موزه های بیرجند آینه‌ای تمام‌نما از فرهنگ کهن خراسانی‌ها است. گردشگری در این موزه‌ها شرایطی فراهم می‌کند تا با جنبه‌های مختلف زندگی مردمان خراسان قدیم آشنا شوید. به‌لطف این آشنایی، گشتوگذار در جنوب خراسان بیشتر خوش می‌گذرد. انصافاً باید گفت مسئولین گردشگری بیرجند برای موزه‌های این منطقه کم نگذاشته‌اند. به‌لطف این شرایط با طیف گسترده‌ای از موزه‌هایی روبه‌رو هستیم که فرهنگ مردمان قدیم این ناحیه را تمام‌و‌کمال پوشش داده است. مطمئن هستیم با ما هم عقیده‌اید که گردشگری در یک منطقه زمانی بیشتر خوش می‌گذرد که با سبک زندگی و فرهنگ آن منطقه آشنایی کامل داشته باشید. به همین منظور اگر راهی استان خراسان جنوبی هستید، حتماً سری به موزه‌های بیرجند بزنید. برای راحتی شما در در ادامه فهرست کاملی از این موزه‌ها آماده کرده‌ایم.
موزه های بیرجند
شاید باورتان نشود که بیرجند بیشتر از تعداد انگشت‌های دست شما موزه دارد. این موزه‌ها در گوشه‌و‌کنار بیرجند پراکنده‌اند. با این حال مجموعه موزه‌های باغ اکبریه بیرجند به‌عنوان معروف‌ترین موزه‌های این منطقه شناخته می‌شوند. اهمیت این موزه‌ها باعث شد تا قبل از اینکه نگاهی به دیگر موزه‌های این منطقه بیندازیم، ابتدا برای شما از ویژگی‌های مجموعه موزه های باغ اکبریه بگوییم.
مجموعه موزه های باغ اکبریه بیرجند
باغ اکبریه حدود ۴۵هزار مترمربع وسعت دارد. در این باغ دو بنای قدیمی خودنمایی می‌کند. تاریخ ساخت این بناها به دوران قاجار باز می‌گردند. بناهایی که از آن‌ها صحبت می‌کنیم، مرمت شدهاند و به موزه تغییر کاربری داده‌اند. موزه‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم از مجموعه موزه های باغ اکبریه بیرجند به حساب می‌آیند. ناگفته نماند، در این مجموعه موزه ها خبری از غرفه فروش سوغات بیرجند نیست. به همین دلیل برای خرید سوغاتی باید به مرکز شهر بروید.
موزه مشاهیر و مفاخر ملی بیرجند
بیرجند به‌اندازه‌ای شخصیت‌های برجسته دارد که موزهای در باغ اکبریه به آن اختصاص داده شده. جالب است بدانید موزهای دیگر نیز در بیرجند برای مشاهیر و مفاخر این شهر ساخته شده است. این موزه با موزهای که در باغ اکبریه بیرجند وجود دارد، فرق می‌کند. در موزه مشاهیر و مفاخر ملی بیرجند در باغ اکبریه، آثاری از شخصیت‌های برجسته این شهر نگهداری می‌شود.
موزه عروسک بیرجند
اهالی استان خراسان جنوبی ید طولایی در ساخت عروسک دارند. برای اثبات این ادعا کافی است نگاهی به موزه عروسک بیرجند در باغ اکبریه بیندازید. با گشتوگذار در این موزه متوجه خواهید شد که عروسک‌سازی مردمان بیرجند به سالهای بسیار دور باز می‌گردد. عروسک‌های مختلفی که در این موزه وجود دارد، جلوه‌ای متفاوت از فرهنگ مردمان خراسان جنوبی را نمایان می‌کند.
موزه باستان شناسی بیرجند
در طبقه اول ساختمانی با نام تشریفات در باغ اکبریه، موزه باستان شناسی قرار دارد. این موزه یکی از معروف‌ترین موزه‌های باغ اکبریه به حساب می‌آید. به همین دلیل نیز تاکنون چندین بار توسعه پیدا کرده است. عتیقه‌جات، سفال‌های باستانی و سلاح‌های قدیمی در موزه باستان شناسی بیرجند واقع در باغ اکبریه خودنمایی می‌کند. گشتوگذار در این موزه انتخاب مناسبی برای آشنایی با فرهنگ مردمان شرق ایران است.
موزه مردم شناسی بیرجند
در ۱۳۷۲ موزهای با محوریت مردم شناسی در باغ اکبریه بیرجند ساخته شد. در این موزه لوازم زندگی بیرجندی‌های قدیمی به نمایش گذاشته شده است. تماشای وسایلی که مردمان قدیم با آن‌ها کار می‌کرد‌ه‌اند، گردشگران را به روزگار خوش گذشته می‌برد. گشتوگذار در این موزه اطلاعات چشمگیری درباره زندگی اهالی این منطقه در اختیار گردشگران قرار می‌دهد.
موزه حیات وحش بیرجند
اگر تاکنون سری به خراسان جنوبی زده باشید، حتماً به‌خوبی میدانید که جاهای دیدنی بیرجند در گوشه‌و‌کنار این منطقه قرار دارد. بسیاری از این جاهای دیدنی را جاذبههای طبیعی تشکیل می‌دهد. وجود این جاذبههای طبیعی از حیات وحش متنوع خراسان جنوبی حکایت دارد. به همین دلیل موزهای برای حیات وحش این ناحیه در باغ اکبریه بیرجند اختصاص داده شده است. این موزه پیش از این در عمارت شوکت‌آباد بیرجند قرار داشت. با این حال فضای کوچک آن برای نمایش تمامی گونه‌های جانوری خراسان جنوبی مناسب نبود. به همین دلیل در ۱۳۷۸ موزه حیات وحش به باغ اکبریه بیرجند منتقل شد. مدل‌های تاکسیدرمی‌شده حدود ۱۰۰ گونه پرنده و ۴۰ گونه پستاندار و خزنده در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
موزه های بیرجند در خارج از مجموعه اکبریه
همان‌گونه که اشاره کردیم بیرجند موزه‌های بی‌شماری دارد. بعضی از آن‌ها در مجموعه موزه‌های اکبریه قرار گرفته‌اند. در این قسمت به موزه‌هایی اشاره می‌کنیم که در نقاط مختلف بیرجند واقع شدهاند.
موزه میراث پهلوانی بیرجند
آوازه پهلوان‌های خراسانی در سرتاسر دنیا پیچیده است. جایگاه آیین پهلوانی در بین اهالی بیرجند باعث شده تا موزهای به این ورزش کهن اختصاص یابد. جالب است بدانید زورخانه‌ای در بیرجند با نام امیر عرب وجود داشت. این زورخانه در دوران قاجار ساخته شد. در آن زمان پهلوانان خراسانی در زورخانه امیر عربِ بیرجند دور هم جمع می‌شدند و پنجه‌در‌پنجه یکدیگر می‌انداختند. از آن زمان روزهای زیادی گذشته است و این روزها زورخانه امیر عرب به موزهای زیبا تبدیل شده. در این موزه تندیس‌هایی از پهلوان‌های باستانی‌کاری وجود دارد که میل و تخته می‌زنند و کباده به دست گرفته‌اند. موزه میراث پهلوانی بیرجند فاصله زیادی از دیگر جاهای دیدنی این شهر ندارد. فاصله کم این موزه با رستوران های بیرجند فرصتی فراهم می‌کند تا در کنار موزه‌گردی، غذایی جانانه به بدن بزنید.
موزه مشاهیر و مفاخر ملی بیرجند
برای شما از موزه مشاهیر واقع در باغ اکبریه بیرجند گفتیم. جالب اینجاست بیرجند موزه مشاهیر دیگری هم دارد که در خانه تاریخی پردلی قرار گرفته. خانه پردلی یکی از عمارت‌های قدیمی بیرجند است. آثاری از مفاخر خراسان در سده‌های هفتم تا هشتم هجری خورشیدی در طبقه بالای موزه مشاهیر و مفاخر ملی بیرجند خودنمایی می‌کند. طبقه همکف این موزه نیز به آثار مشاهیر خراسان قدیم در سده‌های سیزدهم اختصاص یافته است. در بین این آثار زندگی‌نامه‌ها، اسناد، نسخه‌های خطی، تألیفات، لوح‌ها، نشان‌های ملی و لوازم شخصی بزرگان خراسان قدیم مشاهده می‌شود. موزه مفاخر ملی بیرجند در یکی از خیابان‌های خوش‌مسیر این شهر قرار دارد. به همین دلیل اگر با خرید بلیط اتوبوس بیرجند به این شهر رسیده‌اید، کافی است در پایانه مسافربری بین‌شهری سوار تاکسی شوید و از راننده درخواست کنید شما را به موزه مفاخر ملی بیرجند ببرد.
موزه عروسک خانه فروتنی بیرجند
با گشتوگذار در بین موزه های بیرجند به فرهنگ غنی این سرزمین پی خواهید برد. خانه فروتنی یکی از این موزه‌هاست. همان‌گونه که حتماً حدس زده‌اید، خانه فروتنی در سالهای بسیار دور، منزل اشراف بیرجند بود. این عمارت به‌رغم گذشت سالیان دراز، هنوز هم تماشایی است. خانه فروتنی بیرجند در ۱۳۸۰ به فهرست آثار ملی ایران راه یافت. مدتی بعد بودجه‌ای برای مرمت این خانه اختصاص پیدا کرد. پس از مرمت خانه فروتنی، این عمارت به موزهای برای نگهداری از عروسک‌های قدیمی تبدیل شد.
اکنون در موزهای که از آن صحبت می‌کنیم عروسک‌های دست‌ساز ارزشمندی نگهداری می‌شود. هر کدام از این عروسک‌ها، قصه‌ای ناگفته در دل نهان دارند و نمادی از آداب‌ورسوم بیرجندی‌های قدیم به حساب می‌آیند. گشتوگذار در موزه عروسک خانه فروتنی بیرجند وقت چندانی از شما نمی‌گیرد؛ در نتیجه اگر با خرید بلیط هواپیما بیرجند به این شهر رسیده‌اید، می‌توانید بیرجندگردی را با موزه عروسک خانه فروتنی آغاز کنید.
موزه مشارکتی مردم شناسی بیرجند
موزه های بیرجند عموماً در خانه‌های باستانی این شهر جا خوش کرده‌اند. برای نمونه می‌توان به خانه تاریخی اعتمادی‌نیا اشاره کرد. زیبایی‌های این عمارت به‌اندازه‌ای بود که آن را تبدیل به موزه کرد. در ۱۳۹۱، موزه مشارکتی مردم شناسی بیرجند در مکان عمارت اعتمادی‌نیا راه‌اندازی شد. اکنون در این موزه لوازم زندگی مردمان بیرجند قدیم نگهداری می‌شود. پوشاک، صنایعدستی، ظرف‌های سفالی و لوازم روزانه زندگی از چیزهایی است که در موزه مشارکتی مردم شناسی بیرجند وجود دارد. این موزه جلوه‌ای متفاوت از زندگی مردمان خراسان جنوبی را به گردشگران معرفی می‌کند. در کنار اشیا قدیمی، اطلاعاتی از بازی‌های محلی و سبک زندگی اهالی این منطقه در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد. این موزه در منطقه‌ای خوش‌مسیر واقع شده است. به‌لطف این شرایط اگر در یکی از هتل های بیرجند اتاق گرفته‌اید، مسیر سرراستی از هتل تا موزه مشارکتی مردم شناسی بیرجند پیش روی شماست.
موزه تاریخ طبیعی بیرجند
موزه های بیرجند هرکدام جنبه‌ای متفاوت از اقلیم این منطقه را به مخاطب معرفی می‌کند. همان‌گونه که میدانید استان خراسان جنوبی در کنار آب‌و‌هوای کویری، آب‌و‌هوایی کوهستانی نیز دارد. به همین دلیل گونه‌های جانوری بسیار متنوعی در این منطقه دور هم جمع شدهاند. موزه تاریخ طبیعی بیرجند اطلاعات سودمندی درباره پرندگان، پستانداران و خزندگان را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. از آنجایی که با موزه تاریخ طبیعی روبه‌رو هستیم، قسمتی از این موزه به انواع سنگواره‌های پیدا‌شده در این منطقه اختصاص یافته است.
به گردشگرانی که اهل طبیعت‌گردی هستند و می‌خواهند اطلاعات بیشتری درباره طبیعت بیرجند به دست آورند، گشتوگذار در موزه تاریخ طبیعی بیرجند را پیشنهاد می‌کنیم. این موزه با مراکز خرید بیرجند فاصله چندانی ندارد. به‌لطف این فاصله کم می‌توانید در کنار موزه‌گردی سری به یکی از این مراکز خرید بزنید و با دستی پر از سوغات بیرجند به دیار خود بازگردید.
موزه‌های خراسان جنوبی
خراسان جنوبی به‌اندازه‌ای موزه های متنوع و جالب دارد که نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن‌ها گذشت. اکنون که با هم نگاهی به موزه های بیرجند انداختیم، فرصت مناسبی است تا نیم‌نگاهی به موزه های خراسان جنوبی داشته باشیم. موزه‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم در شهرستان‌های مختلف استان خراسان جنوبی قرار گرفته‌اند. از آنجایی که استان خراسان جنوبی جاهای دیدنی بی‌شماری دارد، پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر درباره بیرجند و شهرستان‌های اطراف آن حتماً راهنمای سفر بیرجند را مطالعه کنید.
موزه های شهر قاین
موزه های قاین نیز همانند موزه های بیرجند به معرفی فرهنگ و رسوم مردمان این منطقه پرداخته‌اند. اگر راهی قاین شدید، حتماً سری به موزه‌های زیر بزنید.
موزه مردم شناسی قاین
عمارتی قدیمی در قاین با نام خانه تاریخی سلطانی وجود دارد. این عمارت در ۱۳۸۴ به موزه تغییر کاربری داد. خانه قدیمی که از آن صحبت می‌کنیم، مکان زندگی یکی از توانگران قاین بوده است. این بنا در دوره زندیه ساخته شده و در دوران قاجار و پهلوی نیز مرمت شده است. قسمت‌های مختلفی از خانه تاریخی سلطانی به موزه مردم شناسی قاین اختصاص یافته است. نمادهایی از مراسم شب یلدا، کاشت‌و‌برداشت زعفران، ریسندگی، حلاجی و مراسم سنتی کشاورزی در گوشه‌و‌کنار موزه مردم شناسی قاین خودنمایی می‌کند.
موزه مشاهير و مفاخر قاین
قاین یکی از قدیمی‌ترین شهرهای استان خراسان رضوی است. در این منطقه مفاخر مشهوری زندگی کرده‌اند. اهالی قاین برای زنده‌‌نگه‌داشتن یاد مفاخر این شهر، موزهای برای مشاهیر درست کرده‌اند. در این موزه آثاری از علمای مذهبی، دانشمندان و هنرمندان قاینی به نمایش گذاشته شده است.
موزه آب قاین
در انتهای کوچه‌ای قدیمی در یکی از خیابان‌های قاین آب‌انباری کهن خودنمایی می‌کند. این آب‌انبار سالهای سال است که بازنشسته شده و به موزه آب قاین تغییر کاربری داده. گفته می‌شود آب‌انبار قاین در دوران تیموریان ساخته شده است. همان گونه که میدانید قاین یکی از شهرهای گرمِ استان خراسان رضوی است. به همین دلیل آب در این شهر حکم کیمیا را دارد؛ در نتیجه آب جایگاه ویژه‌‌ای میان مردمان قاین پیدا کرده است. با گشتوگذار در موزه آب قاین، اطلاعات سودمندی درباره شاهرا‌ه‌های آبی بدست می‌آورید. اسنادی مربوط به بندها، آب‌انبارها و قنات‌های قدیمی در موزه آب قاین نگهداری می‌شود. قسمتی از این موزه نیز به وقف‌نامه‌ها و تواقفنامه‌هایی درباره مالکیت آب اختصاص یافته است. از آنجایی که کم‌آبی ایران را تهدید می‌کند، گشتوگذار در موزه آب قاین بهانه‌ای است برای اینکه قدر آب را بیشتر بدانیم.
موزه مردم شناسی فردوس
در فردوس قدیم حمامی با نام خیروز وجود داشت. این گرمابه همانند دیگر گرمابه‌های قدیمی ایران در کنار اینکه مکانی برای نظافت و بهداشت فردوسی‌ها بود، به‌عنوان پاتوق اهالی این دیار شناخته می‌شد. حمام خیروز پس از سال‌ها خدمت به اهالی فردوس بازنشسته شد و به موزه مردم شناسی فردوس تغییر کاربری داد. همان گونه که در بخش موزه های بیرجند برای شما گفتیم، عمارت‌های قدیمی که در گذر زمان سالم مانده‌اند، غالباً به موزه مردم شناسی تبدیل می‌شوند. به همین دلیل حمام خیروز در ۱۳۸۶ مرمت شد. بهینه‌سازی این حمام تا ۱۳۹۱ به طول انجامید. در نهایت در پایان ۱۳۹۱ حمام خیروز به‌عنوان موزه مردم شناسی فردوس افتتاح شد. در این موزه که از جاهای دیدنی اطراف بیرجند به حساب می‌آید، وسایل زندگی مردمان فردوس قدیم به نمایش گذاشته شده است. نمادهایی از حرفه‌هایی مانند نمدمالی، حجامت و دلاکی نیز در موزه مردم شناسی فردوس خودنمایی می‌کند.
موزه مردم شناسی طبس
باغی قدیمی در طبس با نام باغ خان وجود دارد. این باغ و عمارت داخل آن اکنون به موزه مردم شناسی طبس تبدیل شده است. در روزگارانی نه‌چندان دور، حمام عمومی در قسمتی از این باغ ساخته شد. این حمام تا ۱۳۸۴ برقرار بود؛ پس از آن برای مدتی تعطیل شد. در نهایت سایه همای سعادت روی سر باغ خان افتاد تا عمارت و محیط اطراف آن به موزه مردم شناسی طبس تبدیل شود. موزهای که از آن صحبت می‌کنیم حدود ۴هزار و ۴۰۰ مترمربع مساحت دارد. در این موزه نزدیک به ۵۰۰ عتیقه قدیمی نگهداری می‌شود. در موزه مردم شناسی طبس ۹ تندیس بر اساس شغل‌های قدیمی طبسی‌ها خودنمایی می‌کند. هر کدام از این تندیس‌ها در حال انجام کار خاصی هستند. چیزی حدود ۲۰ ویترین نیز در این موزه وجود دارد که عتیقه‌ها و لوازم زندگی طبسی‌های قدیم در آن‌ها گذاشته شده است.
موزه مردم شناسی نهبندان
یکی از وجه اشتراک‌های موزه های بیرجند با دیگر موزه‌های شهرهای استان خراسان جنوبی، مکان قرارگیری این موزه‌هاست. بیشتر این موزه‌ها در خانه‌های تاریخی برقرار شدهاند. در این زمینه می‌توان به موزه مردم شناسی نهبندان اشاره کرد. این موزه در عمارتی با نام سالاری قرار دارد. همان‌گونه که حتماً حدس زده‌اید عمارت سالاری یکی از خانه‌های قدیمی نهبندان است. این عمارت دو بخش بسیار بزرگ دارد. تاریخ ساخت عمارت سالاری به دوران قاجار باز می‌گردد. همانند دیگر موزه های مردم شناسی استان خراسان جنوبی، لوازم و پوشاک مردمان قدیمِ این ناحیه در موزه مرم شناسی نهبندان به معرض نمایش گذاشته شده است. لوازم کاشت‌و‌برداشت محصولات کشاورزی، دارهای قالی و تجهیزات نخ‌ریسی از لوازم جالبی است که در موزه مردم شناسی نهبندان مشاهده می‌شود. تصویرهایی از خانه‌های قدیمی نهبندان، لباس‌های محلی مردمان این منطقه و اسنادی به‌جای‌مانده از روزگاران قدیم نیز در موزه مردم شناسی نهبندان وجود دارد.
موزه مردم شناسی بشرویه
برخلاف موزه های بیرجند که به آن‌ها اشاره کردیم، موزه مردم شناسی بشرویه به‌صورت خصوصی اداره می‌شود. این موزه در خانه تاریخی ملا عبدالله تونی قرار دارد. تاریخ افتتاح موزه خصوصی بشرویه به ۱۳۸۷ خورشیدی باز می‌گردد. در این موزه نزدیک به ۲هزار اثر قدیمی نگهداری می‌شود. لوازم صحافی و کتابت، قفل و کلون‌های قدیمی، سکه و زیورآلات، لوازم آشپزخانه و تجهیزات روشنایی قدیمی در موزه مردم شناسی بشرویه نگهداری می‌شود. جالب است بدانید سفالینه‌هایی در موزه مردم شناسی بشرویه وجود دارد که تاریخ ساخت آن‌ها به دوران قبل از اسلام باز می‌گردد. در این موزه سکه‌هایی از دوران ولایت عهدی امام رضا (ع) خودنمایی می‌کند.
موزه مردم شناسی سرایان
سرایان در سالهای بسیار دور کاروان‌سرایی معروف داشت. این کاروان‌سرا سالهای سال پذیرای مسافرین بود. کاروان‌سرایی که از آن صحبت می‌کنیم به رباط شاه عباسی نیز معروف است و تاریخ ساخت آن به دوران حکومت صفویان باز می‌گردد. این کاروان‌سرا اکنون به موزه مردم شناسی سرایان تغییر کاربری داده است. لوازم زندگی مردمان قدیم سرایان در گوشه‌و‌کنار این موزه به نمایش گذاشته شده است. ابزارآلات شغل‌های قدیمی مانند ابریشم‌بافی، شال‌بافی، چاقوسازی در این قسمت‌های مختلف این موزه مشاهده می‌شود. دست‌نوشته‌های قدیمی، کتاب‌های خطی و صنایعدستی که سال‌ها پیش ساخته شده نیز در این موزه نگهداری می‌شود. موزه مردم شناسی سرایان مکان مناسبی برای آشنایی با فرهنگ مردمان استان خراسان جنوبی است.
موزه مردم شناسی خضری
شهری کوچک در خراسان جنوبی با نام خضری وجود دارد. این شهر نسبت به دیگر شهرهای این استان سرسبز‌تر است. به همین دلیل خضری از دیرباز تاکنون به‌عنوان یکی از کانون‌های گردشگری خراسان قدیم شناخته شده است. به‌لطف این شرایط خضری فرهنگی غنی و تاریخی کهن دارد؛ در نتیجه موزه مردم شناسی این شهر با آثاری برجسته و عتیقه‌هایی باستانی به نمادی از رسم‌و‌رسوم زندگی مردمان قدیم این ناحیه تبدیل شده است. موزه مردم شناسی خضری حاشیه پارک جنت این شهر واقع شده است. لوازم زندگی و کار مردمان قدیم این ناحیه در موزه مردم شناسی خضری به نمایش گذاشته شده است. موزه مردم شناسی خضری در مکان کوچکی با مساحت حدود ۹۰ مترمربع ساخته شده و زمان زیادی برای گردشگری نیاز ندارد. با این حال در همین مدت کم می‌توانید اطلاعات سودمندی از زندگی مردمان این ناحیه بدست آورید.
موزه های بیرجند در کنار دیگر موزه های استان خراسان جنوبی جلوه‌گاهی از فرهنگ کهن این مرزوبوم به حساب می‌آیند. امیدواریم به‌لطف اطلاعاتی که از این موزه‌ها با شما در میان گذاشتیم، گردشگری دل‌نشینی را در استان خراسان جنوبی تجربه کنید. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم همراهان ما در ره بال آسمان اطلاعات سودمندی از جاهای دیدنی بیرجند دارند، خواهشمندیم این اطلاعات را در قسمت نظرات با ما و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
مجموعه موزه های باغ اکبریه بیرجند با حدود ۴۵هزار متر مربع وسعت، بزرگ‌ترین و معروف‌ترین موزه این شهر است.
موزه مشاهیر و مفاخر ملی بیرجند، موزه عروسک بیرجند، موزه باستان شناسی بیرجند، موزه مردم شناسی بیرجند، و موزه حیات وحش بیرجند از بخش‌های اصلی موزه باغ اکبریه بیرجند به حساب می‌آید.
موزه عروسک خانه فروتنی، موزه میراث پهلوانی بیرجند، موزه مشاهیر و مفاخر ملی بیرجند، موزه مشارکتی مردم شناسی بیرجند و موزه تاریخ طبیعی به عنوان مهم‌ترین موزه‌های بیرجند شناخته می‌شود.
موزه مردم شناسی قاین، موزه آب قاین و موزه مردم شناسی فردوس از بهترین موزه های استان خراسان رضوی به حساب می‌آیند.
لباس‌های محلی، لوازم زندگی مردمان قدیم این ناحیه، عتیقه‌جات، حکاکی‌های باستانی، سفالینه‌های قدیمی، سکه‌های کهن و تندیس‌هایی از افراد قدیمی در موزه های بیرجند نگهداری می‌شود.