آبشار ارتکند کلات، گل‌سرسبد جاهای دیدنی اطراف مشهد است. این آبشار خروشان در دل تفرجگاه کلات نادری در استان خراسان رضوی، گردشگران را به خود فرا می‌خواند. زیبایی‌های منطقه کلات نادری فقط به این آبشار ختم نمی‌شود و با یکی از سرسبزترین مناطق اطراف مشهد روبه‌رو هستیم. به لطف این ویژگی در کنار آبشارگردی در کلات، فرصتی برای گشت‌و‌گذاری جانانه در این منطقه پیدا می‌کنید. آبشارگردها ارتکند را کاملاً می‌شناسند و می‌دانند که یکی از زیباترین آبشارهای ایران است. با این حال برای اینکه در کنار آبشارگردی در ارتکند، بازدید از دیگر جاهای دیدنی کلات هم به شما حسابی خوش بگذرد، در ادامه به جاذبه های این آبشار زیبا اشاره می‌کنیم. به شما قول می‌دهیم با مطالعه این مطلب کلات‌گردی خاطره‌انگیزی را تجربه کنید.
روستای ارتکند کجاست؟
کمی دورتر از مشهد، در حوالی کلات نادری، روستایی زیبا در دل کوه‌ها خودنمایی می‌کند. این روستا که با نام ارتکند شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده، رودخانه‌ای خروشان، آبشاری تماشایی و جنگلی سرسبز را در همسایگی دارد. به لحاظ جغرافیایی روستای ارتکند در ۱۱۰کیلومتری شمال مشهد قرار دارد. برای ورودی روستای ارتکند باید راه مسیری فرعی را در پیش بگیرید و حدود ۱۵ کیلومتر جلو بروید. در نهایت چشم شما به جمال روستای ارتکند روشن می‌شود. در قسمت غربی این روستا و با فاصله‌ای ۸کیلومتری کوه‌های تک‌خانه سربه‌آسمان گذاشته‌اند. منطقه زیبای سرشاو نیز در ۳کیلومتری شمال‌شرق روستای ارتکند قرار دارد.
جاهای دیدنی مشهد
آبشار ارتکند کجاست؟
برای رسیدن به این آبشار باید سراغ بخش زاوین در شهرستان کلات را بگیرید. از مشهد تا کلات حدود ۱.۵ ساعت فاصله دارید. این مسیر جاده‌ای هموار و باصفایی دارد. به روستای ارتکند که رسیدید، باید حدود ۲ ساعت پیاده‌روی کنید تا به آبشار برسید. این پیاده‌روی در نگاه اول ممکن است دشوار جلوه کند؛ اما منظره دلگشایی دارد. زیبایی‌های طبیعت این منطقه خستگی را از تن شما بیرون می‌کند. به قول قدیمی‌ها هر آنکه طاووس خواهد، رنج هندوستان کشد. مطمئن باشید آبشار زیبای ارتکند به تحمل سختی راه می‌ارزد.
آبشار ارتکند کلات چه پوشش گیاهی و جانوری دارد؟
در مسیری که برای رسیدن به آبشار در پیش دارید، با نمایی زیبا از درخت‌های اُرس روبه‌رو می‌شوید. این درختها که آن‌ها را با نام‌های اُرس یا وُرس هم می‌شناسند، در ارتفاعات به‌خوبی رشد می‌کنند. گاهی اوقات عمر درخت اُرس به حدود ۲ هزار سال هم می‌رسد. به همین دلیل در منطقه ارتکند درخت‌های قدیمی را مشاهده می‌کنید که سردوگرم روزگار را چشیده‌اند. خارشتری، شوره، خرجه، گز، گون، یرمنه و تکسیته از دیگر گیاهانی است که در این ناحیه رشد می‌کنند. بهار هر سال دامنه‌های کلات از تمشک‌های خوشمزه، اسفناج‌های مقوی و ریواس‌های ترش، پوشیده می‌شود. کشاورزان سخت‌کوش این منطقه نیز گندم و جو می‌کارند.
در مسیری که به سمت آبشار پیش می‌روید، پرنده‌های خوش‌الحان بر شاخسار درختان از شما استقبال می‌کنند. احتمال زیادی وجود دارد که چشم شما به چند خرگوش بازیگوش هم بیفتد. در این مسیر حیوان‌های زیادی پیش روی شما قرار نمی‌گیرد. این شرایط به این معنا نیست که کلات تنوع جانوری چندانی ندارد. جالب است بدانید بین رشته کوه هزار مسجد در غرب شهرستان کلات، منطقه‌ای حفاظت شده وجود دارد. این منطقه با نام منطقه حفاظت شده ارس سیستان شناخته می‌شود. قوچ، میش و بز در این منطقه به وفور دیده می‌شود. گربه جنگلی، گراز، گرگ، روباه، شغال و گربه پالاس از دیگر حیوان‌های وحشی این منطقه به حساب می‌آید. جالب‌تر اینکه حضور چند قلاده پلنگ نیز در این منطقه تایید شده است.
آبشار ارتکند چه امکانات گردشگری دارد؟
ارتکند به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی اطراف مشهد، گردشگران زیادی دارد. محبوبیت این منطقه در میان مشهدی‌ها و گردشگران باعث شده به لحاظ امکانات گردشگری نیز تمهیدات قابل قبولی مشاهده کنیم. قبل از ورود به منطقه گردشگری ارتکند، چندین پلاستیک بزرگ در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد. به همین دلیل در تمامی قسمت‌های آبشار خبری از زباله نیست و با یکی از تمیزترین مجموعه‌های طبیعت‌گردی در خراسان رضوی روبه‌رو هستید. چندین چشمه سرویس‌بهداشتی، چادرهای اقامتی برزنتی گرم و مطمئن و آب نوشیدنی از امکاناتی است که برای گردشگران ارتکند فراهم شده است.
آبشار ارتکند کلات چه جاذبه های گردشگری دارد؟
ارتکند در کنار آبشار، چندین جای تماشایی دیگر هم دارد. این مکان‌ها جاذبه های گردشگری این ناحیه را دوچندان کرده است. برای اینکه در ارتکند حسابی به شما خوش بگذرد، جاذبه های گردشگری ارتکند را یک‌به‌یک با هم بررسی می‌کنیم.
• چشمه سلطان محمود ارتکند
ارتکند یکی از پرآب‌ترین مناطق گردشگری در اطراف مشهد شناخته می‌شود. با این حساب در کنار آبشار زیبای ارتکند، این منطقه جاذبه‌های آبی دیگری هم دارد. یکی از این جاذبه ها چشمه سلطان محمود ارتکند نامیده می‌شود. این چشمه در مسیر رودخانه ارتکند قرار دارد. در حین گذر از این رودخانه چشم شما به چشمه پرآبی روشن می‌شود که از دل کوه می‌جوشد. این چشمه در ارتفاع چندین متری کوه جریان دارد و نمایی خاص ایجاد کرده است.
• رودخانه زو ارتکند
قبل از اینکه به آبشار برسید، باید از میان دره‌ای زیبا عبور کنید. در این دره رودخانه زود ارتکند با آبی زلال جریان دارد. برای عبور از این رودخانه تا زانو در آب فرو می‌روید. کمی که جلوتر رفتید به منطقه‌ای با نام خانه زو ارتکند روبه‌رو می‌شوید. در این ناحیه جریان آب رودخانه آرام می‌گیرد. به لطف این شرایط طبیعت‌گردی آرامش‌بخشی را تجربه می‌کنید. در اطراف دره چندین خانه عشایری هم وجود دارد. اگر در فصل ییلاق راهی ارتکند شده باشید، فرصتی پیدا می‌کنید تا با عشایر خون‌گرم این ناحیه گل بگویید و گل بشنوید.
• غار آبی ارتکند
از رودخانه زو که گذشتید، دره باریک‌تر می‌شود. پس از اینکه کمی جلو رفتید، با مسیری غارمانند روبه‌رو می‌شوید. آب رودخانه از یک طرف وارد این مسیر باریک می‌شود و از سمت دیگر آن بیرون می‌آید. این مسیر که به غار آبی ارتکند معروف است، حوضچه‌هایی با آبی زلال دارد. آبوهوای داخل این غار نیز خنک و دلنشین است. غار آبی ارتکند حدود ۱۵ متر طول دارد. در نهایت آبی که در این غار جاری است، از ارتفاعی حدود ۱۰متری به پایین می‌ریزد. محیط همیشه نمناک غار، دیواره‌های آن را لزج و سُر کرده است. توصیه می‌کنیم در عبور از این مسیر بیشتر از همیشه مواظب باشید. همراه داشتن لوازم مخصوص صخره‌نوردی نیز راهگشای شما در عبور از غار است.
• نردبان های آبشار
در دو طرف غار آبی ارتکند، ۲ ردیف نردبان تعبیه شده است. برای ورود دوباره به رودخانه باید از این نردبان‌ها بالا بروید. همان‌گونه که حتماً حدس زده‌اید این نردبان‌ها شما را به آبشار اول ارتکند می‌رساند.
• آبشار اول ارتکند
آبشار زیبای ارتکند ۲ تاج اصلی دارد. نردبانی که به آن اشاره کردیم شما را به تاج آبشار اول ارتکند می‌رساند. آب این آبشار خروشان و زلال است و هر چقدر به سمت بالاتر می‌روید، دره تنگ‌تر می‌شود. سبزه‌ها و درختان این ناحیه به اندازه‌ای تراکم دارد که حالتی جنگل‌مانند پیدا می‌کند.
• آبشار دوم ارتکند
برای رسیدن به دومین آبشار باید مسیر دره را دنبال کنید. با ادامه این مسیر، دره تنگ‌تر می‌شود. به انتهای این دره باریک که رسیدید، آبشار دوم ارتکند پیش روی شما قرار می‌گیرد. جالب است بدانید به لحاظ ارتفاع، آبشار دوم از آبشار اول ارتکند بلندتر است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم رنج رسیدن به آبشار دوم را به جان بخرید. مطمئن باشید با منظره‌ای تماشایی در آبشار دوم ارتکند روبه‌رو می‌شوید. دومین آبشار چیزی حدود ۳۵ متر ارتفاع دارد. در کنار آبشار مسیری برای رسیدن به تاج آن وجود دارد؛ اما دسترسی به تاج آبشار دوم ارتکند کار چندان ساده‌ای نیست. محیط اطراف آبشار دوم به اندازه‌ای تماشایی است که ارزش ندارد وقت و جان خود را برای رسیدن به تاج آبشار دوم به خطر بیندازید.
• قره داغ ارتکند
دره ارتکند را که ادامه دهید به مسیری پرشیب با عمق زیاد می‌رسید. این ناحیه با نام گذرگاه قله قره داغ شناخته می‌شود. کف دره تا نوک قله چیزی حدود هزار متر ارتفاع دارد. این مسیر را درختها و گیاهان سرسبزی پوشانده است. باید اعتراف کرد رسیدن به قله قره داغ ارتکند کار حرفه‌ای‌هاست و مسیری دشوار و پرخطر پیش روی شما قرار دارد.
آبشار ارتکند کلات چه زمانی از همیشه تماشایی‌تر است؟
قانون نانوشته‌ای درباره آبشارگردی وجود دارد که بر اساس آن بهار از همیشه بیشتر خوش می‌گذرد. این قانون درباره آبشارگردی در ارتکند هم صدق می‌کند. منطقه کلات بهارانه‌های تماشایی دارد. آب رود ارتکند نیز از همیشه خروشان‌تر است. اگر می‌خواهید حسابی به شما خوش بگذرد، اردیبهشت‌های ارتکند را از دست ندهید. تابستان نیز کلات آبوهوای مطبوعی دارد. ناگفته نماند روزهای تعطیل گردشگرانی بی‌شماری راهی ارتکند می‌شوند. با این حساب اگر از آن دسته گردشگران خلوت‌پسند هستید، بهتر است ارتکندگردی را به روزهای غیر تعطیل اختصاص دهید. ارتکند پاییزهای زیبایی هم دارد. برگ درختان این منطقه پاییز هر سال طلایی می‌شود تا طبیعت‌گردی عاشقانه‌ای را تجربه کنید. از اواسط پاییز که گذشتیم، ستاره زیبایی‌های ارتکند در اواخر پاییز رو به خاموشی می‌گذارد و زمستان در این منطقه پرنده پر نمی‌زند.
آبشار ارتکند به کدام جاهای دیدنی کلات نزدیک است؟
اگر از آبشارگردی سیر نمی‌شوید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً سری به آبشار قره سو کلات بزنید. این آبشار در جنوب غربی کلات واقع شده و به لحاظ زیبایی، شباهت‌های زیادی به ارتکند دارد. کاخ کلات یکی دیگر از جاهای دیدنی کلات است. این کاخ به اندازه‌ای تماشایی است که به آن قصر خورشید گفته می‌شود. کاخ کلات را معماران هندی به فرمان نادر شاه افشار ساخته‌اند. در ورودی قدیمی شهر کلات نیز کتیبه‌ای باستانی حکاکی شده است. این سنگ حکاکی‌شده با نام کتیبه نادری شناخته می‌شود و یکی دیگر از جاذبه های کلات به حساب می‌آید. مسجد کبود گنبد یا مسجد جامع یکی دیگر از جاهای دیدنی کلات است که قدمت آن به دوران سلجوقیان باز می‌گردد.
آبشار ارتکند کلات چه نکته‌هایی برای گردشگری دارد؟
این آبشار به اندازه‌ای زیباست که از اوایل بهار تا اواسط پاییز گردشگران را از دورونزدیک فرا می‌خواند. در این بین آبشارگردها بهتر از ما می‌دانند که گشت‌و‌گذار در آبشار نکته‌های خاص خودش را دارد. مسیری سنگلاخ در راه رسیدن به آبشار پیش روی شما قرار می‌گیرد. به همین دلیل همراه داشتن کفش مخصوص در این سفر اجباری است. دومین نکته مهم در این سفر آب‌بندی لوازم، مخصوصاً گوشی هوشمند است. در راه رسیدن به آبشار مسیری کاملاً خیس پیش روی شما قرار دارد.
برای رسیدن به تاج آبشار اول ارتکند باید از نردبانی بالا بروید که از روی آن آب می‌ریزد. اینجاست که آب‌بندیِ کوله‌پشتی، گوشی هوشمند یا دوربین عکاسی اهمیت پیدا می‌کند. گردشگران علاقه‌مند به گشت‌و‌گذار در طبیعت به‌خوبی از اهمیت سبک سفر‌کردن آگاه هستند. همراه داشتن کوله‌پشتی سبک، سومین نکته مهم در آبشارگردی است. هر چقدر سبک‌تر سفر کنید، راحت‌تر از نردبان آبشار بالا می‌روید. لوازم روشن‌کردن آتش، تنقلات، کمک‌های اولیه، عصای کوهنوردی، چند دست لباس و عینک و کلاه آفتابی از دیگر چیزهایی است که برای آبشارگردی لازمتان می‌شود.
آبشار ارتکند چه امکاناتی برای کمپینگ دارد؟
در منطقه گردشگری ارتکند چادرهای برزنتی برای گردشگران علم شده تا بساط اقامت شبانه مهیا شود. در کنار چادرهای برزنتی، آب نوشیدنی و سرویس‌بهداشتی نیز در این منطقه وجود دارد. خوشبختانه جاهای دیدنی ارتکند به اندازه‌ای است که ارزش اقامت شبانه داشته باشد. به لطف این شرایط می‌توانید حسابی بار سفر ببندید و خودتان را مهمان یکی دو شب گردشگری در دل طبیعت کنید.
آبشار ارتکند کلات از کدام جاده خوش‌مسیرتر است؟
برای شما گفتیم که روستای ارتکند فاصله کمی با آبشار زیبای این منطقه دارد. به این ترتیب پس از اینکه راه ۱۱۰کیلومتری شمال مشهد را در پیش گرفتید، به چندین باغ، مرکز پرورش ماهی و شالیزار می‌رسید. از این منظره دیدنی که گذر کنید، روستای ارتکند پیش روی شما قرار می‌گیرد. در کنار این روستا، رود خروشان ارتکند جریان دارد. این رود از کوه‌های هزارمسجد سرچشمه می‌گیرد. از روستای ارتکند تا آبشار فاصله چندانی نیست. برای رسیدن به آبشار باید راهی دره‌ای عمیق با شیب زیاد شوید. در گوشه‌و‌کنار این دره درختان زیبای اُرس صف کشیده‌ا‌ند. این مسیر را که ادامه دهید، پس از حدود ۵ کیلومتر به تفرجگاهی با نام اردوگاه حضرت مهدی (ع)، می‌رسید. در سمت چپ این اردوگاه دره زو و در سمت راست دره درخت‌بی‌بی واقع شده است.
این مسیر را دامه دهید تا دره حالتی کم‌عرض با درختانی انبوه پیدا کند. سپس به منطقه‌ای باز می‌رسید که خانه زو نام دارد. این منطقه را علفزارهای بلند پوشش داده است. این منطقه بهار و تابستان هر سال چراگاه دام‌های کلات است. از این چراگاه سرسبز نیز گذر کنید تا به مسیری سربالایی برسید. در اینجا دوباره دره باریک می‌شود. در سمت راست تونلی پرآب با آبشارهای کوچک پیش روی شما قرار می‌گیرد. مسیر سمت چپ را ادامه دهید تا پس از عبور از دیواره‌ای سنگی به آبشار زیبای ارتکند برسید.
| هزینه بازدید | رایگان |
| بهترین زمان سفر | فصل بهار و تابستان |
| آدرس | استان خراسان رضوی، جاده کلات نادری، ۴۰ کیلومتری شهرستان کلات، ۱۲ کیلومتری غرب روستای قطعه نو کلات |
آبشار ارتکند خاطره‌ای فراموش‌نشدنی از آبشارگردی در ذهن گردشگران باقی می‌گذارد. قرارگرفتن این آبشار در منطقه سرسبز کلات باعث شده تا در کنار آبشارگردی، فرصتی برای گردشگری در دل طبیعت مهیا شود. این فرصت را به فال نیک بگیرید و جای همراهان خود در ره بال آسمان را حسابی خالی کنید. در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر شما هم خاطره خوشی از آبشار زیبای ارتکند دارید، این خاطره‌ها و تجربه‌های سودمند را در قسمت نظرات با ما و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
برای رسیدن به آبشار ارتکند باید راه روستای ارتکند را در پیش بگیرید. این روستا در فاصله ۱۱۰کیلومتری شمال مشهد قرار دارد.
آبشار اول و دوم ارتکند، غار آبی، نردبان آبشار، خانه زو، چشمه سلطان و قله قره داغ از جاذبه های گردشگری آبشار آرتکند به حساب می‌آید.
چندین چشمه سرویس‌بهداشتی، آب نوشیدنی و چادرهای برزنتی از امکانات رفاهی آبشار ارتکند شناخته می‌شود.
آبشار قره سو، کاخ نادری، کتیبه نادری و مسجد گنبد کبود از جاهای دیدنی نزدیک به آبشار ارتکند به حساب می‌آید.
بهار و تابستان این آبشار از همیشه تماشایی‌تر است و اردیبهشت بهترین زمان برای آبشارگردی در ارتکند شناخته می‌شود.