کاخی که امروزه به آن سر میزنیم کاخ مروارید کرج است. نام این کاخ را حتماً در راهنمای سفر به کرج میخوانید. سالها پیش، این ساختمان پر از هیاهوی زندگی بوده است. گروههای مختلف خودشان را به آب و آتش میزدند تا به اربابان خدمات عالی تقدیم کنند. با این حال امکانات این کاخها در مقایسه با امکانات خانههای کوچک ما به شوخی شباهت دارد. برای تصور و تماشای جریان زندگی کاخ میتوانید به درخت کهن حیاط تکیه بزنید، چشمانتان را ببندید و پرنده خیالتان را پرواز دهید. زنان با لباسهای رنگی و مردان با کلاههای پهلوی داخل حیاط و ساختمان در رفتوآمد هستند. از کجا میدانیم که مردان کلاه پهلوی داشتند؟ این کاخ در زمان پهلوی ساخته شده است؛ پس لباس مردمانِ خیالتان باید برای دوران پهلوی باشد. تا پایان این نوشته همراه ما باشید تا به گوشههای این کاخ سر بزنیم.
کاخ مروارید کجاست؟
استان البرز چند سال است که به لیست استانهای ایران اضافه شده. قدمت این استان نسبت به دیگر جاهای ایران زیاد نیست. با اینکه استان البرز سنی ندارد؛ اما توانسته امکانات درخوری را برای ساکنان خود فراهم کند. البته نزدیکی این استان به پایتخت بدون تأثیر نیست. کرج زیبا یکی از شهرهای استان البرز است. شهرهای استان البرز گستره جالبی دارد. شهر کرج شلوغترین شهر استان البرز است و طالقان خوش آبوهواترین شهر؛ کرج را با امکاناتش میشناسند و طالقان را با هوای خوبی که دارد. کاخ مروارید از جاهای دیدنی کرج به شمار میآید که هر روزه منتظر است تا گردشگران زیادی را ملاقات کند. کاخ شمس کرج منتظر است تا گردشگران به دیدنش بیایند تا او از خاطرات تلخ و شیرینش بگوید.
مسیر دسترسی به کاخ مروارید کرج
تا اینجا گفتیم که برای رسیدن به کاخ مروارید باید به کرج بروید. به کرج لقب ایران کوچک را دادهاند؛ چراکه بعد از تهران مهاجرپذیرترین قسمت ایران است. کرج از تمام اقلیمهای ایران ساکنانی دارد که این باعث زیبایی هرچه بیشتر کرج شده است. اگر آدرس جایی که میخواهید بروید را ندانید، در این ایران کوچک با مشکل مواجه میشوید؛ پس قلم و کاغذ بردارید و بنویسید؛ البته راه آسانتر این است که از نقشهای که گذاشتهایم استفاده کنید. آدرس دقیق این کاخ را هم برایتان مینویسیم تا اگر اینترنت یاری نکرد، حافظه کمکتان کند.
اطلاعات بازدید از کاخ مروارید
بعد از انقلاب این کاخ به موزهای زیبا تبدیل شد که بازدیدکنندگان بسیاری داشت؛ اما چند سال بعد به دلیل رسیدگیهای ناقص و نصفهنیمه، کاخ مروارید بسته شد و اجازه بازدید به کسی ندادند. گاهی نبود انسانها هم باعث خرابی میشود؛ ساختمانهایی که خالی از سکنه هستند، امیدی به ایستادن ندارند و آرامآرام فرو میریزند. این درباره خانههای عادی است، کاخی که برای دختر پادشاه ساخته شد بیشتر در معرض خطر است. اگر این رویه ادامه پیدا کند، کاخ مروارید کرج کمکم به مخروبهای تبدیل میشود که هیچ کس حتی نامش را نمیداند.
چند سالی است که سازمان میراث فرهنگی حرفهایی درباره مرمت این کاخ زده؛ ولی اینکه چقدر کار مرمت پیش رفته را نمیدانیم. قرار بر این شده که مروارید پس از مرمت به موزهای برای عموم تبدیل شود. در گذشته این مجموعه هر روز از 9 صبح تا 5 عصر باز بود و همه سنین میتوانستند داخل شوند. کاخ مروارید مانند آدم بازنشستهای است که چشم به در دوخته تا شاید کسی سراغش را بگیرد. محوطه کاخ از اواخر سال 1400 به روی بازدیدکنندگان باز است.
معرفی کاخ مروارید
کاخ مروارید کرج از لحاظ معماری از کاخهای ایران یک سرو گردن بالاتر است. با ورود به کاخ متوجه تفاوت آن با دیگر برجهای و ساختمانهای همسنوسالش میشوید. معماری کاخ اصلاً آشنا نیست؛ چراکه معماران این کاخ ایرانی نبودند و طراحی این کاخ هم شباهتی به معماری ایرانی ندارد. همین تمایزهاست که مروارید را جذاب کرده است. پیکره بیرونی بنا از تلفیق دو سازه ساخته شده است؛ گنبدی بتونی و یک نورگیر وسیع که تمام سقف را پوشش داده است.
سقف این سازهها حلزونی شکل است که ارتفاع بیشتری دارد. اتاق اختصاصی شمس درست در زیر همین بخش حلزونی قرار دارد. همه فضاهای معماری زیر سقف حلزونی به شکل مارپیچ و با نورگیرهای گوناگون به شکل دانههای مروارید ساخته شدهاند. پلکسی گلاسها با قابلیت انتقال نور و فرمهای مدور را میتوانید در گوشه گوشه کاخ مشاهده کنید. قسمتهای مختلف کاخ مانند فضای مرکزی داخلی دفتر کار، اتاقهای تشریفات، نشیمن، ناهارخوری و اتاق خوابها دورتادور قرار دارند. ورودی همه این قسمتها به یک راهروی شیبدار منتهی میشود که از راهرو میتوان به اتاقهای مختلف رفت.
بخشهای مختلف کاخ
کاخ شمس بخشهای متعددی دارد. وسعت این کاخ 111 هکتار وسعت دارد. این کاخ وسیع معماری حیرتآوری دارد. اگر از بالا به سقف کاخ نگاه کنید، سفره ماهی بسیار بزرگی را میبینید که صدفی پر از مروارید را در خود جا داده است. این مرواریدها ساختمانهای کاخ هستند که سقفی سفید رنگ دارند. دریاچهای دورتادور این سازه قرار دارد که به زیبایی هرچه بیشتر ساختمان کمک کرده است. این مجموعه خارقالعاده اتاقها و نشمینهای متعددی دارد. داخل تمام این قسمتها معماری و تزئینات بینظیری استفاده شده است.
وسایل لوکس و قیمتی بسیاری در این اتاقها بود که تمامشان ربوده شده است. امروزه تختخواب، کمد، میز، صندلی و لوازم بزرگ باقی مانده است. اینکه چه کسی لوازم را ربوده است مشخص نیست؛ اما سازمان میراث فرهنگی میگوید در زمان هرج و مرج انقلاب این اتفاق افتاده است. از دیگر زیباییهای کاخ میتوان به سقف آینهکاریشده آن اشاره کرد. این آینهکاریها اینقدر جذاب هستند که شما را سر به هوا میکنند. در ادامه بخشهای مختلف کاخ مروارید را به شما معرفی میکنیم.
سقفها
سقف قسمتهای مختلف کاخ مروارید کرج به شکل چراغی بزرگ است. جنس این سقفها از شیشه و فلز مستحکم است. طرح کلی سقفها به شکل نیم دایره است. اگر به داخل این سقفها دقت کنید، میتوانید نقوش هندسی متعدد را در آنها مشاهده کنید. نکته جالب دیگر درباره سقفهای این بنا، بدون ستونبودن آنها است. سقف در همه قسمتهای بنا ارتفاع زیادی دارد و استحکام چشمگیری هم دارد؛ با این حال تمام وزن سقف روی دیوارهاست و در وسط بنا هیچ ستون یا تکیهگاهی وجود ندارد. این کاخ بهشت معماران است؛ پس اگر معماری میشناسید، حتماً او را به این کاخ ببرید.
اتاق خوابها
سلیقه معماران کاخ مروارید حرف ندارد. اتاق خوابهای این کاخ هرکدام خانهای کوچک هستند. در هر اتاق، سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه دارد. اتاقها مستر هستند و کمد، میز، بوفه، تخت خواب دو نفره و دیگر لوازم را دارند. سلیقه معماران در اینجاست که هر اتاق دکور و رنگ خاص خود را دارد.
استخرها
استخرهای این کاخ مجلل هستند. کاخ سوناهای بزرگی هم دارد. درون استخرها چراغهای بزرگی تعبیه شده است که برای نورپردازی استفاده میشوند. استخرها دارای آب گرم هستند که برای فصول سرد استفاده میشوند.
قدمت کاخ مروارید
سؤال مهم اینکه کاخ شمس چرا ساخته شد؟ بزرگترین فرزند رضا پهلوی خدیجه نام داشت. رضا شاه بعد از رسیدن به حکومت نام او را به شمس الملوک تغییر داد. کاخ شمس به دستور شمس الملوک ساخته شد و تا انقلاب محل زندگی او و همسرش بود. اینکه چرا شمس کاخش را به دور از تهران ساخت هم علت دارد. در آن دوران هوای این منطقه بسیار مطبوع و شاهپسند بود و در محوطه کاخ هم دریاچهای زیبا قرار داشت.
به همین علت شمس این منطقه را برای ساخت کاخش انتخاب کرد. تا قبل از سال 1340 این منطقه روستاهای متعددی داشت. این کاخ در روستایی به نام حسین آباد ساخته شد. شمس معماران کاربلدی هم انتخاب کرد؛ برای همین هم این کاخ هنوز از زیباترین کاخهای ایران به حساب میآید. کار ساخت کاخ در سال 1345 به اتمام رسید و تا امروز که بیش از 50 سال قدمت دارد، هنوز پا برجا است.
جاذبه های دیدنی کاخ مروارید کرج
عکسگرفتن در این کاخ زیباترین تجربه این کاخ است. میتوانید در کنار رودخانه بنشینید و گذر عمر ببینید. قدمزدن در کاخ هم جاذبه دیگری است که حال آدم را خوب میکند. طبیعت اطراف این کاخ به خاطر نبود رسیدگی و قطع آب خشک شدهاند؛ اما هنوز هم این منطقه زیباییهای خاص خود را دارند.
امکانات رفاهی کاخ شمس کرج
کاخ مروارید چند سالی است که به فراموشی سپرده شده است و به همین علت امکانات چندانی برای پذیرایی از گردشگران ندارد. باید بازدید از کاخ را سرپایی انجام دهید. میتوانید خودتان وسایل پیکنیک همراه داشته باشید؛ اما شبمانی نمیشود برنامه خاصی پیشنهاد داد. دریاچه نزدیک این کاخ شبیه به سفره ماهی طراحی شده است؛ چند سال پیش چند قایق پدالی به این دریاچه آورده شد تا گردشگران دقایق خوبی را داشته باشند.
جاهای دیدنی نزدیک به کاخ مروارید کرج
حالا که تا کرج آمدهاید، بد نیست به چند جای دیدنی دیگر هم سری بزنید تا از وقتتان حداکثر استفاده را کرده باشید. در ادامه معروفترین جاهای دیدنی اطراف کرج را به شما پیشنهاد میکنیم.
روستای برغان
روستای برغان از خوش آبوهواترین مناطق کرج به حساب میآید. این روستا باغهای فراوانی دارد. برغان در 13کیلومتری شهر کرج قرار دارد. درختان چنار این روستا قدمت بسیار دارند؛ چنارها در کنار درختان آلوچه هزارساله منظره جذابی را به وجود آورده است. این منظره بیننده به وجد میآورد. به خاطر این درختان کهن است که برغان را با نامهای مختلف میشناسند. مهد چنارهای هزار ساله و سرزمین آلوچهها نامهایی است که به این روستا دادهاند.
آبشار آدران
آبشار آدران یکی از بزرگترین آبشارهای ایران است. ارتفاع این آبشار به 90 متر میرسد. در این منطقه آبشارهای متعددی وجود دارد که ارتفاع آنها به 5 متر میرسد. شگفتیهای این منطقه هنوز تمام شده است؛ اگر هنگام بهار به این منطقه سفر کنید با بهترین منظره عمرتان مواجه میشوید؛ صدای شگفتانگیز آب و بوی ناب طبیعت حال آدم را دگرگون میکند.
دیزین
دیزین در 70 کیلومتری کرج واقع شده است. این منطقه هوایی پاک و البته سرد دارد. کمی که هوا به سمت خنکی برود کوههای این منطقه سفیدپوش شوند. پیست اسکی این منطقه در ایران زبانزد است. هرکسی که میخواهد زمستانش را عالی سپری کند باید چند روزی مهمان دیزین باشد. نکته جالب توجه این است که دیزین در تمام فصول باز است؛ پس اگر دوست داشتید، میتوانید در تابستان هم برفبازی کنید. از هوای گرم کاخ شمس میتوانید به خنکای دیزین پناه ببرید.
بهترین زمان بازدید از کاخ مروارید
بهترین زمان بازدید از کاخ مروارید کرج در بهار و تابستان است؛ زمانی که هوای آسیبدیده کرج رو پاکی و خنکی برود. در کنار همه اینها اگر قصد بازدید از دیگر دیدنیهای کرج را دارید، بهترین زمان همان است که گفتیم. تمام جاذبههایی که معرفی کردیم هوایی خنک دارند و در فصول سرد چندان خوب نیستند.
امیدواریم که روزی کاخ مروارید به شکوه اولیه خود بازگردد و مردم کمی مهربانتر با این کاخ رفتار کنند. ممنونیم که تا اینجای سفر تاریخی همراه ره بال آسمان بودید. نظراتتان را برایمان بنویسید. اگر دستی در کار دارید، فکری برای نفسبخشیدن به این کاخ کنید. امتیازدهی به مقاله را فراموش نکنید. امیدواریم برای سفری دیگر همسفر شما باشیم.