میخواهیم شما را دعوت کنیم برای یک سفر به آسمان آبی بیکران یک کویر و تجربه بخشندگی بی‌نهایت خورشید. با ما برای لحظاتی هم‌سفر شوید، برای ایستادن بر ماسه‌های طلایی و یک‌دست آن هم در سکوت بی آلایش و پاک کویری که چشم‌ها را، آسمانی دیگر خواهد بخشید. آبی‌تر، درخشان‌تر، و عمیق‌تر از هر آبی آسمانی که می‌شناختید. روی ماسه‌های هزار ساله، چشم می‌بندیم و با قافله‌ی تاجرها راه می‌رویم، صدای مسافرها را می‌شنویم و یورش سواره نظام‌ها را تماشا میکنیم. بله درست است میخواهیم به کویر مرنجاب سفر کنیم!
سفر به کویر مرنجاب
کویری که برای این سفر در ره بال آسمان انتخاب کردیم، مرنجاب است. کویری نه چندان بزرگ در مقایسه با سایر کویرهای ایران، با آب و هوایی معتدل. بعضی‌ها می‌گویند به خاطر سختی فراوان برای بدست آوردن آب شیرین و قنات در این کویر، به آن «مرد، رنج، آب» می‌گفته‌اند که امروز تبدیل به مرنجاب شده است. به نظر بعضی دیگر، شاه عباس صفوی، این نام را برای کاروانسرای معروف مرنجاب انتخاب کرده و منطقه کویری اطراف کاروانسرا نیز، مرنجاب نام گرفته است. امروزه کویر مرنجاب مقصدی محبوب برای کویر گردان و به اولین انتخاب ها بین جاهای دیدنی اطراف اصفهان تبدیل شده است. تپه‌های شنی بلند آن جاذبه زیادی برای مسافران سخت پسند با انتخاب های خاص دارد.
مجال برای آن که چشم کار کند و زمین را ببیند، چشم کار کند و انتها نبیند.
بی انتها آن‌قدر خیره شود تا آسمان و زمین را مرزی نباشد، چنان بی مرز که هیچ چشمی آغوش آن‌ها را نظاره نکند.
ویدیوی زیبا از کویر مرنجاب
کویر مرنجاب در کدام استان است؟
مرنجاب، در شمال شهرستان آران و بیدگل از توابع کاشان در استان اصفهان، واقع شده است. فاصله آن با شهر آران و بیدگل، حدود 40 کیلومتر است. ارتفاع آن از آب‌های آزاد، 850 متر است. در شمال این کویر، دریاچه آران قرار دارد. همچنین در شرق به پارک ملی کویر و کویر بند ریگ می‌رسد. کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره در همسایگی غربی کویر مرنجاب قرار دارند. به تعبیری، مرنجاب از کویرهایی است که در مرکز ایران قرار گرفته است.
پوشش گیاهی کویر مرنجاب
مرنجاب بر خلاف نامش، دارای پوشش گیاهی جالب توجهی از گیاهان شور پسند، مانند درخت‌های گز، تاق، ارته، بوته های قیچ و… است. در برخی قسمت‌های این کویر، انبوه درختان تاق، جنگل ایجاد کرده‌اند. حیواناتی همچون گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، بزمجه، گربه شنی، آفتاب‌پرست، تیهو، عقاب و شاهین در این کویر زندگی می‌کنند. با توجه به ماهیت کویری مرنجاب، دیدن حیواناتی مانند مار، انواع مارمولک و عقرب، بویژه در ماه‌های گرم تر، دور از انتظار نیست.
کویر مرنجاب در همسایگی دریاچه نمک آران و بیدگل، بزرگترین دریاچه نمک طبیعی ایران قرار گرفته است. مرنجاب این دریاچه منحصر به فرد را با دشت ورامین، سیاه کوه و استان قم شریک است. دریاچه مثلثی شکلی که بخشی از بقایاى دریاى مرکزى ایران است و آن را دریاچه نمک قم نیز می‌نامند.
بهترین زمان برای سفر به کویر مرنجاب
در فصل‌های بهار و تابستان، اوایل فروردین ماه زمان مناسبی برای سفر به کویر است. پس از این ماه، هوا گرم تر خواهد شد و تابش سوزان آفتاب، موجب تعریق بالا، گرمازدگی و از بین بردن لطف سفر به کویر خواهد شد. عموما در فصل تابستان سفر به کویر پیشنهاد نمی‌شود.
فصل‌های پاییز و زمستان، بهترین زمان سفر به مناطق کویری هستند. هوای کویر در این فصل بسیار معتدل بوده و برای سفر کردن مناسب است. به خاطر داشته باشید که با ورود به فصل‌های سردتر سال، افت دمای هوا در شب‌های کویر بیشتر خواهد بود.
یادگار نسل گذشته در دل کویر
دوره پر رونق کاروانسراهای ایران، این کویر را هم بی نصیب نگذاشته است. صدها سال پیش، کاروانسرای مرنجاب، در دوره شاه عباس صفوی ساخته شده است. این ساختمان هم کاروانسرا بوده و هم قلعه‌ای با نظامی‌های مسلح و همیشه آماده. کاروانسرای عباسی، استراحتگاهی برای کاروان‌ها و تاجران جاده ابریشم و همچنین مسافران جاده اصفهان به خراسان بوده است. ساختمان آن مربعی شکل با باروهایی به عنوان سنگر در بالای آن است. مساحت آن 3500 متر مربع بوده و دارای 29 اتاق است. می‌گویند در گذشته، 500 پاسدار مسلح، وظیفه محافظت از این کاروانسرا را داشته‌اند!
کاروانسرای مرنجاب یا عباسی، در 5 کیلومتری جنوب دریاچه نمک واقع شده است. کاروانسرای عباسی، یک قنات آب شیرین در دل کویر دارد. در ضلع جنوبی آن، حوضچه بزرگی واقع شده است که حیوانات از آب آن می‌نوشند.
در حال حاضر می‌توان در اتاق‌های این کاروانسرا اقامت داشت و یا در اطراف آن چادر زد. خوشبختانه امکانات رفاهی و اقلام ضروری برای سفر در کویر، در این کاروانسرا تامین شده است.
گردش در کویر مرنجاب
در 5 کیلومتری کاروانسرا، میان دریاچه نمک مسیله، جزیره سفید پوشی را خواهیم یافت با نام جزیره سرگردان. این جزیره با حالتی مدور در حاشیه جنوب شرقی دریاچه قرار دارد. از نظر مردم گذشته که در حاشیه کویر زندگی می‌کردند، جزیره سرگردان از جایى به جاى دیگر حرکت مى کرده است، به همین دلیل نام آن را جزیره سرگردان نهاده اند. اما در واقع وقتی از فاصله دور به جزیره نگاه کنید، دو انتهاى خط افق در جزیره محو می‌شوند که در نتیجه خطاى دید و شکست نور ناشی از گرمای شدید منطقه است. این بی مرزی حاصل از دیدن سراب باعث می‌شده که هیچ وقت محل جزیره به درستی قابل تشخیص نباشد. از طرف دیگر، دامنه این جزیره را ابری از غبار فرا گرفته است که باعث خطای دید می‌شود; گویی این جزیره، یک کشتی سرگردان در دریاچه نمک است.
اگر در روزهای پس از بارندگی به این کویر برویم، نمک‌های مانده از تبخیر آب دریاچه نمک آران و بیدگل، کرت بندی‌های شش ضلعی زیبایی را تشکیل داده‌اند. همچنین باید با احتیاط به منطقه دریاچه وارد شویم، در اطراف دریاچه، باتلاق‌های نمکی وجود دارد. پس از ورود به دریاچه، صدای خرد شدن شش ضلعی‌های نمکین، تجربه ای به یاد ماندنی را برای ما رقم خواهند زد. میتوانیم در کویر قدم زنیم و از فراز رمل‌های کویر، دریاچه نمک را که مانند عروس، کویر را سفید پوش کرده، تماشا کنیم.
عموما امکان شترسواری یا استفاده از موتورهای چهارچرخ برای گشت زنی در کویر وجود دارد. اگر بخواهیم با کویر نشینان و بیابان‌گردان همزاد پنداری کنیم، شتر سواری زمینه خوبی برای خیال‌بافی فراهم می‌کند. البته هیجان گشت زنی با سرعت بالا روی تپه‌های ماسه‌ای نیز قابل چشم پوشی نخواهد بود! انتخاب دیگر هم آفرود سواری با ماشین‌های شاسی بلند در کویر خواهد بود.
غروب، سکوت، کویر
فارغ از هر آنچه در روز از کویر تجربه کردیم، حتما خود را به رمل‌های شنی می‌رسانیم و به تماشای غروب خورشید خواهیم نشست. تجربه نشستن بر شن‌ها و دیدن حرکت خورشید به سمت افق، با رنگ‌های سرخ و نارنجی و آبی آسمان که در هم شده‌اند. غروب در کویر از زیباترین مناظر غروب خورشید خواهد بود که در خاطرمان خواهد ماند، وقتی خورشید در افق کویر به خاموشی می‌رود، زیر دست‌های خود گرمای شن‌ها که به سردی می‌روند را میتوانیم احساس کنیم و متوجه شویم حالا باید از دیدن ستاره ها در آسمان کویر لذت ببریم.
شب در کویر مرنجاب
از فراز همان رمل‌هایی که رفتن خورشید را تماشا کردیم، در سکوت شب کویر غرق خواهیم شد. شب کویر، سراسر ستاره، نور و زیبایی است. اگر پتو و لباس گرم همراه خود داشته باشیم، میتوانیم چندین ساعت به آسمان کویر خیره شویم و محو زیبایی بیکران آن شویم. آسمانی متفاوت که گویی عمیق تر از آسمان‌های دیگر است و ستاره‌هایش بسیار نزدیک به چشممان خودنمایی می‌کنند.
پیشنهاد میکنیم شب را در کویر چادر بزنیم. برای این کار لازم است وسایل مورد نیاز و اقلام مناسب برای خواب همراه داشته باشیم. در شب منحصر به فرد کویر، آتش روشن میکنیم و از گرمای مطبوع آن در خنکی کویر و زیر آسمان پرستاره آن، لذت می‌بریم.
راه‌های رسیدن به کویر مرنجاب
-
نقشه کویر مرنجاب
مسافران برای حرکت به سمت کویر مرنجاب، بسته به نوع وسیله نقلیه و اینکه راهنما داشته باشند یا خیر، انتخاب‌های متفاوتی خواهند داشت. بهتر است سفر به کویر، به همراه یک تور مجرب و با راهنما و وسیله نقلیه مناسب باشد.
راه اول این است که در شهر آران و بیدگل، به سمت پادگان ارتش حرکت کنیم. سپس وارد جاده خاکی مرنجاب می‌شویم. در این جاده تا کاروانسرای مرنجاب، پیش خواهیم رفت. به مسافتی حدودا 40 تا 45 کیلومتر در مسیری ناهموار خواهیم بود. وسیله نقلیه ما در این مسیر، ماشین‌های قوی و دو دیفرانسیل خواهند بود. یک نکته جالب این است که در هر 500 متر از مسیر، تابلوهایی را می‌بینیم که اعلام می‌کنند راه را درست آمده‌ایم. در این مسیر درخت های گز و تاق به چشم میخورند. برگ این درختان آب دارد و شترها از آن‌ها تغذیه می‌کنند و همچنین بزمجه‌ها هم از سایه این درختان استفاده می‌کنند.
مسیر دسترسی دیگری هم وجود دارد. مسیری ۸۰ کیلومتری که روستای خالدآباد در جنوب شرقی کاشان را به پشت ریگ و سپس به مرنجاب متصل خواهد کرد.
خوب است بدانید در بام اتاق‌های کاروانسرا، تجهیزات رصد آسمان نیز وجود دارد. آسمان کویر یکی از مقاصد جذاب برای علاقه‌مندان به نجوم و عکاسی است.
سلام … میشه بدون راهنما و به صورت شخصی به کویر مرنجاب سفر کرد؟
نریمان عزیز
اگر به صحرا نوردی آشنایی کافی نداری، توصیه میکنیم حتما با تور و افراد ماهر و آشنا به کویر این ماجراجویی رو انجام بدی