بازار وکیل شیراز | قلب تپنده اقتصادی شهر شعر و راز

شیراز یکی از زیباترین و محبوب‌ترین شهرهای توریستی ایران است. اکثر ما حداقل یک بار به شیراز سفر کرده‌ایم و از جاذبه‌های دیدنی و تاریخی بی‌نظیر آن دیدن کرده‌ایم. گردشگران خارجی نیز وقتی به ایران می‌آیند یکی از اولین شهرهایی که برای سفر به آن برنامه‌ریزی می‌کنند، شهر زیبای شیراز است. این شهر قدیمی جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارد. از مقبره شاعران بزرگ گرفته تا آثار تاریخی مربوط به دوره هخامنشیان. یکی از دیدنی‌های محبوب این شهر، بازار وکیل شیراز است.

بسیاری از گردشگران شیراز و اهالی این شهر به این بازار سر می‌زنند. این مجموعه، به این دلیل که هم تاریخی است و هم امکان گشت‌وگذار و خرید را فراهم می‌کند، در مرکز توجه بسیاری از افراد قرار دارد. در شیراز اگر دنبال سوغات می‌گردید و دوست دارید در یک بازار سنتی و جذاب قدم بزنید، حتماً به بازار وکیل سر بزنید. ضمن اینکه می‌توانید زیباترین صنایع دستی ایران را در این بازار ببینید و خریداری کنید. البته حتی اگر قصد خرید هم نداشته باشید، قدم‌زدن در این بازار قدیمی، دیدن حجره‌ها، طاق‌های ضربی و شور و شوق مردمی که در آن رفت‌وآمد می‌کنند، برایتان جذاب است و حالتان را خوب می‌کند.

بازار وکیل کجاست؟

بازار وکیل یکی از مشهورترین بازارهای سنتی ایران در مرکز شهر شیراز و در شرق میدان شهرداری در جنوب غرب ایران قرار دارد. این بازار در مجاورت مسجد و حمام تاریخی وکیل قرار گرفته است. تقریباً در بسیاری از شهرهای ایران، حمام و بازار و مسجد در کنار هم یا در نزدیکی هم قرار دارند. مجموعه بازار وکیل یا وکیل الرعایا به دستور کریم‌ خان زند ساخته شده است. ساخت این مجموعه در سال ۱۱۳۷ خورشیدی شروع شده است و تقریباً توسعه و تکمیل آن تا سال ۱۱۵۶ طول کشیده است. این اثر یکی از آثار ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران است.

بازار وکیل مثل همه بازارهای سنتی ایران، معماری جذاب و خیره‌کننده‌ای دارد. حجره‌ها، چهار سوق، طاق‌های ضربی و حیاط‌های باصفای این بازار یادآور همه بازارهای سنتی است که در شهرهای مختلف ایران ساخته شده است.

پیشینه بازار وکلی شیراز

بازار وکیل یکی از بهترین آثاری است که از زمان کریم خان زند در شهر شیراز و استان فارس باقی مانده است و هنوز هم پویاست. می‌گویند که کریم خان زند در سفر به لار از بازار لار دیدن کرد. بازار قدیمی لار از آثار زمان شاه عباس است. سپس تصمیم گرفت چنین بازاری در شهر شیراز هم بسازد. این بازار بعد از ساخت به مهم‌ترین مرکز تجاری شهر شیراز تبدیل شد.

تمامی کارهای مربوط به خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی، صدور و دریافت حواله‌ها و در مجموع هر کاری که برای تجارت و کسب‌وکار نیاز بود در همین بازار انجام می‌شد. حتی این بازار مجموعه‌ای داشته که در آن تاجران می‌توانستند کالاهای خود را به امانت بگذارند و هر زمانی که نیاز داشتند پس بگیرند.

در زمان‌های قدیم هر قسمت از بازار به دسته‌ای از فروشندگان و صنعتگران اختصاص داشته است؛ مثلاً راسته بزازان. البته امروز هم کم و بیش می‌توانید این تقسیم‌بندی را مشاهده کنید. در واقع هر قسمت از بازار به فروش برخی از محصولات خاص اختصاص دارند.

معماری بازار وکیل شیراز

بازارها به‌خاطر وجود حجره‌ها و مغازه‌های مختلف و فروش اجناس رنگارنگ و جذاب، همهمه و هیجان مردم، رنگ‌های متنوع و شاد، عطرها و جذابیت‌های متعددی که دارند معمولاً در بین گردشگران بسیار محبوب هستند. در بازار حس زندگی موج می‌زند. بازار وکیل علاوه بر همه این زیبایی‌ها، معماری جذابی هم دارد. آنجا مثل بیشتر بازارهای سنتی ایران، دارای طاق‌های ضربی، چهار سوق و حیاط‌های باصفاست.

گفتیم که معماری بازار وکیل با الهام از بازار قیصریه لار طراحی شده است. جالب است بدانید که پهنای بازار وکیل بیشتر از بقیه بازارهای سنتی مثل بازار قیصریه لار و بازار اصفهان است. این بازار ۷۴ دهانه با طاق ضربی دارد که ارتفاع آن به ۱۱ متر می‌رسد و بلندتر از سایر بازارهاست. البته به دلیل خاکریزی کف بازار، در حال حاضر این ارتفاع کمتر شده و به ۱۰ متر رسیده است.

بازار وکیل سه بخش مجزا دارد. یکی گذرگاه است که مشتریان از آن رفت و آمد می‌کنند. یکی حریم مغازه‌هاست که تقریباً دو پله بالاتر از سطح زمین است و دیگری فضای خود مغازه‌هاست که در آن خرید و فروش صورت می‌گیرد.

همچنین این بازار پنج در ورودی بزرگ دارد که در چهار طرف آن قرار گرفته‌اند. علاوه بر این دو راهرو هم دارد که در دو جهت شمال به جنوب و شرق به غرب قرار گرفته‌اند. در تقاطع این دو راهرو چهار سو یا چهار سوق بازار واقع شده است. چهارسوق هم یک طاق ضربی محکم و بلند دارد. بیشتر مغازه‌های بازار، از قدیم، پستو داشته‌ و دوطبقه بوده‌اند.

بخش های مختلف بازار وکیل شیراز

• بازار نو

این قسمت را میرزایوسف اشرفی‌مازندرانی ساخته است. او یکی از وزرای فارس بود. ساخت این بخش از بازار باعث توسعه راسته شمالی آن شد. در این راسته بلند تقریباً هرآنچه دنبالش می‌گردید را پیدا می‌کنید.

• چهار سوق

در بازارهای سنتی ایران جایی که دو راسته اصلی بازار به هم می‌پیوندند، چهار سوق نامیده می‌شود. این قسمت درست مثل یک چهارراه در وسط بازار است. حکاکی در قسمت‌های مختلف چهارسوق بازار، جلوه خاصی به معماری این قسمت داده است. قبلاً در چهارسوق یک حوض مرمری هم بود که بعداً به‌خاطر عملیات بالاآوردن سطح بازار، این حوض از بین رفت.

• راسته شمالی

این قسمت از بازار اصلی‌ترین راسته آن است و ۸۲ مغازه و ۴۸ طاق دارد. بسیاری از مغازه‌های صنایع دستی مثل مغازه‌های فروش ترمه در این بخش از بازار قرار گرفته‌اند. راسته شمالی از دروازه اصفهان شروع می‌شود و تا چهارسوق ادامه پیدا می‌کند.

• راسته جنوبی

اسم این راسته، راسته بزازان (پارچه فروشان) است. این بخش از بازار ۲۲ مغازه دارد. بیشتر مغازه‌های این قسمت هم صنایع دستی شیراز را می‌فروشند. البته در زمان‌های قدیم در این بخش از بازار انواع سلاح‌های سرد را می‌ساختند و می‌فروختند.

• سرای مشیر

سرای مشیر از بازار وکیل جداست؛ ولی به‌خاطر نزدیکی، بسیاری از افراد آن را بخشی از بازار وکیل می‌دانند. نام دیگر این بخش سرای گلشن است. حجره‌های سرای مشیر درهای چوبی دارد که به‌زیبایی منبت‌کاری شده‌اند. یک حوض بزرگ و هشت‌ضلعی هم وسط این سرا قرار دارد که بر زیبایی آن افزوده است. اطراف حوض پر از درخت نارنج است. خودتان می‌توانید تصور کنید که چه منظره زیبایی دارد.

در سرای مشیر هم می‌توانید سوغات و صنایع دستی بخرید. اگر به آثار خاتم‌کاری علاقه‌مند هستید، آثار معرق، قلمزنی روی مس، حکاکی و سنگ‌های قیمتی تراش‌خورده در این قسمت پیدا می‌شوند.

از بازار وکیل چه چیزهایی بخریم؟

مگر می‌شود در یک بازار رنگارنگ و پررفت‌وآمد قدم زد، مغازه‌ها و صنایع دستی را دید و دست خالی بیرون آمد؟ اگر قصد خرید سوغات شیراز برای دوستان و عزیزان خود بخرید در بازر وکیل می‌توانید آنچه را دنبالش می‌گردید پیدا کنید.

در این بازار می‌توانید سوغاتی‌های خوراکی مثل کلوچه مسقطی شیراز، نان برنجی و نان یوخه بخرید. در چهار سوق بازار انواع فرش‌های دستباف، گلیم و گبه‌های عشایر با طرح‌ها و رنگ‌های متنوع و زیبا به فرو می‌رسد.

در سرای مشیر هم می‌توانید صنایع دستی عشایر را پیدا کنید. در این بازار پارچه‌فروشی هم زیاد هست. می‌توانید پارچه بخرید و در همان بازار به خیاط‌ها سفارش دوخت لباس بدهید. البته در این سرا، صنایع دستی و سوغاتی‌های دیگری هم پیدا می‌شود. برای مثال آثار منبت‌کاری و خاتم‌کاری، انواع محصولات معرق و قلمزنی روی مس هم در این بازار به فروش می‌رسد.

بهترین زمان برای بازدید از بازار وکیل

بازار وکیل شیراز یک بازار سرپوشیده است در نتیجه هر زمان از سال که به شهر شیراز سفر کنید می‌توانید به این بازار سر بزنید و با خیال راحت خرید کنید. اما برای سفر به شیراز، بهار و مخصوصاً اردیبهشت بهترین موقع است.

هزینه و زمان بازدید

بازار وکیل مثل همه بازارهای سنتی دیگر ایران هزینه ورودی ندارد؛ اما ساعت کار مشخصی دارد که البته با تغییر فصل ممکن است تغییر کند. تقریباً از ۹ تا ۱۰ صبح تا نزدیک غروب می‌توانید به بازار سر بزنید. فراموش نکنید که بازار در تعیطلات رسمی بسته است.

جاذبه‌های دیدنی نزدیک به بازار وکیل

از آنجا که بازار وکیل در مرکز شهر قرار دارد، به بسیاری از جاذبه‌های تاریخی شیراز نزدیک است. اگر به دیدن بازار وکیل می‌روید، می‌توانید بعد از گشت‌وگذار در بازار و خرید سوغات، جاذبه‌های زیر را هم ببینید:

• مسجد وکیل

مسجد وکیل یا مسجد سلطانی متعلق به دوره زندیان است. این مسجد هم مثل بازار وکیل به دستور کریم‌خان زند ساخته شد. این مسجد در واقع در غرب بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگرها قرار دارد. مساحت شبستان مسجد ۵هزار مترمربع است و یک منبر ۱۴پله‌ای ساخته شده از سنگ مرمر دارد.

• حمام وکیل

حمام وکیل شیراز یکی از زیباترین حمام‌های قدیمی ایران از دیگر آثار و بناهایی است که در این شهر به دستور کریم‌خان زند ساخته شده است. این حمام بخشی به نام شاه‌نشین دارد که مخصوص شاه بوده و بسیار دیدنی و زیباست. حمام وکیل در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

• ارگ کریم خان

ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز قرار دارد. قدمت این ارگ هم به دوران زندیان برمی‌گردد. بعد از اینکه کریم خان زند شیراز را به‌عنوان پایتخت انتخاب کرد، این مکان را برای زندگی برگزید و از آن زمان ارگ کریم‌خان نام گرفت. این مجموعه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در حال حاضر در حال مرمت است تا میزبان موزه بزرگ فارس شود.

مسیر دسترسی به بازار وکیل

بازار وکیل در مرکز شهر شیراز، بعد از میدان شهرداری در شرق میدان شهدا، در نزدیکی ارگ کریمخان قرار دارد. به‌خاطر موقعیت مکانی خوبی که دارد، کاملاً در دسترس مسافران و گردشگران است. اگر ماشین شخصی دارید، خودتان را به میدان ولیعصر و بعد خیابان طالقانی برسانید. در خیابان طالقانی ماشین را پارک کنید. بعد از یک پیاده‌روی کوتاه به ورودی بازار می‌رسید. اگر قصد دارید با مترو به بازار بروید، باید در میدان نمازی پیاده شوید و از آنجا با اتوبوس تا میدان شهرداری بروید.

هزینه بازدید	رایگان
ساعت بازدید	8 صبح تا ۹ شب
آدرس	شیراز، خیابان زند

در ره بال آسمان جاهای دیدنی شیراز را معرفی کردیم. راهنمای سفر شیراز شما را بیشتر با این شهر دیدنی و زیبا آشنا می‌کند. اگر از بازار وکیل و جاذبه‌های اطراف آن دیدن کرده‌اید، خاطره سفرتان را در بخش نظرات با مخاطبان ره ‌بال آسمان در میان بگذارید.