد نبی در گذر تاریخ

درباره تاریخ و زمان ساخت مجموعه خالد نبی نظریه‌های متفاوتی وجود دارد. شاید بزرگ‌ترین زیبایی جاهای دیدنی خالد نبی، رازآلود ماندن تاریخ آن باشد. آنچه از بررسی گورستان خالد نبی به‌دست آمده است، سنگ قبرهایی است که نشان از دوران سلجوقیان دارد و به همین دلیل کارشناسان قدمت این گورستان را تا پیش از دوران اسلامی تأیید کرده‌اند. در این منطقه سنگ قبرهایی عمودی و مرتفع وجود دارند که به اعتقاد بعضی، نماد اندام جنسی مردانه است و بعضی دیگر می‌گویند این سنگ قبرها نماد مردانی کلاه به سر و دستار به کمر است.

نوع دیگر سنگ قبرهای این منطقه به اعتقاد بسیاری شبیه به سینه زنان است و ظاهری صلیبی‌شکل دارد. همچنین به تعبیر افراد دیگر این سنگ قبرها شمایل قوچ را دارند و از آنجایی که این حیوان برای مردمان آسیای میانه ارزشمند است، از دیدگاه دیگر این تعبیر می‌تواند درست باشد. با وجود همه نظریه‌های مختلفی که درباره شمایل سنگ قبرهای قبرستان خالد نبی وجود دارد، هنوز نظریه قطعی درباره آن‌ها نمی‌توان داشت و همان‌طور که گفتیم، مرموز بودن این گورستان تاریخی، سبب جذابیت آن شده است.

ماجرای آتش سوزی در خالد نبی

سال‌های گذشته، مجموعه خالد نبی شاهد حادثه تلخی بوده است. این منطقه در آتش سوخت. عمدی یا غیرعمدی بودن این مسئله برای بسیاری از افراد همچنان سؤال است؛ اما آنچه کارشناسان از علت اصلی آتش‌سوزی در این ماجرای تلخ گزارش کردند، رها شدن سیگار در مراتع خشک منطقه بوده است. در واقع گورستان خالد نبی همچون بسیاری از دیگر مناطق استان گلستان، مراتع بسیاری دارد و علف‌ها این قسمت‌ها را سرسبز کرده‌اند.

با سپری‌شدن بهار و رسیدن تابستان، این مراتع سرسبز، خشک شده و به عاملی آتش‌زا تبدیل می‌شوند که با کوچک‌ترین سهل‌انگاری، تمامی این مراتع ممکن است دود شود؛ بنابراین در بازدیدتان از جاهای دیدنی خالد نبی باید کاملاً حواستان باشد تا فاجعه‌ای دیگر رخ ندهد و زمین پر از علف‌های خشک‌شده در این منطقه، به خاکستر تبدیل نشود.

بهترین زمان سفر به قبرستان خالد نبی

فصل بهار بهترین زمان سفر به گورستان خالد نبی و زیارتگاه‌های این منطقه است. خالد نبی در اردیبهشت بیش از همیشه تماشایی و دلربا می‌شود. تازگی زمین و تولد جوانه‌های تازه، طبیعت بهاری خالد نبی را مثل سایر مناطق شمال ایران، به بهشت تبدیل می‌کند. تابستان‌های خالد نبی بسیار گرم است و بهتر است در این فصل راهی این منطقه نشوید. پاییز خوش‌رنگ از راه می‌رسد و طبیعت بکر خالد نبی را زیبا می‌کند.

اگر در این فصل قصد دارید به خالد نبی سفر کنید، حداکثر تا مهر راهی شوید و سفرتان را به آبان و آذر موکول نکنید. سرمای استخوان‌سوز پاییز کمی که از اول فصل می‌گذرد، شروع می‌شود و با رسیدن زمستان این سرما به اوج خود می‌رسد. بنابراین در نیمه دوم سال هرگز راهی خالد نبی نشوید و سفرتان را به بهار موکول کنید. سفر به قبرستان خالد نبی در فصل بهار هم فال است و هم تماشا؛ چرا که در بهار هم از آب‌وهوای خنک لذت خواهید برد و هم تپه ماهور هزار دره و امواج سبز پیش رویتان ظاهر می‌شود که به جسم و روحتان طراوت می‌دهد. حتی در بهار نیز می‌توانید از دشت شقایق موجود در مسیر آن، مشابه با دشت شقایق گالیکش دیدن کنید.

اقامت در خالد نبی

اگر به این سرزمین سرسبز و زیبا سفر کردید، نگران موضوع اقامت خود نباشید. در نزدیکی آرامگاه خالد نبی، اقامتگاه‌‌های کوچکی برای مسافران در نظر گرفته شده است و می‌تواند گزینه خوبی برای گذران شب باشد. همین طور روستاهای اطراف و منطقه گچی‌سو، گزینه خوبی برای اقامت چند روزه است. اگر قصد دارید که چند شب را در حوالی این منطقه بگذرانید، به جای اقامتگاه‌های مجاور زیارتگاه، حتماً ‌سراغ این منطقه روستایی و خانه‌های محلی آن بروید.

همچنین برای صرف یک غذای خوشمزه محلی نیز می‌توانید غذاهای این منطقه را در برنامه خود قرار دهید. البته این را هم بدانید که امکانات خاصی در بازدید از جاهای دیدنی خالد نبی وجود ندارد؛ اما اگر به یک سوپرمارکت نیاز داشتید، می‌توانید سراغ مغازه‌ای بروید که در نزدیکی زیارتگاه خالد نبی واقع شده است. در این منطقه سرویس بهداشتی عمومی هم هست؛ اما پارکینگ وضعیت مشخصی ندارد و معمولاً مسافران از محدوده خاکی انتهای جاده نزدیک زیارتگاه استفاده می‌کنند.

جاذبه‌های دیدنی اطراف قبرستان خالد نبی

مکانی که درباره آن صحبت کردیم با رازآلودی تاریخ و زیبایی طبیعت گره خورده است و سفر به جاهای دیدنی خالد نبی برای تاریخ‌دوستان و طبیعت‌گردها فوق‌العاده جذاب خواهد بود. در سفرتان به این منطقه از دیگر جاذبه‌های اطراف آن غافل نشوید و حتماً سری به آن‌ها بزنید. به‌عنوان مثال چشمه آق‌سو در ۶۲کیلومتری جنوب این منطقه واقع شده است و از جاذبه‌های محبوب این حوالی محسوب می‌شود. آبشار کبودوال نیز در ۱۴۵کیلومتری جنوب غربی قبرستان واقع شده است. پیشنهاد می‌کنیم تماشای این آبشار زیبا را در این سفر از دست ندهید. همچنین جاذبه‌های گنبد کاووس نیز که در ۸۵کیلومتری جنوب غربی مجموعه خالد نبی جا خوش کرده است، برای مسافران تماشایی خواهد بود.

نکات مهم در سفر به خالد نبی

سفر به قبرستان خالد نبی با ماجراجویی و شوق دانستن همراه است. این منطقه مرموز و خاص، ترکیبی از زیبایی طبیعت بکر ترکمن صحرا و رازهای تاریخی گورستان و زیارتگاه خالد نبی است. قبل از سفر به این منطقه بهتر است به یک سری نکات توجه کنید:

• حواستان به جاده خالد نبی باشد. خوب است بدانید که این مسیر با وجود زیبایی‌های خارق‌العاده‌ای که دارد، کمی خطرناک است و به دقت و رعایت نکات ایمنی نیاز دارد. از زیارتگاه خالد نبی تا رسیدن به قبرستان تاریخی خالد نبی، باید مسیری پر پیچ‌وخم با عرض کم را پیاده طی کنید. باریک بودن جاده خطر آن را بیشتر می‌کند. هرگز هم‌زمان چند نفر نباید کنار هم حرکت کنند و همگی باید در امتداد یک صف باشند.
• زیارتگاه خالد نبی و دو زیارتگاه دیگر این منطقه، برای مردمان محلی بسیار قداست دارد؛ پس حواستان به آداب زیارت باشد تا خاطر اهالی مکدر نشود. برای احترام به باورهای مذهبی مردمان محلی و قداست زیارتگاه‌های این منطقه، پوششی درخور عبادتگاه داشته باشید. هنگام ورود به زیارتگاه باید کفش‌هایتان را بیرون بیاورید و هرگز با کفش وارد امامزاده نشوید.
• این منطقه با مراتع سرسبز پوشانده شده است و بعد از گذر از فصل بهار، تمامی این مراتع به شکل علفزارهای خشک‌شده درمی‌آیند. بسیار دقت کنید که با انداختن ته سیگار و رها کردن هر عامل آتش‌زای دیگر، در این منطقه فاجعه به بار نیاورید.
• در قبرستان خالد نبی و زیارتگاه‌های آن و همچنین مسیر میان آن‌ها، برای احترام به فرهنگ و باورهای مذهبی مردمان محلی، دستگاه پخش موسیقی خود را خاموش کنید.
• اگر برای عبادت و خواندن نماز به زیارتگاه خالد نبی می‌روید، خوب است بدانید که به دلیل سنی بودن مردمان محلی این منطقه، مهر در این عبادتگاه‌‎ها وجود ندارد؛ پس اگر شیعه هستید، همراه خودتان مهر داشته باشید.

مسیر رفتن به قبرستان خالد نبی

برای سفر به گورستان خالد نبی و بازدید از این منطقه طبیعی و تاریخی، باید وارد استان گلستان و شهر کلاله شوید. سپس مسیرتان را به سمت شمال ادامه دهید. در این مسیر به روستای اوقچی بزرگ می‌رسید. کمی بعد از این روستا یک دو راهی پیش رویتان قرار می‌گیرد. برای رفتن به قبرستان خالد نبی باید مسیر سمت چپ را پیش بگیرید.

اگر در فصل بهار برای بازدید از جاهای دیدنی خالد نبی به این منطقه سفر کنید، مسیر پیش رویتان معرکه است. طراوت و تازگی مراتع و نیز دشت‌های شقایق و کلزا تا سر حد دیوانه‌واری شما را مجذوب خود می‌کنند. این مسیر پر پیچ‌وخم و بی‌حد زیبا را طی کنید تا کم‌کم به شیب جاده برسید. احتیاط را رعایت کنید و حتماً قبل از سفر ماشینتان را از نظر فنی بررسی کنید. اگر هم آفرود باز هستید و ماشین آفرودی دارید که با خیال راحت‌تری می‌توانید این جاده را طی کنید.

این طور بگوییم که این جاده را تا آنجا که ماشینتان یاری می‌کند،‌ پیش بروید و پس از آن، ماشین را پارک کنید و ادامه راه را پیاده بروید. البته در روزهای پر تردد،‌ وانت نیسان‌هایی هم هستند که مسافران تا نزدیکی آرامگاه خالد نبی می‌رسانند.

هزینه ورودی	رایگان
زمان بازدید	۲۴ساعته
بهترین فصل سفر	بهار
آدرس	استان گلستان،‌ ۵۵کیلومتری شمال شرق کلاله، ۶کیلومتری روستای گچی سو.

امیدواریم که سفر به قبرستان خالد نبی و ماجراجویی در این فضای رازآلود تاریخی و گشت‌وگذار در طبیعت بکر آن، به خاطره‌ای خوش برایتان تبدیل شود. به نظرتان در جغرافیای ایران چه مناطق جذاب و رازآلود دیگری وجود دارند؟ نام این مناطق را به ما بگویید تا در سفرهای بعدی ره بال آسمان، آن‌ها را معرفی کنیم و از ویژگی‌ها و جذابیت‌های این مناطق برایتان بگوییم.