رودخانه جاجرود | رگ حیاتی پایتخت

رودخانه جاجرود یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی اطراف تهران محسوب می‌شود. در میان رودخانه های اطراف تهران از گذشته تا به امروز، رودخانه جاجرود شهرت بسیاری داشته است. این رودخانه در استان تهران و نزدیکی شهر جدید پردیس قرار دارد. امروز قصد داریم تا شما را با این رودخانه قدیمی و مهم تهران آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید.

رودخانه جاجرود کجاست؟

رودخانه جاجرود حدود 140‌ کیلومتر طول دارد و از دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه چند سرشاخه مهم دارد. مهم‌ترین سرشاخه آن از دامنه‌های جنوبی خرسنگ حرکت می‌کند. شاخه مهم دیگر آن از دامنه‌های کلون بستک سرچشمه می‌گیرد و به‌سمت جنوب حرکت می‌کند. این سرشاخه از دربند و منطقه شمشک عبور می‌کند و نهایتاً در منطقه فشم با پیوستن به سرشاخه‌های دیگر، رودخانه جاجرود را شکل می‌دهد. رودخانه آهار نیز که از دامنه‌های شمالی توچال سرچشمه می‌گیرد، نهایتاً در دهکده اوشان با رودخانه جاجرود یکی می‌شود. شاخه‌های فرعی دیگر همانند افجه، کنده‌رود و لوارک نیز مستقیماً به دریاچه مصنوعی سد لتیان می‌ریزند. رودخانه جاجرود در انتها و در 23‌کیلومتری سد لتیان، با رودخانه دماوند تلاقی پیدا می‌کند.

طبیعت و پوشش جانوری اطراف رودخانه

با توجه به بخش قبلی، انگار رودخانه جاجرود در لواسان به وجود می‌آید و به‌سمت جنوب حرکت می‌کند. در طول مسیر، این رودخانه باعث به‌وجود‌آمدن سرسبزی و حیات می‌شود. بخشی از این رودخانه، از مناطق کوهستانی عبور می‌کند. رودخانه جاجرود تهران در مسیر خود از منطقه حفاظت‌شده جاجرود و خجیر عبور می‌کند.  پارک ملی خجیر، یکی از زیباترین پارک‌های طبیعی استان تهران و شمال ایران محسوب می‌شود. این پارک بسیار سرسبز است و محیط زندگی مناسبی برای انواع حیوانات فراهم می‌کند. در این پارک تماشایی می‌توانید شاهد حضور انواع پرندگان، انواع پستانداران و حیوانات آبزی مختلف باشید. البته لازم به ذکر است بخشی از این پارک جزء مناطق نظامی به حساب می‌آید و ورود به آن ممنوع است.

جاذبه‌های دیدنی جاجرود

• سد لتیان

سد لتیان یک سد بتنی بسیار بزرگ است که روی رودخانه جاجرود تهران قرار دارد و 30درصد آب شرب پایتخت را تأمین می‌کند. این سد در سال 1346 احداث شد و یکی از قدیمی‌ترین سدهای استان تهران محسوب می‌شود. این سد 290‌ میلیون مترمکعب ظرفیت دارد. آب این سد با کمک یک تونل 3‌کیلومتری به تصفیه‌خانه تهرانپارس منتقل می‌شود. بد نیست بدانید این سد قادر است به‌صورت سالانه 70هزار مگاوات ساعت برق شبکه سراسری کشور را نیز تأمین کند. علاوه‌بر این‌ها، سد لتیان یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف تهران به شمار می‌آید. در ایام آخر هفته، بسیاری از ساکنان شرق پایتخت برای تفریح کنار دریاچه سد لتیان می‌آیند. ماهی‌گیری، قایق‌سواری و اسکی روی آب از تفریحاتی است که می‌توانید در سد لتیان تجربه کنید.

• روستای کمرد

بسیاری از ساکنان شرق پایتخت، کمرد را فقط به‌عنوان یک منطقه صنعتی بسیار بزرگ می‌شناسند؛ اما باید بدانید کمرد نام یک روستای بسیار زیبا و دیدنی است. این روستا در بخش شمالی رودخانه جاجرود قرار دارد. بسیاری از ورزش‌کاران، مهارت کوه‌نوردی خود را در این روستا به چالش می‌کشند. روستای کمرد یکی از زیباترین روستاهای بکر ییلاقی تهران محسوب می‌شود. در دل این روستا، چندین و چند غار مختلف و روستاهای فصلی متعدد حضور دارند. اگر اهل طبیعت‌گردی و ماجراجویی باشید، می‌توانید از کنار رودخانه جاجرود به‌سمت شمال حرکت کنید تا به روستای کمرد برسید. این روستا در فصل زمستان بسیار سرد و معمولاً پوشیده از برف است.

• آبشار کمرد

در نزدیکی روستای کمرد، آبشاری به ارتفاع 20 متر وجود دارد که یکی از زیباترین آبشارهای اطراف تهران محسوب می‌شود. آبشار کمرد از دیواره غاری با نام غار چهل دختر به پایین می‌ریزد. درباره این غار داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری روایت می‌شود. برخی افراد محلی بر این باور هستند که روزگاری چندین سرباز به این روستا حمله کردند. آن‌ها درباره زنان این روستا قصد شومی داشتند. چهل تن از دختران از ترس این سربازان به‌سمت مناطق کوهستانی متواری شدند. آن‌ها در طول مسیر به این کوه بزرگ رسیدند و به دام افتادند. این دختران از خداوند متعال خواستند تا عفت آن‌ها حفظ شود. در همان لحظه دهانه کوه باز شد و به این دختران پناه داد. از آن پس این غار را با نام غار چهل دختر می‌شناسند.

• پل جاجرود

پل شاه عباسی معروف به پل جاجرود، در فاصله 10‌کیلومتری شمال‌شرق تهران و در روستای سعیدآباد قرار دارد. قدمت این پل به 850 سال پیش باز می‌گردد. قبل از آنکه سد لتیان را روی رودخانه جاجرود بنا کنند، این پل یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی تاریخی نزدیک تهران محسوب می‌شد. بد نیست بدانید که این پل تا سال 1342 نیز شاه‌راه اصلی رفت‌وآمد مردم پایتخت به دماوند و استان مازندران بود. این پل جزء آثار تاریخی دوران سلجوقیان است. پل جاجرود را بارها و بارها در ادوار مختلف بازسازی و مرمت کرده‌اند. آخرین مرمت در دوران ناصرالدین شاه قاجار با هزینه 24هزار تومان انجام شد. بد نیست بدانید این پل از جنس سنگ‌های کف رودخانه ساخته شده است و دو دهانه بزرگ به عرض 7 و 12 متر دارد.

تفریح در نزدیکی رودخانه

• ماهیگیری در رودخانه جاجرود

در رودخانه جاجرود ماهی‌های مختلفی همانند قزل‌آلا، ماهی سفید و ماهی کپورکراس زندگی می‌کنند. اگر اهل ماهی‌گیری باشید، می‌توانید سری به رودخانه جاجرود و البته سد لتیان بزنید. برای آنکه نتیجه بهتری بگیرید، بهتر است حتماً خودتان را به دریاچه سد لتیان برسانید. در این دریاچه انواع ماهی‌های پرورشی بسیار لذیذ و بزرگ زندگی می‌کنند. ماهیگیری در این دریاچه مجاز است و به همین خاطر یکی از جذاب‌ترین تفریحات ساکنین شرق پایتخت همین ماهیگیری در دریاچه سد لتیان است. تصور کنید که یک ماهی بزرگ به قلاب شما گیر کند و همان‌جا آن را روی آتش کباب کنید.

• قایق‌رانی

قایق‌رانی در دریاچه سد لتیان یکی دیگر از تفریحاتی است که می‌توانید در کنار رودخانه جاجرود تجربه کنید. انواع قایق پارویی و پدالی در این دریاچه به گردشگران کرایه داده می‌شود. به این ترتیب می‌توانید تا وسط دریاچه بروید و از مناظر اطراف لذت ببرید. لازم به ذکر است برای قایق‌سواری حتماً باید از جلیقه نجات استفاده کنید. پس دیگر نیازی نیست نگران غرق‌شدن در آب دریاچه باشید.

• اسکی روی آب

اسکی روی آب یکی دیگر از تفریحات هیجان‌انگیزی است که می‌توانید در دریاچه سد لتیان و کنار رودخانه جاجرود تجربه کنید. اسکی روی آب و قایق‌رانی هر دو تحت نظارت مستقیم نیروی هوایی و شهرداری لواسان انجام می‌شوند. به همین خاطر تمامی مسائل ایمنی گردشگران در نظر گرفته خواهد شد.

• پیک‌نیک خانوادگی کنار رودخانه جاجرود

در ایام آخر هفته، از دریاچه سد لتیان تا پایین پلیس‌راه جاجرود، به‌سختی می‌توانید جای خالی برای پهن‌کردن زیلو پیدا کنید! مخصوصاً در ابتدای بهار که رودخانه پرآب است، هر پنجشنبه و جمعه، خانواده‌ها برای پیک‌نیک به سراغ جاجرود می‌آیند. بخشی از رودخانه فاقد پوشش گیاهی است و شاید آفتاب شما را آزار دهد؛ اما اگر از رودخانه عبور کنید، می‌توانید زیر سایه درختان پناه بگیرید و از پیک‌نیک خود لذت ببرید.

• رستوران‌گردی

در کنار رودخانه چندین و چند رستوران، کافه و آب‌میوه‌بستنی مختلف حضور دارند. برخی از این رستوران‌ها دارای تخت‌های سنتی کنار آب هستند. رستوران ریور ساید معروف‌ترین رستوران ساحلی این محدوده به حساب می‌آید. اگر شرایط کمپ کنار رودخانه را ندارید، می‌توانید سری به این رستوران‌ها بزنید و از میل‌کردن غذایی خوشمزه کنار آب خنک جاجرود لذت ببرید.

بهترین زمان بازدید از رودخانه جاجرود

متأسفانه رودخانه جاجرود از یک رود خروشان بزرگ، به یک رودخانه فصلی تبدیل شده است. رود جاجرود عموماً از ابتدای بهار تا اوایل تابستان و از ابتدای پاییز تا اوایل زمستان پرآب است. البته این مسئله به میزان بارش باران بستگی دارد. زمانی که بارش باران فراوان باشد، رودخانه جاجرود پرآب و خروشان خواهد بود؛ اما در سال‌هایی که بارش باران کاهش پیدا کند، سطح رودخانه تقریباً خشک می‌شود.

امکانات رفاهی

در مسیر رودخانه خبری از امکانات رفاهی و خدماتی نیست. حتی در این منطقه سرویس بهداشتی یا آبخوری نیز احداث نشده است. پس اگر قصد دارید تا کنار رودخانه یا حتی سد لتیان کمپ‌کنید، حتماً لوازم ضروری کامل از آب تا تنقلات را همراه بیاورید. البته پیش از ورودی سد یا رودخانه، ده‌ها مغازه مختلف حضور دارند.

اقامت در نزدیکی رودخانه جاجرود

در نزدیکی جاجرود، خبری از هتل یا اقامتگاه نیست. البته امکان اقامت در ویلاهای شخصی حاشیه رودخانه وجود دارد. لازم به ذکر است برای اقامت در این ویلاها باید هزینه گزافی بپردازید. هزینه اقامت در ویلاهای جاجرود در ایام آخر هفته و تعطیلات افزایش پیدا می‌کند.

جاهای دیدنی نزدیک به رودخانه جاجرود

• پل شاه عباسی؛
• آبشار کمرد؛
• روستای کمرد؛
• روستای سعیدآباد؛
• شهر جدید پردیس؛
• پارک ملی خجیر؛
• سد لتیان.

مسیر دسترسی به رودخانه جاجرود

برای دسترسی به رود جاجرود باید خودتان را به‌ شرق تهران برسانید. دسترسی به این سد فقط از طریق جاده قدیم جاجرود امکان‌پذیر است. پس به‌هیچ‌وجه وارد بزرگ‌راه شهید سلیمانی یا همان اتوبان پردیس نشوید. از انتهای بزرگ‌راه بابایی شرق یا زین‌الدین شرق می‌توانید خودتان را به جاده قدیم جاجرود برسانید. بعد از حدود 10‌ کیلومتر، به پلیس‌راه جاجرود خواهید رسید. وسیله نقلیه خود را در همین اطراف پارک کنید و پیاده به‌سمت رودخانه بروید.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره رودخانه جاجرود چیست؟ به نظر شما چطور می‌توان مشکل کم‌آبی این رودخانه را حل کرد؟ به نظر شما در آینده نزدیک شاهد خشک‌شدن کامل آب رود جاجرود خواهیم بود؟ آیا این داستان تلخ درباره سایر رودخانه های ایران نیز صادق است؟ رودخانه جاجرود امروز با گذشته چه فرقی کرده است؟ نظرات خود را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.