راهنمای سفر به بانه | از بازار تا طبیعت

با وجود آنکه بانه یکی از شهرهای مرزی کشور است؛ اما تقریباً همه ما این شهر را به‌خوبی می‌شناسیم. وجود بازارهای مرزی باعث شهرت بی‌حد‌‌ومرز این شهر مرزی نسبتاً کوچک شده است؛ اما همه جاذبه بانه محدود به بازارهای مرزی آن نیست. امروز در این مقاله با ما همراه باشید تا جاهای دیدنی بانه را به‌خوبی بشناسید. در نهایت می‌توانید خودتان را برای سفر به بانه آماده کنید.

بانه کجاست؟

بانه یکی از شهرهای استان کردستان در غرب ایران است. این شهر در مرز بین ایران و عراق قرار دارد. شهر بانه مرکز شهرستان بانه و در 20کیلومتری خط مرزی بین ایران و عراق، 60کیلومتری جنوب‌غربی سقز و 70کیلومتری جنوب‌شرق سردشت قرار دارد. این شهر با شهرستان‌های سردشت، مریوان، سقز و اقلیم کردستان هم‌مرز است و مسیر ارتباطی جاده‌ای دارد. بخشی از این شهر پوشیده از جنگل‌های طبیعی بلوط است و قسمتی از بانه هنوز آسیب‌های دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق را در دل دارد.

طبیعت بانه

شهر بانه در ارتفاع 1،540متری از سطح دریا قرار دارد. این شهر جزء مناطق کوهستانی کردستان به حساب می‌آید. به همین خاطر زمستان‌های بانه سرد و یخ‌بندان است. به‌لطف خاک حاصلخیز، منابع آب کافی و آب‌وهوای کوهستانی، بخش وسیعی از این شهر به جنگل‌های انبوه بلوط اختصاص یافته است. رودهای جاری، چشمه‌های جوشان و جنگل‌های انبوه در این شهر زیبا و مرزی انتظار شما را می‌کشند. در بخش جنگلی، حیوانات با خیال آسوده از بابت حضور انسان‌ها، به زندگی خود ادامه می‌دهند. در این جنگل‌ها می‌توانید شاهد حضور انواع پرندگان و پستانداران باشید.

بهترین زمان سفر به بانه

همان طور که می‌توانید حدس بزنید، زمستان‌های بانه بسیار سرد و طاقت‌فرساست. حتی مسیرهای جاده‌ای منتهی به این شهر در فصل زمستان یخ می‌بندد و تردد را برای مسافران دشوار می‌کند. به همین خاطر 6 ماه دوم سال را نباید برای سفر به این شهر مرزی و کوهستانی انتخاب کنید. در فصل بهار از اواسط اردیبهشت، هوا رو به گرمی می‌رود. درختان شکوفه می‌زنند، چمن‌ها به‌سختی قامت خود را از لحاف برف بیرون می‌کشند و حیوانات از خواب زمستانی بیرون می‌آیند. از اواسط اردیبهشت تا اواسط شهریور‌ماه، بهترین زمان سفر به بانه محسوب می‌شود. در تابستان هیچ خبری از گرما در بانه نیست و باز هم از نسیم خنک کوهستان لذت خواهید برد.

جاهای دیدنی بانه

• کوه آربابا

برای توصیف جاهای دیدنی بانه حتماً باید از کوه آربابا شروع کنیم. در حقیقت بانه در دامنه‌های کوه آربابا واقع شده است. این شهر تمام سرسبزی و هوای خوش خود را مدیون کوه آرباباست. این کوه بلندقامت با ارتفاع 2،220 متر در بخش جنوبی بانه قرار دارد. عمر این کوه عظیم به دوره دوم زمین‌شناسی باز می‌گردد. پارک کوهستانی دوکانان و همچنین پارک کوهستانی پیرمراد که در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد نیز در دامنه همین کوه قرار دارند. بد نیست بدانید کوه آربابا در فرهنگ مردم بانه بسیار حائز اهمیت است. تا حدی که حتی شاعران این شهر، اشعار مختلفی در وصف این کوه زیبا و سرسبز سروده‌اند.

• دریاچه سد بانه

دریاچه سد بانه یکی دیگر از جاهای دیدنی این شهر است که در فاصله 10‌کیلومتری آن قرار دارد. این سد در مسیر جاده سقز – بانه جا خوش کرده و به یکی از دیدنی‌‌های این شهر تبدیل شده است. ترکیب پوشش جنگلی اطراف با آب فیروزه‌ای دریاچه مصنوعی، چشم هر بیننده‌ای را به خود می‌دوزد. آرامش در کنار این دریاچه موج می‌زند. تا چشم کار می‌کند، فقط سرسبزی می‌بینید. صدای وزش باد در ترکیب با آواز پرندگان آرامش را به شما هدیه می‌دهد. راستی، در این دریاچه چند نوع ماهی بسیار خوشمزه محلی زندگی می‌کنند؛ پس اگر اهل ماهی‌گیری هستید، چوب خود را فراموش نکنید!

• غار شوی

غار شوی جزء آن دسته از جاهای دیدنی بانه است که مهارت غارنوردان را به چالش می‌کشد. این غار در 12کیلومتری شهر و نزدیک مرز بین ایران و عراق قرار دارد. بد نیست بدانید حدود 50سال پیش، در سال 1347 کوه‌نوردان استان فارس برای اولین‌بار این غار را کشف کردند. غار شوی 267متر طول دارد و دارای دهانه بسیار کوچکی است. افرادی که دچار ترس از محیط‌های بسته هستند، به‌هیچ‌وجه نباید وارد غار شوند. ورودی آن فقط یک متر قطر دارد و حتی افراد لاغراندام هم به‌سختی می‌توانند از آن عبور کنند.

• روستای نجنه

دشت شقایق‌های سرخ، دامنه‌های سرسبز، درختان بلوط، حوضچه‌های پرورش ماهی، کندوهای زنبور عسل و اسب‌های وحشی، همه این‌ها در روستای نجنه انتظار شما را می‌کشند. این روستا در 38کیلومتری جاده بانه – سردشت قرار دارد. با ورود به روستا، نمی‌دانید چشمتان را به کدام زیبایی بدوزید؟ روی چمنزارهای وسیع با پای برهنه بدوید یا پای خود را در چشمه‌های خنک فرو ببرید؟ با گسترش صنعت گردشگری بوم‌گردی، مردم محلی نیز خانه‌های خود را به گردشگران کرایه می‌دهند. با سفر به این روستا می‌توانید خاطره‌ای فراموش‌نشدنی را تجربه کنید.

• پارک کوهستانی دوکانان

در بخش کوه آربابا به شما قول دادیم که درباره پارک کوهستانی دوکانان صحبت کنیم. خب الوعده وفا! پارک کوهستانی دوکانان یکی از زیباترین جاهای دیدنی بانه محسوب می‌شود. این پارک در دامنه کوه آربابا قرار دارد و یک مجموعه تفریحی عالی برای خانواده‌ها محسوب می‌شود. در این مکان انواع امکانات رفاهی از جمله سکو برای چادر‌زدن، سرویس بهداشتی و بوفه در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد. همچنین همه‌ساله نمایشگاه صنایع‌دستی بانه نیز در همین پارک زیبا برگزار می‌شود. در پارک کوهستانی دوکانانان، چرخ‌و‌فلک بزرگی قرار دارد. تصور کنید در ارتفاعات کوه آربابا حضور دارید و با چرخ‌وفلک چندین متر هم از سطح زمین دورتر می‌روید! این پارک برای تفریح خانواده‌های ایرانی بهترین گزینه خواهد بود.

• پارک کوهستانی پیرامراد

خب حالا که درباره پارک کوهستانی دوکانان با شما صحبت کردیم، نوبتی هم باشد نوبت به پارک کوهستانی پیرامراد می‌رسد. این پارک یکی دیگر از زیباترین جاهای دیدنی بانه محسوب می‌شود. پیرامراد همان طور که اشاره کردیم در دامنه کوه آربابا قرار دارد. زمانی که خودتان را به این پارک کوهستانی برسانید، می‌توانید تمامی بانه را در یک قاب ببینید. هوای کوهستانی و پاک، درختان بلوط زیبا، چشمه‌های جوشان و هر آنچه برای تفریح در مناطق کوهستانی نیاز دارید، در این پارک وجود دارند.

• روستای نژو

روستای نژو یکی از جاهای دیدنی کردستان به حساب می‌آید که در 12کیلومتری شمال‌غرب بانه قرار دارد. اگر از تصاویر ماهواره‌ای به این روستا نگاه کنید، تصور می‌کنید که اشتباهی رخ داده و تصویری جز جنگل را مشاهده نمی‌کنید. هیچ اشتباهی رخ نداده است. این روستا در دل جنگل‌های منطقه قرار دارد. بافت جنگلی این منطقه به‌حدی انبوه است که از تصاویر ماهواره‌ای، روستای نژو اصلاً به چشم نمی‌آید. همچنین بد نیست بدانید این روستا یکی از قدیمی‌ترین مناطق اطراف بانه به حساب می‌آید. تاکنون صدها اثر تاریخی از این روستا به دست آمده که قلعه باستانی نژو یکی از آن‌هاست. متأسفانه در حال حاضر بسیاری از افراد سودجو تیشه به ریشه درختان این روستا زده‌اند و بخشی از جنگل را به ویرانه تبدیل کرده‌اند.

• روستای سبدلو

دقیقاً همانند روستای نژو، حتی اگر تصاویر روستای سبدلو را در اینترنت جست‌وجو کنید، نیمی از تصاویر فقط جنگل‌های اطراف خواهند بود. این روستا در دل جنگل قرار دارد. شبیه فیلم‌های فانتزی، مردم این روستا در دل جنگل، همان جایی که حتی نور خورشید به‌سختی انگشت خود را به زمین می‌زند، زندگی می‌کنند. در اینجا مردم با صدای پرندگان از خواب بیدار می‌شوند، در رودخانه حمام می‌کنند و از آب خنک چشمه می‌نوشند. این روستا نشانه واقعی نعمت خداوند برای انسان است. با چند روز اقامت در این روستا، تمامی استرس و خستگی از ذهن و جان شما شسته می‌شود.

• تفرجگاه سورین

تفرجگاه سورین یکی دیگر از جاهای دیدنی بانه است. این تفرجگاه در 12کیلومتری جنوب‌شرق شهر و در مسیر جاده بانه – مریوان قرار دارد. گفتنی است از نظر پوشش گیاهی، این منطقه متراکم‌ترین نقطه بانه به حساب می‌آید. پوشش جنگلی این منطقه بسیار زیباست و حتماً باید از آن دیدن کنید. بعد از قدم‌زدن در طبیعت، می‌توانید به زیارتگاه و مسجد قدیمی این تفرجگاه نیز سری بزنید.

• روستای شوی

حالا که صحبت از روستاهای زیبای کردستان به میان آمد، حتماً باید یادی از روستای زیبای شوی کنیم. این روستا در 7کیلومتری شمال‌غرب بانه قرار دارد. شوی یکی از قدیمی‌ترین روستاهای منطقه به حساب می‌آید. خاک حاصلخیز، منابع آب کافی و هوای عالی باعث شده تا زمین‌های این روستا بسیار پربرکت و پربار باشند. به همین خاطر مردم نیز اکثراً به شغل کشاورزی مشغول هستند. منابع آب کافی، مناظر زیبای کوهستانی، رودهای روان و چشمه‌های جوشان، این روستا واقعاً تکه‌ای از بهشت است.

تاریخچه بانه

درباره تاریخچه بانه، روایات مختلفی وجود دارد. برخی بر این باور هستند که در دوران ایلخانی نیز تمدن در این منطقه جریان داشته؛ اما تمدنی که ما از بانه می‌شناسیم، به دوران قاجار باز می‌گردد. در حال حاضر آثاری متعلق به دوران قاجار نیز در این منطقه وجود دارد.

بناهای تاریخی و مذهبی بانه

• حمام خدری

همان طور که می‌دانید مردم حتی تا اوایل دوران انقلاب و دهه 60میلادی، هنوز هم از حمام عمومی استفاده می‌کردند. تقریباً حدود 40 سال از ورود حمام اختصاصی به داخل خانه‌های شخصی مردم می‌گذرد. حمام خدری یادگاری غریب از دوران قاجار است. بر اساس اسناد تاریخی قدمت ساخت این حمام به سال 1334 باز می‌گردد. آب این حمام ابتدا از چشمه‌های دوکانان و پیرامراد بانه تأمین می‌شد. پس از چند سال، آب آن را به آب لوله‌کشی تغییر دادند. این حمام فاقد هرگونه تزئینات است و ظاهری ساده و آجری دارد. با وجود این در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی بانه به حساب می‌آید.

• زیارتگاه پیرمراد

زیارتگاه پیرمراد یکی از اماکن مقدس برای مردم بانه به حساب می‌آید. این زیارتگاه در دامنه کوه آربابا و پارک کوهستانی پیرامراد قرار دارد. بد نیست بدانید مردم محلی بر اساس سنت دیرینه خود، هر هفته چهارشنبه به زیارت پیرمراد می‌روند.

• مسجد جامع بانه

مسجد جامع بانه یکی دیگر از جاهای دیدنی این شهر است که در مجاورت بازار اصلی قرار دارد. این مسجد دارای ظاهری ساده و آجری است. مسجد جامع این شهر شاید قدمت چندانی نداشته باشد؛ اما در ساخت آن از سبک معماری صفویه تقلید کرده‌اند. به همین خاطر با تماشای ظاهر مسجد احساس می‌کنید که حداقل 400 سال قدمت دارد!

فرهنگ و هنر

مردم محلی بانه اکثراً مسلمان و اهل سنت هستند. آن‌ها پیروان مذهب امام شافعی به حساب می‌آیند. البته در گذشته اقلیت یهودی نیز در این منطقه زندگی می‌کردند که پس از استقلال اسرائیل، به این کشور پیوستند. مردم این شهر به زبان کردی و گویش سورانی با لهجه سلیمانیه‌ای صحبت می‌کنند. بسیاری از ساکنان بانه، در مشاغل مرتبط با بازرگانی مشغول به کار هستند. مدیریت فروشگاه‌های مختلف در بازارچه مرزی، شغل اکثر مردان این شهر است.

اقامت در بانه

با وجود آنکه بانه شهر نسبتاً کوچکی است؛ اما به‌لطف بازارچه‌های مرزی گردشگران بسیاری در آن تردد می‌کنند و به همین خاطر چند هتل با خدمات مناسب در این شهر حضور دارند. هتل بین‌المللی هاله واقع در میدان فرمانداری بانه، بهترین هتل این شهر با 5 ستاره است. هتل VIP داوینکو، هتل 3ستاره ممتاز با خدمات عالی و درخور است که در بلوار دانشگاه قرار دارد. هتل آریان واقع در میدان شورا، هتل شار واقع در بلوار حبشی، هتل زانا واقع در بلوار سقز، هتل سامان واقع در بلوار سردشت و هتل ستاره طلایی واقع در میدان ۱۵خرداد جزء بهترین گزینه‌ها برای اقامت در بانه محسوب می‌شوند.

رستوران در بانه

• رستوران جهان نما: بلوار سردشت، بالاتر از شرکت نفت، نرسیده به هتل سامان؛
• رستوران گلستان: بلوار توحید، بالاتر از پاساژ پاسارگاد؛
• رستوران کاندیش: ابتدای بلوار آزادی، طبقه دوم پاساژ کاندیش؛
• رستوران ماد: میدان چومان، خیابان شهدا، طبقه فوقانی پاساژ ماد؛
• رستوران زیتون: بلوار سقز.

سوغات بانه

• لوازم خارجی در بازارچه‌های مرزی؛
• گلیم و قالی کردستان؛
• گیوه کردستان؛
• شیرینی گزانگبین؛
• شیرینی کنجدی شکری؛
• سقز؛
• برساق.

مسیر دسترسی

بانه در فاصله 640کیلومتری تهران قرار دارد. اگر تهران را مبدأ حرکت خود قرار دهید، با ماشین شخصی یا خرید بلیط اتوبوس بانه حدود 9 ساعت یا کمی بیشتر در راه خواهید بود. مسیر دسترسی به این شهر از شهریار، قزوین، ابهر و سقز عبور می‌کند. فاصله بانه تا سنندج حدود 250کیلومتر است و در عرض 4 ساعت از سنندج به بانه خواهید رسید. اگر قصد سفر ریلی یا هوایی را دارید، باید بدانید که این شهر فاقد فرودگاه و ایستگاه قطار اختصاصی است.

البته مسئولان ادعا می‌کنند در آینده نزدیک، ریل آهن به این شهر خواهد رسید. در حال حاضر ایستگاه قطار و فرودگاه سنندج در کمترین فاصله به این شهر قرار دارد. پس باید ابتدا خودتان را به سنندج برسانید و از آنجا با تاکسی یا اتوبوس به بانه بروید. جالب است بدانید فاصله این شهر تا نزدیک‌ترین شهر عراق یعنی سلیمانیه فقط 160‌ کیلومتر است. یعنی در عرض کمتر از 3 ساعت می‌توانید به این شهر سفر کنید.

خب دوستان عزیز و همراهان ره بال آسمان، نظر شما درباره جاهای دیدنی بانه چیست؟ آیا این بار هم فقط برای خرید عازم این شهر زیبا می‌شوید؟ یا اینکه از روستاهای زیبا و جاهای دیدنی منحصر‌به‌فرد آن هم دیدن می‌کنید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.