زیارتگاه چک چک یزد نه‌تنها یکی از جاهای دیدنی اطراف یزد به‌حساب می‌آید، بلکه جایگاه ویژه‌ای در دل گردشگران بین‌المللی دارد. چک چک، یکی از معروف‌ترین زیارتگاه‌های زرتشتیان در سرتاسر دنیاست. این زیارتگاه به لحاظ معنوی نیز جایگاه ویژه‌ای در دل پیروان دین زرتشت دارد. زرتشتیان از سرتاسر دنیا در ماه خاصی از سال به چک چک می‌آیند و به عبادت یزدان مشغول می‌شوند. به لحاظ باستانی نیز این زیارتگاه اسرار پنهانی از تاریخ و تمدن ایرانیان باستان را پیش روی علاقه‌مندان قرار می‌دهد. انصافاً باید گفت حیف است سری به یزد بزنید و گشت‌وگذاری جانانه در چک چک نداشته باشید. محبوبیت این زیارتگاه به اندازه‌ای است که به‌راحتی نمی‌توان از کنار آن گذشت. به همین دلیل از آنجایی که رسم داریم بهترینِ بهترین‌ها را به همراهان خود معرفی کنیم، در ادامه اطلاعات جالب و سودمندی درباره گردشگری در زیارتگاه چک چک یزد را با شما در میان می‌گذاریم.
زیارتگاه چک چک یزد کجاست؟
علاقه‌مندان تاریخ ایران باستان به‌خوبی در جریان هستند که یزد یکی از مراکز دین زرتشت در ایران قدیم بود. به همین دلیل در این سرزمین زیارتگاه‌های کوچک‌و‌بزرگی وجود دارد که یکی از معروف‌ترین آن‌ها با نام چک چک شناخته می‌شود. با این حال انصافاً باید گفت چک چک، نسبت به دیگر زیارتگاه‌های یزد اهمیت بیشتری دارد. به همین دلیل امکان ندارد از یکی از یزدی‌ها آدرس زیارتگاه چک چک را بپرسید و شما را به این مکان مذهبی راهنمایی نکنند. چک چک در فاصله‌ای نزدیک با اردکان یزد قرار دارد. به لحاظ جغرافیایی این زیارتگاه در شمال غرب یزد واقع شده است.
در این منطقه کوهی بلند با نام چک چک سر به آسمان گذاشته است. در این ناحیه کوه‌های اردکان و انجیر نیز قرار دارند. به لطف این کوه‌ها، چک چک آبوهوای بسیار خوشی نسبت‌به دیگر جاهای دیدنی اطراف یزد دارد. این کوه در بین اهالی یزد و کرمان با نام پیر سوز چک چک نیز شهرت پیدا کرده است. خوشبختانه چک چک مسیر سرراستی دارد و به‌راحتی آن را پیدا می‌کنید. در انتهای این مطلب درباره مسیر دسترسی به زیارتگاه چک چک بیشتر صحبت خواهیم کرد.
معرفی زیارتگاه چک چک یزد
چک چک بی‌دلیل به یکی از معروف‌ترین آتشکده های ایران تبدیل نشده است. این زیارتگاه در کنار اهمیت مذهبی، جاذبه‌های طبیعی چشمگیری دارد. قرار گرفتن چک چک در دل کوه‌های سربه‌فلک‌‌کشیده باعث شده تا این منطقه آبوهوای خوشی داشته باشد. در نتیجه گشتوگذار در چک چک برای گردشگرانی به تفریحی تبدیل می‌شود که هم فال است و هم تماشا. اهالی این منطقه به چک چک، زیارتگاه چک چکو نیز می‌گویند. آبوهوای خوش این زیارتگاه باعث شده تا در اطراف آن گیاهانی مانند پرسیاوشان و انجیر کوهی رشد کنند. در این زیارتگاه آبی زلال نیز روان است. جالب است بدانید زرتشتی‌ها زیارتگاه چک چک را با نام پیر سبز هم می‌شناسند.
در آیین مهر زرتشت، واژه پیر جایگاه بسیار ارزشمندی دارد. پیر به کسی گفته می‌شود که در بالاترین مرتبه عرفان قرار داشته باشد. سبز نیز در نام زیارتگاه پیر سبز به محیط سرسبز این زیارتگاه اشاره دارد. چندین درخت کهنسال چنار در اطراف زیارتگاه قد کشیده‌اند. سبزی این درختان دلیل دیگری برای انتخاب نام زیارتگاه پیر سبز برای این مکان مذهبی است. زیارتگاهی که از آن صحبت می‌کنیم جایگاهی بین‌المللی در بین باورمندان زرتشتی دارد. به همین دلیل در کنار توجه ایرانیان زرتشتی، پیروان این دین از دیگر مکان‌های دنیا نیز از کمک‌های مالی و معنوی به زیراتگاه چک چک دریغ ندارند. به لطف این شرایط، در روزگاری که بسیاری از زیارتگاه‌های زرتشتیان رو به خرابی گذاشته و بعضی از آن‌ها کاملاً تخریب شده، چک چک در اوضاع مناسبی به سر می‌برد.
دلیل نام گذاری زیارتگاه چک چک یزد
از دیوار و سقف این زیارتگاه آبی روان بیرون می‌آید. این آب داستان‌های جالبی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم و پرده از اسرار آن بر می‌داریم. با این حال خالی از لطف نیست اگر در جریان باشید چکه‌کردن آب از دیواره‌های زیارتگاه دلیلی است برای انتخاب نام چک چک.
تاریخچه زیارتگاه چک چک یزد
چک چک، زیارتگاهی قدیمی با تاریخچه‌ای کهن است. دیرینگی این زیارتگاه به سال‌های بسیار دورودرازی باز می‌گردد. بین کارشناسان باستان‌شناسی برای تخمین زمان دقیق ساخت این زیارتگاه اختلاف نظرهایی وجود دارد. در حین ورود به این زیارتگاه چشمتان به نوشته‌ای می‌افتد که به تاریخچه چک چک اشاره می‌کند. این نوشته را فردی با نام رستم بلیوانی، مدیر سابق انجمن زرتشتیان شریف‌آباد یزد گردآوردی کرده است. بر اساس این نوشته، در زمان پادشاهای یزدگرد سوم، اوضاع سیاسی ایران آشفته می‌شود؛ در نتیجه یزدگرد به همراه ملازمان و اعضای خانواده‌اش راه منطقه یزد فعلی را در پیش می‌گیرد. یزدگرد سوم پس از رسیدن به این ناحیه، فرمان می‌دهد تا برج و باروهای بلندی بنا کنند.
در دور این ناحیه نیز خندقی عمیق حفر می‌شود تا سد محکمی در برابر هجوم دژخیمان باشد. حضور یزدگرد سوم در منطقه یزد فعلی باعث شده تا تاریخ‌شناسان بر این باور باشند که شاید نام شهر یزد از یزدگرد سوم گرفته شده باشد. یزدگرد ۵ دختر و ۲ پس داشت. پس از اینکه شایعه مرگش به زبان اهالی منطقه می‌افتد، اعضای خانواده یزدگرد هر کدام به نقطه‌ای فرار می‌کنند و با اتفاق‌های ناخوشایندی روبه‌رو می‌شوند. یکی از اعضای نزدیک خانواده یزدگرم سوم، نیک‌بانو نام داشت. وی به طرف کوهی در اطراف اردکان فعلی فرار می‌کند. این کوه با نام چک چک شناخته می‌شد. بر اساس باور زرتشتیان، نیک‌بانو، زنی پرهیزگار و یزدان‌پرست بود. به همین دلیل به خواست یزدان در منطقه چک چک غیب می‌شود.
از قرار معلوم وی پس از اینکه خودش را در برابر دشمن ناتوان می‌بیند، از ترس اینکه پاکدامنی‌اش به خطر بیفتد، به قله کوه چک چک می‌رود. با این حال دژخیمان که تا دندان مسلح بودند و قصد خون نیک‌بانو را داشتند، راه قله کوه را در پیش می‌گیرند. در این بین به فرمان یزدان شکافی عمیق در دل کوه ایجاد می‌شود و نیک‌بانو از نظرها نهان می‌گردد.
دلیل ساخت زیارتگاه چک چک یزد
برای شما گفتیم که نیک‌بانو، زنی پاکدامن بود که از دست دژخیمان فرار کرد و به خواست ایزد در چک چک ناپدید شد. بر اساس باورهای زرتشتیان به دنبال ناپدیدشدن نیک‌بانو، از قله کوه چک چک آبی زلال به دامنه‌های آن روان شد. از آنجایی که هر کجا آب باشد، آبادانی پدیدار می‌شود، جمعیت زیادی راه کوه چک چک را در پیش گرفتند. چوپان‌ها نیز گله‌های خود را برای چرا به این ناحیه می‌آوردند. از قضای روزگار چوپانی در این ناحیه گله‌اش را گم می‌کند. این چوپان که از بخت بد خود می‌نالید، به پای کوه چک چک می‌آید و از آبِ روان دیواره‌های این کوه می‌نوشد. در این بین خستگی بر چوپان غلبه می‌کند و در پای کوه به خوابی عمیق می‌رود.
چوپان خوابِ بانوی زیبارویی را می‌بیند که مشغول محافظت از گله گوسفندانش است. این زن که بر اساس باورهای زرتشیان همان نیک‌بانو است، به چوپان می‌گوید که کلبه‌ای در این مکان بسازد و با روشن‌کردن شمع مشغول نیایش یزدان شود. چوپان قصه ما از خواب بیدار می‌شود و به ناگاه گوسفندانش را صحیح و سالم پیش روی خود می‌بیند. وی که از خوشحالی در پوستش نمی‌گنجید به نزد موبدان زرتشتی می‌رود و خواب خود را با آن‌ها در میان می‌گذارد. این چوپان با کمک دیگر اهالی زرتشتی در کوه چک چک آتشکده‌ای بزرگ برای ستایش یزدان بنا می‌کند.
اگر خاطرتان باشد به درخت چنار بزرگی اشاره کردیم که در همسایگی زیارتگاه چک چک یزد قرار دارد. بسیاری از زرتشتیان این درخت را عصای نیک‌بانو می‌دانند. آن‌ها بر این باور هستند که نیک‌بانو عصای خود را به کوه می‌زند تا از دل صخره‌ها آب جاری شود. ناگفته نماند بعضی از کارشناسان این زیارتگاه را یکی از معبدهای آناهیتا می‌دانند.
معماری زیارتگاه چک چک یزد
به‌رغم اینکه چک چک زیارتگاهی است که سال‌های‌سال از ساخت آن می‌گذرد، این آتشکده معماری جالب توجهی دارد. جالب است بدانید زیارتگاه چک چک به طرف شرق ساخته شده در نتیجه پرتوهای گندم‌گون خورشید در اول صبح به این زیارتگاه می‌تابد و فرصتی برای نیایش فراهم می‌کند. این زیارتگاه با سنگ در دل کوه ساخته شده است. در نگاه اول به زیارتگاه چک چک، چشم شما به محوطه‌ای بزرگ، ساختمان اصلی آتشکده و چندین ساختمان فرعی روشن خواهد شد. این ساختمان‌ها در چنین طبقه روی هم قرار دارند. بالاترین قسمت این زیارتگاه آتشکده اصلی است. چندین حجره در ساختمان‌های زیارتگاه وجود دارد. این حجره‌ها برای استراحت زائرین زرتشتی در نظر گرفته شده است و گردشگران امکان استفاده از آن را ندارند. جالب است بدانید در یکی از این حجره‌ها چاهی عمیق قرار دارد. باورمندان زرتشتی این چاه را مقدس می‌دانند. آن‌ها برای استجابت دعاهای خود، نخی بلند دور چاه گره می‌زنند.
یکی از ساختمان‌های اطراف زیارتگاه چک چک به شبستان اختصاص داده شده است. در این شبستان آشپزخانه و تنوری بزرگ وجود دارد. زائرین در این مکان نذری می‌پزند و گوشت گوسفند‌های قربانی را برای پخت غذا استفاده می‌کنند. انصافاً باید گفت درِ زیارتگاه چک چک یکی از تماشایی‌ترین قسمت‌های آن است. این در، رنگی فلزی و زیبا دارد. پیکر سربازی هخامنشی روی این در حکاکی شده است. کف زیارتگاه با سنگ مرمر پوشانده شده و چلچراغی بزرگ در وسط ساختمان اصلی خودنمایی می‌کند. در قسمتی از سقف این زیارتگاه آبی روان به پایین می‌ریزد. در نتیجه ظرف‌هایی برای جمع‌شدن آب در این مکان قرار دارد. زرتشتی‌ها این آب را مقدس می‌دانند؛ در نتیجه قسمتی از آن نوشیده می‌شود و بقیه آب به زائران به‌عنوان تبرک داده می‌شود.
دلیل علمی چکیدن آب از دیواره چک چک
برای شما داستان‌سرایی کردیم و گفتیم زیارتگاه چک چک قصه‌های بی‌شماری را در سینه نهان دارد. در این بین به آبی اشاره کردیم که از دیوار و سقف این زیارتگاه بیرون می‌آید. این آب در تمامی فصل‌های سال جریان دارد. در نتیجه بسیاری از باورمندان زرتشت آن را پدیده‌ای مذهبی می‌دانند. با این حال از آنجایی که هیچ چیزی در این عالم بی‌حکمت نیست، چکیدن آب از دیواره چک چک نیز دلیل علمی و محکمه‌پسندی دارد.
همان‌گونه که اشاره شد، آوازه چک چک در سرتاسر دنیا پیچیده است. به همین منظور برای فرنگی‌‌ها هم این پرسش پیش‌آمده بود که چرا از دیواره‌های چک چک در تمامی فصل‌های سال آب بیرون می‌آید. در نتیجه گروهی از دانشمندان هلندی راه ایران را در پیش گرفتند و به زیارتگاه چک چک آمدند. این دانشمندان پس از بررسی‌های مختلف، دلیل چکه کردن آب از دیواره‌های زیارتگاه را کشف کردند. بر اساس این بررسی‌ها مشخص شد کوهی که زیارتگاه بر روی آن بنا شده، بر روی گُسلی با ضخامت حدود یک کیلومتر قرار دارد. به همین دلیل آبراهه‌های زیرزمینی در زیر این گسل گیر کرده‌اند و راهی به بیرون ندارند. از آنجایی که کوه چک چک، جنس آهکی دارد، آبی که درون کوه قرار گرفته از دیواره‌های آهکی آن بیرون می‌آید. به همین دلیل است که حتی در فصل‌های کم‌بارش نیز این آب همیشه جریان دارد و در طول سالیان دراز هرگز خشک نشده است.
اسرار زیارتگاه چک چک
دیرینگی چک چک و آب مرموزی که از دیواره‌های این زیارتگاه بیرون می‌آید باعث شده تا اسرار مختلفی درباره آن نقل شود. این اسرار بیشتر به داستان‌های قدیمی و واقعیت‌های تاریخی می‌پردازد که از روزگاران دور تاکنون سینه‌به‌سینه توسط اهالی این ناحیه نقل شده است. یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی از باورمندان زرتشت بود. وی در زمان حمله اعراب به ایران دو پسر با نام‌های اردشیر و هرمزان داشت.
چندین دختر نیز در بین فرزندان یزدگرد وجود داشتند که معروف‌ترین آن‌ها نیک‌بانو نام داشت. یزدگرد سوم با سپاه خود به نبرد اعراب می‌رود و مجبور به عقب‌نشینی به خراسان می‌شود. نیک‌بانو نیز همان‌گونه که اشاره کردیم به کوه‌های چک چک پناه می‌برد. این شرایط باعث شد تا اسرار مختلفی درباره گنج‌های ساسانی در این منطقه بر سر زبان‌ها بیفتد. خوشبختانه به دنبال پیشرفت علم، پرده‌های زیادی از رازهای زیارتگاه چک چک برداشته شده است.
مراسم‌های ویژه زیارتگاه چک چک
دین زرتشت همانند ادیان دیگر، مراسم مختلفی دارد. اهمیت چک چک در بین زیارتگاه‌های ایران باعث شده تا این زیارتگاه به مکانی مناسب برای برگزاری مراسم مهم زرتشتی تبدیل شود. همه‌ساله در ۲۴ تا ۲۸ خرداد غوغایی در چک چک به راه می‌افتد. پیروان زرتشت از گوشه‌و‌کنار ایران به این زیارتگاه می‌آیند. مراسم خرداد در این زیارتگاه به اندازه‌ای اهمیت دارد که زرتشتی‌های دیگر کشورهای جهان نیز راه ایران را در پیش می‌گیرند و به چک چک می‌آیند. باورمندان زرتشتی در چک چک به درگاه یزدان دعا می‌کنند.
این مراسم با آیین‌های خاصی برگزار می‌شود که تماشای آن‌ها برای گردشگران نیز جالب به نظر می‌رسد. زرتشتی‌ها در این دو روز با حضور در چک چک به دعا و نیایش می‌پردازند و نان‌های نذری می‌پزند. این نان‌ها با نام سیرگ و سیرو شناخته می‌شود. زرتشتی‌ها بر این باور هستند که پختن نان نذری و آش نقش مهمی در برآورده کردن آرزوهای آن‌ها دارد.
مراسمی که از آن صحبت می‌کنیم فقط به پخت نان نذری و نیایش به درگاه یزدان خلاصه نمی‌شود. زرتشتی‌ها در چک چک دور هم جمع می‌شوند و سرودهای شاد می‌خوانند. خواندن اوستا با صدای بلند نیز یکی دیگر از آیین‌هایی است که در زیارتگاه چک چک انجام می‌شود. جایگاه مراسم خرداد زرتشتیان در این دین به اندازه‌ای است که آن حج زرتشتی‌ها می‌دانند. این مراسم فرصتی مناسبی برای آشنایی با زرتشت و فرهنگ ایرانیان باستان است. موبدان زرتشتی در این روزها اطلاعات زیادی از زندگی و آیین‌های ایران باستان را در اختیار گردشگران قرار می‌دهند. جالب است بدانید تازه عروس‌و‌دامادهای زرتشتی در مراسم خرداد زیارتگاه چک چک حضور پیدا می‌کنند. آن‌ها بر این باور هستند که حضور در این زیارتگاه، وصلت آن‌ها را مبارک می‌کند.
برگزاری جشن مهرگان در زیارتگاه چک چک یزد
با آغاز پاییز و فرا رسیدن مهر، یک‌بار دیگر آتش گردشگری در چک چک حرارت بیشتری پیدا می‌کند. با آغاز اعتدال پاییزی، زرتشتی‌ها جشن مهرگان را با شکوه‌‌وجلال بی‌نظیری در چک چک برگزار می‌کنند. زرتشتیان تاریخ برگزاری جشن مهرگان را ۱۰ مهر می‌دانند. در گاهشمار جلالی این تاریخ برابر با ۱۶ مهر ماه است. برگزاری جشن مهرگان در زیارتگاه چک چک، بهانه‌ای برای گردشگران علاقه‌مند تمدن ایران باستان فراهم می‌کند تا بار سفر به یزد ببندند.
ناگفته نماند فقط افرادی که کارت دعوت دارند می‌توانند در جشن مهرگان چک چک شرکت کنند. در این روزها بازدید از چک چک برای گردشگران رایگان نیست و باید هزینه‌ای پرداخت کنند. مطمئن باشید این هزینه ارزشش را دارد و با دستی پر از خاطره‌های خوش و تجربه‌های ارزشمند از چک چک به دیار خود باز خواهید گشت.
بهترین زمان بازدید زیارتگاه چک چک یزد
با توجه به شرایط آب‌و‌هوایی استان یزد، بهار بهترین زمان برای گردشگری در این استان و گشتوگذار در زیارتگاه چک چک است. طبیعت سرسبز اطراف این زیارتگاه در بهار از همیشه تماشایی‌تر است. به لطف این شرایط گشتوگذار در بهارهای چک چک بیشتر از همیشه به گردشگران خوش می‌گذرد. همان‌گونه که در بالا اشاره کردیم، مراسم باشکوهی در ۲۴ تا ۲۸ خرداد هر سال در چک چک برگزار می‌شود؛ در نتیجه اگر می‌خواهید از هوای دلپذیر بهاری این منطقه لذت ببرید و در یکی از بزرگ‌ترین مراسم دنیای زرتشت حضور داشته باشید، اواخر خرداد زمان مناسبی برای گشتوگذار در چک چک به حساب می‌آید. ناگفته نماند حضور غیر زرتشتی‌ها در مراسم زیارتگاه چک چک ممنوع است. با این حال از آنجایی روزهای قبل و بعد از مراسم، این زیارتگاه حس‌و‌حال دیگری دارد، گردشگری در آن بیشتر خوش می‌گذرد. از بهار که گذشتیم، به تابستان‌های خوش آبوهوای چک چک می‌رسیم.
برای شما گفتیم که چک چک، آبوهوای مطلوب‌تری نسبت‌به دیگر جاهای دیدنی یزد دارد. به همین دلیل تابستان‌های این منطقه به اندازه‌ای گرم نیست که گردشگری در آن به علاقه‌مندان خوش نگذرد. آبی که از دل سنگ‌های اطراف این زیارتگاه به بیرون می‌جوشد باعث شده تا دمای داخل چک چک نسبت به محیط بیرون خنک‌تر باشد؛ در نتیجه گردشگری تابستانه در چک چک برای علاقه‌مندان خالی از لطف نخواهد بود.
از اواسط پاییز به بعد هوای این منطقه به میزان چشمگیری روبه سردی می‌گذارد. با این حال اگر سرمایی نیستید، گردشگری در اواخر پاییز نیز به شما در چک چک خوش خواهد گذشت. این ناحیه در زمستان حسابی سرد می‌شود. از آنجایی که با یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های زرتشتیان روبه‌رو هستیم، درهای چک چک در زمستان هم به روی گردشگران باز است. البته با توجه به هوای سرد این ناحیه بهتر است گشتوگذار را به فصل‌های گرمِ سال اختصاص دهید.
نکات بازدید از زیارتگاه چک چک یزد
به دلیل مذهبی‌بودن زیارتگاه چک چک، گردشگران باید با لباس‌هایی پوشیده در این مکان حضور داشته باشند. همان‌گونه که اشاره کردیم، از دیوارهای این زیارتگاه آب می‌چکد. این آب به میزان کمی روی زمین جریان دارد. در نتیجه کف زیارتگاه همیشه خیس و نمناک است. از طرف دیگر اهمیت مذهبی این مکان باعث شده تا ورود با کفش به آن قدغن باشد. در نتیجه مسئولین زیارتگاه دمپایی‌هایی را به گردشگران می‌دهند تا به جای کفش پا کنند و خیس نشوند. پس از پایان گشتوگذار و خروج از زیارتگاه، دمپایی‌ها باید تحویل داده شود. آقایان پس از ورود به زیارتگاه باید کلاه سفید کوچکی روی سرشان بگذارند. پوشیدن روسری سفید برای بانوان در تمامی قسمت‌های زیارتگاه الزامی است. به سر کردن کلاه و روسری سفید، قسمتی از مراسم‌های زرتشتیان به حساب می‌آید.
ما ایرانی‌ها به‌خوبی می‌دانیم که بانوان در ایام خاص دوران قاعدگی نباید وارد اماکن مذهبی شوند. جالب است بدانید ریشه‌های این رسم به دوران قبل از اسلام باز می‌گردد. زرتشتی‌ها هم از حضور بانوان در این ایام خاص در آتشکده‌ها و اماکن مذهبی جلوگیری می‌کنند. همراه داشتن دوربین یا گوشی هوشمندی با دوربینی باکیفیت در گشتوگذار از زیارتگاه چک چک خالی از لطف نیست. این آتشکده منظره‌های چشمگیر و طبیعت زیبایی دارد که جان می‌دهد برای عکس‌های یادگاری.
اهمیت این زیارتگاه در دین زرتشت باعث‌شده تا در کنار مراسم‌های عمومی، جشن‌‌ها و آئیین‌های دیگری هم در آن برگزار شود. در نتیجه قبل از اینکه بار سفر به یزد ببندید، بهتر است پذیرش گردشگر را در این مکان مذهبی جویا شوید. حضور گردشگران در مراسم عمومی خرداد، جشن مهرگان و سیزدهم نوروز در آتشکده چک چک ممنوع است. در این روزها فقط عزیزان زرتشتی اجازه ورود به چک چک را دارند.
امکانات زیارتگاه چک چک یزد
محبوبیت این زیارتگاه باعث شده تا امکانات رفاهی خوبی داشته باشد. با این حال از آنجایی که چک چک از مراکز خرید یزد دور است، پیشنهاد می‌کنیم قبل از اینکه راهی این زیارتگاه شوید، لوازم ضروری و تنقلات همراه داشته باشید. در این مکان مذهبی خبری از فروشگاه نیست. چک چک فرسنگ‌ها با رستوران و کافه‌های یزد فاصله دارد. نزدیک‌ترین مکان برای خرید لوازم ضروری به چک چک، شهر اردکان است. لازم به ذکر است که در طول مسیر رسیدن به چک چک، فقط یک پمپ بنزین وجود دارد؛ به همین دلیل حتی در طول راه نیز شرایطی برای خرید و تهیه لوازم سفر مهیا نیست.
با این حال انصافاً باید گفت زیارتگاه چک چک امکانات رفاهی چشمگیری دارد. چندین چشمه سرویس بهداشتی در این مکان تعبیه شده است. در این زیارتگاه آب آشامیدنی نیز وجود دارد. با این حال برای حفظ بهداشت پیشنهاد می‌کنیم قبل از سفر چندین بطری آب آشامیدنی همراه داشته باشید. چک چک چندین حجره کوچک و بزرگ دارد. این حجره‌ها فقط مخصوص زائران زرتشتی است و در اختیار گردشگران قرار نمی‌گیرد. جالب است بدانید دیرینگی حجره‌هایی که از آن‌ها صحبت می‌کنیم به دوران ناصر الدین شاه قاجار باز می‌گردد. به همین دلیل برای اقامت در این زیارتگاه نمی‌توانید حساب باز کنید. خوشبختانه فاصله نسبتاً نزدیک زیارتگاه چک چک با مرکز شهر اردکان و یزد باعث شده تا در سفری یک‌روز بتوانید به این مکان بروید و شب را در بهترین اقامتگاه ها و هتل های سنتی یزد اتراق کنید.
جاهای دیدنی اطراف زیارتگاه چک چک یزد
اگر می‌خواهید قدم‌رنجه کنید و راهی اردکان شوید، حیف است که سری به دیگر جاهای دیدنی این منطقه نزنید. با این حال اکنون که صحبت از زیارتگاه‌های زرتشتیان در استان یزد به میان آمد، خالی از لطف نیست اگر در کنار زیارتگاه چک چک یزد، سری به زیارتگاه پیر سبز هریشت بزنید. این زیارتگاه فاصله چندانی با چک چک ندارد. به لحاظ ارزش و احترام نیز زیارتگاه پیر سبز هریشت یکی از مکان‌های معروف در بین زرتشتیان است. این زیارتگاه همانند چک چک داستان‌های پررمزورازی در سینه نهان دارد.
گفته می‌شود یزدگردسوم، کنیزی زیبارو داشت. به دنبال حمله اعراب این کنیز از چنگ دژخیمان می‌گریزد و به کوه پناه می‌برد. کنیزی که از وی صحبت می‌کنیم همانند بانوی کوه چک چک در این کوه ناپدید می‌شود. داستان ناپدیدشدن این کنیز سینه‌به‌سینه در دل باورمندان زرتشت منتقل می‌شود تا زمینه‌ای برای ساخت زیارتگاهی را در این مکان فراهم کند. این زیارتگاه با نام پیر سبز هریشت شناخته می‌شود و مکانی برای برگزاری جشن‌های مهم زرتشت به حساب می‌آید. زیارتگاه پیر سبز هرشت در ۱۵کیلومتری اردکان و ۹۰ کیلومتری غرب شهر یزد واقع شده است.
مسجد جامع اردکان، خانه تقدیری اردکان، کاروانسرا برج ارجنان، کوچه ضیایی اردکان، موزه مردم‌شناسی اردکان، غار اشکفت یزدان، و مسجد حاج محمد سعیدا از دیگر جاهای دیدنی اردکان است که فاصله کمی با زیارتگاه چک چک دارد. برای اینکه گردشگری شما در این ناحیه خالی از منظره‌های طبیعت نباشد، پیشنهاد می‌کنیم در کنار گشتوگذار در مکان‌های تاریخی، سری به کویر سیاه کوه اردکان نیز بزنید. گونه‌های جانوری و گیاهی بسیار متنوعی در کویر سیاه کوه زندگی می‌کنند. گشتوگذار در این پارک فرصت مناسبی است تا گردشگران با طبیعت زیبای استان یزد از نزدیک آشنا شوند.
اطلاعات بازدید زیارتگاه چک چک
درهای این زیارتگاه همه‌روزه از ۸ صبح به روی گردشگران باز است. این زیارتگاه از ۶ پس‌ازظهر تا روز بعد تعطیل می‌شود. ناگفته نماند از آنجایی که با مکانی مذهبی روبه‌رو هستیم، ساعت پذیرش گردشگر در این مکان ممکن است با توجه به آیین‌های مذهبی در بازه‌‌های مختلف سال تغییر کند. از آنجایی که چک چک در دل کوه‌های مرتفع قرار دارد، برای رسیدن به این زیارتگاه باید چیزی حدود ۱۸۰ پله را بالا بروید؛ در نتیجه گشتوگذار در این زیارتگاه برای توانیابان و کهنسالان دشوار است.
مسیر دسترسی زیارتگاه چک چک یزد
برای شما گفتیم که چک چک در استان یزد واقع شده است. این زیارتگاه در محدوده اردکان خودنمایی می‌کند. در نتیجه برای رسیدن به چک چک، ابتدا راه باید در هر کجای ایران که هستید راه مرکز ایران را در پیش بگیرید و به استان یزد بروید. پس از رسیدن به این استان راهی اردکان شوید. در ۴۳کیلومتری اردکان به بلواری با نام بهشتی می‌رسید. این بلوار را دنبال کنید تا راهی بلوار ولیعصر شوید. در امتداد بلوار ولیعصر به میدانی می‌رسید. این میدان را پشت سر بگذارید و مسیر خود را ادامه دهید تا به جاده چک چک برسید. پس از رسیدن به انتهای این جاده چشمتان به جمال زیارتگاه چک چک روشن خواهد شد.
این زیارتگاه جاده‌ای هموار و خوش‌مسیر دارد. از طرف دیگر به‌اندازه‌ای معروف است که اهالی محل به‌خوبی آدرس آن را می‌دانند؛ در نتیجه با خودروی شخصی مشکلی برای رسیدن به زیارتگاه پیدا نمی‌کنید. با این حال اگر با خوردوی شخصی قصد مسافرت ندارید، غم به دل خود راه ندهید، تاکسی‌های یزد، میبد و اردکان با کمال میل مسافران را به چک چک می‌برند.
گردشگرانی که شهر یزد، مبدأ گشتوگذار آن‌هاست باید مسیر ۹۶کیلومتری این یزد را در پیش بگیرند. برای رسیدن به زیارتگاه چک چک از شهر یزد، باید وارد بزرگراه یزد میبد شوید. سپس به کمربندی میبد احمدآباد بروید. در این مسیر راه خود را ادامه دهید تا به میدان برسید. در سمت راست این میدان جاده‌ای وجود دارد. این جاده را در پیش بگیرید تا جاده چک چک پیش روی شما قرار بگیرد.
سخن پایانی
زیارتگاه چک چک یزد، از آن دسته جاهای دیدنی است که گشتوگذار در آن به خاطره‌ای خوش در ذهن گردشگران تبدیل خواهد شد. قرارگرفتن این زیارتگاه در دل کوه فرصتی برای گردشگران فراهم می‌کند تا در کنار آشنایی با تمدن ایران باستان، آب‌و‌هوایی تازه کنند و از طبیعت زیبای استان یزد بهره بگیرند. امیدواریم اطلاعاتی که از زیارتگاه چک چک یزد با شما در میان گذاشتیم، سفری فراموش‌نشدنی را برای شما رقم بزند. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربه‌های سودمندی برای گردشگری در استان یزد دارید و جاهای دیدنی بی‌شماری در این استان می‌شناسید، خواهشمندیم این تجربه‌های مفید را در قسمت نظرات با همراهان خود در ره بال آسمان و دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید.
زیارتگاه چک چک در شمال غرب یزد و شرق اردکان واقع شده است. این زیارتگاه در بخش خرانق و دهستان رباطات در اردکان قرار دارد.
در این زیارتگاه سرویس بهداشتی تعبیه شده است. با این حال در اطراف آن خبری از فروشگاه و مکانی برای گذران شب نیست.
آقایان باید در این زیارتگاه کلاه کوچک سفیدی بر سر کنند و بانوان روسری سفید بپوشند. ورود بانوان در دوران ماهانه به این زیارتگاه قدغن است.
این زیارتگاه در دل کوه قرار دارد و مسیر رسیدن به آن از پله‌های زیادی می‌گذرد. در نتیجه گردشگری در زیارتگاه چک چک برای کهنسالان و توانیابان پیشنهاد نمی‌شود.
چک چک بهارهای تماشایی دارد و گردشگری در آن حسابی خوش می‌گذرد.