روستای قلات با آبوهوای خوش، مردمانی باصفا و منظرههای تماشایی به نگین گردشگری استان فارس تبدیل شده است. در گوشهوکنار این روستا منظرههایی از طبیعت باصفای ایران پیش روی شما قرار میگیرد. از دل این روستا چشمهای با آبی گوارا میگذرد. این چشمه به چشموچراغ اهالی قلات تبدیل شده است. روستای قلات شیراز حتی در گرمترین روزهای سال نیز هوایی خنک و مطبوع دارد. این روستا به لحاظ قدمت نیز یکی از قدیمیترین روستاهای ایران است. زیباییهای قلات بهاندازهای است که حیف است راهی شیراز شوید و سری به این روستا نزنید. برای اینکه گردشگری در روستای قلات شیراز حسابی به شما خوش بگذرد، در ادامه با هم به ویژگیهای این روستا نگاهی میاندازیم. به شما قول میدهیم با مطالعه این مطلب، در اولینفرصت راه قلات را در پیش بگیرید.
روستای قلات فارس کجاست؟
به شما حق میدهیم اگر با تعریفوتمجیدهایی که از قلات کردیم، به این فکر بیفتید که روستای قلات فارس کجاست؟ روستای ییلاقی قلات در ۳۶کیلومتری شمال غرب شیراز واقع شده است. این روستا چیزی حدود ۲۰۶۵ متر از سطح دریا بالاتر است. در جاده یاسوج شیراز که برانید به منطقهای پر از دار و درخت میرسید. این منطقه را باغهای سرسبز فرا گرفته و درختان انبوه آن از دور گردشگران را به تماشای خود فرا میخواند. منطقهای که از آن یاد میکنیم با نام قلات شناخته میشود. این ناحیه چیزی حدود ۹۴۰ کیلومتر از تهران دورتر است. خوشبختانه قلات با شیراز فاصله زیادی ندارد. برای رسیدن به قلات از مرکز شیراز تا این روستا حدود ۴۰ تا ۵۰ دقیقه راه در پیش دارید.
روستای قلات شیراز بهلحاظ جغرافیایی در همسایگی کوه قلات خودنمایی میکند. این کوه که در بین محلیها با نام کوه سرخ نیز معروف است، همانند دژی مستحکم جنوب، شرق و غرب روستا را در بر گرفته است. به همین دلیل مسیر ورودی و خروجی قلات، فقط در قسمت شمالی این روستا قرار دارد. کوهی که قلات را فرا گرفته در کنار آبوهوای خوش، امنیت را نیز برای این روستا به ارمغان آورده است. به لطف این شرایط، قلات از روزگاران بسیار دور تاکنون بهعنوان یکی از بهترین روستاهای شیراز پابرجا مانده است.
آبوهوای روستای قلات
طرفداران گردشگری در استان فارس با ما هم عقیدهاند که برخی از قسمتهای این استان انصافاً آبوهوای گرمی دارد. خوشبختانه این ویژگی استان فارس به روستای قلات، ارث نرسیده است. در این روستا با آبوهوایی بسیار خوش روبهرو هستید. قلات این آبوهوای خوش را مدیون کوه سرخ است که اطراف آن را در بر گرفته است. در این روستا در کنار چشمهای جوشان، رودخانه قره آغاج نیز روان است. این رودخانه از دل کوه تاسک سرچشمه میگیرد و تمامی قسمتهای روستا را پوشش میدهد. رودخانه قره آغاج در کنار زیبایی، شرایطی برای کشتوزرع مردمان این ناحیه فراهم کرده است. اگر راهی روستای قلات فارس شدید، پیشنهاد میکنیم حتماً لب این رودخانه بنشینید و گذر عمر را ببینید.
تاریخچه روستای قلات فارس
قلات در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ توانست جای خود را به فهرست میراث ملی ایران باز کند. این روستا در این فهرست بهعنوان نخستین روستا با بافتی طبیعی در استان فارس خودنمایی میکند. برای آشنایی با قدمت روستای قلات فارس کافی است تا نگاهی به درختان کهنسال این منطقه بیندازید. جالب است بدانید این روستا چیزی بیشتر از هزار سال قدمت دارد. جالبتر اینکه قلات امروزی مدتها پیش با نام کلات شناخته میشد. کلات به معنای قلعه یا دهی است که روی کوه بلندی ساخته شده باشد. احتمالاً قرارگیری این روستا در بین کوه سرخ باعث شده تا این نام را برای آن انتخاب کنند.
بهلطف آبوهوای مطبوع و موقعیت جغرافیایی چشمگیر، قلات از دیرباز بهعنوان منطقهای ییلاقنشین برای سلاطین محدوده فارس به حساب میآمد. پادشاهان مختلفی از سرتاسر ایران به قلات میآمدند تا به تماشای منظره زیبای این منطقه بنشینند. اکنون نیز گردشگران از سرتاسر ایران راه قلات را در پیش میگیرند. روستا قلات از روزگاران قدیم تا امروز مکانی برای استراحت عشایر منطقه به حساب میآید. این شرایط رونق قلات را روزبهروز بیشتر کرد تا در طول تاریخ دوام بیاورد و به یکی از جاهای دیدنی اطراف شیراز تبدیل شود.
معماری روستای قلات فارس
در فاصله چندکیلومتری ممکن است معماری خاصِ این روستا در نظر شما جلوه نکند. با این حال زمانی که نزدیک قلات شوید، معماری این روستا نظر شما را به خود جلب میکند. قلات روستایی با معماری پلکانی است. همانگونه که میدانید روستاهایی که در دامنه کوه بنا میشوند عموماً چنین معماری دارند. منظور از معماری پلکانی، قراگیری خانهها همانند پله در کنار یکدیگر است. در معماری پلکانی، سقف یک منزل به حیاط خانه بعد تبدیل میشود. خانههای روستا را درختان سربهفلککشیدهای در بر گرفتهاند.
این خانهها با چوب، گچ، سنگ و خشت ساخته شدهاند. همان گونه که اشاره کردیم، سقف خانههای روستای قلات شیراز کاملاً صاف است تا به حیاطی برای همسایهها تبدیل شود. این خانهها عموماً در یک یا دو طبقه ساخته شدهاند. با این حال بهلطف رونق گردشگریِ قلات، این روستا میزبان خانههای جدیدی است. در برخی از قسمتها چشمتان به خانههای نوسازی روشن میشود که با آهن و سیمان ساخته شدهاند.
شغل مردم روستای قلات فارس
قلات خاک حاصلخیزی دارد. آب نیز در این ناحیه، بر خلاف دیگر مناطق اطراف فراوان است. این شرایط زمینه دامداری و باغداری را در قلات فراهم کرده است. در گوشهوکنار این روستا باغهای بادام، انگور، انجیر، زردآلو، انار، گوجهسبز و آلو خودنمایی میکند. انصافاً باید گفت بهلحاظ طعم، به خوشمزگی میوههای قلات در این ناحیه پیدا نمیشود. دامدارهای این روستا نیز در کنار پرورش گاو و گوسفند، محصولات لبنی تولید میکند. در قلات میتوانید شیر، کره، پنیر و کشکی بخورید که طعم خوش آنها برای همیشه زیر دندان شما باقی میماند.
این ناحیه همانند دیگر نقاط ایران، بانوان هنرمندی دارد. زنان این روستا با ساخت صنایعدستی هنر خود را به رخ گردشگران میکشند. انواع گیوه، سبدهای دستباف، و مَشکهایی که برای خنکنگهداشتن آب کاربرد دارد را میتوان از صنایع دستی قلات نام برد. بهلطف جاذبههای گردشگری این روستا، روزبهروز به تعداد گردشگران این منطقه افزوده میشود. این شرایط رونق بیشتری برای قلات بهدنبال داشته است. بهلطف هنرِ هنرمندانِ قلات، با دستی پر از سوغات شیراز به دیار خود باز خواهید گشت.
آداب و رسوم روستای قلات شیراز
برای شما گفتیم که در روزگاران بسیار دور، ایل قشقایی در این ناحیه ییلاق برپا میکردند. به همین دلیل آدابورسوم مردمان روستا شباهتهای زیادی به رسمهای اهالی ایل قشقایی دارد. سیزدهبهدر، چهارشنبهسوری و عید نوروز از مراسمهای مهم اهالی قلات به حساب میآید. این مراسم بهلحاظ سبکوسیاق تفاوتهایی با دیگر قسمتهای ایران دارد. با این حال اصل این مراسم، فرق چندانی با رسمورسوم دیگر ایرانیها نمیکند. روزهای عزاداری مانند عاشورا و تاسوا نیز در قلات بهعنوان روزهای سوگواری مردمان این دیار شناخته میشود.
جالب است بدانید این روستا نوازندههای چیرهدستی دارد. موسیقی یکی از مهمترین سرگرمیهای مردمان قلات است. اهالی این ناحیه در رویدادهای مهم، ساز به دست میگیرند و نوای شادی میسرایند. جالبتر اینکه مردمان قلات، موسیقی خاصی با نام واشنگ دارند. این موسیقی در واقع نوعی همنوایی است. در عروسیها زنان جوان، دور هم جمع میشوند و با صدای بلند موسیقی واشنگ را میخوانند. در این موسیقی از سازهای ویلون، سرنا و دهل نیز کمک گرفته میشود. اگر بخت با شما یار باشد و در تاریخ عروسی یکی از اهالی، راهی قلات شده باشید، حتماً جذب زیباییهای خاصِ این مراسم خواهید شد.
بازی های رایج در روستای قلات شیراز
برای شما از جاذبههای مراسم عروسی مردمان قلات گفتیم. در این مراسم در کنار شادی و پایکوبی، بازیهای محلی نیز برگزار میشود. این بازی با نام چوببازی شناخته میشود و یکی از سرگرمیهای اصلی مردان منطقه قلات به حساب میآید. با فرارسیدن بهار در این منطقه بساط بازی جالبی با نام ترنهبازی به راه میافتد. این بازی در کنار جذابیت، بسیار سرگرمکننده است و لحظههای شادی را بهدنبال دارد. پیشنهاد میکنیم اگر میخواهید در کنار بازدید از یکی از جاهای دیدنی شیراز حسابی سرگرم شوید، با اهالی این روستا ترنهبازی کنید. همانند دیگر روستاهای ایران، سنگبازی، تفریح اصلی کودکان قلات شناخته میشود. شش خانه نیز بازی دیگری است که کودکان قلات را سرگرم میکند.
غذاهای محبوب اهالی روستای قلات فارس
در این قسمت به بخش خوشمزه ویژگیهای قلات رسیدیم. اجازه دهید خیالتان را راحت کنیم که دستپخت بانوان این روستا حرف ندارد. در این روستا آشرشتههایی به گردشگران عرضه میشود که نظیر آن را در هیچکدام از قسمتهای استان فارس پیدا نمیکنید. پایه اصلی غذاهای قلات را کشک تشکیل میدهد. کشکی که از آن صحبت میکنیم با کشکهای معمولی فرق دارد و طعم خاصی میدهد. کشک گردو و کشک پیاز از غذاهای اصلی مردمان قلات به حساب میآید. عدسی و کله پاچه نیز از دیگر خوراکیهای خوشمزه قلات است. رونق قلات باعث شده تا در این روستا چندین کافه نیز راهاندازی شود. در این کافهها خوراکی های محلی در کنار غذاهای ایرانی و باب دل مشتریان عرضه میشود.
جاهای دیدنی روستای قلات شیراز
جنوب ایران جاهای دیدنی بیشماری دارد. با این حال در اطراف قلات بهاندازهای جای دیدنی پیدا میکنید که ارزش دارد یک سفر کامل را به این منطقه اختصاص دهید. از آنجاییکه وقت در سفر تنگ است، پیشنهاد میکنیم برای آشنایی کامل با جاهای دیدنی استان فارس، حتماً راهنمای سفر شیراز را مطالعه کنید. در ادامه نیز به جاهای دیدنی قلات اشاره میکنیم تا در گردشگری از این منطقه چیزی را از قلم نیندازید.
قلعه قلات شیراز (قلعه قزل ارسلان)
اگر خاطرتان باشد گفتیم که قلات از دیرباز بهعنوان یکی از مناطق ییلاقنشین پادشاهان ایران به حساب میآمد. به همین دلیل نیز در این منطقه قلعهای بزرگ احداث شد. از این قلعه اکنون خرابهای بیشتر به جای نمانده، اما هنوز هم تماشایی است. قلعهای که از آن صحبت میکنیم با نام قلعه قلات شیراز شناخته میشود. این قلعه در دوران اتابکان فارس بنا شد. در دوران سلجوقیان نیز کاملاً بازسازی شد تا امنیت منطقه را تأمین میکند. قلعه قزل ارسلان یکی از بلندترین قلعههای منطقه است.
اکنون که صحبت از این قلعه به میان آمد، خالی از لطف نیست اگر بگوییم قلعه قزل ارسلان جای خود را در اشعار سعدی نیز باز کرده است. سعدی، شاعر پرآوازه ایرانی درباره این قلعه سروده است که: «قزل ارسلان قلعهای سخت داشت، که گردن به الوند بر میفراشت. قلعه قزل ارسلان در همسایگی کلیسای قلات و موزه مردم شناسی این منطقه واقع شده است».
کلیسای قلات شیراز
تاریخ ساخت کلیسای قلات شیراز به جنگ جهانی اول باز میگردد. در آن زمان، کلیسایی با سنگ و خشت در ناحیه قلات بنا شد. این کلیسا در کوچهپسکوچههای قلات با نمایی تماشایی گردشگران را به خود فرا میخواند. کلیسایی که از آن صحبت میکنیم با نام تجلیل مسیح شناخته میشود. این کلیسا در ۱۳۸۲ به فهرست آثار ملی ایران راه پیدا کرد، اما آنچنان که بایدوشاید نگهداری نمیشود. با این حال هنوز منظرهای زیبا و بهیادماندنی دارد.
موزه قلات روستای قلات فارس
برای شما از هنرِ هنرمندان قلاتی گفتیم؛ اما این منطقه بهاندازهای هنرمند دارد که هرچقدر بگوییم کم گفتهایم. برای نمونه میتوان به رامین باقی اشاره کرد. رامین باقی هنرمندی قلاتی است که ید طولایی در نواختن ساکسیفون دارد و موسیقی خوانده. این هنرمند بااستعداد، در اقدامی چشمگیر موزهای در قلات راه اندازی کرده است. گشتوگذار در این موزه کاملاً رایگان است. لوازم زندگی مردمان قلات قدیم مانند گیوه، ابزارهای کشاورزی، گلیم، اسکناسهای قدیمی، سکهها و چندین رادیو از اشیا دیدنی این موزه به حساب میآید. موزه قلات در کنار عتیقههای دیدنی، ساختمانی باستانی و تماشایی دارد.
حمام قدیمی روستای قلات شیراز
برای شما از اشاره سعدی به این روستا گفتیم. از قرار معلوم توجه سعدی به این روستا بیدلیل نبوده است. ریشسفیدهای قلات بر این باور هستند که روزگاران بسیار دور، سعدی گذری به این روستا داشته است. جالب است بدانید اهالی قلات مدعی هستند سعدی در حمام این روستا استحمام کرده است. حمام قدیمی قلات این روزها همانند دیگر مناطق باستانی این منطقه شرایط خوبی ندارد. با این حال هنوز هم بوی گرمابههای قدیم میدهد و خاطرات زندگی مردمان ایران باستان را در ذهن زنده میکند.
آبشارهای قلات شیراز
قلات سه آبشار زیبا دارد که یکی از دیگری تماشاییتر است. آبشارهای قلات بهلحاظ مسافت نیز فاصله چندانی با این روستا ندارند. کوچکترین آبشار در حدود ۲ کیلومتر از قلات دورتر است. آبشارهای دیگر دورتر هستند و مسیر دشوارتری هم دارند. با این حال اگر از تماشای آبشارهای زیبا سیر نمیشوید، رنج این مسیر را به جان بخرید. مطمئن باشید زیباییهای این آبشارها به تحمل مسیر دشواری که دارند میارزد.
پاچنار قلات
در منطقهای از قلات، ۴ درخت چنار کهنسال با غرور و افتخار سر به آسمان گذاشتهاند. این درختها به پاتوق گردشگران تبدیل شدهاند. قلاتیها نیز در روزهای عزاداری در منطقه پاچنار دور هم جمع میشوند و آتش روشن میکنند.
اقامت در روستای قلات شیراز
قلات بهاندازهای جای تماشایی دارد که بهراحتی میتوانید چندین روز را به گردشگری در این منطقه مشغول شوید. خوشبختانه شرایط اقامت در قلات نیز مهیاست. در این ناحیه چندین اقامتگاه بومگردی وجود دارد. انصافاً باید گفت این اقامتگاهها ممکن است به پای بهترین هتل های شیراز نرسند؛ اما باز هم برای گذران شب چیزی کموکسر ندارند. در ادامه با هم نگاهی به این اقامتگاه میاندازیم تا ببینیم کدامیک شرایط بهتری برای اقامت شما در قلات دارد.
اقامتگاه بوم گردی کوهستان قلات
این اقامتگاه بهراحتی ۳۵ گردشگر را در خود جای میدهد. تمامی این اتاقها تهویهای مناسب دارند. پارکینگ غیر مسقف، یخچال و آشپزخانه عمومی، سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی، کولر آبی و بخاری گازی از امکانات اقامتگاه بوم گردی کوهستان قلات به حساب میآید. سرآشپز این اقامتگاه به سفارش مشتریان غذاهای خوشمزهای مانند کشک بادمجان، کباب محلی، دیزی و کلمپلو میپزد. به شما قول میدهیم غذاهای این اقامتگاه بهلحاظ طعم از بهترین رستوران های شیراز چیزی کم نداشته باشد.
اقامتگاه بوم گردی مهر و ماه قلات
روستای قلات فارس اقامتگاهی دارد که آوازه آن در سرتاسر شیراز پیچیده است. این اقامتگاه که در بین شیرازیها با نام اقامتگاه خاله نازی نیز شناخته میشود، ۲ واحد مجزا دارد. در هر کدام از این واحدها، تراس، حمام، سرویس بهداشتی فرنگی و ایرانی وجود دارد. ناگفته نماند آشپزخانه این واحدها با هم یکی است. اگر هم در سفر به شیراز حوصله آشپزی ندارید، غم به دل خود راه ندهید. سرآشپز اقامتگاه بوم گردی مهر و ماه با غذاهایی خوشمزهای مانند قورمه به، پلو شیرازی، رب پلو، کوفه سبزی و کلم پلو از مسافران پذیرایی میکند.
اقامتگاه بوم گردی کومه قلات
اگر به دنبال اقامتی خاص در قلات میگردید، اقامتگاه بوم گردی کومه را به شما پیشنهاد میکنیم. این اقامتگاه ساختمان نوسازی دارد. راه اقامتگاه بومگردی کومه از قسمت جدید قلات به قسمت قدیم آن میرسد. حدود ۳۰۰ متر بعد از عوارضی کوچهای سنگفرش پیش روی شما قرار میگیرد. در انتهای این کوچه، اقامتگاه بومگردی کومه قرار دارد. اقامتگاه بومگردی کومه مجموعاً ۴ اتاق دارد. تمامی این اتاقها در طبقه همکف قرار گرفتهاند. اقامتگاه بومگردی کومه به داشتن رستورانی اعیانی معروف است. در این رستوران بهترین غذاهای ایرانی در کنار خوشمزهترین خوراکیهای شیرازی پیش روی مشتریان قرار میگیرد. پیشنهاد میکنیم حتی اگر قصد اقامت در قلات ندارید، باز هم برای صرف وعدهای غذا خودتان را مهمان دستپخت سرآشپز این رستوران کنید.
رستوران های قلات
محبوبیت قلات در بین گردشگران، به رستورانهای این منطقه رونق داده است. به همین دلیل در گوشهوکنار این روستا رستورانهای شیک و کافههای درجهیک مشاهده میشود. برخی از این رستورانها مانند کافه رستوران دالون، رستوران ستاره قلات، فست فود وستا و کبابی شازده قدیمی هستند. رستورانهای جدیدی نیز در این منطقه وجود دارد که در کنار غذاهای محلی، خوراکیهای ایرانی و بینالمللی نیز دارند. در منوی این رستورانها انواع غذای شیرازی، شمالی، جنوبی و حتی ایتالیایی خودنمایی میکند.
سوغات روستای قلات فارس
قلات تا دلتان بخواهد سوغاتیهای خوشمزه دارد. آلو، گوجهسبز، گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، ربانار، آبغوره و شیره انگور از مهمترین سوغات خوراکی قلات به حساب میآید. در کنار این سوغاتیهای خوشمزه، انواع صنایعدستی نیز در این منطقه فروخته میشود. بهلطف این شرایط برای خرید سوغات نیازی نیست تا به مراکز خرید شیراز مراجعه کنید.
بهترین زمان بازدید از روستای قلات شیراز
آبوهوای قلات به اندازهای مطبوع و دلپذیر است که در تمامی فصلهای سال سفر به این منطقه خوش میگذرد. با این حال تجربه ثابت کرده قلات در بهار و تابستان تماشاییتر است. به گردشگران عاشقپیشهای که از دیدن زیباییهای پاییز سیر نمیشوند نیز سفر به قلات در پاییز پیشنهاد میشود. با این حال در نظر داشته باشید که در فصل پاییز، هوای قلات کمی سرد است. قلات زمستانهای دلفریبی دارد. در این فصل قلات آنقدر تماشایی میشود که گردشگران را به وسوسه میاندازد. اگر نمیتوانید در برابر زیباییهای زمستانی قلات مقاومت کنید، حتماً لباس گرم و کفش مناسب همراه داشته باشید.
جاهای دیدنی اطراف روستای قلات فارس
قلات در کنار زیباییهایی که دارد، به بسیاری دیگر از جاهای دیدنی شیراز نزدیک است. برای اینکه راحتتر این مکانهای دیدنی را پیدا کنید، در ادامه به بهترین جاهای دیدنی نزدیک به قلات اشاره میکنیم.
باغ جهان نما
در فاصله ۳۹.۳کیلومتری قلات، باغی بزرگ و سرسبز با نام جهان نما وجود دارد. این باغ یکی از معروفترین باغ های شیراز است. باغ جهان نما ۲.۸ هکتار مساحت دارد. حدود ۳۵۰۰ متر از این مساحت به فضای سبز اختصاص یافته است. درختان کهنسالِ نارنج، سرو و شمشاد در گوشهوکنار این باغ خودنمایی میکند. گلهای بنفشه، اطلسی و داوودی نیز زیباییهای باغ جهان نما را دوچندان کرده است.
مسجد نصیر الملک
شیرازیها مسجدی زیبا دارند که نظیر آن را در کمتر جایی از دنیا سراغ داریم. این مسجد با نام نصیر الملک شناخته میشود و به آن لقب مسجد صورتی دادهاند. دلیل این لقب نیز طراحی صورتیرنگ پنجرههای این مسجد است که نمایی رنگارنگ در داخل آن ایجاد میکند. مسجد نصیر الملک در فاصله ۴۰.۱کیلومتری قلات واقع شده است.
مسیر دسترسی روستای قلات فارس
برای رسیدن به قلات باید راه استان فارس را در پیش بگیرید. سپس در کیلومتر ۲۵ جاده شیراز به اردکان چشم شما به منظره سرسبز قلات روشن خواهد شد.
روستای قلات شیراز منطقهای تمامعیار برای گردشگری است. این روستا با آبوهوای خوش، مردمان باصفا و مناظر تماشایی، خاطرهای خوش از گشتوگذار در استان فارس برای گردشگران به یادگار میگذارد. امیدواریم با توجه به اطلاعاتی که از این روستا با شما در میان گذاشتیم، یکی از بهترین سفرهای داخلی خود را تجربه کنید. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم همراهان ما در ره بال آسمان اطلاعات جالبی از جاهای دیدنی شیراز دارند، پیشنهاد میکنیم در قسمت نظرات، این اطلاعات را با ما و دیگر خوانندهها به اشتراک بگذارید.
برای رسیدن به قلات باید راه استان فارس را در پیش بگیرید. سپس در کیلومتر ۲۵ جاده شیراز به اردکان، چشم شما به منظره سرسبز قلات روشن خواهد شد.
این روستا مکانهای باستانی، باغهای سرسبز و طبیعتی زیبا دارد.
بهار و تابستان بهترین فصل برای گردشگری در روستای قلات فارس به حساب میآید.
در این روستا چندین اقامتگاه بومگردی وجود دارد.
آلو، گوجهسبز، گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، ربانار، آبغوره و شیره انگور از مهمترین سوغات خوراکی قلات به حساب میآید.