روستای دستکند حیله ور تبریز | روستایی در دل زمین و میان صخره‌ها

تبریز از شهرهای دیدنی ایران است که گنجینه‌ای از تاریخ را در خودش دارد. تماشای آثار شگفت‌انگیز گذشته برای خیلی‌ از گردشگرها جالب است. محقق‌ها در نزدیکی شهر تبریز، روستاهایی عجیب مثل کندوان، صور و ورزقان را کشف کرده‌اند. اگر برای تماشای این شگفتی‌ها مشتاق هستید، این بار بازدید از روستای دستکند حیله ور را به شما پیشنهاد می‌کنیم. هر بخش از این روستای زیرزمینی تماشایی است.

روستای دستکند حیله ور کجاست؟

این روستا از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی است. در سفرتان به تبریز، اگر به بازدید از روستای کندوان می‌روید، به اطراف جاده هم دقت کنید. در 18کیلومتری شهر اسکو و در نزدیکی روستای کندوان، روستای حیله ور را ساخته‌اند. شهر اسکو از طرف شمال با شبستر و از شرق با تبریز همسایه است. از جنوب اسکو به آذرشهر می‌رسید. طرف غرب شهر هم به دریاچه ارومیه منتهی می‌شود. می‌توانید این روستا را در 44کیلومتری شهر تبریز و در کوه‌های شمال غربی سهند پیدا کنید.

قدمت و تاریخچه روستای دستکند حیله ور

قدمت این روستای تاریخی به زمان ایلخانان می‌رسد. محقق‌ها در اطراف این روستا سفال‌هایی قدیمی پیدا و آن‌ها را بررسی کرده‌اند. قدمت این سفال‌ها نشان می‌دهد که مردم از زمان ایلخانان تا دوره صفوی در روستای حیله ور ساکن بودند. این دوره از قرن هفتم هجری شمسی تا قرن دوازدهم هجری شمسی ادامه داشت. به شمال غربی روستا که بروید، قبرستانی قدیمی توجهتان را جلب می‌کند. این روستا از قبرستان حدود 300 متر فاصله دارد. وجود این قبرستان نشان می‌دهد که حیله ور در زمان ظهور اسلام هم ساکنانی داشت.

برای مطالعه بیشتر، می توانید مقاله زیر را مطالعه کنید:

مکان های دیدنی تبریز

معرفی روستای دستکند حیله ور

زمانی که به روستا برسید، هیچ خانه‌ای روی زمین نمی‌بینید. کمی جلوتر که بروید، حفره‌هایی در دامنه کوه سهند و در سطح زمین پیداست. این حفره‌ها راه رسیدن به خانه‌‌ها را نشانتان می‌دهد. روستای حیله ور، روستایی مخفی در دل زمین است. خیلی از گردشگرها از کنار این حفره‌ها می‌گذرند؛ اما متوجه آن‌ها نمی‌شوند. به همین خاطر هنوز هم خیلی‌ها این روستا را نمی‌شناسند. مردم آن زمان زاغه‌‌هایی در دامنه کوه و زیر رسوب‌های آتشفشانی ساختند. باستان‌شناس‌ها می‌گویند حدود 200 خانه در این روستا هست؛ اما خیلی از خانه‌ها زیر آوار پنهانند. به خاطر قرارگیری روستا در پایین دامنه کوه، با هر بارندگی بخشی از گِل‌و‌لای به طرف پایین‌دست می‌رفت. رودهایی هم از بالای کوه به طرف پایین دامنه جریان داشتند و سیلاب درست می‌کردند. این گِل‌ولای به مرور زمان حفره‌ها را پر کرد. در حال حاضر فقط 55 خانه را کشف و تخلیه کرده‌اند. بعد از کشف خانه‌ها، جلوی رودها سدهای سنگی درست کردند تا مسیر آب را به طرف دیگری هدایت کنند؛ اما هنوز جویبارهای باریکی به طرف روستا جاری است. این روستا را در سال 1384 در لیست آثار تاریخی ایران ثبت کرده‌اند.

علت نام گذاری روستای دستکند حیله ور

اسم روستا به ساختار خانه‌هایش برمی‌گردد. روستایی‌ها برای درامان‌ماندن از دشمن‌ها و حفظ اموالشان زاغه‌هایی در زیر زمین حفر کردند. این حفره‌ها به‌راحتی دیده نمی‌شوند و فریبنده هستند. به همین خاطر اسم روستا را حیله ور گذاشتند.

سرانجام روستای دستکند حیله ور

حمله مغول‌ها در قرن هفتم هجری شمسی باعث شد تا روستایی‌ها خانه‌هایشان را رها کنند. بعد از این اتفاق روستا کم‌کم رو به تخریب و متروکه‌شدن رفت. باستان‌شناس‌ها باور دارند که بعد از حمله مغول، اهالی حیله ور در صخره‌های کندوان پناه گرفتند. منطقه کندوان در بلندای بالاتری نسبت به روستای حیله ور بود و دشمن به‌سختی می‌توانست به آن دسترسی پیدا کند. روستایی‌ها این بار صخره‌های کندوان را حفر کردند و در آنجا ساکن شدند و روستای کندوان را به وجود آوردند.

معماری روستای دستکند حیله ور

معماری عجیب این خانه‌ها هرکسی را کنجکاو می‌کند تا سری به داخل هم بزند. چشم‌هایتان را ببندید و به سفری شگفت‌انگیز در زیر زمین بروید. ورودی هر خانه به حفره‌های تودرتوی دیگری متصل است. هر کدام از خانه‌ها بخش‌هایی مثل آشپرخانه، انباری و اتاق دارند. می‌توانید اثری از تنورهای آشپزی هم ببینید. از این تنورها برای گرم‌کردن خانه هم استفاده می‌کردند. یکی از بخش‌های جالب در خانه‌ها، آخورها است. شغل اصلی حیله وری‌ها دام‌پروری بود. روستایی‌ها آغل گوسفند‌ها را در بخشی از خانه‌‌هایشان ساخته بودند و یکجا با حیوانات زندگی می‌کردند. اهالی حیله ور در کنار دام‌پروری، فرش‌بافی، گلیم‌بافی و ورنی‌بافی هم انجام می‌دادند. به داخل حفره‌ها که بروید، می‌توانید تفاوت دمای هوا را در سطح و زیر زمین حس کنید. خانه‌های حیله ور ویژگی خوب دیگری دارد. این حفره‌ها در روزهای سرد زمستان، گرما را حفظ می‌کنند. در تابستان هم هوای حفره‌های زیرزمینی خنک‌تر از سطح است.

امکانات گردشگری روستای دستکند حیله ور

در کنار حفره‌های باقی‌مانده از روستای تاریخی هیچ امکانات رفاهی نساخته‌اند. به همین خاطر این منطقه بافت قدیمی خودش را حفظ کرده است؛ اما خیالتان راحت باشد. روستای کندوان فقط دو کیلومتر با حیله ور فاصله دارد. امکانات کافی برای گردشگرها در کندوان و شهر اسکو مهیاست.

جاهای دیدنی نزدیک به روستای دستکند حیله ور

در سفرتان به آذربایجان شرقی، از سایر جاهای دیدنی اطراف تبریز هم دیدن کنید. سفرتان را به‌یادماندنی می‌کند. اسم چند جای معروف را برایتان می‌گذارم.

• روستای کندوان

روستای کندوان از روستای مشهور صخره‌ای در آذربایجان است. می‌توانید در این روستا نمونه‌ای از زیباترین معماری صخره‌ای را ببینید. اهالی این روستا صخره‌های کوه را حفر کرده‌اند و در آن‌ها ساکن شدند. به هرکدام از این صخره‌ها کران می‌گویند. صخره‌های کله‌قندی روستا، چشم‌انداز بی‌نظیری دارد. کافی است از پله‌های ساخته‌شده بالا بروید و دشت سرسبز کنار روستا را ببینید. گردشگرها از همه‌جا برای دیدن این روستا و جاذبه‌های طبیعی‌اش به تبریز می‌روند. در روستا امکانات خوبی هم فراهم است.

• قلعه هلاکوخان

قلعه هلاکوخان یا هولاکوخان از بناهای تاریخی شهر اسکو است. برای رسیدن به قلعه باید مسیر را کوه‌پیمایی کنید. در سه طرف قلعه پرتگاه‌هایی با شیب تند هست که ورود دشمن‌ها را سخت می‌کرد. در بین مسیر آب‌انبارهای مختلفی را می‌بینید. در نزدیکی هرکدام جوی آبی روان است که آبش به داخل آب‌انبار می‌ریزد. قلعه هلاکوخان از جنس سنگ است و مثل دیواری محکم جلوی نفوذ دشمن را می‌گرفت.

• مسجد جامع سبزه میدان اسکو

مسجد جامع اسکو از قدیمی‌ترین مسجدهای این استان است. قدمت این مسجد به دوره صفوی می‌رسد. تزیینات مسجد را با ظرافت تمام ساخته‌اند. تمام بنای این مسجد از جنس ساروج است. می‌توانید به این مسجد قدیمی سری بزنید و از دیدنش لذت ببرید.

بهترین زمان بازدید

روستای دستکند حیله ور در دامنه‌های کوه سهند است. به همین خاطر این منطقه در بیشتر فصل‌های سال هوای خنکی دارد. بهترین زمان بازدید از این جای دیدنی بهار و تابستان است. با شروع پاییز هوای این منطقه رو به سردی می‌رود. در زمستان زمین سفیدپوش می‌شود و سرمای هوا استخوان‌سوز است.

اقامتگاه

برای اقامت در نزدیکی روستای دستکند حیله ور، خوب است از اقامتگاه‌های کندوان استفاده کنید. هتل‌های صخره‌ای کندوان دیدن دارند. زندگی در این خانه‌های صخره‌ای تجربه جالبی برایتان می‌شود. تا شهر اسکو هم فاصله‌ای نیست. هتل‌ قصر اسکو به‌خوبی از شما میزبانی می‌کند. اسم چند اقامتگاه در کندوان را برایتان می‌گذارم.

• • اقامتگاه بوم‌گردی هما کندوان؛
  • اقامتگاه بوم‌گردی تورال کندوان؛
  • اقامتگاه بوم‌گردی مولایی کندوان.

مسیر دسترسی

برای بازدید از روستای دستکند حیله ور باید به شمال غرب ایران و استان آذربایجان شرقی بروید. بعد از رسیدن به تبریز، 44 کیلومتر دیگر راه باقی مانده است. مسیر را تا شهر اسکو ادامه بدهید. این روستای دستکند از توابع شهرستان اسکو است و فقط 18 کیلومتر با آن فاصله دارد. می‌توانید روستا را در جنوب شرقی اسکو و در مسیر اسکو به کندوان پیدا کنید. در بین راه به اطراف جاده نگاهی بیندازید. تابلوهای بین راه مقصد را نشانتان می‌دهند.

هزینه بازدید	رایگان
بهترین زمان	سفر فصل بهار و تابستان
آدرس	استان آذربایجان شرقی. 18کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اسکو. دوکیلومتری روستای کندوان.

تلاش کردیم تا زیبایی‌‌های روستای دستکند حیله ور را برایتان بگوییم. شاید در این سفر مجازی با ره بال آسمان مشتاق بازدید از روستا بشوید. اگر در سفرهای قبل به این روستا رفته‌اید، از تجربه‌هایتان بنویسید.