سوغات کرمان | از خوشمزه‌هایی بی‌نظیر تا صنایع دستی

چند تا از سوغات کرمان را می‌شناسید؟ تا حالا شده به استان کرمان سفر کنید و برای خود یا عزیزانتان سوغات بگیرید یا برعکس کسی برایتان از این استان زیبا یادگاری آورده باشد؟ اگر از این دو دسته نیستید، احتمالاً برای کامل‌شدن اطلاعاتتان سراغ این نوشته آمده‌اید. البته که ما در راهنمای سفر کرمان هم درباره سوغاتی‌هایش به‌اختصار نوشته‌ایم؛ اینجا می‌خواهیم پروپیمان‌تر بنویسیم. با همه این توضیحات خیلی معطلتان نمی‌کنیم و یکراست می‌رویم سراغ اصل مطلب. اینجا درباره همه ره‌آوردهای شهر کرمان صحبت می‌کنیم و حتی می‌گوییم هر سوغاتی را از کجا بخرید تا هم کیفیت خوبی داشته باشد و هم قیمت مناسبی.

معرفی بهترین سوغات خوراکی کرمان

اگر بلیط هواپیما کرمان را گرفته‌اید و قرار است با پرواز به شهرتان برگردید، دستتان در خرید سوغاتی کمی بسته‌تر می‌شود؛ چون برخی اقلام بزرگ و حجیم و سنگین را نمی‌توانید با خودتان ببرید؛ حتی یک چیزهایی مثل عرق نعناع را هم. برای همین معرفی را با سوغاتی خوراکی این شهر شروع می‌کنیم و می‌رویم سراغ آن‌هایی که می‌شود با خیال راحت در کابین هواپیما برد یا توی چمدان گذاشت. خوشبختانه خیلی از آن‌ها را می‌شود با خود برد.

• پسته

شاید بسیاری از ما، دامغان را به‌عنوان مرکز پسته ایران بشناسیم؛ این در حالی است که بخش عمده پسته ایران در استان کرمان رشد می‌کند. پسته بی‌بروبرگرد یکی از خوشمزه‌ترین انواع آجیل در دنیا به حساب می‌آید. در شهر کرمان می‌توانید انواع پسته درشت و خوشمزه را با قیمتی مناسب‌تر از شهرهای دیگر تهیه کنید. پسته‌های کرمان انواع مختلف و طعمی عالی دارند که پیشنهاد می‌کنیم حتماً از هر نوعشان کمی برای خودتون تهیه کنید.

مزه این پسته‌ها که بیاید زیر زبانتان، بی‌شک مشتری همیشگی‌اش می‌شوید. با همه این توضیحات اگر به‌دنبال بهترین سوغات کرمان هستید که هم درجه یک باشد و هم ارزش هزینه‌کردن داشته باشد، ما پسته را به شما پیشنهاد می‌دهیم. این محصول جذاب را می‌توانید هم با خودتان به داخل کابین ببرید و هم توی بار هواپیما بگذارید.

• حاج پسته یا حاجی پسته کرمانی

با توجه به تولید انبوه پسته در کرمان، شیرینی و محصولات جانبی بسیاری با پسته آماده می‌شود. حاج پسته جزو معروف‌ترین شیرینی‌ها و سوغات کرمان به حساب می‌آید. برای تهیه این شیرینی از پودر پسته، پودر قند، پودر هل، گلاب و تخم مرغ استفاده می‌کنند. از نظر بافت و طعم، شباهت بسیاری بین حاج پسته و حاج بادام یزدی وجود دارد. در حقیقت انگار که بادام را در حاج بادام با پسته جایگزین کرده‌اند. حاج پسته طعمی بی‌نظیر و ماندگاری مناسبی هم دارد؛ به همین خاطر می‌توانید آن را با خیال راحت تهیه کنید و برای عزیزانتان سوغات بیاورید.

• حلوای پسته

همان طور که در بخش‌های قبلی برایتان گفتیم، به‌دلیل تولید انبوه پسته در کرمان، محصولات جانبی پسته بسیاری هم در کرمان وجود دارند. حلوای پسته جزو خوشمزه‌ترین شیرینی‌های کرمانی است. برای تهیه این شیرینی از آرد سفید، پودر پسته، روغن جامد، پودر قند، کره، هل و گلاب استفاده می‌کنند.

فقط با دانستن مواد اولیه این شیرینی خوشمزه، می‌توانید طعم عالی آن را در دهان خود احساس کنید. حلوای پسته طعمی بی‌نظیر دارد و زمانی که در دهانتان می‌گذارید، آب می‌شود. عطر این حلوا در مشامتان می‌پیچد و از چربی و شیرینی آن لذت خواهید برد. این شیرینی ماندگاری مناسبی دارد و می‌توانید با خیال راحت آن را به‌عنوان سوغات کرمان برای خودتان یا عزیزانتان خریداری کنید.

• قاووت یا قوتو

قاووت یا قوتو یک بمب انرژی است که آن را با قاشق می‌توانید میل کنید. قوتو انواع مختلفی دارد و همه آن‌ها طبع گرم دارند و بسیار هم مقوی هستند تا جایی که ساکنان سایر شهرهای ایران به این معجون به چشم دارو نگاه می‌کنند تا شیرینی و خوراکی. برای مثال اگر فقط به بخشی از خواص این ترکیب جذاب بخواهیم اشاره کنیم، باید بگوییم: «قاووت می‌تواند به سیستم اعصاب بدن و قوای جسمانی کمک شایانی کند و در رفع خستگی نیز مؤثر است. در قوتو مواد مفید بسیاری از جمله اسید‌های چرب امگا 3 و امگا 6، انواع آنتی‌اکسیدان، ویتامین‌های خانواده B، ویتامین D و ویتامین E وجود دارد.»

البته که خود کرمانی‌ها قاووت را در ظرف‌هایی شبیه قندان سرو می‌کنند و در اکثر مناسبت‌ها مخصوصاٌ عید نوروز برای پذیرایی از مهمان‌ها کنار آجیل و بقیه شیرینی‌ها می‌گذارند. اگر تا حالا این ترکیب جذاب را تست نکردید، برای اولین‌بار سراغ قاووت پسته یا چهل‌گیاه بروید؛ چون نسبت به بقیه طعم بهتری دارند و کامتان را حسابی شیرین می‌کنند. قاووت نخود هم از نظر اقتصادی، مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

• زیره

ضرب‌المثل «زیره به کرمان بردن» را همه شنیده‌ایم و می‌دانیم که زیره یکی از مهم‌ترین سوغات کرمان به حساب می‌آید. خود کرمانی‌ها در اکثر غذاهایشان از این دانه ریز و مقوی استفاده می‌کنند؛ چون می‌دانند که زیره گیاهی بسیار پرخاصیت با طبع گرم است. بسیاری از پزشکان طب سنتی، از زیره به‌عنوان مصلح برنج یاد می‌کنند.

میزان استفاده از زیره سیاه در خود استان کرمان بسیار زیاد است. حتی کرمانی‌ها آبگوشت زیره دارند و در اکثر غذاها و شیرینی‌هایشان هم از خود زیره یا پودرش استفاده می‌کنند. شما هم می‌توانید از دانه خوش‌عطر و بو را از اکثر مغازه‌ها، عطاری‌ها یا حتی بازار قدیمی شهر تهیه کنید.

• سوهان زرند

سوهان را همه ما به سوغات قم می‌شناسیم؛ اما جالب است بدانید نوعی سوهان خاص هم در شهر زرند کرمان وجود دارد که آن را با نام سوهان زرند یا سوهان زرندی می‌شناسند. سوهان زرند طرف‌داران بسیاری دارد و در نوع خود بی‌نظیر است. تفاوت اصلی این خوشمزه با سوهان قمی را می‌توان در ضخامتش دانست. همان طور که در عکس‌ها دیدید، سوهان زرندی بسیار نازک و شکننده است؛ به همین خاطر می‌توانید آن را به‌راحتی تکه کرده و در کنار چایی یا به‌عنوان شیرینی سالم نوش جان کنید. جالب است بدانید نام این شیرینی خوشمزه در فهرست آثار ملی یونسکو نیز به چشم می‌خورد و شهرت جهانی دارد.

• عرقیات کرمان

می‌دانستید که تا همین چند سال پیش در شهرستان‌های کرمان، دستگاه‌های عرق‌گیری بخشی از جهاز عروس‌ها بوده است؟! در واقع باید بگوییم که آنقدر استفاده از عرقیات تازه و طبیعی در کرمان اهمیت دارد که مردم ترجیح می‌دادند آن را در منزل خود تهیه کنند و همین موضوع باعث شده که عرقیات مختلف هم جای خودشان را در بین سوغات کرمان باز کنند. تمامی این عرقیات خالص هستند و هیچ‌گونه ماده افزودنی ندارند؛ پس از بابت کیفیت آن‌ها می‌توانید آسوده‌خاطر باشید.

• خرما

جالب است بدانید خاک حاصلخیز و همچنین شرایط آب‌وهوایی منحصر‌به‌فرد کرمان باعث شده تا نخل‌ها هم در این استان بسیار پربار باشند. از‌این‌رو می‌توانید شاهد انواع مختلف خرما در این شهر باشید. اگر قدرت چشایی دقیقی داشته باشید، قطعاً متوجه تفاوت بین خرمای جنوب و خرمای کرمان خواهید شد. درخت نخل نژادهای مختلفی دارد. برخی نژادهای خاص خرما فقط در کرمان رشد می‌کنند. خرماهای کرمان طعمی عالی دارند و بسیار لذیذ هستند؛ پس می‌توانید خرما و فراورده‌های دیگرش را هم به لیست سوغات کرمان اضافه کنید.

• خرما بریز

گفتیم که نخلستان‌های پربار در کرمان وجود دارد و برای همین هم می‌توانیم شاهد محصولات جانبی مختلف از خرما نیز در این شهر باشیم. خرما بریز یکی از آن خوشمزه‌هایی است که از خرما درست می‌شود و خیلی هم مقوی است. برای تهیه این شیرینی خوشمزه از آرد گندم، خرما، روغن مایع، پودر دارچین، هل، تخم گشنیز، دانه رازیانه و گلاب استفاده می‌کنند. طبع این شیرینی بسیار گرم است؛ پس در صورتی که با طبع سرد مشکل دارید، حتماً این شیرینی را به‌عنوان سوغات کرمان تهیه کنید. با میل کردن یک عدد خرما بریز، در همان لحظه انرژی را در وجودتان احساس خواهید کرد.

• قطاب

قطاب یکی از معروف‌ترین شیرینی‌های سنتی ایران به حساب می‌آید که البته انواع مختلفی دارد. بسیاری از ما قطاب را مخصوص شهر زیبای یزد می‌شناسیم. این در حالی است که کرمان نیز قطاب‌های مخصوص به خود را دارد. جالب است بدانید عطر و طعم قطاب‌های کرمان با طعم قطاب‌های یزد تفاوت دارد و این تفاوت را به‌سادگی متوجه می‌شود. اگر به‌دنبال سوغات خوشمزه کرمان هستید، حتماً باید طعم قطاب‌های سنتی آن‌ها را بچشید. توجه داشته باشید که قطاب را از بهترین شیرینی‌فروشی‌های کرمان تهیه کنید که تازه باشد. هرچه قطاب کرمان تازه‌تر باشد، طعم بهتری دارد.

• کلمپه

اسم کلمپه که می‌آید ذهن من به روزهای خوش دانشجویی پرواز می‌کند که دوست کرمانی‌ام از این شیرینی خوشمزه برایمان سوغاتی می‌آورد. اگر یک بار این شیرینی را به‌صورت داغ و تازه میل کنید، دیگر سراغ شیرینی‌های خامه‌ای توی قنادی شهرتان نمی‌روید. به‌غیر از طعم خوبی که این شیرینی دارد، شکل ظاهری‌اش هم آنقدر جذاب است که دل از هر بیننده‌ای می‌برد. همه این اشکال با مهرهای مخصوص روی شیرینی حک می‌شود. خیلی از آشپزهای خانگی حوصله‌دار و باسلیقه حتی دور این خوشمزه را با دست خود پیچ‌وتاب‌های جذاب می‌دهند و این تاب‌ها آنقدر ریز و یکدست و زیباست که با دیدنشان تاب نمی‌آورید و دست به جیب می‌شوید.

• کماچ سهن

کماچ سِهِن و کلمپه دو شیرینی هستند که امضای کرمان را با خودشان دارند. در واقع همان طور که پشمک را برای یزد، ارده را برای اردکان،‌ باقلوا را برای استانبول و گز را برای اصفهان می‌شناسیم، کماچ سهن هم مخصوص به کرمان است و شهرت بسیاری دارد. سهن در لهجه کرمانی به آرد جوانه گندم گفته می‌شود؛ پس پرواضح است که در تهیه کماچ سهن از آرد جوانه گندم استفاده می‌شود و همین موضوع خودش مهر تأییدی است بر مقوی و پرخاصیت بودنش. البته که از آرد گندم، شکر، مایه خمیر، روغن حیوانی، آب، خرمای چرخ‌شده، گردو، روغن مایع و ادویه مخصوص کماچ هم در پختن این خوشمزه استفاده می‌کنند.

ادویه مخصوص کماچ هم شامل زیره سبز، سیاه دانه، بادیان، گل خشت (گیاه گلرنگ) و زردچوبه می‌شود؛ به خاطر همین در طعمش هم تندی ادویه‌ها را دارد و در عین‌حال شیرین و بسیار مقوی است. اگر به‌دنبال سوغات مخصوص کرمان هستید، حتماً کماچ سهن تهیه کنید. البته توجه داشته باشید که کماچ سهن را با کیفیت‌های مختلف تولید می‌کنند و باید به‌دنبال بهترین شیرینی‌فروشی باشید. این روزها که از شیر مرغ تا جان آدمی‌زاد را می‌توان در اینستاگرام دید، درباره آشپرهای حرفه‌ای و خانگی شهر تحقیق کنید و کماچ را از فروشنده‌های خانگی بگیرید تا طعم اصیلش را بهتر بچشید.

• نان پر

نان پر هم یکی از شیرینی‌های سنتی کرمان به حساب می‌آید که ظاهری شبیه به بیسکوییت دارد و همان قدر هم ترد و شیرین است و کنار چایی حسابی می‌چسبد. این شیرینی خیلی سبک است و ماندگاری عالی دارد؛ پس می‌توانید با خیال راحت آن را برای دوست و آشنا بخرید و همراهتان به کابین هواپیما بیاورید. در تهیه نان پر از آرد گندم، پودر قند، زرده تخم مرغ، روغن، هل، زعفران، پودر پسته و شیر استفاده می‌شود. راستی این شیرینی قیمت مناسبی دارد و جزو سوغات‌های مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود. این بیسکوییت مدت طولانی بدون خرابی باقی می‌ماند و حتی اگر اقدام به خرید بلیط اتوبوس کرمان کرده باشید و مدت طولانی در راه باشید هم لازم نیست نگران خرابی آن باشید.

• مسقطی

مسقطی از آن شیرینی‌هایی است که در همه شهرهای ایران تهیه می‌شود و همه مدعی هستند که سوغات شهر آن‌هاست. شاید بشود گفت فراوانی این شیرینی در شهرهای مختلف ایران مثل نان است که حتی در سوپرمارکت‌ها هم می‌شود پیدایش کرد! طعم این شیرینی هم سلیقه‌ای است و البته همه گروه‌های سنی دوستش دارند و با خوردنش لذت می‌برند. اگر خواستید برای خودتان مسقطی بگیرید، حتماً آن را جای خنک قرار بدهید تا کپک نزند.

• برشتوک

برشتو یا همان برشتوک از آن خوشمزه‌‌هایی است که حتماً باید طعم آن را بچشید. بد نیست بدانید که برشتو را در شهرهای مختلف ایران آماده می‌کنند؛ اما بسیاری بر این باور هستند که این خوشمزه جذاب به مردم کرمان تعلق دارد. البته در برخی از شهرها از جمله شهرستان‌های خراسان، آن را با نام حلوا خشک می‌شناسند؛ چون مواد اولیه‌اش خیلی شبیه حلواست، با این تفاوت که آب و گلاب ندار.

جانمان برایتان بگوید که برای تهیه این شیرینی از آرد نخودچی تفت‌داده شده، روغن جامد، پودر قند و پودر هل استفاده می‌کنند. البته که آشپزهای جوان‌تر برای زیباتر شدنش گاهی پودر کاکائو و شکلات آب‌شده هم به کار می‌برند. برشتوک سنتی را معمولاً به شکل لوزی برش می‌دهند و درون جعبه شیرینی می‌گذارند و در روش‌های جدید آن را با کمک شکلات آب‌شده قالب می‌زنند که بسیار مجلسی‌تر است. برشتوک طعمی شبیه به شیرینی نخودچی دارد و به همان میزان هم ترد و شکننده است.

• فالوده

فالوده جزو شیرینی‌های سنتی ایرانی است. البته هر کس فالوده را به منطقه خاصی می‌شناسند. انواع فالوده شیرازی، یزدی و البته کرمانی در ایران شهرت دارند. از نظر مواد اولیه اصلی، تفاوتی بین این سه وجود ندارد؛ اما ظاهر و افزودنی آن‌ها متفاوت هستند. فالوده کرمانی برخلاف انواع فالوده که همانند رشته هستند، به‌صورت دانه‌های کوچک در می‌آید. همین موضوع را می‌توان تفاوت اصلی فالوده کرمانی و شیرازی دانست. البته باید بدانید که طعم فالوده کرمانی هم با فالوده شهرهای دیگر فرق می‌کند. فالوده کرمانی را شاید نتوان به‌عنوان سوغات برای دوستان خودتان بیاورید؛ اما حداقل می‌توانید خودتان عطر و طعم عالی آن را بچشید.

• مرکبات

همان طور که می‌دانید، استان کرمان، خاکی بسیار حاصلخیز دارد. در اطراف کرمان باغات میوه و مخصوصاً باغات مرکبات بسیاری وجود دارند. به همین خاطر در فصل سرما، بازار سنتی کرمان مملو از مرکبات بسیار خوشمزه می‌شوند. برخی مسافران در فصل سرما مرکبات شیرین و خوش‌عطر را به‌عنوان سوغات کرمان تهیه می‌کنند. طعم شیرین پرتقال‌های جنوب و میزان آبداری‌شان همیشه به انواع تامسون برتری دارد؛ پس تردید نکنید و این خوشمزه‌های طبیعی را هم در سبد سوغاتی‌های سفرتان بگنجانید.

• گردو

در کرمان و مخصوصاً شهرهای اطراف آن، باغات گردوی بسیاری وجود دارند. گردوی کرمان طعمی بسیار عالی دارد و حسابی چرب و خوشمزه است. از اوایل پاییز که فصل گردوی تازه می‌رسد، می‌توانید حسابی دلی از عزا در بیاورید و طعم گردوی تازه کرمان را بچشید. همچنین می‌توانید گردو را به‌عنوان سوغات کرمان برای خود و عزیزانتان تهیه کنید. قیمت گردو در کرمان از شهرهای دیگر کمتر است و کیفیت بسیار عالی دارد؛ البته که باید خودتان هم گردوشناس باشید تا کلاه سرتان نرود.

کافه های کرمان

صنایع دستی کرمان

یکی از خوبی‌های صنایع دستی به‌عنوان سوغاتی این است که برخلاف شیرینی که نهایتاً یک هفته در کابینت دوام می‌آورد، تا سال‌ها ماندگاری دارد و همیشه با دیدنش یاد و خاطره سفر در ذهن آدم تکرار می‌شود. اگر با قطار یا ماشین شخصی به وطنتان برمی‌گردید، می‌توانید با خیال راحت از این صنایع دستی برای خودتان بخرید. خبر خوب اینکه در شما حین بازدید از جاهای دیدنی کرمان هم با بسیاری از صنایع‌دستی این شهر مواجه می‌شوید و نیازی نیست برای دیدن یا تهیه کردنشان اقدام خاصی انجام دهید.

• آجیده دوزی

آجیده دوزی یا همان پنبه دوزی نوعی هنر ایرانی است که قدمت تاریخی دارد. آجیده دوزی در شهرهای مختلف به‌صورت پراکنده انجام می‌شود؛ اما در اصل این هنر مخصوص شهر کرمان است. بد نیست بدانید بر اساس اسناد تاریخی، قدیمی‌ترین آجیده‌دوزی به دوران هخامنشیان تعلق دارد. این یعنی حدود 2.500 سال است که مردم ایران از این هنر استفاده می‌کنند. در حال حاضر معمولاً از آجیده دوزی برای انواع روبالشی، روتختی، لحاف، البسه، بقچه، کلاه‌های درویشی، لباس مخصوص حمام، سجاده، روانداز و… استفاده می‌کنند. آجیده دوزی کار نسبتاً دشواری است. به همین خاطر باید هزینه هنر دست مردم کرمان را پرداخت کنید. این هنر ارزشمند منحصر به کرمان است؛ پس می‌توان آن را در فهرست بهترین سوغات کرمان قرار داد.

• پته دوزی

حتما شما هم شنیده‌اید که می‌گویند «پته‌اش روی آب افتاد»؟ آمده‌ایم بگوییم این پته با آن یکی فرق می‌کنه. اینجا پته نوعی بافت است که از هنرهای قدیمی باستانی ایرانی به حساب می‌آید. متأسفانه پته دوزی دیگر رونق چندانی ندارد و کمتر کسی درباره آن می‌داند. پته دوزی را با نام سلسله دوزی یا فطه دوزی نیز می‌شناسند. برای پته دوزی از یک پارچه به‌عنوان زمینه کار استفاده می‌کنند. پارچه زمینه باید ضخیم و پشمی باشد. به پارچه زمینه پته دوزی، عریض گفته می‌شود. هنرمندان با کمک سوزن، نقوش انتزاعی بسیار زیبا را به‌وسیله کوک‌های نخی رنگی، روی عریض ایجاد می‌کنند. پته دوزی معمولاً بسیار رنگارنگ و دارای طرح‌های مختلفی است. از پته دوزی برای بافت روبالشی، رومیزی و… استفاده می‌کنند. پته را می‌توان در زمره بهترین سوغات سنتی کرمان قرار داد.

• عریض بافی

عریض بافی هم یکی از هنرهای قدیمی ایرانی است که به شهر کرمان تعلق دارد. عریض بافی در گذشته بسیار رواج داشته است؛ اما این روزها بیشتر از آن به‌عنوان صنایع‌دستی تزئینی استفاده می‌کنند. عریض نوعی پارچه ضخیم است که از آن برای دوخت کت‌ودامن و حتی گاهی کیف و کفش هم استفاده می‌کنند. همچنین در هنر پته دوزی که در بخش قبل به آن اشاره کردیم، از پارچه عریض استفاده می‌کنند. عریض پارچه‌ای گرم با طرح‌های مختلف است که در دوخت لباس‌های زمستانی بیشتر کاربرد دارد. در گذشته برای بافت عریض از دستگاه‌های چوبی و هنر دست استفاده می‌کردند؛ اما در حال حاضر از دستگاه‌های برقی برای بافت عریض استفاده می‌کنند.

• حصیر بافی

به‌صورت کلی به محصولات بافته‌شده از الیاف گیاهی یا همان سلولزی، حصیر گفته می‌شود. حصیربافی در ایران حاصل دست است و در آن از ابزارهای بسیار ساده استفاده می‌کنند. از حصیربافی معمولاً برای بافت انواع سبد، کلاه و ظروف مختلف استفاده می‌کنند. در گذشته محصولات حصیری کاربرد بیشتری داشتند؛ اما در حال حاضر بیشتر جنبه تزئینی دارند. شاید تصور کنید که حصیربافی مخصوص به مناطق شمالی کشور است؛ اما این هنر در کرمان هم شهرت دارد. در این شهر از لیف خرما برای کارهای حصیری استفاده می‌کنند.

• خورجین بافی

خورجین وسیله‌ای است که در گذشته روی الاغ و اسب و دوچرخه می‌انداختند و در جیب‌های آن وسیله قرار می‌دادند. در گذشته خورجین کاربرد بسیاری داشت؛ به همین خاطر خورجین بافی هم یکی از صنایع‌دستی رایج مناطق مختلف کشور به حساب می‌آمد. در حال حاضر دیگر کمتر کسی از خورجین استفاده می‌کند. به همین خاطر خورجین به یکی از صنایع‌دستی تزئینی تبدیل شده است. خورجین بافی را می‌توان متعلق به جوامع عشایر دانست. در روستاهای اطراف کرمان، هنوز هم مردم محلی به بافت خورجین مشغول هستند. این خورجین‌ها معمولاً در بازار سنتی کرمان به فروش می‌رسند. شما هم می‌توانید یک خورجین را به‌عنوان وسیله تزئینی و یادگاری از کرمان تهیه کنید.

• سیس بافی

سیس بافی هنری سنتی است که بیشتر در جنوب کشور شهرت دارد و می‌توان آن را مشابه حصیربافی دانست. در حقیقت در سیس بافی از الیاف برگ درخت خرما برای بافت وسایل مختلف از قبیل طناب، صندل و… استفاده می‌کنند. با توجه به آنکه در شهر کرمان نیز نخلستان‌های بسیاری وجود دارند، به همین خاطر می‌توانیم شاهد رونق سیس بافی در این شهر باشیم. سیس بافی شاید در زندگی شهری امروزی ما کاربرد چندانی نداشته باشد؛ اما می‌توانید آن را به‌عنوان وسیله تزئینی در کنار سایر سوغات کرمان تهیه کنید.

• شال بافی

شال بافی یا همان بافت منسوجات پشمی از هنرهای سنتی مردم کرمان است. در حقیقت باید بدانید که شال‌‌های بافته‌شده مردم کرمان حتی تا پیش از دوران قاجار هم به کشورهای اطراف صادر می‌شد. در دوران قاجار، هنر شال بافی مردم کرمان شکوفا شد. دلیل اصلی شکوفایی این هنر در کرمان، وجود پشم و کرک مرغوب در این منطقه بود. هنوز هم با توجه به وجود مواد اولیه مناسب و باکیفیت برای شال بافی، این هنر در کرمان رونق دارد. از انواع شال کرمانی می‌توانید در استایل و تیپ‌های مختلف خودتان استفاده کنید. البته برخی انواع شال کرمانی کاربرد تزئینی دارند و از آن‌ها به‌عنوان رومیزی یا پارچه‌های تزئینی دیگر استفاده می‌شود.

• ظروف مسی

اگر به نوشته‌های سوعات شهرهای دیگر هم سر بزنید، ظروف مسی را در لیستشان می‌بینید؛ اما مس کرمان با بقیه مس‌ها یک فرق عمده دارد. در واقع وجود معادن مختلف مس در نزدیکی کرمان باعث شده تا هنر ساخت ظروف مسی در کرمان رونق دیگری داشته باشد. ظروف مسی در گذشته بسیار پرکاربرد بودند؛ چون آن روزها خبری از ظروف چینی و کریستال نبود و مردم بیشتر در ظروف مسی غذا تهیه می‌کردند. مدتی است که قیمت بسیار افزایش چشم‌گیری پیدا کرده و همین موضوع باعث شد تا ظروف مسی بسیار گران شوند؛ از‌این‌رو بسیاری دیگر توان خرید ظروف مسی را ندارند. با همه این توضیحات به بازارهای سنتی کرمان که سر بزنید، دلتان نمی‌آید دست خالی بیرون بروید.

• قالی

شاید شما هم این ضرب‌المثل را شنیده باشید که فلانی آن‌قدر جوان مانده که مثل قالی کرمان است! قالی کرمان یکی از معروف‌ترین و بهترین انواع قالی در ایران به حساب می‌آید و بافتی ظریف و بسیار زیبا دارد. قالی کرمان معمولاً از بهترین الیاف تهیه می‌شود. با توجه به مواد مصرفی عالی و بافت مناسب، دوام بسیاری هم دارد. البته در جریان باشید که باید هزینه گزافی را بابت قالی کرمان بپردازید. قالی کرمان بهترین و البته گران‌ترین سوغات کرمان بوده و خواهد بود. قدمت قالی‌بافی در این شهر به صدها سال پیش بازمی‌گردد. هنرمندان کرمانی نیز سال‌هاست که در زمینه بافت قالی مهارت دارند و به همین خاطر در این زمینه بسیار باتجربه هستند.

• قالیچه افشار

فرش افشار یا همان قالیچه افشار جزو معروف‌ترین فرش‌های عشایر ایران به حساب می‌آید. این فرش در سطح جهانی شهرت بسیاری دارد و بسیار پرآوازه است. اگر به تصویر بالا نگاهی کنید، متوجه طرح خاص این قالیچه خواهید شد. قالیچه افشار هنر دست اقوام عشایری است که در استان کرمان و مرکز ایران مشغول زندگی هستند. به‌صورت کلی چند نوع قالی از جمله جبال بارزی، مهنی، پیچاقچی، لری، شاهسون و افشار به اقوام عشایر ایران تعلق دارند. قالیچه افشار در این میان دارای شهرت بیشتری است و طرف‌داران بیشتری نیز دارد. قالی افشار کاملاً دستبافت است و جزو فرش‌های نفیس و گران‌قیمت در ایران به حساب می‌آید؛ پس اگر به‌دنبال سوغاتی خاص و منحصر‌به‌فرد هستید، می‌توانید سراغ قالیچه افشار بروید.

• گبر دوزی

گبر دوزی نوعی سوزن دوزی زرتشتی است که آن را با نام زرتشتی دوزی نیز می‌شناسند. همان طور که می‌توانید حدس بزنید، قدمت این هنر به دوران پیش از اسلام و دوران زرتشتیان بازمی‌گردد. زرتشتی دوزی بیشتر به یزد بازمی‌گردد. البته در کرمان نیز عزیزانی هستند که هنر دست خود را به رخ جهانیان می‌کشند. در این هنر، روی پارچه به کمک سوزن‌دوزی، نقوش مختلفی مثل درخت زندگی، سرو خمیده، درخت سرو و گل میخک یا نقش حیواناتی همانند خروس، ماهی، هدهد و طاووس را ایجاد می‌کنند. گبر دوزی هنر ارزشمندی است و برای آن باید هزینه بسیاری پرداخت کنید.

• گلیم شیریکی پیچ

گلیم شیریکی پیج هم سوغات مخصوص کرمان به حساب می‌آید. این گلیم زیبا بیشتر به سیرجان کرمان تعلق دارد. هنوز هم در این شهر هنرمندانی هستند که به بافت گلیم شیریکی مشغول‌اند. معمولاً از گلیم شیریکی پیچ به‌عنوان زیرانداز استفاده می‌کنند. البته این گلیم گران‌قیمت است و در حال حاضر به‌عنوان یک‌تکه اثر هنری و تزئینی کاربرد دارد. در این گلیم نقوش مختلفی از جمله گیاهان و پرندگان به کار می‌رود. بافت گلیم شیریکی پیچ کار دشواری است و نیاز به هنر و تجربه بسیاری دارد.

بهترین مراکز خرید برای تهیه سوغات کرمان

کرمان هم مثل همه شهرهای بزرگ ایران پر است از بازارهای کوچک و بزرگی که هر کدام در موضوع خاصی فعالیت می‌کنند و به همین دلیل دورزدن در همه آن‌ها آن هم در زمان کوتاه سفر کاری سخت و زمان‌بر است. کاری که شما باید بکنید این است که قبل از رفتن به بازار لیستی از نیازمندی‌هایتان تهیه کنید و سراغ بازارهایی بروید که آن‌ها را موجود دارند. ما در مقاله‌ای جدا لیست مراکز خرید کرمان را برایتان آورده‌ایم؛ اما اگر بخواهیم مختصر برایتان بگوییم، حاصل چند بند زیر می‌شود:

• اگر قصد خرید ظروف مسی دارید، بهتر است سراغ بازار بزرگ کرمان بروید و با یک تیر چند نشان بزنید؛ یعنی ضمن تماشای یک اثر ارزشمند تاریخی، خریدتان را هم انجام دهید.
  آدرس: حدفاصل میدان ارگ تا میدان شهدا (مشتاقیه).
  ساعت کار: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۹:۰۰ تا ۲۱:۳۰
• برای خرید انواع شیرینی و قوتو سری به مجموعه گنجعلی خان بزنید. البته که اینجا هم جاذبه زیبایی است و در کنارش می‌توانید موزه و حمام تاریخی را هم ببینید.
  آدرس: کرمان، میدان شهدا، حدفاصل خیابان قدس، شریعتی و امام.
  ساعت کار: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۹:۰۰ تا ۲۱:۳۰
• مرکز خرید اطلس یکی از بزرگ‌ترین مراکز خرید شهر است که انواع کیف و کفش و پوشاک خانواده را می‌توانید از آن تهیه کنید. اینجا فوت کورت و کافه هم دارد و گشت‌وگذار در آن خسته‌تان نمی‌کند.
  آدرس: تقاطع خیابان‌های شریعتی و رجایی (ضلع شمال شرقی پل ولیعصر).
  ساعت کار: شنبه تا پنجشنبه‌ از ساعت ۰۸:۳۰ تا ۲۲:۳۰
• پاساژ الماس هزار و یک شب هم شیک‌تر و به‌روزتر است و طبیعتاً قیمت‌های بیشتری هم نسبت به بقیه فروشگاه‌ها دارد. اگر دانشجویید یا ساکن کرمان شده‌اید و برندها برایتان مهم است، این مرکز را هم در برنامه بازارگردی‌تان بگنجانید.
  آدرس: خیابان هزار و یک شب شمالی، حدفاصل خیابان‌های هزار و یک شب ۵ و ۷.
  ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۰۸:۳۰ تا ۱۳:۳۰ و ۱۶:۰۰ تا ۲۲:۳۰

سخن پایانی

آنچه در بالا برایتان آوردیم، کامل‌ترین لیست سوغات کرمان بود. امیدواریم توضیحاتمان برایتان راهگشا باشد و موقع انتخاب به کارتان بیاید. راستی اگر روزی به کرمان سفر کنید، کدام سوغاتی را حتماً تهیه می‌کنید؟ من که کلمپه، کماچ سهن و قوتو را با چشم بسته می‌خرم. شما چطور؟ تجربه یا خاطره‌ای از کرمان و سوغاتی‌هایش دارید؟ برای ما و سایر مخاطبان ره بال آسمان بنویسید. خواندنش برای همه‌مان جذاب است.