در این مطلب قرار است یکی دیگر از جاهای دیدنی تهران را معرفی کنیم و سری به خیابان ولیعصر تهران و حوالی میدان تجریش بزنیم. مقصد امروز ما باغ فردوس تهران است که عمارتی زیبا و تاریخی نیز در این باغ بهشتی واقع شده است. باغ فردوس به‌جامانده از زمان قاجار است و امروزه به یکی از جذاب‌ترین موزه های تهران تبدیل شده است و بسیاری از هنردوستان مشتاق ماجراجویی در آن هستند. عمارت این باغ امروزه به‌عنوان موزه سینمای ایران فعالیت می‌کند و روایتگر تاریخ سینما در کشورمان است. در این مطلب از ره بال آسمان، همسفر ما شوید تا با هم به خیابان ولیعصر برویم، گشتی در باغ سرسبز فردوس بزنیم و موزه سینمای ایران را از نزدیک ببینیم.
باغ فردوس کجاست؟
باغ فردوس در یکی از اصیل‌ترین مناطق تهران و در حاشیه خیابان قدیمی ولیعصر جا خوش کرده است. این باغ موزه در جنوب غربی میدان تجریش با فاصله بسیار کمی واقع شده است و اگر از این میدان به سمت باغ موزه فردوس پیاده‌روی کنید، بعد تقریبا ۱۵ دقیقه به مقصد خواهید رسید. بازار تجریش نیز در شمال شرق این باغ واقع شده است و پیمودن فاصله میان این دو تقریبا نیاز به ۳ کیلومتر رانندگی دارد. علاوه بر محله تجریش، از دیگر محله‌های نزدیک به این باغ موزه، می‌توان به زعفرانیه، محمودیه و الهیه اشاره کرد.
تاریخچه باغ فردوس تهران
همان‌طور که گفتیم، باغ فردوس بازمانده از دوران سلطنت قاجار است. با دستور محمدشاه قاجار احداث کاخ مجلل در محله محمودیه فعلی تهران آغاز شد؛ اما وی قبل از اتمام این بنا از دنیا رفت. در مدت زمان ساخت قصر محمودیه، باغ ییلاقی فردوس نیز همزمان توسط تعدادی از درباریان قجری همچون حسین‌علی‌خان معیرالممالک، در حوالی تجریش ساخته شد. این باغ و عمارت زیبایش، تا به امروز تاریخ پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته و کاربری‌های متفاوتی داشته است. بعد از تغییر مالکان آن در دوره قاجار، سرانجام این باغ به دولت رضاشاه سپرده می‌شود و در یک دوره نیز به‌عنوان دبیرستان شاپور تجریش معرفی می‌شود. سال‌ها بعد، باز تغییر کاربری می‌دهد و به‌عنوان مرکز فرهنگی و هنری، معرفی می‌شود. بعد از انقلاب نیز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدیریت آن را برعهده می‌گیرد و سرانجام باغ فردوس در اختیار موزه سینمای ایران قرار می‌گیرد؛ امروزه با این هویت در حوالی میدان تجریش شناخته می‌شود.
معماری و طراحی باغ فردوس
طراحی مرسوم چهار باغ ایرانی در باغ فردوس مشهود است. با ورود به این باغ بهشتی، ترکیب زیبای حوض آبی، ردیف سبز درختان و عمارتی باشکوه، قابی تماشایی پیش روی چشمتان قرار می‌دهد. ردیف درختان و استخر آبی و فواره‌ها، شما را به سمت عمارت اصلی باغ فردوس می‌کشاند و عظمت و زیبایی عمارت باغ را دو چندان می‌کند. با قدم‌زدن در این باغ پُردارودرخت، می‌توان از سرسبزی محیط، آب‌وهوای تازه و آرامش دوست‌داشتنی باغ فردوس لذت ببرید.
در بسیاری از قسمت‌های این باغ سرسبز و بهشتی، تندیس‌ها و سردیس‌های بزرگان هنر همچون استاد عزت‌الله انتظامی دیده می‌شود که اگر در باغ قدم بزنید، با این آثار هنری روبه‌رو خواهید شد و از ظرافت هنر دست سازندگان آن لذت خواهید برد. بعد از قدم‌زدن در کنار درختان و گیاهان خوش‌منظره، به ساختمانی دوطبقه می‌رسید که با المان‌های معماری ایرانی و اروپایی، متناسب با سلیقه خاص دوران قاجار بنا شده است.
عمارت زیبای باغ خوش‌منظره فردوس، حال‌وهوای قجری را برایتان زنده می‌کند و با تنفس در باغ سرسبز فردوس، آرامش در وجودتان رخنه خواهد کرد. عمارت باغ فردوس که امروزه به موزه سینمای ایران تبدیل شده است، بنایی دوطبقه، مزین به تزیینات زیبای معماری سازه‌های دوران قجری است.
هنر گچبری و آینه‌کاری در این عمارت قجری غوغا می‌کند. ستون‌های عمارت، نمای فوق‌العاده‌ای به آن داده است و گچ‌بری‌های خاص هنر معماری ایرانی نیز ستون‌ها و سقف ایوان را مزین کرده‌اند. گچبری در بیشتر قسمت‌های این عمارت دیده می‌شود و ترکیب این هنر با پنجره‌های چوبی بسیار تماشایی شده است.
باغ فردوس به موزه سینمای تهران تبدیل می‌شود
موزه سینما در خیابان لاله‌زار متولد شد و اشخاص سرشناسی همچون استاد عباس کیارستمی، استاد عزت‌الله انتظامی و دیگر هنرمندان فرهنگ‌دوست، با دغدغه ثبت آثار به‌جامانده از تاریخ سینمای ایران، برای پیدایش این موزه تلاش بسیاری کردند. سرانجام خرداد سال ۱۳۷۷ نتیجه این زحمات مستمر به ثمر نشست و این موزه در لاله زار شروع به فعالیت کرد. چهار سال بعد، پای این موزه فرهنگی به باغ فردوس باز شد و تمام گنجینه‌های ارزشمند سینمایی از لاله‌زار به خیابان ولیعصر و عمارت فردوس آورده شد. از آن روز تاکنون، این موزه با جمع‌آوری میراث سینمایی ایران، کامل‌تر و تماشایی‌تر شده است و به‌واسطه حضور در یکی از زیباترین و معروف‌ترین باغ های تهران، گردشگران بیشتری جذب آن شده‌اند.
سرگذشت هنر هفتم در ایران
موزه سینمای ایران کلکسیونی از سرگذشت هنر هفتم در کشورمان است و از اولین نشانه‌های سینماتوگراف تا سینمای امروز، دانستنی‌های بسیاری در اختیارتان قرار می‌دهد. از جذابیت‌های موزه سینمای ایران، تماشای فیلم‌های بسیار قدیمی در سالن‌های کوچک، به سبک تماشاگران گذشته است و مثل یک ماشین زمان شما را به روزهای نخست ظهور سینما در ایران می‌برد. بیشتر هنرمندان کشور، جوایز ارزشمند خود را به این موزه اهدا کرده‌اند و درون غرفه‌های شیشه‌ای می‌توانید ردیفی از جوایز هریک از هنرمندان سینمای ایران را تماشا کنید که هرکدام را از فستیوال‌های داخلی و خارجی دریافت کرده‌اند.
در عمارت باغ فردوس، آثار نوستالژیک برای همه نسل‌ها وجود دارد و هر شخصی پایش را در این موزه بگذارد، از تجدید خاطرات خود لذت خواهد برد. بنابراین با گشت‌وگذار در باغ فردوس و موزه سینمای ایران می‌توانید برای مدتی به خاطرات خودتان سفر کنید، سری به دیروز تهران بزنید و با سبک فیلم‌سازی در گذشته آشنا شوید. در ضمن با وجود ۳ سالن مجهز و اکران فیلم‌های روز سینما، می‌توانید علاوه بر موزه‌گردی و گشت‌وگذار در باغی با صفا، به تماشای فیلم‌های روز هم بنشینید.
جاهای دیدنی باغ فردوس
همه چیز از طبقه دوم عمارت آغاز می‌شود و شما با فضایی مملو از آثار تماشایی روبه‌رو خواهید شد. در این طبقه با تالار آبی ماجراجویی خود را آغاز کنید که آبی آن رنگی از تاریخ دارد. در این تالار درباره تاریخ باغ فردوس خواهید دانست و از اولین نشانه‌های ظهور سینماگری به سبک قدیم همچون نقالی، اطلاعات خوبی کسب خواهید کرد. در این تالار می‌توانید اولین وسایل ساخت فیلم را هم ببینید که برای سینمادوستان بسیار جذاب و مهیج خواهد بود. در بخشی دیگر با قدیمی‌ترین هنرمندان صنعت سینما آشنا خواهید شد. کسانی که قدم‌های سخت نخستین را برداشته‌اند و راه را برای هنرمندان امروز باز کرده‌اند.
تالار معاصر بخش دیگری از طبقه دوم عمارت است و در آن درباره هنرمندان روز سینمای ایران بیش از پیش خواهید دانست. این بخش به‌دلیل آشنایی با افراد فعال در پشت صحنه فیلم‌ها که معمولا برای بسیاری از مردم گمنام هستند، بسیار جذاب خواهد بود. همچنین غرفه‌های شیشه‌ای بسیاری در این تالار تعبیه شده است که به هنرمندان بنام معاصر اختصاص داده شده است. در ادامه ماجراجویی‌هایتان در طبقه دوم به تالار بین‌الملل می‌رسید که کلکسیونی از جوایز هنرمندان ایرانی در فستیوال‌های خارجی است. علاوه بر جوایز جشنواره‌های خارجی، با سبک‌وسیاق جشنواره‌های داخلی و انواع تندیس‌های ارزنده آن‌ها نیز آشنا خواهید شد.
طبقه اول باغ عمارت فردوس و نمایشگاه‌های آن
طبقه اول در بخش‌های متنوعی از شما میزبانی خواهد کرد. ماجراجویی در این طبقه را با نمایشگاه سینمای دفاع مقدس آغاز می‌کنیم که به شکل هنرمندانه‌ای با تمام المان‌های خاص این سینما طراحی شده است. بنابراین با ورود به این بخش با لوکیشن‌های بازسازی‌شده از فیلم‌های مرتبط با جنگ ایران و عراق روبه‌رو خواهید شد. ابزاری همچون سیم خاردار، گونی‌های سنگر، ماسک‌های بزرگ شیمیایی، ماکت رزمنده، لباس و کلاه مخصوص سربازان جنگ، جعبه‌های مهمات، ماکت هواپیماهای جنگی و… به آن رنگی از واقعیت بخشیده‌اند. تصاویر هنرمندان فعال در سینمای جنگی نیز در این قسمت دیده می‌شود و می‌توانید شاهد جوایز آن‌ها هم باشید.
یکی از قسمت‌های جذاب باغ فردوس تهران و موزه سینمای آن، بخش تماشاخانه در طبقه اول است که در آن شانس تماشای نخستین فیلم‌های صامت و سیاه‌وسفید را خواهید داشت و اگر اهل فیلم و سینما رفتن باشید، بدون شک از تماشای اولین‌ها لذت خواهید برد.
تماشای خاطرات در نمایشگاه کودک
برای لذت بیشتر از موزه‌گردی باید به سراغ نمایشگاه کودک در طبقه اول این عمارت بروید تا با مرور لحظه‌های نوستالژیک کودکی، به‌وجد بیایید. این بخش علاوه بر آنکه شما را با اولین هنرمندان عرصه کودک و نوجوان آشنا می‌کند، برای نسلی که در دهه‌های نوستالژیک ۶۰ و ۷۰ در ایران متولد شده‌اند، جذاب‌تر خواهد بود. در این نمایشگاه غرفه‌هایی شیشه‌ای تعبیه شده‌اند که درون آن‌ها خاطرات کودکی جوانان امروز را زنده می‌کند. عروسک‌هایی مثل گلنار، شهر موش‌ها، مخمل، کلاه‌قرمزی، پسرخاله، دربه‌درها و… مثل خانواده‌ای از سینمای کودک و نوجوان ایران، در این بخش کنار هم جمع شده‌اند.
از نمایشگاه علی حاتمی تا خانه فرهاد
در ادامه ماجراجویی در طبقه اول موزه سینمای ایران در باغ فردوس به نمایشگاه علی حاتمی می‌روید و به محض ورود به این اتاق، مجسمه‌های زنده‌یاد علی حاتمی و مرحوم عزت‌الله انتظامی را خواهید دید. این اتاق با یک میز، تلویزیونی کوچک و حلقه‌های فلزی فیلم تزیین‌شده است. در این نمایشگاه، مجسمه‌های علی حاتمی و عزت‌الله انتظامی در حال تماشای فیلم معروف حاجی واشنگتن هستند که از تلویزیون کوچک روی میز در حال پخش است. حاجی واشنگتن به کارگردانی علی حاتمی در سال ۱۳۶۱ بر اساس داستان زندگی حسین قلی‌خان صدرالسلطنه، نخستین سفیر ایران در آمریکا ساخته شد. استاد عزت‌الله انتظامی در نقش حاجی واشنگتن یا همان حسین قلی‌خان در این فیلم هنرنمایی کرده است.
در ادامه به بخشی از موزه خواهید رسید که به نمایشگاه نام آوران شناخته می‌شود و با ماکت‌های هنرمندان سینمای ایران پر شده است. به محض ورود به این بخش، جمعی از کارگردانان، بازیگران، نویسندگان و دیگر نام‌آوران سینمای ایران را خواهید دید که در این اتاق منتظرتان هستند.
در پایان این ماجراجویی به خانه فرهاد می‌رسید که به سبک ساده و زیبای زندگی فرهاد با بسیاری از لوازم او، مثل ساز گیتار، پیانو، کتاب‌ها، صندلی، عصا و دیگر لوازم شخص وی چیده شده است. وقتی به این بخش وارد می‌شوید، صدای دلنشین و جادویی فرهاد در تمام مدت زمانی که مشغول بازدید این خانه کوچک و صمیمی هستید، شما را همراهی می‌کند.
امکانات باغ فردوس تهران
در باغ فردوس مثل دیگر جاذبه‌های گردشگری شهری، امکاناتی برای رفاه حال شهروندان تعبیه شده است. در این مجموعه علاوه بر موزه سینمای ایران، ۳ سالن سینمای مجهز برای نمایش فیلم‌های روز سینما بنا شده است و شهروندان و گردشگران می‌توانند در کنار بازدید از موزه سینمای ایران و گشت‌وگذار در باغ سرسبز فردوس، فیلم‌های در حال اکران را نیز تماشا کنند. وجود این سالن‌ها در کنار موزه سینما، مجموعه فردوس را به یک محفل سینمایی و فرهنگی تبدیل کرده است.
از دیگر امکانات باغ بهشتی فردوس، گشت‌زنی در فضایی پردارودرخت در یکی از محله‌های اصلی و شلوغ تهران است. بدون اینکه از شهر خارج شوید یا مسیر زیادی را طی کنید، می‌توانید خودتان را به حوالی میدان تجریش برسانید تا علاوه بر بازدید از موزه سینمای ایران در باغ باصفای فردوس نیز قدم بزنید و از طبیعت سبز آن لذت ببرید. با همراهی درختان بلند قامت، در قسمت‌های مختلف این باغ گشتی بزنید و از هوای تازه، سرسبزی درختان خوش‌قدوقامت و آرامش باغ ایرانی لذت ببرید.
کافه‌نشینی در باغ فردوس و تجربه طعم غذاهای خوشمزه در رستوران این باغ، از دیگر مزیت‌های آن محسوب می‌شود. لذت خوردن و نوشیدن در رستوران و کافه باغ سرسبز فردوس که با زیبایی‌های این باغ همراه شده است، بدون شک دوچندان خواهد بود.
در این باغ یک فروشگاه کتاب جمع‌وجور هم وجود دارد که طراحی آن برایتان قابل توجه خواهد بود و پیش از ورود با یک تلویزیون کوچک قدیمی با قاب قرمز روبه‌رو خواهید شد که روی آن عبارت «به جاش کتاب بخونین!» نوشته شده است. کتاب‌فروشی حوض نقره با طراحی دایره‌ای و در سازه‌ای به سبک‌وسیاق آلاچیق، دایر شده است و میزبان گردشگران سینمادوست و کتابخوان است.
چطور به باغ فردوس و موزه سینمای ایران برویم؟
آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، خیابان باغ فردوس.
| قیمت | 5,000 تومان |
| ساعت بازدید | یکشنبه تا پنجشنبه از 10:00 تا 18:00؛ روزهای تعطیل از 14:00 تا 19:00؛ تعطیلی موزه: روزهای شنبه و ایام سوگواری. |
| شماره تماس | ۰۲۱۲۲۷۰۵۰۰۵ |
| آدرس | تهران، خیابان ولیعصر، خیابان باغ فردوس. |
همان‌طور که گفتیم، باغ فردوس در حوالی میدان تجریش و در خیابان ولیعصر جا خوش کرده است. بنابراین برای رفتن به این مجموعه بهتر است از وسایل نقلیه عمومی همچون مترو و اتوبوس‌های تندرو (بی‌آرتی) استفاده کنید. اگر قصد دارید که با استفاده از خطوط مترو به این موزه بروید، باید سوار قطارهای خط ۱ شوید و در ایستگاه تجریش پیاده شوید. سپس پیاده یا با تاکسی، باید در خیابان ولیعصر به سمت پایین حرکت کنید. مسیر پیاده‌روی از متروی تجریش تا باغ فردوس، در حدود ۳۰ دقیقه طول خواهد کشید.
از طریق خطوط اتوبوس‌های تندرو نیز می‌توانید به موزه سینمای ایران بروید. به همین منظور، باید اتوبوس‌های بی‌آرتی به سمت میدان تجریش را سوار شوید. این اتوبوس‌ها در خیابان ولیعصر از جنوب به سمت شمال حرکت می‌کنند. پیش از آنکه به میدان تجریش برسید، در ایستگاه باغ فردوس از اتوبوس پیاده شوید. بعد از پیاده‌شدن از اتوبوس، با کمی پیاده‌روی به این باغ بهشتی خواهید رسید. همچنین با خودروی شخصی نیز باید بعد از گذر از اتوبان چمران و رسیدن به پل پارک وی، وارد خیابان ولیعصر شوید تا بعد از مدت کوتاهی به موزه سینمای ایران برسید.
جاهای دیدنی اطراف باغ فردوس تهران
موقعیت مکانی باغ موزه فردوس، دسترسی خوبی به دیگر جاذبه‌های شمال شهر تهران دارد و می‌توانید بعد از گشت‌وگذار در این مجموعه، به‌سراغ دیگر جاذبه‌های تاریخی این منطقه نیز بروید. یکی از جاهای دیدنی تهران که در حوالی میدان تجریش واقع شده، موزه زمان تهران است که در شمال باغ موزه فردوس و جهت دیگر خیابان ولیعصر، نزدیک به پارک زعفرانیه واقع شده است. فاصله باغ فردوس با این موزه با پای پیاده حدود ۱۰ دقیقه است و با اتومبیل باید حدود ۶ دقیقه، مسافتی تقریبا ۲کیلومتری را طی کنید.
موزه دکتر حسابی نیز در جنوب شرقی موزه سینمای ایران واقع شده است و بعد از خروج از باغ فردوس فقط با ۵ دقیقه رانندگی، با پشت‌سرگذاشتن مسافتی ۱٫۶کیلومتری به این موزه خواهید رسید. البته اگر فاصله بین این دو جاذبه را پیاده طی کنید، با پیمودن مسیری متفاوت و بدون واردشدن به خیابان ولیعصر، بعد از تقریبا ۱۵ دقیقه به موزه دکتر حسابی خواهید رسید.
برای رفتن به کاخ سعد آباد نیز بعد از خروج از مجموعه فردوس، باید به سمت شمال حرکت کنید تا بعد از راندن ۲٫۶ کیلومتر به مجموعه فرهنگی سعدآباد برسید.
هرگز از موزه‌گردی غافل نشوید و حتما سری به موزه‌های شهر بزنید. استان تهران مملو از موزه‌های قدیمی و باغ‌های تاریخی است که ماجراجویی در هر کدام، به شناخت بخشی از تاریخ کمک خواهد کرد. زمانی را برای رفتن به باغ فردوس تهران و موزه سینمای ایران در نظر بگیرید تا در زیبایی این باغ بهشتی ماجراجویی کنید و از روند پیشرفت هنر هفتم در ایران بیشتر بدانید. حتما از تجربه‌ها و دیده‌های خود از این باغ موزه برای ما بنویسید و برای آشنایی با دیگر جاهای دیدنی تهران با ره بال آسمان همراه باشید.