برج رادکان از جذاب‌ترین جاذبه‌های گردشگری خراسان رضوی است که اگر از علاقه‌مندان به نجوم و تاریخ علم ایران باشید، بازدید از آن حسابی شما را سر کیف می‌آورد. بیشتر بازدیدکنندگان میل رادکان، مسافرانی هستند که در قالب تور گردشگری به چناران سفر می‌کنند. همچنین اگر از مسافران همیشگی شهر مشهد هستید، می‌توانید در مسیر جاده مشهد چناران از این بنای تاریخی دیدن کنید. دیگر شما مشتاقان به بناهای تاریخی ایران را منتظر نمی‌گذارم. برویم تا با یکی از یادگاری‌هایی که ساخت آن را به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت می‌دهند، آشنا شویم.
برج رادکان کجاست؟
کلنگ ساخت برج رادکان مشهد را در ۷۴کیلومتری شمال شهر مشهد و ۲۴کیلومتری شمال غربی شهر چناران، از شهرستان‌های استان خراسان رضوی به زمین زده‌اند. میل رادکان که در شمال شرق ایران و در مسیر جاده چناران به مشهد رخ می‌نمایاند، در قدیم برای راهنمایی مسافران و پیام‌رسانی کاربرد داشته است.
مسیر دسترسی برج رادکان
همین که برای بازدید از میل رادکان به سمت جاده چناران راه افتادید، باید در مسیر سر اتومبیلتان را به طرف جاده قوچان کج کنید. در مسیر پیش رویتان ابتدا از روستای بیگ نظر عبور خواهید کرد و پس از مدتی به روستای رادکان می‌رسید. در مسیر روستای رادکان به یک دوراهی بر می‌خورید که مسیر دوم آن به سمت روستای زینگر است و مسیر مستقیم‌تری به میل رادکان دارد.
| آدرس | استان خراسان رضوی، 74 کیلومتری شمال مشهد و 26 کیلومتری شمال غربی چناران، روستای رادکان |
| هزینه بلیط ورودی | رایگان |
| ساعات بازدید | 24ساعته |
معرفی برج رادکان
از آنجایی که نام هر چیز، سرّ درون و کارایی‌اش را توضیح می‌دهد، بیایید از معنی نام برج رادکان شروع کنیم. کلمه «راد» و «رد» را در زبان پهلوی به معنای نظم و ترتیب و هم‌معنی با «رده» می‌شناسند. به همین دلیل نام میل رادکان هم از قدیم با راه و مسیر پیوند خورده و کاری را انجام می‌دهد که از اسمش بر می‌آید. میل رادکان، ایستاده و سربلند بر دشت میان روستای رادکان و شهر توس فرمانروایی می‌کند و در میان جاهای دیدنی اطراف مشهد جایی برای خودش باز کرده است. این برج برادری هم دارد که به لحاظ معماری و طراحی با آن مو نمی‌زند و در شهرستان کردکوی استان گلستان قرار دارد.
تاریخچه برج رادکان
جانمان برایتان بگوید که پشت سر برج تاریخچه میل رادکان رادکان حرف زیاد است. اعتمادالسلطنه، تاریخ‌نگار ایرانی این بنا را آرامگاهی برای یکی از سلاطین مغول می‌داند و هرتسفلد، مشرق‌شناس آلمانی این برج را با عنوان مدفن ارغون خان ثبت کرده است. گدار، پژوهشگر فرانسوی این برج را آرامگاهی برای یک بانوی اشراف‌زاده و کتاب مطلع‌الشمس آن را متعلق به دوران دیلمی‌ها دانسته‌اند. می‌بینید؟ هنوز اطلاعات دقیقی از کاربرد و تاریخچه میل رادکان در در دست نیست و گمانه‌زنی‌ها درباره آن همچنان ادامه دارد؛ ولی آنچه که درباره پیشینه برج رادکان قطعی است، ساخت این بنا در قرن هفتم هجری قمری است.
میل رادکان هم مثل بسیاری از بناهای تاریخی ایران از گزند حوادث روزگار، بی‌نصیب نمانده است؛ تا جایی که زمانی گنبد و قسمت بالایی سردر به طور کامل تخریب شده بود و سرانجام سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران در سال ۱۳۴۶، این برج را مرمت کرد.
راهنمای سفر مشهد
معماری برج رادکان
میل رادکان مشهد ۳۶ متر ارتفاع دارد که با همین قد افراشته، نامش را در میان شاهکارهای معماری قرن هفتم ثبت کرده است. اگر از بیرون برج به آن نگاه کنید، قطر خارجی آن را حدود ۲۰ متر تخمین می‌زنید؛ اما وقتی به داخل برج قدم می‌گذارید خواهید دید که دایره داخلی آن قطری به اندازه ۱۵ متر دارد. نمای بیرونی میل رادکان از چند قسمت اصلی تشکیل شده که هریک زیبایی‌های بی‌بدیل خودش را به رخ می‌کشد.
دیواره بیرونی تا ارتفاع ۲.۵متری یک دوازده‌ضلعی منظم را به تصویر کشیده است. بعد از آن، طراحی بنا با ۳۶ ترک نیم‌ستونی برجسته تا زیر گنبد ادامه پیدا می‌کند. گنبد مخروطی‌شکل برج هم در بالای بنا، نوک خود را به آبی آسمان رسانده است. کتیبه‌های روی میل رادکان، زمان ساخت این برج را به سال ۶۶۰ هجری قمری، همزمان با اتمام ساخت رصدخانه مراغه نشان می‌دهند.
کاربری برج رادکان
اندازه‌گیری‌های هندسی و زوایای دقیق برای ساخت هر بخش از برج رادکان به قدری حیرت‌انگیز است که احتمالاً شما هم مثل ما یقین پیدا می‌کنید که این برج کاربری غیر از آرامگاه‌بودن دارد. در پایین‌ترین قسمت برج، دوازده دیواره با زاویه‌هایی ۳۰درجه‌ای قرار دارند. این دیوارها دوبه‌دو روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند. در قسمت وسط برج رادکان، 36 ترک وجود دارند که هرکدام از آن‌ها 10 درجه از افق را پوشش می‌دهند. این دقت و وسواس در اندازه‌گیری زوایا نشان از آن دارد که روزگاری میل رادکان کاربری نجومی داشته است.
تاریخ‌نگاران می‌گویند از آنجایی که این برج در مسیر جاده قرار ابریشم قرار گرفته، احتمالاً مسافران از آن برای فهمیدن شروع فصل‌ها، تعیین سال کبیسه و شروع نوروز استفاده می‌کرده‌اند. از طرف دیگر این برج ابزاری برای تعیین اوقات روز و زمان هم بوده است. چنانچه با تعیین جهت سایه و جهت تابش خورشید بر زوایای مختلف این برج، اوقات روز را شناسایی می‌کردند. همین شواهد علمی در ساخت برج رادکان، داشنمندان را قانع کرده است که به احتمال زیاد، طرح ساخت این بنا به دست خواجه نصیرالدین طوسی، نابغه علم نجوم ایران رقم خورده است.
جاهای دیدنی اطراف برج رادکان
قلعه گبری رادکان
روستای بارو
اطلاعات بازدید از برج رادکان
بازدید از میل رادکان همه‌روزه برای دوست‌داران علم نجوم و آثار تاریخی خراسان دایر است. از آنجایی که بازدید از میل رادکان هزینه ورودی ندارد، به‌راحتی و بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای می‌توانید در تماشای زیبایی‌ها و شگفتی‌های آن غرق شوید.
بهترین زمان بازدید از برج رادکان مشهد
برج رادکان در منطقه‌ای از استان خراسان رضوی قرار گرفته که آب‌وهوای ییلاقی دارد؛ بنابراین با سفر به این منطقه در تابستان، آب‌وهوای معتدل پوستتان را نوازش می‌دهد و در زمستان سوز سرما میهمان ناخوانده سفرتان خواهد شد. بیشتر گردشگران فصل بهار را برای سفر به این منطقه پیشنهاد می‌کنند. تعطیلات نوروزی هم با آب‌وهوای تازه و بهاری، بازدیدی خاطره‌انگیز از میل رادکان را برایتان رقم می‌زند.
نکات بازدید از برج رادکان
تاکنون باید دریافته باشید که بازدید از میل رادکان، بازدید یکی از بکرترین نشانه‌های نبوغ دانشمندان ایرانی است؛ بنابراین برای حفظ این بنا لازم است نکاتی را هنگام بازدید رعایت کنیم تا آن را سالم و با قامتی افراشته برای نسل‌های آینده نگه داریم.
- از آنجایی که برج رادکان در محیط روباز و فضایی سبز قرار دارد، در هنگام کمپ‌زدن در اطراف آن از ریختن زباله پرهیز کنید. بهتر است کیسه پلاستیکی همراه داشته باشید تا از آن‌ها برای حمل زباله کمک بگیرید.
- تزیینات داخلی و خارجی بناهای تاریخی معمولاً از ظرافت بسیاری برخوردارند؛ پس بهتر است برای حفظ استحکام میل رادکان مراقب باشید که پای خود را روی کدام قسمت برج می‌گذارید یا به چه دیواره‌ای تکیه می‌دهید.
- ایام نوروز جمعیت زیادی برای بازدید از میل رادکان به این منطقه مراجعه می‌کنند؛ پس از قبل، برای بازدید در میان شلوغی جمعیت آماده باشید و زمان مناسبی را برای بازدید انتخاب کنید تا معطل نشوید.
- به تابلوهای راهنمای حاضر در داخل و خارج از میل رادکان دقت کنید و در عمل به توصیه‌های آن‌ها کوشا باشید.
با هم در برج رادکان، یکی از شاهکارهای نجوم و معماری خراسان قدم زدیم و به هوش و نبوغ دانشمندان ایرانی افتخار کردیم. بنایی که طبق گفته‌هایی یکی از یادگاری‌های علمی به‌جامانده از خواجه نصیرالدین طوسی است. حالا شما همراهان همیشگی ره بال آسمان برایمان تعریف کنید. آیا بازدید از بناهای تاریخی علمی برای شما هم هیجان‌انگیز و جذاب است؟ شما دیگر چه آثار دیدنی که در زمینه نجوم کاربرد داشته باشد را می‌شناسید؟
برج رادکان در ۷۴کیلومتری شهر مشهد و ۴۶کیلومتری شمال غربی چناران قرار گرفته است.
با وجود مسیر آسفالته به سمت برج رادکان، به راحتی به این برج خواهید رسید. داشتن پارکینگ و فضای سبز مناسب برای کمپ‌زدن نیز از امکاناتی است که اقامت و بازدید از این بنا را برایتان ساده می‌کند.
برج رادکان همه‌روزه برای بازدید عموم مردم باز است. فقط توجه داشته باشید که بعد از غروب آفتاب نمی‌توان از این برج بازدید کرد.