موزه پست و ارتباطات زاهدان | تجربه یک سفر تاریخی 

شهر زاهدان مقصدی ارزشمند برای سفر به جنوب کشور است. این شهر اساطیری با جاذبه‌های دیدنی متعدد، گردشگران را از سراسر دنیا به خود جذب می‌کند. کافی است فقط یک بار به این شهر سفر کنید تا برای همیشه شیفته تاریخ و طبیعت بکر آن شوید. تجربه هم‌نشینی با مردم خونگرم و مهمان‌نواز زاهدان نیز یکی از بهترین تجربه‌های شما در این سفر خواهد شد. در این مقاله می‌خواهیم وجهه تاریخی شهر زاهدان را در یکی از مشهورترین موزه‌های این شهر بررسی کنیم. موزه‌‌ای به نام موزه پست و ارتباطات زاهدان که شاید نامش کمتر به گوشتان خورده باشد. پس اگر اهل موزه‌گردی و گردش در مکان‌های جدید هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. در ادامه می‌خواهیم ببینیم این موزه کجاست و چه دیدنی‌های جذابی دارد.

موزه پست و ارتباطات زاهدان کجاست؟

یکی از جالب‌ترین موزه‌های کشور که هرگز از رفتن به آن پشیمان نخواهید شد، موزه پست و ارتباطات زاهدان است. این بنای ارزشمند تحت عنوان اداره ایالتی پست و تلگراف سیستان و بلوچستان در سال 1311 هجری شمسی ساخته شد. این ساختمان یک طبقه در زمینی به مساحت 549 متر مربع احداث شده و جزو معدود ساختمان‌های این منطقه است که در ساخت و تزئین آن از خشت و آجر استفاده شده است. اگر گذرتان به خیابان طالقانی اهواز افتاد، سری به این بنای زیبا بزنید و تجربه تازه‌ای به کارنامه سفرهای خود اضافه کنید. 

معرفی موزه پست و ارتباطات زاهدان

در بدو ورود به ساختمان موزه پست و ارتباطات زاهدان شیوه معماری آن نظرتان را جلب خواهد کرد. بنایی که پیش رویتان قرار دارد از خشت خام و آجر ساخته شده و معماری آن برگرفته از شیوه معماری بومی کویری است. ورودی اصلی بنا با ایوانی رفیع، طاقی جناقی، تزئینات آجری پله‌مانند و خطوط اسلیمی در زیر طاق ایوان از شما استقبال می‌کند. جالب است بدانید که این موزه در گذشته علاوه بر فعالیت اصلی خود به‌عنوان اداره پست و تلگراف، به‌عنوان مرکز و ایستگاه رادیویی جنوب شرق ایران فعالیت می‌کرد. این فعالیت با نصب اولین فرستنده رادیویی یک کیلوواتی و تهیه و ارسال برنامه‌هایی به زبان‌های سیستانی و بلوچی آغاز شد. همچنین در سال 1342، این فرستنده با یک فرستنده 100 کیلوواتی جایگزین شد و برنامه‌های رادیویی تهیه شده در آن به زبان اردو و هندی نیز پخش شدند. 

تاریخچه موزه پست و ارتباطات زاهدان

بیش از 8 دهه از حیات این بنای تاریخی می‌گذرد. این اثر باشکوه و ارزشمند در طول 8 دهه حیات خود، فعالیت چشمگیر متعددی داشته و دو دوره ممتاز در کارنامه فعالیت‌های خود به ثبت رسانده است. همان طور که گفتیم موزه پست و ارتباطات استان سیستان و بلوچستان در گذشته به‌عنوان اداره پست و تلگراف فعالیت می‌کرد. سال‌ها بعد یعنی در سال 1384 این بنا با همت اداره کل میراث فرهنگی استان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و سرانجام کاربری جدید آن در سال 1387 آغاز شد. امروزه این ساختمان به موزه پست زاهدان تغییر کاربری داده و به مکانی برای بازدید گردشگران تبدیل شده است. این مجموعه در ابتدا دارای فضایی بسیار وسیع و بزرگ بود؛ اما متأسفانه امروزه بخش عمده آن تخریب شده است. در پلان اولیه این خانه، تمامی فضاهای ساخته شده به حیاط مرکزی منتهی می‌شدند، اما هم‌اکنون این حیاط در بخش غربی بنا قرار دارد. البته خوب است بدانید که این بنا در سال 1377 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. 

بخش های موزه پست و ارتباطات زاهدان

موزه پست و ارتباطات زاهدان گنجینه‌ای ارزشمند از آثار و اشیای قدیمی است که شاید تا به حال مشابه آن‌ها را در واقعیت ندیده باشید. قدم‌زدن در راهروهای این موزه و بازدید از قفسه‌های پر زرق‌وبرق آن، شما را به گذشته‌های دور می‌برد و یاد و خاطرات قدیم را برایتان زنده می‌کند. از اسناد و مدارک مربوط به صنعت پست و ارتباطات در دوران گذشته گرفته تا برخی اشیای قدیمی دیگر. قبل از اینکه به موزه بروید، خوب است ابتدا با بخش‌های مختلف آن را بشناسید و با دیدنی‌های جذاب آن آشنا شوید. 

• بخش تجهیزات پست شامل ترازو، تمبر زن، رادیو لامپی، تلفن سلطنتی رومیزی و…
• بخش پست کهن شامل انواع مهره‌های کشف شده دکمه‌ای، استامپی، استوانه‌ای در شهر سوخته، مرد تلگراف‌چی و ماکت کبوترخانه پست میرجاوه.
• بخش تمبر شامل شامل تمبرهای ایران و بین‌الملل. البته بخش تمبرهای ایران به دو قسمت قبل از انقلاب (تمبرهای دوران حکومت قاجار و پهلوی) و بعد از انقلاب تقسیم می‌شود.
• بخش ارتباطات شامل تلفن و تلگراف.

همچنین سایر بخش‌های این موزه شامل بخش‌های مدیریت، نگهبانی، سالن سمعی بصری و تالارهای نمایش است. در اردیبهشت ماه سال 1392 فاز دوم سالن آمفی تئاتر این موزه به عنوان سالن نمایش مجموعه تمبرهای اهدایی افتتاح شد. علاقه و همیاری مردم فرهیخته زاهدان و همچنین تلاش‌های آقای ملک محمد سنجرانی در افتتاح این نمایشگاه فرهنگی موثر بود. همچنین در سالن این مجموعه تاریخچه‌ای از تلفن، تلگراف، تمبر و پست را مشاهده خواهید کرد که برای مطالعه بازدیدکنندگان قرار داده شده است. 

جاهای دیدنی نزدیک به موزه پست و ارتباطات زاهدان

حال که گشت‌وگذار در موزه پست و ارتباطات زاهدان را به پایان رسانده‌اید، حیف است از دیگر جاهای دیدنی زاهدان که در این منطقه قرار دارد، دیدن نکنید. درست در چند قدمی این موزه، خانه زیبای ابویی در انتظار شماست. این خانه با معماری خاص و گچبری‌های زیبا به‌عنوان یکی از زیباترین خانه‌های سیستان شناخته می‌شود. بازار سرپوشیده زاهدان نیز در همین حوالی قرار دارد. با کمی پیاده‌روی می‌توانید خود را به این بازار قدیمی برسانید و چمدان‌هایتان را از صنایع دستی و سوغات زاهدان پر کنید. 

اطلاعات بازدید از موزه پست و ارتباطات زاهدان

بهترین زمان بازدید از موزه پست و ارتباطات زاهدان

همه چیز برای سفر به زاهدان و بازدید از موزه پست و ارتباطات آماده است. این موزه در تمام ایام سال آماده پذیرایی از گردشگران بوده و با آغوش باز از حضور بازدیدکنندگان استقبال می‌کند. اما اگر قصد دارید به زاهدان سفر کنید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از هر چیز درباره موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی این شهر اطلاعات کسب کنید. این شهر به‌صورت دره‌‌ای در میان کوه‌ها قرار گرفته و آ‌ب‌وهوایی گرم و خشک دارد. ازاین‌رو می‌توان گفت که بهترین زمان برای سفر به زاهدان پاییز و اوایل بهار است. 

مسیر دسترسی به موزه پست و ارتباطات زاهدان

برای رفتن به این موزه کافی است خود را به خیابان طالقانی در مرکز شهر برسانید و از آنجا وارد طالقانی 14 شوید. بنای قدیمی این ساختمان از کیلومترها آنطرف‌تر مشخص بوده و شما را به سمت خود فرامی‌خواند. فراموش نکنید که اهالی بومی شهر زاهدان می‌توانند بهترین راهنمای شما برای مسیریابی باشند. اگر از هر کدام از مردم این شهر سراغ موزه پست و ارتباطات را بگیرید به راحتی شما را راهنمایی می‌کنند.  

این مقاله ره بال آسمان را به موزه‌گردی و مطالعه تاریخ استان سیستان و بلوچستان اختصاص دادیم. موزه پست و ارتباطات زاهدان یکی از مشهورترین موزه های زاهدان بوده و جلوه‌ای از تاریخچه ماندگار این مرز و بوم را به نمایش می‌گذارد. اینجا جایی است برای علاقه‌مندان به تاریخ و اشیای باستانی. پس اگر می‌خواهید اطلاعات خود درباره تاریخچه جنوب شرق ایران را گسترش دهید، حتما بازدید از این موزه را در برنامه سفر خود به زاهدان قرار دهید.