راهنمای سفر به مریوان | زادگاه بزرگترین چشمه آب شیرین دنیا

شاید بسیاری از افراد درباره انتخاب مسیر سفر، معیارهای خاصی را در نظر بگیرند. معیارهای ریز و درشت باعث می‌شوند تا مقاصد سفر ما همگی محدود و کلیشه‌ای شوند. سفر برای هرکس یک معنا دارد. برخی استراحت را سفر می‌دانند، برخی خرید را سفر می‌دانند و برخی سفر را در کشف جاهای جدید معنا می‌کنند. سفر به مریوان می‌تواند سفری جدید و هیجان‌انگیز برای بسیاری از گردشگران باشد. امروز با ما همراه باشید تا مریوان را بهتر بشناسید.

مریوان کجاست؟

مریوان یکی از زیباترین شهرهای ایران است که قدمت چندانی ندارد. این شهر یکی از جاهای دیدنی استان کردستان محسوب می‌شود. مریوان در نزدیکی مرز عراق قرار دارد. به همین خاطر یکی از شهرهای مرزی ایران نیز به حساب می‌آید. این شهر زیبا در 125کیلومتری مرکز استان کردستان، یعنی سنندج واقع شده است.

طبیعت مریوان

وجود بزرگ‌ترین چشمه آب شیرین دنیا در این شهر گویای طبیعت زیبای آن است. هر وجب از خاک استان کردستان، به‌نوعی خاص زیباست؛ اما مریوان را باید لای پر قو گذاشت. دشت‌هایی مخملی و سبز‌رنگ در هر گوشه از این شهر به چشم می‌خورند. پرندگان زیر آواز می‌زنند و از بالای سرتان عبور می‌کنند. هوای خنک کوهستانی صورت شما را نوازش می‌کند. انگار که در قلمرو کوهستان، خورشید با زمین تا حدودی غریبه است. سرمای هوا حتی در تابستان تنتان را مورمور می‌کند. اگر فرض کنیم که در زمان آفرینش، خداوند با قطره‌چکان زیبایی و نعمات طبیعی را در زمین تقسیم می‌کرد، انگار که اینجا را سر فرصت آبیاری کرده است!

خلاصه که هرچه از زیبایی و جاهای دیدنی مریوان بگوییم، کم گفتیم. جمعیت کم این شهر باعث می‌شود تا شاهد رقص ستارگان در سیاهی آسمان شب باشیم. هوایی خوش و پاک همانند روز اول خلقت زمین در این شهر شما را حسابی شاداب می‌کند. از هر گوشه خاک، یک چشمه می‌جوشد. رودهای خروشان جاری می‌شوند و طبیعت از مهم‌ترین گنجینه خود یعنی بزرگترین چشمه آب جهان حفاظت می‌کند.

بهترین زمان سفر به مریوان

مریوان در ارتفاع 1،320‌متری از سطح دریا قرار دارد. به همین خاطر جزء مناطق کوهستانی غرب ایران به حساب می‌آید. از‌این‌رو مریوان 99 روز یخ‌بندان را در هر سال تجربه می‌کند. همان طور که انتظار دارید، 6 ماه دوم سال شاید زمان مناسبی برای سفر به این شهر نباشد. البته که مناظر زمستانی این شهر به‌شکلی خاص زیباست. اگر تصاویر برفی این شهر را ببینید، متوجه می‌شوید اینکه بگوییم که چه زمانی بهترین وقت سفر به مریوان است، کمی بی‌انصافی خواهد بود. با وجود این می‌توان گفت زیبایی طبیعت مریوان در فصل بهار دوچندان می‌شود. همچنین حتی در تابستان هم می‌توانید از خنکی هوا لذت ببرید. پس می‌توانید در تعطیلات تابستانی امسال، برای سفر به مریوان برنامه‌ریزی کنید.

جاهای دیدنی مریوان

• دریاچه زریوار

دریاچه زریوار مریوان یا همان دریاچه زریبار، مهم‌ترین جای دیدنی این شهر محسوب می‌شود. همان طور که بارها و بارها اشاره کردیم، این دریاچه بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین در جهان است. البته شاید در میان این همه زیبایی نباید داستان‌هایی تلخ روایت کرد؛ اما متأسفانه این دریاچه رو به نابودی است. این دریاچه یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی مریوان است. زریوار در 3‌کیلومتری غرب این شهرستان و در ارتفاعات آن واقع شده است. برای دسترسی به دریاچه زیبای زریوار، باید از میان جنگل‌های کوهستانی عبور کنید.

درباره این دریاچه داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری روایت می‌شود. برخی تصور می‌کنند که یک گنج قدیمی در کف این دریاچه پنهان شده است. شاید هم خود دریاچه گنج واقعی این منطقه به حساب می‌آید. به هر حال این دریاچه زیبا محل زندگی صدها گونه پستاندار و پرنده مختلف است. زریوار در میان نیزارهای بلندقامت قرار دارد و البته که همین نیزارها عامل خشکی دریاچه هستند. قایق‌سواری در دریاچه یکی از مهم‌ترین تفریحاتی است که باید در این شهر تجربه کنید.

• غار کونا شم شم

غار کونا شم شم در نزدیکی روستایی با نام تراق تپه قرار دارد. برای دسترسی به این غار باید خودتان را به ارتفاعات چهل چشمه برسانید. دسترسی به غار کونا شم شم کمی دشوار است. به همین خاطر اکثراً ورزش‌کاران مهارت خود را در فتح این غار و بازدید از درون آن به چالش می‌کشند. شم شم در زبان کردی به‌معنای یک حفره است که درون آن خفاش زندگی می‌کند. این غار از انواع غارهای آهکی به حساب می‌آید. غار کونا شم شم 3 دهانه ورودی دارد که متأسفانه یکی از آن‌ها به‌خاطر ریزش کوه مسدود شده است. بد نیست بدانید درباره این غار نیز داستان‌های بسیاری روایت می‌شود. بهتر است به مریوان سفر کنید و داستان‌ها را از زبان مردم محلی بشنوید. این غار یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی مریوان به حساب می‌آید.

• دشت بیلو

دشت بیلو در 15‌کیلومتری مریوان قرار دارد. این دشت یکی دیگر از جاهای دیدنی مریوان است. دشت بیلو یک نمایشگاه بزرگ از انواع گونه‌های گیاهی و حیوانی به حساب می‌آید. جالب است بدانید در فصل بهار، صدها لک لک به این دشت مهاجرت می‌کنند. اگر می‌خواهید شاهد این منظره زیبا باشد، بهتر است اوایل اردیبهشت به این دشت سفر کنید. خوشبختانه حال این دشت زیبا بسیار خوب است. مردم محلی به‌حدی با حیوانات مهربان هستند که می‌توانید شاهد انواع حیوانات در آن باشید. تصور کنید در حال قدم‌زدن هستید که یک خرگوش شیطون از جلوی شما می‌دود تا با شما بازی کند. این دشت روحیه شما را بهتر می‌کند و هر چه غم و غصه دارید را فراموش خواهید کرد.

• آبشار گویله

سقوط همیشه تلخ نیست. گاهی سقوط هم می‌تواند زیبا باشد. گاهی سقوط می‌تواند باشکوه باشد. آبشار زیباترین سقوط طبیعت است که نشان می‌دهد هر شکستی مساوی نابودی نیست. یک رود جاری خوش‌وخرم در میان دشت‌های مریوان تاخت‌وتاز می‌کند. ناگهان به کوهی با ارتفاع 50 متر می‌رسد. رود پیکر خود را به طبیعت می‌سپرد و با سینه ستبر تن به این سقوط می‌دهد. آبشار گویله یکی از زیباترین جاهای دیدنی مریوان است. تماشای آبشار از دور یا آب‌تنی‌کردن در حوضچه زیر آبشار، هر کدام به‌نوعی خاطره‌ساز و زیبا خواهد بود. این آبشار در 20‌‎کیلومتری روستای گویله قرار دارد. برای بازدید از این آبشار زیبا و رؤیایی، باید به دل جنگل بزنید.

• ارتفاعات چهل چشمه

در بخش‌های قبلی یک بار به ارتفاعات چهل چشمه اشاره کردیم. این منطقه یکی دیگر از جاهای دیدنی مریوان به حساب می‌آید. ارتفاعات چهل چشمه بر فراز کوهی با ارتفاع 3هزار متر قرار دارد. این ارتفاعات در بخش شمال‌شرقی شهر واقع شده است. چشم می‌بیند، عقل باور نمی‌کند و زبان در وصف زیبایی قاصر می‌ماند. این منطقه یکی از بکرترین جاهای دیدنی مریوان است. همان طور که انتظار دارید، در این ارتفاعات زیبا، چندین و چند چشمه جوشان از دل خاک بیرون می‌زنند. دسترسی به چهل چشمه کمی دشوار است. به همین خاطر حیوانات نیز نگران حضور انسان‌ها نیستند. آن‌ها با خیال راحت به زندگی خود ادامه می‌دهند و روزی خداوند متعال را نوش جان می‌کنند.

• تفرجگاه ملاقوبی

تفرجگاه ملاقوبی در شمال روستای هجرت و جنوب‌شرق روستای برقلعه قرار دارد. در این منطقه بکر و طبیعی، یک زیارتگاه به نام ملاقوبی قرار دارد. به همین خاطر مردم محلی نیز منطقه را با نام ملاقوبی می‌شناسند. تفرجگاه ملاقوبی هرآنچه که از طبیعت انتظار دارید را یکجا به شما هدیه می‌دهد. چشمه‌های طبیعی، درختان انبوه، آبشار، رود روان، مناظر کوهستانی، دشت‌های سرسبز و هر زیبایی دیگر که تصور کنید در این تابلوی زیبای طبیعت وجود دارد. کمی که دقیق‌تر شوید، امضای خداوند را پای این تابلوی زیبا خواهید دید. این منطقه دسترسی نسبتاً ساده‌ای دارد و برای تفریحات خانوادگی مناسب است.

• روستای اورامان

روستای اورامان که برخی مردم محلی آن را با نام اورامانات نیز می‌شناسند، یکی دیگر از روستاهای پلکانی در کشور است. این روستا در دل رشته‌کوه‌های زاگرس قرار دارد. عبور رودخانه سیروان، عامل اصلی آبادانی این روستا است. روستای اورامان، شباهت بسیاری به روستای ماسوله دارد. این شباهت به‌حدی است که برخی تصاویر اورامان را به روستای ماسوله نسبت می‌دهند. حضور در این روستا می‌تواند بسیار جذاب باشد. اگر اهل عکاسی هستید، حتماً دوربین خود را همراه بیاورید. در این روستای زیبا مناظری فراموش‌نشدنی انتظار شما را می‌کشند.

تاریخچه مریوان

بهتر است تاریخچه مریوان امروزی را از منطقه آن جدا کنیم. از دوران ساسانی، مردم در نزدیکی این شهر زندگی می‌کردند. وجود پل گاران، مهر تأییدی بر این مسئله است. البته باید بدانید که به دلایل نامعلوم، در دوران ساسانی این شهر محل سکونت نبوده است. اگر بخواهیم درباره سکونت در این منطقه صحبت کنیم، باید به دوران قاجار بازگردیم. در دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار، این منطقه در کنار مرز رقیب قدرتمند ایران یعنی حکومت عثمانی قرار داشت. به همین خاطر ناصرالدین شاه تصمیم گرفت تا در فاصله 2هزار قدمی دریاچه زریبار، یک قلعه نظامی بسیار مستحکم بنا کند.

جالب است بدانید به‌مرور زمان، امکانات رفاهی مختلف همانند آب‌انبار یا حمام به قلعه اضافه شد. پس از چند سال، خانه‌های مسکونی را در کنار قلعه بنا کردند. این روند پیشرفت تا زمانی ادامه داشت که عشایر منطقه شورش کردند. طی این شورش، قلعه با خاک یکسان شد. پس از آن در دوران پهلوی، حاکم منطقه دژی بزرگ با نام دژ شاپور در این منطقه بنا کرد. اطراف این دژ، خانه‌های کوچک و بزرگ مختلفی بنا کردند. در نهایت این منطقه به شهر تبدیل شد و آن را با نام مریوان شناختند. این تغییر نام در سال 1336 و در دوران پهلوی دوم صورت گرفت. بد نیست بدانید دژ شاپور هنوز هم پابرجا است و از آن به‌عنوان پادگان نظامی استفاده می‌کنند.

بناهای تاریخی و مذهبی

• قلعه مریوان

قلعه مریوان که به قلعه ایمام نیز شهرت دارد، یکی از زیباترین جاهای دیدنی مریوان به حساب می‌آید. این قلعه در 3‌کیلومتری جنوب‌شرق این شهر قرار دارد. قلعه ایمام جزء قدیمی‌ترین آثار تاریخی این شهر است. قدمت این قلعه به قرن دهم هجری قمری باز می‌گردد. در آن دوران، حکومت سرخاب بیگ اردلان بر این منطقه حکومت می‌کرد. این قلعه نیز مقر فرماندهی وی بود. متأسفانه در طول تاریخ، آسیب بسیاری به این قلعه وارد شده است. انگار تا انسان از صفحه روزگار حذف می‌شود، مادر طبیعت کار خود را آغاز می‌کند. شاید واقعاً تنها عضو اضافی و خراب‌کار در تمام چرخه طبیعت، خود ما باشیم. به هر صورت این قلعه در میان دشت‌های زیبا و روی تپه‌ای سرسبز قرار دارد. بازدید از این قلعه هم فال است و هم تماشا!

• پل گاران

پل گاران را می‌توان یکی دیگر از جاهای دیدنی مریوان دانست. این پل جزء آثار تاریخی این شهرستان به حساب می‌آید و در 10‌کیلومتری شمال‌شرق آن قرار دارد. جالب است بدانید قدمت این پل به دوران ساسانیان باز می‌گردد. گویا در آن دوران از این پل برای ایجاد ارتباط بین مریوان و سنندج استفاده می‌کردند. بر اساس اسناد تاریخی، حتی در دوران صفویه نیز این پل سالم بود و آن را به‌صورت کامل بازسازی کردند. خوشبختانه پل گاران هنوز هم تسلیم طبیعت نشده است. پل گاران که به پل کردلان نیز شهرت دارد، دارای 5 دهنه است. این پل را از جنس سنگ، ساروج و آجر ساخته‌اند. بد نیست بدانید پل گاران در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده‌ است.

فرهنگ و هنر

مردم مریوان همگی کرد‌زبان هستند. با وجود این، خدمات آموزشی در این شهر به زبان فارسی انجام می‌شود. به همین خاطر نیمی از مردم به زبان کردی و نیمی دیگر به زبان فارسی صحبت می‌کنند. این شهر حدود 150هزار نفر جمعیت دارد. مردم آن نیز بیشتر به باغداری، زنبورداری، دامداری و تجارت مشغول هستند. همان طور که اشاره کردیم، این شهر جزء شهرهای مرزی ایران به حساب می‌آید. به همین خاطر بازارچه مرزی مریوان بروبیا خودش را دارد. بسیاری از مردم محلی این شهر نیز در همین بازارچه مشغول کسب‌وکار هستند و برخی دیگر به تجارت می‌پردازند.

رستوران در مریوان

• رستوران ژه‌ مه ن مریوان: شهرستان مریوان، بالاتر از میدان سپاه، جنب چاپ حافظ، رستوران ژه مه ن.
• رستوران ساباتی هاوالان: مریوان، نبش میدان سپاه، رستوران هاوالان.
• فست فود قه پ: مریوان، میدان جهاد، کنار بانک کشاورزی.
• فلافل لبنانی دلی شز: مریوان، خیابان بهزیستی، صد متر مانده به چهارراه بهزیستی، فلافل لبنانی دلی شز.
• طباخی مرادی: مریوان، خیابان پاسداران، کوی فروغی، طباخی مرادی.

سوغات مریوان

• عسل طبیعی؛
• بادام سوخته؛
• برساق؛
• گیوه؛
• محصولات چوبی؛
• محصولات لبنی.

مسیر دسترسی

• زمینی

فاصله سنندج تا مریوان حدود 125‌کیلومتر است. یعنی از سنندج تا مریوان حدود یک ساعت و نیم در راه خواهید بود. اگر تهران را مبدأ حرکت خود قرار دهید، باید مسیری 600‌کیلومتری را به جان بخرید. مسیر را از تهران به‌سمت ساوه و نهایتاً به‌سمت سنندج ادامه دهید. بعد از سنندج نیز مستقیم به‌سمت مریوان بروید. برای سفر زمینی می‌توانید سفر با اتوبوس را انتخاب کنید. سفر با اتوبوس بسیار مقرون‌به‌صرفه و راحت است. اگر عاشق سفرهای ریلی هستید، باید بدانید نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به این شهر، در سنندج قرار دارد. از سنندج نیز می‌توانید با اتوبوس، ون یا تاکسی خودتان را به این شهر برسانید.

• هوایی

متأسفانه این شهر فاقد فرودگاه اختصاصی است. نزدیک‌ترین فرودگاه به این شهر، در سنندج قرار دارد. از سنندج نیز می‌توانید با تاکسی، اتوبوس یا ون خودتان را به این شهر برسانید.

خب دوستان عزیز ره بال آسمان، نظر شما درباره شهر زیبای مریوان چیست؟ به نظرتان چطور می‌توان جلوی نابودی دریاچه زریبار را گرفت؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.