مسجد مقبره تبریز از جمله مسجدهای پر رمزوراز کشورمان است. همان طور که از نام این مسجد بر می‌آید، مقبره دو تن از خاندان قاضی طباطبایی در این مسجد قرار دارد. در ادامه این مقاله با هم به شناخت بیشتر مسجد مقبره می‌پردازیم.
مسجد مقبره تبریز کجاست؟
مسجد مقبره تبریز یکی از زیباترین مساجد و جاهای دیدنی تبریز است که با پیشینه تاریخی مفصل خود، از بهترین گزینه‌های گردشگری در این شهر محسوب می‌شود. این مسجد در شهر تبریز و در بازار آن قرار دارد و جالب است بدانید که نام بخشی از بازار که به این مسجد منتهی می‌شود، به بازار مقبره معروف است. مسجد مقبره تبریز در تاریخ دهم مهر ماه سال 1380، با شماره ثبت 4195 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
تاریخچه مسجد مقبره تبریز
قدمت واقعی این مسجد مربوط به دوران صفویه است؛ اما معماران اولیه آن مشخص نیستند. در سال 1193 اتفاقی افتاد که نام میرزا مهدی قاضی طباطبایی را با نام این مسجد پیوند خورد. آن موقع به مسجد مقبره، مسجد شاه می‌گفتند. در این سال زلزله‌ای سهمگین، باعث شد که سقف مسجد و بخشی از بنا فرو بریزد. میرزا مهدی قاضی طباطبایی کار مرمت مسجد را به عهده گرفت. به همین دلیل هم پس از فوت ایشان، مقبره ایشان در این مسجد قرار گرفت و مسجد مقبره تبریز نیز به نام معروف شد.
این مسجد در سال‌های بعد و خصوصاً در زمان انقلاب اسلامی جایگاه ویژه‌ای بین مسجدهای ایران پیدا کرد. مسجد مقبره تبریز همواره یکی از پایگاه‌ها و خاستگاه‌های حرکات انقلابی بود. آیت الله شهید سید محمدعلی قاضی طباطبایی، از اولین کسانی بود که بسیج‌های مردمی علیه حکومت طاغوت را در همین مسجد تشکیل داد. ایشان همچنین اولین شهید محراب بودند که به دست گروهک تروریستی فرقان به شهادت رسیدند و در همین مسجد نیز دفن شدند.
معماری مسجد مقبره
بنای مسجد به سبک دوران صفویه ساخته شده است و بسیار زیباست. مسجد مقبره تبریز 9 ستون سنگی تراش‌خورده و چشم‌نواز دارد. گنبدهای مسجد نیز ضربی هستند و ارتفاع زیادی دارند. استفاده از سقف و طاق ضربی برای مساجد و خانه‌ها از قدیمی‌ترین نوع ساخت سقف‌ها در ایران است که اکثر بناهای تاریخی تبریز از این نوع معماری برخوردارند.
جاهای دیدنی نزدیک به مسجد مقبره تبریز
بازار تبریز
مسجد مقبره تبریز در محل بازار اصلی و قدیمی شهر قرار دارد. بازار تبریز به خودی خود یکی از جاهای دیدنی این شهر محسوب می‌شود؛ چرا که بزرگترین بازار سرپوشیده ایران است و در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است. این بازار راسته‌های مختلفی دارد که هر کدام به اسامی گوناگون مشهورند. در ادامه چند نمونه از نقاط مختلف بازار و بعضی مناطق گردشگری دیگر در شهر تبریز را معرفی می‌کنیم.
بازار گرجی‌لر
این بخش بازار یادگار زمانی‌است که میان تبریز و گرجستان، داد و ستد برقرار بود. در نزدیکی این بازار کاروانسرایی نیز وجود داشت. امروزه بازار گرجی‌لر به بازار فروش کالای لوازم خانگی مشهور است و کاروانسرا نیز تبدیل به انبار این فروشگاه‌ها شده است.
مسجد مفید آقا
این مسجد در نزدیکی مسجد مقبره تبریز قرار دارد اما با آن متفاوت است. مسجد مفیدآقا برخلاف مسجد مقبره، مربوط به دوران قاجاریه است؛ اما همانند مسجد مقبره، در سال 1382 با شماره 9702 ثبت ملی شده است. دیدن این مسجد نیز خالی از لطف نیست.
مقبره الشعرا تبریز
یکی دیگر از نقاط گردشگری نزدیک به مسجد مقبره، مقبره الشعرا تبریز است. محال است به تبریز سر بزنید و از دیدن این مکان فرهنگی بگذرید. در این منطقه بیشتر از 400 شاعر و نویسنده و نامداران دیگر دفن شده‌اند. فقط نام افرادی چون خاقانی و شهریار کافی است تا وسوسه بشوید سری به مقبره الشعرا بزنید.
بهترین زمان بازدید از مسجد مقبره
تبریز هم همچون اکثر شهرهای شمال غرب ایران، شهری برای تمام فصول است. هر چهار فصل تبریز زیبا و دیدنی است. در تابستان‌ها هوای خنک و دلپذیر این شهر، یک مزیت ویژه محسوب می‌شود. می‌توانید برای فرار از داغی و گرمای شهرهای مرکزی ایران، به تبریز پناه ببرید. در پاییز نیز ریختن برگ‌های رنگارنگ روی زمین و سرمای مطبوع هوا، از ویژگی‌های مطلوب این شهر است. فصل بهار با جوانه‌هایش و فصل زمستان با برف‌های دیدنی هم جذابیت خاص خودشان را دارند.
مسیر دسترسی به مسجد مقبره
برای دیدن این مسجد تاریخی، کافی است خودتان را به منطقه هشت شهر تبریز و سپس خیابان فردوسی برسانید. این مسجد در منطقه بازار تبریز و خیابان مقبره بازاری واقع شده است. نام خیابانی که مسجد در آن قرار دارد به خیابان دارایی نیز مشهور است.
در این مقاله از مجله گردشگری ره بال آسمان، به معرفی و بررسی مسجد مقبره تبریز پرداختیم. تاریخچه و حوادثی که از سر گذرانده را خواندیم و از افرادی که نامشان با این مسجد پیوند خورده هم شنیدیم. امیدواریم این مقاله به شما در شناخت مسجد مقبره کمک کرده باشد. شما تجربه بازدید از این جاذبه را دارید؟ برای ما در بخش نظرات بنویسید.
تابستان و پاییز
در محدوده منطقه 8 شهر تبریز
دوران صفویه
میرزا مهدی قاضی طباطبایی و شهید سید محمدعلی طباطبایی