خانه ماپار اهواز | ماه‌پاره‌ای در دل جنوب

می‌خواهیم چند ساعتی را بین آجرهای خانه‌ای نفس بکشیم که تصویری از قدیم‌ترها دارد. می‌شود اصالت و فرهنگ این مرزو‌بوم را در تک‌‌تک این آجرها دید. اگر کنجکاو اسم این خانه اصیل و تاریخی هستید، اسم آن خانه ماپار است؛ پس امروز به جنوب ایران سفر می‌کنیم.

خانه ماپار کجاست؟

هر جای ایران که باشیم، برای رسیدن به خانه ماپار باید به سمت استان خوزستان راهی شویم. در بین شهرهای این استان، مقصد ما شهر اهواز است. در نزدیکی رود کارون از هر کسی سراغ منزل ماپار را که بگیرید، خیابان خوانساری را نشانتان می‌دهد. خانه تاریخی ماپار در همین خیابان است.

معنای ماپار

ماپار، ساده شده واژه ماه‌پاره و به معنی پاره‌ای از ماه است. این واژه زیبا فامیلی قومی در دزفول است. بعضی‌ها می‌گویند اصالت ماپارها به بختیاری‌ها و چهارلنگ برمی‌گردد؛ اما این فقط در حد شنیده‌هاست.

تاریخچه خانه ماپار

عبدالمجید ماپار یکی از تاجرهای اهواز بود. او در روزگاری زندگی می‌کرد که حکومت قاجار نفس‌های آخر را می‌کشید. پهلوی کم‌کم داشت همه چیز را به دست می‌گرفت. عبدالمجید در این دوران تصمیم گرفت تا خانه‌ای به سبک دلخواهش بسازد. او معماری و ساخت بنا را به عهده یکی از بهترین معمارهای زمان پهلوی گذاشت. دولت پهلوی بعد از فوت عبدالمجید، خانه‌اش را توقیف کرد؛ اما سرگذشت این خانه به همین جا ختم نشد. بعد از انقلاب اسلامی، منزل ماپار را به سازمان میراث فرهنگی سپردند. از آن زمان به بعد، این محل یکی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی اهواز شد. خانه تاریخی ماپار را ثبت ملی هم کرده‌اند.

معماری خانه ماپار

منزل ماپار مساحتی 550متری دارد. سردر ورودی این بنا آجرفرش است. آجرها را یکی‌درمیان عمود بر هم جاگذاری کرده‌اند. در معماری، به این سبک آجرچینی، خفته‌وراسته می‌گویند. به حیاط عمارت که پا بگذارید، نمایی از خانه‌های آجری با سبکی سنتی می‌بیند. خانه ماپار اهواز دوطبقه است؛ البته برای روزهای گرم و شرجی جنوب، زیرزمینی هم برای آن ساخته‌اند. سبک خانه به شکل دوره‌ساز است و چندین اتاق ورودی دورتادور حیاط وجود دارد. درهای چوبیِ اتاق‌ها با شیشه‌های رنگارنگش خانه تاریخی ماپار را تماشایی کرده است.

طاق‌نماهای هلالی این بنا، هویتی از خانه های تاریخی اهواز را نشان می‌دهد. سقف اتاق‌ها از جنس چندل‌های چوبی است. این تیرهای چوبی را با فاصله 30 سانتی‌متر از هم چیده‌اند. نرده‌های بام خانه ماپار به صورت مشبک‌هایی به شکل لوزی هستند که زیبایی بنا را کامل می‌کنند. این خانه دارای 2 حیاط شبیه‌به هم است؛ البته در حال حاضر فقط از یک حیاط استفاده می‌کنند. حیاط عمارت فضایی دنج و دوست‌داشتنی دارد. حوض کوچک و فیروزه‌ای در وسط حیاط، حس‌وحال خوبی به این عمارت بخشیده‌است. کنار حوض که بروید، انعکاس تصویر خانه ماپار و درخت‌ها را در آب می‌بینید.

نخل عمارت ماپار

درخت نخل برای مردم جنوب جایگاه مقدسی دارد. ثمره درخت نخل سال‌هاست که برکت سفره‌های مردم این دیار است. مردم جنوب، نخل‌ها را بخشی از هویتشان می‌دانند. نخل‌های حیاط هم اصالت جنوبی این آب‌وخاک را حفظ کرده‌اند. دو درخت نخلِ این بنا تنه‌خمیده‌ای دارند و انگار در حال شکستن هستند. مردم اهواز به آن‌ها «نخل قهر کرده» می‌گویند. خیلی از مسافرها برای بازدید از نخل ماپار به این خانه می‌آیند. ممکن است در مستند کوتاهی درباره محیط زیست به اسم “قهر نخل” آن‌ها را دیده باشید.

بازسازی خانه ماپار

خانه ماپار اهواز در سال‌های عمرش از دست عوامل طبیعی جان سالم به در نبرده است. موریانه‌ها و رطوبت خواب خوش این خانه را به هم زده‌اند؛ اما مسئولین این بار به فکر مرمت آن افتادند. در 1395 بخشی خصوصی، زیر نظر سازمان میراث فرهنگی برای بازسازی خانه تاریخی ماپار دست به کار شد. در فاز اول برای مرمت و بازسازی خانه مبلغی حدود 200 میلیون تومان در نظر گرفتند. در این بازسازی، فضای داخلی خانه، لوله‌کشی‌ها، سیم‌کشی‌های برق، دیوارها و … را مرمت کردند. این سازمان، برای فاز دوم بازسازی عمارت ماپار هم برنامه‌هایی دارد.

جاذبه‌های گردشگری خانه ماپار

این روزها خانه تاریخی ماپار، فضایی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری است. در زمان‌های مختلف سال جشنواره‌های کوچکی را در این عمارت بر پا می‌کنند. از رونمایی کتاب گرفته تا تئاتر و نمایشگاه عکاسی در خانه ماپار برگزار می‌شود.

• کتابخانه

اگر به حافظ‌خوانی علاقه‌مند هستید، سری به زیرزمین این خانه بزنید. کتابخانه‌ای از کتاب‌های حافظ در زیرزمین این بنا وجود دارد. انجمن دوستداران حافظ هم از 1386 فعالیتش را در خانه ماپار شروع کرد. گاهی هم مراسم شعرخوانی در این مجموعه به راه است.

• نگارخانه

می‌توانید به نگارخانه عمارت ماپار بروید و از مجسمه‌های هنری دیدن کنید. در عکاس‌خانه لباس‌های سنتی بپوشید و عکس یادگاری بگیرید. اینجا اجرای موسیقی زنده هم به راه است که حالتان را تازه می‌کند.

• صنایع دستی

در طبقه اول بخش صنایع دستی هم هست. اگر دوست داشتید یادگاری پرخاطره‌ای از جنوب داشته باشید، از این نمایشگاه دیدن کنید. می‌توانید ظروف سفالی، لباس‌های دست‌دوزی‌شده، حصیرهای دستبافت و زیورآلات صدفی تهیه کنید. خرید سوغاتی‌های هنری هم از قشنگی‌های سفر است.

• بامک خانه ماپار

در این خانه تاریخی، مرکز گردشگری کودک (بامک) هم فضایی برای سرگرمی کودکان ایجاد کرده است. برخلاف جاهای تاریخی دیگر، اینجا نه‌تنها حوصله بچه‌ها سر نمی‌رود، کلی هم چیزهای جدید یاد می‌گیرند. اینجا مرکزی برای راهنمایی گردشگرها هم دارند و اطلاعات خوبی در اختیارتان می‌گذارد.

• شربت‌خانه

بعد از گشت‌وگذار در بخش‌های مختلف در هوای گرم جنوب، نوشیدن شربتی خنک می‌چسبد. به شربت‌خانه بنای تاریخی ماپار بروید و نوشیدنی معروفش، مای لقاح را امتحان کنید. این نوشیدنی را از عرقیاتی درست می‌کنند که از لقاح درخت نخل ساخته می‌شوند.

• رستوران و کافی‌شاپ خانه ماپار

از خوشمزگی‌های غذاهای جنوبی هر چه بگوییم، کم است؛ البته لازم نیست به جای دوری بروید. رستوران و کافی‌شاپی در همین مجموعه هست. می‌توانید در فضای حیاط بنشینید یا حتی بالای عمارت بروید و غذایتان را نوش جان کنید. اگر انتخابتان حیاط باشد، فضای آن با گلدان‌ها و باغچه کوچک سرسبزش آرامش را مهمان سفره‌اتان می‌کند.

جاهای دیدنی نزدیک خانه ماپار

اهواز از زیباترین شهرهای جنوبی ایران است. مردمی مهمان‌نواز و خون‌گرم دارد. از زیباترین جاهای دیدنی اهواز رود کارون است که با عظمتش از میان شهر می‌گذرد. شب‌ها، اطراف کارون بسیار تماشایی می‌شود.

• پل طبیعت کیانپارس

پل طبیعت کیانپارس، از جذاب‌ترین بخش‌های شهر است. از بالای این پل، رود پرآب کارون زیباترین تصویرش را به نمایش می‌گذارد. پل طبیعت کیانپارس، دو پارک لاله و پارک ساحلی اهواز را به وصل کرده است. روی پل قدم بزنید و لحظه‌های خاطره‌انگیزی ثبت کنید.

• کلیسای سورپ مسروپ

قدمت کلیسای سورپ مسروپ به دوره پهلوی می‌رسد. ترداد داویدیان یکی از کارکنان شرکت نفت این کلیسا را ساخت. اگر دوست دارید مطلب بیشتری درباره این کلیسا بخوانید، به مقاله‌اش سری بزنید.

• کاروانسرای معین التجار

کاروانسرای معین التجار، یادگاری از دوره قاجار است. معماری متفاوت و زیبای این کاروان‌سرا در وسط شهر اهواز گردشگرهای فراوانی را به سمت خودش می‌کشاند. می‌توانید در خیابان کیوان آن را پیدا کنید.

بهترین زمان بازید

جنوب ایران در ۶ ماه اول سال هوای مطبوع و معتدلی دارد. در ایام نوروز مسافرهای زیادی به جنوب کشور سفر می‌کنند. اگر قصد سفر به جنوب را دارید، پاییز و زمستان بهترین زمان سفر است. از اواسط بهار هوا رو به گرمی می‌رود و دمای هوا در روزهای تابستان تا 60 درجه هم می‌رسد.

اقامت در نزدیکی خانه ماپار

در سفرتان می‌توانید مهمان هتل‌های اهواز باشید. هتل پارس اهواز، هتل نادری اهواز، هتل پرشیا و… بخشی از اقامتگاه‌های سطح شهر هستند.

مسیر دسترسی

برای بازدید از خانه ماپار به جنوب ایران بروید و چند روزی را مهمان مردم خونگرم این دیار باشید. بعد از رسیدن به خوزستان، مسیر را تا اهواز ادامه بدهید. به خیابانی در نزدیکی رود کارون، به اسم نادری بروید. می‌توانید خانه ماپار را در خیابان خوانساری، پلاک 55 پیدا کنید.

هزینه بازدید	3000 تومان
ساعت بازدید	9 صبح تا 6 عصر
شماره تماس	09056138877
آدرس	ایران، استان خوزستان، اهواز، خیابان زند، شهید خوانساری، بین کافی و جهانیان

هر گوشه از خانه ماپار اهواز فضایی گرم و دوست‌داشتنی ویژه خودش را دارد. هر آنچه که از این خانه می‌دانستیم، برایتان گفتیم. این سفر مجازی به میزبانی ره بال آسمان را دوست داشتید؟ اگر سفری به این خانه داشته‌اید، تجربه‌هایتان را برایمان در کامنت بنویسید.